Επειδή είναι πολυμορφικές οι πιθανές επιπτώσεις και πολλαπλά τα επίπεδα που επηρεάζονται από το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, θα κάνω μια σειρά μικρών παρεμβάσεων. Στη σημείωση (I) εστιάζω κυρίως στον ευρωατλαντικό χώρο.
Η πραγματική πρόκληση για τον Δι/Ευρω-Ατλαντισμό θα ερχόταν το 2020. Τότε για πρώτη φορά θα έρθει στην εξουσία μια γενιά ηγετών που η πολιτική τους εμπειρία δεν θα έχει διαμορφωθεί από τον Ψυχρό Πόλεμο. Έχουν υπάρξει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες μελέτες και βιβλία που εξετάζουν τις πολιτικές μεταβολές κατά γενιά (Boomers, Millennials, Generation X-Z). Αυτή η νέα γενιά πολιτικών δεν θα έχει τον ίδιο συναισθηματικό δεσμό και την ίδια προσκόλληση στην διατλαντική δομή και συνεργασία.
Υπό αυτή την οπτική και ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα, αυτό που θα συνέβαινε από την επόμενη γενιά, η οποία σταδιακά αναλαμβάνει τα ηνία από το 2020, συνέβη προχθες από την παλαιά γενιά και συγκεκριμένα από τον Τράμπ. Η Χίλαρυ Κλίντον, πέρα άλλων (στήριξη, ομάδες συμφερόντων, υπερεθνικά δίκτυα, χρηματοδοτήσεις), αποτελούσε ό,τι πιο ακραία ψυχροπολεμικό έχουμε δει στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Ο Τράμπ, αν και γεννημένος την ίδια περίοδο (ο Τράμπ γεννήθηκε το 1946, η Κλίντον το 1947), εξέφραζε μετα-ψυχροπολεμικές απόψεις και όχι νεο-ψυχροπολεμικές. Ο Ομπάμα, ο οποίος μέχρι ενός σημείου αποτελεί μέρος της νέας γενιάς (γεννήθηκε το 1961) είχε δηλώσει πως όποιος βλέπει τη Ρωσία σαν μέγιστη απειλή είναι κολλημένος στον Ψυχρό Πόλεμο. Οι αναφορές του Ομπάμα σε «Δύση» ήταν σπάνιες ή σχεδόν ανύπαρκτες. Την περίοδο Ομπάμα, παρόλο που ο ίδιος ήταν οπαδός και υποστηρικτής της θεσμικής πολυμέρειας (multilateralism), η Ευρώπη απομακρύνθηκε από την Αμερική και οι σχέσεις Η.Π.Α και Ε.Ε έφτασαν στο ναδίρ τους. Υπήρξε διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Ωστόσο το ζήτημα της γενιάς δεν είναι το μόνο. Υπάρχουν και συστημικές παγκόσμιες μεταβολές που οδηγούν σε μια τέτοια εξέλιξη.
Το παγκόσμιο οικονομικό κέντρο βάρους κατά τις δεκαετίες 1970-1980 βρισκόταν στον Ατλαντικό, μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης. Σήμερα βρίσκεται στην Ευρασία, μεταξύ Ευρώπης και Ασίας (ένω ορισμένοι ισχυρίζονται πως βρίσκεται στον Ειρηνικό, μεταξυ Η.Π.Α και Κίνας). Ο Διατλαντισμός ή Ευρωατλαντισμός δεν αποτελεί μια «λογική» θέση αλλά ένα συναισθηματικό κατάλοιπο των δεκαετιών αυτών και του Ψυχρού Πολέμου. Η ιδέα της Διατλαντικής Κοινότητας δεν αποτελεί κάποια «υπεριστορική» ιδέα ούτε είναι αιώνια. Στην πραγματικότητα δεν είναι καν αρκετά παλαιά. Μόλις το 1917 ο Walter Lippmann έγραψε το «Η Άμυνα του Ατλαντικού Κόσμου».
