Περί του επικείμενου διορισμού-εκλογής του νέου Πρωθυπουργού της Τουρκίας.

Ο πολιτισμός αποτελείται από ψυχολογικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά και οικονομικά στοιχεία, τα οποία εδράζονται επί ενός κόσμου αξιών που παράγονται από ένα συγκεκριμένο ανθρώπινο στοιχείο (πληθυσμός) σε έναν συγκεκριμένο χώρο (γεωγραφία) και σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα (ιστορία) με την ταυτότητα που κατέχει και την αίσθηση του ανήκειν... Οι κοινωνίες οι οποίες έχουν στέρεες δομές και κατέχουν μία πολύ ισχυρή αίσθηση του ανήκειν και της ταυτότητας, που οφείλεται στην κοινή αντίληψη του χρόνου και του χώρου, και μπορούν με αυτή την αίσθηση να κινητοποιήσουν τα ψυχολογικά, κοινωνιολογικά, πολιτι­κά και οικονομικά στοιχεία, έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν στρατηγικά ανοίγματα ικανά να ανανεώνονται συνεχώς. Αντιθέτως, οι κοινωνίες που ζουν μία κρίση ταυτότητας και τη μετατρέπουν σε μία καταστροφή πολιτισμού περιέρχονται σε ένα στρατηγικό αδιέξο­δο παραδομένες στη δίνη των ψυχολογικών, κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών διακυμάνσεων...

Οι χώρες που η εξωτερική πολιτική τους αφέθηκε εξαιτίας της έλλειψης πολιτικής βούλησης στη ροή των συγκυριακών διακυμάνσεων και έχασαν την ικανότητα συγχρονισμού γίνονται δέσμιες μιας πολύπλοκης και αντιφατικής εικόνας που σχηματίζεται από στιγμιαίες αντιδράσεις στην προσδιοριζόμενη από τρίτους επικαιρότητα. Οι πολιτικές ελίτ αυτού του είδους των χωρών, δεν έχουν ούτε την απαραίτητη εμπειρία στην αφετηρία αλλά ούτε το απαραίτητο όραμα για τον προορισμό τους. Δεν είναι επιθετικές και αποφασιστικές, αλλά αμυντικές και αντιδραστικές. Υιοθετούν μια συμπεριφορά μετριασμένης ψυχολογίας ακόμη και στις περιπτώσεις που απαιτείται μια αμυντική στάση στην περίπτωση της «μη συμμετοχής στην κρίση», πόσο μάλλον μια επιθετική στάση στην περίπτωση της «συμμετοχής στην επίλυση».

Αυτοί οι «εκλεκτοί» [ελίτ] που δεν διαθέτουν ταυτότητα, αντί να βγαίνουν μπροστά στις κρίσιμες περιόδους και να παίζουν καθοριστικό ρόλο, έχουν περιοριστεί να μένουν στην αφάνεια και στην έλλειψη πρωτοβουλιών... Αποφεύγουν να βγουν στο προσκήνιο στην αρχή της διαδικασίας, αλλά τη στιγμή που θα τους κυριεύσει η υποψία ότι έχουν χάσει το τρένο, τότε με το άγχος που έχουν συνάπτουν ανεξέλεγκτα κάθε είδους σχέση. Δεν διαθέτουν ούτε την αίσθηση της ασφάλειας που τους παρέχει το γεγονός ότι καταλαμβάνουν κεντρική θέση στην επικαιρότητα, ούτε την αίσθηση της άνεσης που τους δίνεται ως θεατές. Στην περίπτωση που βρίσκονται στο προσκήνιο της επικαιρότητας αναζητούν να βρούν τρόπους να ξεφύγουν από την ευθύνη, ενώ στην αντίθετη περίπτωση νιώθουν ότι έχουν μείνει εκτός παιχνιδιού και είναι έτοιμοι υιοθετώντας μια υποκριτική στάση να κάνουν κάθε παραχώρηση από τις αξίες και τις προτεραιότητες τους, ούτως ώστε να μπορέσουν να προσεγγίσουν έστω και λίγο εξουσία. Στη συμεριφορά τους επικρατεί μια δειλή στάση που εναλλάσσεται μεταξύ της προσπάθειας αποφυγής επιπρόσθετων ευθυνών, που οφείλεται στο κύρος που τους αποφέρει η ανυπόληπτη θέση τους, και του φόβου μήπως περιέλθουν σε κατάσταση κατά την οποία δεν θα υπολογίζεται πλέον η άποψη τους.