Ο ευρωατλαντικός χώρος και η διατλαντική συνεργασία αποτελούν τα κύρια πεδία δράσης και τη βάση υπερ-εθνικά δομημένων δικτύων, ελίτ και δρώντων. Η Κλίντον εξέφρασε τα υπερ-εθνικά δομημένα συμφέροντα που δρουν στον ευρωατλαντικό χώρο και ο Τράμπ την εθνική-εδαφική βάση της Αμερικής. Το ίδιο συνέβη και με το Brexit. Είχαμε τους Άγγλους έναντι των πάντων (ευρωατλαντικά δίκτυα, υπερ-εθνικές ελίτ και οργανισμοί, μη εδαφικοί και τρανσεθνικοί δρώντες). Μια πιθανή αποσύνθεση ή αποσυσπείρωση του ευρωατλαντικού χώρου θα οδηγήσει σε υπαρξιακή κρίση όλο το υπερ-εθνικό οικοδόμημα.
Η απόλυτη υιοθέτηση και συστηματική προώθηση από πλευράς της αμερικανικής πολιτικής τάξης της επιβολής των παγκοσμίων επιδιώξεων που εξυπηρετούν παράγοντες, δρώντες και συμφέροντα που έχουν υπερεθνικά δομημένο χαρακτήρα και που παρασίτησαν επί της αμερικανικής κοινωνίας, την λεηλάτησαν και την απομύζησαν, οδηγώντας το εθνικό κράτος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής -μια χώρα με εξαιρετικές δυνατότητες- όχι μονάχα σε παραγωγική ερημοποίηση αλλά και σε ανυπολόγιστη φθορά του παγκόσμιου κύρους και της αξιοπιστίας του (συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο στην υλική και ηθική παρακμή και κρίση των Η.Π.Α), γέννησε τον Τράμπ και οδήγησε στην άλωση της μεγαλύτερης, πλουσιότερης και ισχυρότερης δημοκρατίας του πλανήτη, από την «αντισυστημικότητα» και τη «μάχη εναντίον του κατεστημένου» (γεγονός με ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα).
Η εγκατάλειψη από πλευράς μια κάποιας «αριστεράς» και ενός κάποιου «φιλελευθερισμού» των εναπομεινασών, σκοροφαγωμένων, γερασμένων και απισχνασμενων εργατικών τάξεων εδαφικής -εθνικής- βάσης και των συνεχώς συρρικνούμενων, αποσυντιθέμενων και κατακερματιζόμενων μεσαίων στρωμάτων των εθνικών κρατών του ευρωατλαντικού χώρου, χάριν υπερεθνικών -μη εδαφικών ή «σποραδικών»- οικονομικών δυνάμεων (εμπορικές υπερ-συμφωνίες, μετανάστευση, ευρωατλαντικός εταιρισμός κ.λπ) έχει οδηγήσει πρώην ψηφοφόρους του κομμουνιστικού κόμματος Γαλλίας να ψηφίζουν Le Pen και μεσαία και εργατικά στρώματα στις Η.Π.Α να ψηφίζουν Trump.
Οι ελίτ, οι δρώντες και οι παράγοντες που έχουν υπερ-εθνικά χαρακτηριστικά, δεν διαθέτουν εθνικές-εδαφικές βάσεις και παρασιτούν ή απομυζούν τα εθνικά κράτη. Οι τοπικοποίησεις αυτών των υπερ-εθνικών παραγόντων και δρώντων είναι συνήθως μεγάλες Πόλεις και αστικά κέντρα, όχι τα ίδια τα εθνικά κράτη. Το Παρίσι, η Ουάσινγκτον, το Λονδίνο, η Αθήνα, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες κ.λπ. Οι Πόλεις αυτές αυτονομούνται από τον υπόλοιπο εδαφικό-εθνικό χώρο-κορμό και σε αρκετές περιπτώσεις στρέφονται εναντίον του (στο Brexit π.χ, παρατηρήσαμε το Λονδίνο -και το Μάντσεστερ- εναντίον της Αγγλίας. Σε άλλες περιπτώσεις παρατηρούμε δυισμούς κέντρου-περιφέρειας, πρωτεύουσας-περιφέρειας). Οι Πόλεις αυτές, σε ακτίνα λίγων χιλιομέτρων στο εσωτερικό τους, έχουν κοινά χαρακτηριστικά και αναπτύσσουν μια κοινή ιδεολογία που τις συνδέει. Λίγα χιλιόμετρα εκτός του κέντρου βέβαια υπάρχει άλλος πλανήτης, αλλά πηγαίνοντας από τη μια Πόλη στην άλλη δημιουργείται η ψευδαίσθηση ενός ομογενοποιημένου χώρου που -τάχα- καλύπτει στο σύνολο του ολόκληρο τον πλανήτη.
[-] Η απομάκρυνση Αμερικής-Ευρώπης είναι συστημική (ο Τράμπ λειτουργεί ως σύμπτωμα όταν βλέπει κριτικά το ΝΑΤΟ). Η Κλίντον αποτέλεσε την τελευταία προσπάθεια να παραμείνει βουλησιαρχικά συνεκτικός αυτός ο υπερ-εθνικός χώρος. Η Ρωσία ως «εχθρός» (δηλαδή υπαρξιακός, ιδεολογικός και όχι απλά αντίπαλος ή ανταγωνιστής) αποτέλεσε το τελευταίο χαρτί των ψυχροπολεμιστών, της παλαιάς γενιάς, προκειμένου οι Η.Π.Α να ηγούνται της «Δύσης» (δηλαδή να ηγεμονεύουν στον ευρω-ατλαντικό χώρο). Το ψυχροπολεμικό κλίμα και η ένταση αποτελούν παράγοντες που κρατούν σε συνοχή διατλαντισμό, ευρωατλαντισμό, ΝΑΤΟ (το οποίο μετά την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ ουσιαστικά δεν έχει ξεκάθαρη αποστολή), «Δύση» κ.λπ. Έχω αναφερθεί κατ'επανάληψη στο γιατί δεν ασχολούμαι με την Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP). Τις συστημικές μεταβολές τεκτονικής φύσεως δεν μπορούν να τις αποτρέψουν τα τσιρότα. Επίσης έχω εξετάσει τη βαρύτητα που έχει ο Ατλαντικός για τη Δύση.
[-] Ούτε η μεγαλύτερη (Ινδία) ούτε η πλουσιότερη δημοκρατία είναι οι Η.Π.Α (η ισχυρότερη είναι). Νομίζω όμως πως γίνεται κατανοητό τι εννοώ.
![]()
Από αυτούς τους πέντε, που θα συνθέτουν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της Παγκόσμιας Φιλελεύθερης Τάξης (Liberal World Order) η οποία αποσυντίθεται, θα είναι ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (και πρώην Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας), Xi Jinping...
Εβδομήντα χρόνια μεταπολεμικής «φιλελεύθερης τάξης» οδήγησαν σε αυτή τη σύνθεση (κατά 4/5) στο Συμβούλιο Ασφαλειας του Ο.Η.Ε. Πριν λίγους μήνες, με αφορμή το Brexit, έγραφα τα εξής:
Όλα τα προηγούμενα (και αρκετά ακόμη που προφανώς δεν συγκρατώ αυτή την στιγμή), αποτελούν πλαίσια και πρίσματα προσέγγισης, ανάλυσης και ερμηνείας των παγκόσμιων, διατλαντικών, ενδο-ευρωπαϊκών και εθνοπολιτικών εξελίξεων (σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν και προγνωστική ισχύ). Οπότε μελλοντικά θα σας ζαλίσω με συνεχείς αναφορές και επαναφορές σε παλαιότερες παραπομπές, καθώς θα ανατρέχω σε αποσπάσματα από το παρελθόν, προκειμένου να πλαισιώσω ή να συμπληρώσω τωρινές προσεγγίσεις-αναλύσεις σε εξελίξεις του παρόντος ή ενός πιθανού μέλλοντος.