Βιώνουν μια αντίφαση ταυτότητας αναφορικά με το αν είναι παίκτες που κινούν τα πιόνια του σκακιού ή αν οι ίδιοι αποτελούν πιόνι σκακιού... και πείθουν τον εαυτό τους ότι η ασφαλέστερη επιλογή είναι να παραμείνουν στη σκιά του ισχυρότερου παίχτη. Γιορτάζοντας τις μικρές επιτυχίες τους στη μάχη των πιονιών σε μια ατμόσφαιρα μεγάλης νίκης, προσπαθούν να καλύψουν το σύμπλεγμα κατωτερότητας που οφείλεται στο γεγονός ότι δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη σκακιέρα ισότιμα με τους «ίππους», τους «τρελούς» ή τους «βασιλιάδες». Ταράζονται στη σκέψη κάθε φαινομένου που τους υπενθυμίζει την ταυτότητα και την ισχύ τους, οι οποίες είναι σε θέση να αλλάξουν τις κλίμακες του παιχνιδιού. Βιώνοντας τον φόβο του κινδύνου, θεωρούν πιο ασφαλές να κολυμπήσουν προς την κατεύθυνση των «ρευμάτων» της πραγματικής ισχύος άλλων... Αντί να επιχειρήσουν να κάνουν έναν αξιοπρεπή, μελετημένο και αποφασισμένο περίπατο στον απέραντο ορίζοντα που τους ανοίγει μπροστά η ιστορία και η γεωγραφία τους, προτιμούν να βαδίζουν τρεκλίζοντας στις στρατηγικές σκιές των άλλων. Για εκείνους δεν υφίσταται η εμπειρία της ιστορίας αλλά το τιμολόγιο της, όπως δεν θα υπάρχει η στρατηγική δυναμική και ο πλούτος της γεωγραφίας αλλά τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα μεγάλα παιχνίδια στους παίχτες...

Σε μια περίοδο που ένας ολόκληρος κόσμος έχει εισέλθει σε μια διαδικασία αλληλεπίδρασης, πυρήνες των νέων κέντρων ισχύος θα αποτελέσουν οι κοινωνίες οι οποίες θα κατορθώσουν να διατηρήσουν ακμαία την αυτοπεποίθησή τους. Αντιθέτως, εκείνες οι κοινωνίες που έχοντας χάσει την αυτοπεποίθησή τους αποδέχτηκαν να γίνουν τα περιφερειακά στοιχεία άλλων κοινωνιών, μετά από μια ψυχολογική κατάρρευση θα μείνουν αντιμέτωπες και με τον κίνδυνο της στρατηγικής τους διάλυσης.