Τα έβλεπα κατά καιρούς αλλά δεν έδινα ιδιαίτερη σημασία. Σαχλαμαρίτσες. Τώρα όμως δεν μπορώ να σταματήσω να γελάω. Πλέον, η «κατάρα» έχει πάρει μυθικές διαστάσεις. Τους έχει θάψει Όλους.
![]()
![]()
[-] Και τον Βενιζέλο -τον Ευάγγελο- έθαψε... (Ολάντ ετοιμάσου, έρχεται η σειρά σου).
[-] Η «κατάρα»: Ουσιαστικά οι περιφερειακές συμμαχίες και η κοινωνική θεμελίωση.
![]()
![]()
I
Εάν εκλεγόταν διοίκηση Κλίντον, θα αποτελούσε την τελευταία διατλαντική κυβέρνηση στην πολιτική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.Η πραγματική πρόκληση για τον Δι/Ευρω-Ατλαντισμό θα ερχόταν το 2020. Τότε για πρώτη φορά θα έρθει στην εξουσία μια γενιά ηγετών που η πολιτική τους εμπειρία δεν θα έχει διαμορφωθεί από τον Ψυχρό Πόλεμο. Έχουν υπάρξει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες μελέτες και βιβλία που εξετάζουν τις πολιτικές μεταβολές κατά γενιά (Boomers, Millennials, Generation X-Z). Αυτή η νέα γενιά πολιτικών δεν θα έχει τον ίδιο συναισθηματικό δεσμό και την ίδια προσκόλληση στην διατλαντική δομή και συνεργασία.
Υπό αυτή την οπτική και ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα, αυτό που θα συνέβαινε από την επόμενη γενιά, η οποία σταδιακά αναλαμβάνει τα ηνία από το 2020, συνέβη προχθες από την παλαιά γενιά και συγκεκριμένα από τον Τράμπ. Η Χίλαρυ Κλίντον, πέρα άλλων (στήριξη, ομάδες συμφερόντων, υπερεθνικά δίκτυα, χρηματοδοτήσεις), αποτελούσε ό,τι πιο ακραία ψυχροπολεμικό έχουμε δει στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Ο Τράμπ, αν και γεννημένος την ίδια περίοδο (ο Τράμπ γεννήθηκε το 1946, η Κλίντον το 1947), εξέφραζε μετα-ψυχροπολεμικές απόψεις και όχι νεο-ψυχροπολεμικές. Ο Ομπάμα, ο οποίος μέχρι ενός σημείου αποτελεί μέρος της νέας γενιάς (γεννήθηκε το 1961) είχε δηλώσει πως όποιος βλέπει τη Ρωσία σαν μέγιστη απειλή είναι κολλημένος στον Ψυχρό Πόλεμο. Οι αναφορές του Ομπάμα σε «Δύση» ήταν σπάνιες ή σχεδόν ανύπαρκτες. Την περίοδο Ομπάμα, παρόλο που ο ίδιος ήταν οπαδός και υποστηρικτής της θεσμικής πολυμέρειας (multilateralism), η Ευρώπη απομακρύνθηκε από την Αμερική και οι σχέσεις Η.Π.Α και Ε.Ε έφτασαν στο ναδίρ τους. Υπήρξε διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Ωστόσο το ζήτημα της γενιάς δεν είναι το μόνο. Υπάρχουν και συστημικές παγκόσμιες μεταβολές που οδηγούν σε μια τέτοια εξέλιξη.
Το παγκόσμιο οικονομικό κέντρο βάρους κατά τις δεκαετίες 1970-1980 βρισκόταν στον Ατλαντικό, μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης. Σήμερα βρίσκεται στην Ευρασία, μεταξύ Ευρώπης και Ασίας (ένω ορισμένοι ισχυρίζονται πως βρίσκεται στον Ειρηνικό, μεταξυ Η.Π.Α και Κίνας). Ο Διατλαντισμός ή Ευρωατλαντισμός δεν αποτελεί μια «λογική» θέση αλλά ένα συναισθηματικό κατάλοιπο των δεκαετιών αυτών και του Ψυχρού Πολέμου. Η ιδέα της Διατλαντικής Κοινότητας δεν αποτελεί κάποια «υπεριστορική» ιδέα ούτε είναι αιώνια. Στην πραγματικότητα δεν είναι καν αρκετά παλαιά. Μόλις το 1917 ο Walter Lippmann έγραψε το «Η Άμυνα του Ατλαντικού Κόσμου».
Ο ευρωατλαντικός χώρος και η διατλαντική συνεργασία αποτελούν τα κύρια πεδία δράσης και τη βάση υπερ-εθνικά δομημένων δικτύων, ελίτ και δρώντων. Η Κλίντον εξέφρασε τα υπερ-εθνικά δομημένα συμφέροντα που δρουν στον ευρωατλαντικό χώρο και ο Τράμπ την εθνική-εδαφική βάση της Αμερικής. Το ίδιο συνέβη και με το Brexit. Είχαμε τους Άγγλους έναντι των πάντων (ευρωατλαντικά δίκτυα, υπερ-εθνικές ελίτ και οργανισμοί, μη εδαφικοί και τρανσεθνικοί δρώντες). Μια πιθανή αποσύνθεση ή αποσυσπείρωση του ευρωατλαντικού χώρου θα οδηγήσει σε υπαρξιακή κρίση όλο το υπερ-εθνικό οικοδόμημα.
Η απόλυτη υιοθέτηση και συστηματική προώθηση από πλευράς της αμερικανικής πολιτικής τάξης της επιβολής των παγκοσμίων επιδιώξεων που εξυπηρετούν παράγοντες, δρώντες και συμφέροντα που έχουν υπερεθνικά δομημένο χαρακτήρα και που παρασίτησαν επί της αμερικανικής κοινωνίας, την λεηλάτησαν και την απομύζησαν, οδηγώντας το εθνικό κράτος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής -μια χώρα με εξαιρετικές δυνατότητες- όχι μονάχα σε παραγωγική ερημοποίηση αλλά και σε ανυπολόγιστη φθορά του παγκόσμιου κύρους και της αξιοπιστίας του (συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο στην υλική και ηθική παρακμή και κρίση των Η.Π.Α), γέννησε τον Τράμπ και οδήγησε στην άλωση της μεγαλύτερης, πλουσιότερης και ισχυρότερης δημοκρατίας του πλανήτη, από την «αντισυστημικότητα» και τη «μάχη εναντίον του κατεστημένου» (γεγονός με ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα).
Η εγκατάλειψη από πλευράς μια κάποιας «αριστεράς» και ενός κάποιου «φιλελευθερισμού» των εναπομεινασών, σκοροφαγωμένων, γερασμένων και απισχνασμενων εργατικών τάξεων εδαφικής -εθνικής- βάσης και των συνεχώς συρρικνούμενων, αποσυντιθέμενων και κατακερματιζόμενων μεσαίων στρωμάτων των εθνικών κρατών του ευρωατλαντικού χώρου, χάριν υπερεθνικών -μη εδαφικών ή «σποραδικών»- οικονομικών δυνάμεων (εμπορικές υπερ-συμφωνίες, μετανάστευση, ευρωατλαντικός εταιρισμός κ.λπ) έχει οδηγήσει πρώην ψηφοφόρους του κομμουνιστικού κόμματος Γαλλίας να ψηφίζουν Le Pen και μεσαία και εργατικά στρώματα στις Η.Π.Α να ψηφίζουν Trump.