Τὸ κυριώτερο ὅμως ἀποτέλεσμα τοῦ πολέμου αὐτοῦἦταν ἡ ἐξασφάλιση γεωπολιτικῶς τῶν νοτιοανατολικῶν συνόρων της Εὐρώπης, ἀφήνοντας πάντως ἄλυτο τὸ πρόβλημα τῶν νοτιοδυτικῶν συνόρων της Ρωσσίας. Ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Τουρκία τώρα ἀποτελοῦσαν ἑνιαία γεωπολιτικὴ περιοχὴ τῆς Εὐρώπης, ἡ ὁποία ἔπρεπε νὰ διατηρηθῆ κατὰ πᾶσαν μελλοντικὴ ἀναδιάταξη τῶν Βαλκανίων. Ἐπεῖγον κατέστη τὸ πρόβλημα μὲ τὴν μετὰ ἀπὸ λίγα χρόνια δημιουργία τῆς Βουλγαρίας. Ὄντως μὲ τοὺς βαλκανικοὺς πολέμους ἡ Ἑλλάδα αὐξήθηκε πρὸς Βορρᾶν, οἱ ἐγγυήσεις ὅμως τῆς βόρειας ὑπάρξεώς της σὰν κράτους θὰ ἀνήγοντο στὰ ἀποτελέσματα τοῦ κριμαϊκοῦ πολέμου διὰ τῆς μονίμου παρουσίας σ’ αὐτὴ τῆς μουσουλμανικῆς μειονότητος τῆς Θράκης! Ἐνῷ δηλαδὴ οἱ ἀνταλλαγὲς πληθυσμῶν στὰ πλαίσια τῆς πρώην Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας ἀποτελοῦν μίαν συνεχῆ μέχρι τῶν ἡμερῶν μας κατάσταση (περίπτωση Βουλγαρίας), ἄλλοτε ὁμαλὰ καὶ ἄλλοτε ἀνώμαλα (περίπτωση «μικρασιατικῆς καταστροφῆς», ἡ ὁποία μὲ τὸ ὑφιστάμενο κουρδικὸ πρόβλημα ἔχει ἄμεση σχέση αἰτίας-ἀποτελέσματος), ἡ μουσουλμανικὴ μειονότητα τῆς Θράκης ἀποτελεῖ μόνιμο θέμα ἀμηχανίας στοὺς λόγους τῶν ἀνίδεων ἑλλήνων πολιτικῶν, οἱ ὁποῖοι βρίσκουν σ’ αὐτὴ αἰτία παχύρευστου ἐκθειασμοῦ τῶν «δημοκρατικῶν ἀρετῶν» τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά ἀγνοοῦν πλήρως, ὅτι ἀκριβῶς ἡ ὕπαρξη αὐτῆς τῆς μειονότητος ἐκεῖ ἀποτελεῖ τὴν προϋπόθεση τῆς δικῆς των ψηφοθηρικῆς δραστηριότητος, καθ’ ὅ ἐγγύηση τῆς Ἑλλάδος σὰν κράτους! Ἡ ὕπαρξη τῆς μειονότητος αὐτῆς σημαίνει ἱστορικὰ τὸ ἑξῆς: ἂν ποτὲ ἤθελαν ἀμφισβητηθῆ τὰ ἀποτελέσματα τῆς γεωπολιτικῆς σημασίας τοῦ κριμαϊκοῦ πολέμου, εἴτε μὲ ἀπαιτήσεις τῶν παρακειμένων σλαβικῶν κρατῶν εἴτε μὲ ὑποκίνηση τῆς Ρωσσίας, τότε ὁ ἀπαιτῶν νὰ ἔχη νὰ ἀντιμετώπιση ἀπὸ κοινοῦ Ἑλλάδα καὶ Τουρκία, καὶ ὄχι τὸ ἀμφιβόλου κατασκευῆς κράτος Ἑλλάδα. Μέσα στὸ σύνολο τῶν σκέψεων αὐτῶν καὶ στὴν ἀποδοχὴ αὐτοῦ τοῦ γεωπολιτικοῦ ρόλου ἐδέχθηκε καὶ ἡ Τουρκία νὰ παραχωρήση τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου στὴν Ἑλλάδα, προκειμένου νὰ παραμείνη στὴν ἀνατολικὴ Θράκη.

...αποτελεί κεφαλαιώδες σφάλμα στρατηγικής εκτιμήσεως να μη θεωρείται ως πηγή της αύξουσας τουρκικής πίεσης πάνω στην Ελλάδα η συνεχής διεύρυνση της διαφοράς ανάμεσα στο γεωπολιτικό δυναμικό των δύο χωρών, αλλά να αποδίδεται ο δυναμικός τουρκικός επεκτατισμός στον «οθωμανισμό», στον «ασιατικό χαρακτήρα» της Τουρκίας κ.τ.λ., οπότε εξάγεται το συμπέρασμα ότι μόλις η Τουρκία (ακολουθώντας το δικό μας φωτισμένο παράδειγμα) ξεπεράσει αυτούς τους «εθνικιστικούς άταβισμούς», πάρει τον «ευρωπαϊκό δρόμο» και υποκαταστήσει τις στρατιωτικές με τις οικονομικές δραστηριότητες, τότε αυτόματα θα εκλείψει και η απειλή εκ μέρους της. Όλο και περισσότεροι σκέφτονται στην Ελλάδα μ'αυτόν τον τρόπο, έχοντας την εντύπωση ότι έτσι τάχα ξεπερνούν τις εθνικιστικές αντιπαραθέσεις και σε αντίθεση με τα αδιέξοδα εθνικιστικά ιδεολογήματα προτείνουν ρεαλιστικές λύσεις...