Οι ελίτ, οι δρώντες και οι παράγοντες που έχουν υπερ-εθνικά χαρακτηριστικά, δεν διαθέτουν εθνικές-εδαφικές βάσεις και παρασιτούν ή απομυζούν τα εθνικά κράτη. Οι τοπικοποίησεις αυτών των υπερ-εθνικών παραγόντων και δρώντων είναι συνήθως μεγάλες Πόλεις και αστικά κέντρα, όχι τα ίδια τα εθνικά κράτη. Το Παρίσι, η Ουάσινγκτον, το Λονδίνο, η Αθήνα, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες κ.λπ. Οι Πόλεις αυτές αυτονομούνται από τον υπόλοιπο εδαφικό-εθνικό χώρο-κορμό και σε αρκετές περιπτώσεις στρέφονται εναντίον του (στο Brexit π.χ, παρατηρήσαμε το Λονδίνο -και το Μάντσεστερ- εναντίον της Αγγλίας. Σε άλλες περιπτώσεις παρατηρούμε δυισμούς κέντρου-περιφέρειας, πρωτεύουσας-περιφέρειας). Οι Πόλεις αυτές, σε ακτίνα λίγων χιλιομέτρων στο εσωτερικό τους, έχουν κοινά χαρακτηριστικά και αναπτύσσουν μια κοινή ιδεολογία που τις συνδέει. Λίγα χιλιόμετρα εκτός του κέντρου βέβαια υπάρχει άλλος πλανήτης, αλλά πηγαίνοντας από τη μια Πόλη στην άλλη δημιουργείται η ψευδαίσθηση ενός ομογενοποιημένου χώρου που -τάχα- καλύπτει στο σύνολο του ολόκληρο τον πλανήτη.
Σημειώσεις
[-] Τα ίδια φυσικά ισχύουν και για τη χώρα μας και όλους όσους έχω χαρακτηρίσει στο παρελθόν ως αριστερο-δεξιά «ψυχροπολεμικά απολειφάδια» ή «απομεινάρια του ψυχρού πολέμου», που κατά την μετα-διπολική περίοδο αντικατέστησαν το λόγο περί «Ελεύθερου Κόσμου» με τον λόγο περί «Δύσης» και «Δυτικών Αξιών».[-] Η απομάκρυνση Αμερικής-Ευρώπης είναι συστημική (ο Τράμπ λειτουργεί ως σύμπτωμα όταν βλέπει κριτικά το ΝΑΤΟ). Η Κλίντον αποτέλεσε την τελευταία προσπάθεια να παραμείνει βουλησιαρχικά συνεκτικός αυτός ο υπερ-εθνικός χώρος. Η Ρωσία ως «εχθρός» (δηλαδή υπαρξιακός, ιδεολογικός και όχι απλά αντίπαλος ή ανταγωνιστής) αποτέλεσε το τελευταίο χαρτί των ψυχροπολεμιστών, της παλαιάς γενιάς, προκειμένου οι Η.Π.Α να ηγούνται της «Δύσης» (δηλαδή να ηγεμονεύουν στον ευρω-ατλαντικό χώρο). Το ψυχροπολεμικό κλίμα και η ένταση αποτελούν παράγοντες που κρατούν σε συνοχή διατλαντισμό, ευρωατλαντισμό, ΝΑΤΟ (το οποίο μετά την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ ουσιαστικά δεν έχει ξεκάθαρη αποστολή), «Δύση» κ.λπ. Έχω αναφερθεί κατ'επανάληψη στο γιατί δεν ασχολούμαι με την Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP). Τις συστημικές μεταβολές τεκτονικής φύσεως δεν μπορούν να τις αποτρέψουν τα τσιρότα. Επίσης έχω εξετάσει τη βαρύτητα που έχει ο Ατλαντικός για τη Δύση.
[-] Ούτε η μεγαλύτερη (Ινδία) ούτε η πλουσιότερη δημοκρατία είναι οι Η.Π.Α (η ισχυρότερη είναι). Νομίζω όμως πως γίνεται κατανοητό τι εννοώ.