Τα επίπεδα της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικήςτα συγχέει ιδιαίτερα η «αριστερή» παραλλαγή του οικουμενισμού και του οικονομισμού, η οποία διατείνεται τα εξής: ο τουρκικός επεκτατισμός αποτελεί κατά βάση προσπάθεια της άρχουσας τάξης να περισπάσει την προσοχή των μαζών από τα άλυτα εσωτερικά προβλήματα· θα υποχωρήσει όταν τα προβλήματα αυτά λυθούν από δημοκρατικές και σοσιαλιστικές δυνάμεις, γιατί οι λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτε μεταξύ τους. Η επιχειρηματολογία αυτή χωλαίνει από το πρώτο κιόλας βήμα, γιατί δεν εξηγεί τους λόγους, για τους οποίους η περίσπαση του λαού μέσω του εθνικισμού και του επεκτατισμού έχει συνήθως τόσο καλά αποτελέσματα. Γιατί, αλήθεια, αφήνεται ο λαός να περισπαστεί ειδικά μ 'αυτόντον τρόπο, τι του αρέσει ιδιαίτερα σ'αυτήντην περίσπαση, έτσι ώστε να επιλέγεται αυτή, και καμμιά άλλη, προκειμένου να τον παραπλανήσει;...

Η τιθάσευση της Τουρκίας μέσω της ένταξης της στην «Ευρώπη» συνδέεται στενά με τίς ελπίδες καί με τα σφάλματα της ελληνικής πολιτικής. Το πόσο φρούδες είναι οί ελπίδες το ομολογεί συνεχώς και άθελα της η ίδια η ελληνική πλευρά, όταν από τη μια μεριά ισχυρίζεται ότι η αποδοχή των «Ευρωπαϊκών Αξιών» θα κάνει την Τουρκία «πολιτισμένο» και φιλειρηνικό κράτος, ενώ συνάμα από την άλλη είναι υποχρεωμένη να διαπιστώνει στην πράξη ότι οι Ευρωπαίοι φορείς των «αξιών» τις μεταχειρίζονται πολύ επιλεκτικά και τις προσπερνούν με άνεση οπότε το κρίνουν συμφέρον άρα η αποδοχή των «ευρωπαϊκών άξιων» δεν φαίνεται να βελτιώνει καθ'έαυτήν τα ήθη. Τα σφάλματα, πάλι, προκύπτουν από μιαν κακή εκτίμηση της σημασίας της «Ευρώπης» για την ανερχόμενη Τουρκία. Επειδή η Ελλάδα, αδυνατώντας να σταθεί μοναχή στα πόδια της, περιμένει τα πλείστα ή τα πάντα από άλλους τείνει εύλογα να προβάλει τη δική της κατάσταση και διάθεση στην κατάσταση και διάθεση άλλων, νομίζοντας π.χ. ότι η «Ευρώπη» έχει για την Τουρκία την ίδια απόλυτη σημασία όσο για την Ελλάδα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία θα επιδιώξει να πάρει από την Ευρωπαϊκή Ένωση ό,τι περισσότερο μπορεί· όμως για την εύρασιατική Τουρκία η Ευρώπη είναι μόνον ένα πεδίο δραστηριότητας ανάμεσα σε άλλα, ενώ για την Ελλάδα αποτελεί ουσιαστικά το μοναδικό... Με άλλα λόγια, η σχέση της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πιο σύνθετη άπ'ό,τι η σχέση της Ελλάδας προς αυτήν...

Ενώ δηλαδή η Ελλάδα προσανατολίσθηκε ψυχή τε και σώματι στην «Ευρώπη» για να διασφαλισθεί από τον τουρκικό κίνδυνο, ακριβώς ο ευρωπαϊκός της προσανατολισμός θα μεταβληθεί σε όργανο de facto μετατροπής της σε δορυφόρο της Τουρκίας. Η τουρκική επιρροή θα ασκείται πάνω στην Ελλάδα όχι άμεσα, αλλά -κάπως μετριασμένη- μέσω των ευρωπαϊκών καί των αμερικανικών αγωγών, και δεν αποκλείεται η ελληνική πλευρά, ανίσχυρη κι αναζητώντας παρηγοριές ή εκλογικεύσεις, ν'αρχίσει κάποτε να θεωρεί κι η ίδια τις υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας ως αυτονόητο μέρος καί αυτονόητο καθήκον του «εξευρωπαϊσμού» της αφού μάλιστα οι «πολιτισμένοι άνθρωποι», που έχουν ξεπεράσει τους «εθνικιστικούς αταβισμούς», δεν ξεκινούν πολέμους για πράγματα τόσο απαρχαιωμένα μέσα στον εκλεπτυσμένο μας κόσμο όσο είναι δα τα κυριαρχικά δικαιώματα.

Η Ελλάδα μεταβάλλεται σταθερά σε χώρα με περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα, δηλαδή δικαιώματα των οποίων η κυρίαρχη άσκηση εξαρτάται από τη βούληση και τις αντιδράσεις τρίτων...