II
Εάν η Marine Le Pen επικρατήσει του χρόνου στη Γαλλία, αυτοί θα είναι οι πέντε ηγέτες που θα ελέγχουν το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. 
Από αυτούς τους πέντε, που θα συνθέτουν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της Παγκόσμιας Φιλελεύθερης Τάξης (Liberal World Order) η οποία αποσυντίθεται, θα είναι ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (και πρώην Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας), Xi Jinping...
Εβδομήντα χρόνια μεταπολεμικής «φιλελεύθερης τάξης» οδήγησαν σε αυτή τη σύνθεση (κατά 4/5) στο Συμβούλιο Ασφαλειας του Ο.Η.Ε. Πριν λίγους μήνες, με αφορμή το Brexit, έγραφα τα εξής:
Εβδομήντα χρόνια μεταπολεμικής φιλελεύθερης τάξης στα πλαίσια του ευρωατλαντικού χώρου και εξήντα χρόνια πορείας προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση και ολοκλήρωση και προς την "ever closer union", κατέληξαν σε ανεξέλεγκτη μετανάστευση, οικονομική στασιμότητα ή στραγγαλισμό, διαίρεση των κοινωνιών, απώλεια εθνικής ταυτότητας και σταδιακή διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών. Τα προηγούμενα... Δεν αποτελούν παρεκτροπές από κάποιο ιδεατό ανύπαρκτο μέλλον, αλλά έσχατες συνέπειες ενός υπαρκτού παρελθόντος και παρόντος. Αποτελούν συνεπή κατάληξη μιας υπαρκτής πορείας εντεύθεν και όχι παρεκτροπές από κάποιο ανύπαρκτο εκείθεν.
Σημείωση
Και συνέχιζα: «Η απόφαση για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί την τελευταία εκδήλωση του αυξανόμενου χάσματος που επικρατεί στον ανεπτυγμένο κόσμο μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματικών ελίτ που είναι αφοσιωμένες και δεσμευμένες προς την κατεύθυνση της 'παγκοσμιοποίησης', από τη μια μεριά, και τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα που θεωρούν πως η ασφάλεια και η ευημερία τους δεν εξυπηρετείται από την μείωση της κυριαρχίας και τις παράλληλες διαδικασίες 'απελευθέρωσης ή ανοίγματος'στα πεδία του εμπορίου και της μετανάστευσης, από την άλλη. Στα πλαίσια αυτά, κόμματα, πολιτικές, επιχειρηματικές και ακαδημαϊκές ελίτ αποσυνδέονται από τις κοινωνικές τους βάσεις. Το Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Donald Trump και ο Bernie Sanders στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Le Pen και οι διαδηλώσεις στην Γαλλία, αποτελούν εκδηλώσεις αυτού του χάσματος στον πυρήνα της 'Δύσης'και φανερώνουν το αυξανόμενο αίσθημα δυσαρέσκειας και την αξίωση για επανακαθορισμό των πλαισίων και του τρόπου μέσω των οποίων διαμορφώνονται και εκτελούνται πολιτικές σε συνάρτηση με τη σχέση εθνικής-διεθνούς κοινωνίας».III
Νιώθω κάπως περίεργα γιατί, με αφορμή π.χ το Brexit ή/και την εκλογή Trump, θα πρέπει να επαναλαμβάνομαι και μάλλον να γίνομαι κουραστικός καθώς θα ανατρέχω σε παλαιότερες αναφορές και αναλύσεις που εντάσσουν σε ορισμένα πλαίσια γεγονότα και εξελίξεις όπως τα προηγούμενα. Έχω εξετάσει κατά το παρελθόν και σε βάθος χρόνου, ζητήματα όπως, 1) Η αποδυνάμωση της βαρύτητας του Ατλαντικού στις αρχές του 21ου αιώνα και η μεταστροφή του κεντροβαρικού άξονα του διεθνούς συστήματος, 2) Η ολοκλήρωση ενός ιστορικού κύκλου στον πυρήνα της «Δύσης» (δηλαδή της κεντρικής γεωγραφίας του φιλελευθερισμού): Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία, 3) Το τέλος του μακρού 20ού αιώνα και αυτά που εγώ ονομάζω Πλανητικό Μετασχηματισμό και Μακροδομές, 4) Η Παγκόσμια Δημογραφική Επανάσταση που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες και ο τρόπος με τον οποίον οικονομικές και πληθυσμιακές μεταβολές επηρεάζουν τα εθνικά πολιτικά συστήματα στο εσωτερικό του ευρωατλαντικού χώρου, 5) Η μεταβολή στις σχέσεις υπερ-εθνικού, εθνοκρατικού και υπο-εθνικού επιπέδου και ο τρόπος με τον οποίον η μεταβολή αυτή επηρεάζει τοσο διατλαντικά, τις σχέσεις Η.Π.Α - Ε.Ε, όσο και το εσωτερικό της ίδιας της Ε.Ε και τα εθνικά κράτη, 6) Η δημογραφία σε συνάφεια με το ζήτημα της χαραυγής της Εποχής της Μετα-Εκκοσμίκευσης και τις δομικές μεταβολές στη σχέση κοσμικό-θρησκευτικό και στο ζήτημα εκσυγχρονισμός, εκκοσμίκευκη, εκδυτικισμός, 7) Τη μεγάλη κρίση που επίκειται εντός της ευρύτερης φιλελεύθερης ευρωπαϊκής γεωγραφίας του λεγόμενου «κοσμικού πολιτισμού», και 8) Οι τάσεις πολυδιάσπασης της «Δύσης».Όλα τα προηγούμενα (και αρκετά ακόμη που προφανώς δεν συγκρατώ αυτή την στιγμή), αποτελούν πλαίσια και πρίσματα προσέγγισης, ανάλυσης και ερμηνείας των παγκόσμιων, διατλαντικών, ενδο-ευρωπαϊκών και εθνοπολιτικών εξελίξεων (σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν και προγνωστική ισχύ). Οπότε μελλοντικά θα σας ζαλίσω με συνεχείς αναφορές και επαναφορές σε παλαιότερες παραπομπές, καθώς θα ανατρέχω σε αποσπάσματα από το παρελθόν, προκειμένου να πλαισιώσω ή να συμπληρώσω τωρινές προσεγγίσεις-αναλύσεις σε εξελίξεις του παρόντος ή ενός πιθανού μέλλοντος.
.~`~.
Χιουμοριστικό Bonus
Χιουμοριστικό Bonus
Τα έβλεπα κατά καιρούς αλλά δεν έδινα ιδιαίτερη σημασία. Σαχλαμαρίτσες. Τώρα όμως δεν μπορώ να σταματήσω να γελάω. Πλέον, η «κατάρα» έχει πάρει μυθικές διαστάσεις. Τους έχει θάψει Όλους.
Σημειώσεις
[-] Παραλιγω να θάψει και τον Ερντογάν. Όλοι έπεσαν έξω στην περίπτωση του. Τουρκία, Ισραήλ, Η.Π.Α, Σαουδικη΄Αραβία, Άγγλοι, Γάλλοι και λοιποί. Ακόμα και οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ. Η «δύσμοιρη» η Μοσάντ είχε δηλώσει προς τα τέλη του 2012 με αρχές 2013 πως ο Άσσαντ είχε λίγους μήνες ζωής μπροστά του. Πριν από το τέλος του 2013 ανέμενε την πτώση του... Και η αποθέωση. Ο Άσσαντ δήλωσε πως είναι έτοιμος να συνεργαστει με τον Τράμπ. Λέτε να τον θάψει και αυτόν; Χαμογελώ.[-] Και τον Βενιζέλο -τον Ευάγγελο- έθαψε... (Ολάντ ετοιμάσου, έρχεται η σειρά σου).
[-] Η «κατάρα»: Ουσιαστικά οι περιφερειακές συμμαχίες και η κοινωνική θεμελίωση.
