α´
Τόσο η Αγγλία όσο και η Γαλλία με κανέναν τρόπο δεν ήθελαν να φανεί πως το ελληνικό ζήτημα λύθηκε με το άρθρο 10 της συνθήκης της Αδριανούπολης. Η σιωπηρή παραδοχή του θα σήμαινε πως η Ελλάδα χρώσταγε την ελευθερία της μονάχα στη Ρωσία. Ζήτησαν και καθώς θα δούμε πέτυχαν να δηλώσει η Ρωσία πως το άρθρο αυτό «δεν ακυροί τα δίκαια των συμμάχων του Αυτοκράτορος».
Πρώτος, που πρότεινε, το 1824 - 1825, την ανεξαρτησία της Ελλάδας ήταν ο Μέττερνιχ. Το έκανε βέβαια όχι από διάθεση να βοηθήσει τον αγώνα μας για την ελευθερία παρά να προκαλέσει σύγχυση, μ'αποτέλεσμα την αποτυχία της τότε διάσκεψης της Πετρούπολης. Την πρόταση αυτή επανέλαβε ο Μέττερνιχ το Μάρτη του 1828. Σε διακοίνωση του υποστήριξε πως η Ελλάδα έπρεπε ν'αναγνωριστεί ανεξάρτητο κράτος, με όρια όμως την Πελοπόννησο και τις Κυκλάδες. Για μεγαλύτερη ασφάλεια στρατός από τις μεγάλες Δυνάμεις θα έπιανε τον Ισθμό της Κορίνθου. Την πρόταση αυτή απέρριψε η αγγλική κυβέρνηση. Η Ρωσία την αποδέχτηκε με τη διευκρίνηση πως θα την εγκρίνανε και οι άλλες συμμαχικές κυβερνήσεις.
Η αγγλική όμως κυβέρνηση, που δεν ήθελε ν'ακούσει ως το 1828 το παραμικρό για παροχή ανεξαρτησίας στην Ελλάδα, αλλάζει ξαφνικά πολιτική. Μια και δεν μπόρεσε να πετύχει τη συγκρότηση νησιωτικού αποκλειστικά κράτους (Μοριάς και Κυκλάδες), σκέφτηκε πως προτιμότερο θα ήταν να γίνει ανεξάρτητη. Φοβήθηκε πως αν έμενε κάτω από την επικυριαρχία της Τουρκίας, όπως οι ηγεμονίες της Μολδοβλαχίας, θ'αποτελούσε ένα ακόμη πρόσχημα για επεμβάσεις στα εσωτερικά της Τουρκίας. Τούτη την αλήθεια την επικύρωσε αργότερα ο ίδιος ο Άμπερτιν σε λόγο που έβγαλε, στις 14 του Ιούνη 1854, στη Βουλή των Κοινοτήτων (V).
β´
...η λύσις του ελληνικού ζητήματος και ο ρωσσικός πόλεμος ήσαν, κατά το κήρυγμα του αυτοκράτορος, αλληλένδετα και αχώριστα'δια τούτο όσον ευτύχει ο πόλεμος, τόσον ευτυχέστερα εφαίνετο και η λύσις του ελληνικού ζητήματος'η λύσις δε αυτού έλυε και τον πόλεμον, διότι ως προείρηται, εις ουδεμίαν των άλλων της Ρωσσίας απαιτήσεων αντέτεινεν η Πύλη...
Παντελή σχεδόν καταστροφήν της οθωμανικής αυτοκρατορίας εξέλαβε την εν Αδριανουπόλει συνθήκη το αγγλικόν υπουργείον, και τόσην έπαθε ρωσσοφοβίαν, ώστε, εκφράζον τους φόβους του προς τον αυτοκράτορα Νικόλαον, έλεγεν, ότι η συνθήκη αυτή εκμηδένιζε την ανεξαρτησίαν του οθωμανικού κράτους, και ότι ο σουλτάνος θα εκάθητο εις το εξής επί του θρόνου του ελέει του νικητού του. Προθέμενον δε να προφυλάξη δια της διπλωματικής οδού ό,τι εδύνατο από της χείρος της Ρωσσίας, επρότεινεν επί του συμμαχικού συμβουλίου την ανύψωση της νέας ελληνικής πολιτείας εις κράτος ανεξάρτητον.
(V) "Τόσον φόβον", είπεν ο τότε επί των εξωτερικών υπουργός, λόρδος Αβερδήνος, εν τη κατά την 14 ιουνίου 1854 συνεδρίασει της άνω βουλής "διήγειρε παρ'ημίν η της Αδριανουπόλεως συνθήκη δι'ους υποθέσαμεν κινδύνους ως προς την ύπαρξιν του τουρκικού κράτος, ώστε όλη η πολιτική της κυβερνήσεως μετεβλήθη ως προς ουσιωδέστατον τι ζήτημα. Ανέφερα άλλοτε, ότι αρξάμενου και προκόπτοντος του ελληνικού αγώνος, ουδέποτε έβαλε κατάνουν ο Κάνιγγ την ανέγερσιν της Ελλάδος εις ανεξάρτητον βασίλειον'ουδ εγώ ουδ ο δουξ του Βελιγκτώνος ανεξάρτητον εθεωρήσαμεν την ανεγειρόμενην ελληνικήν πολιτείαν αλλ'υποτελή και υπό την κυριαρχίαν του σουλτάνου, παρόμοιαν σχεδόν της Βλαχίας και Μολδαβίας. Αλλά υπογραφείσης της περί ης ο λόγος συνθήκης, μοι εφάνη, και ωμογνωμόνησε και ο δουξ του Βελιγκτώνος, ότι η ύπαρξις του τουρκικού κράτους, αυτή καθ'εαυτήν, ήτο τόσον ακροσφαλής, ώστε ασυνετώτατον ήτο να δημιουργηθή πολιτεία και τέθη υπό προστασίαν και κυριαρχίαν αυτοκρατορίας, ήτις ουδεμίαν ασφάλειαν του μέλλοντος της παρείχε. Δια ταύτην την αιτίαν επροβάλαμεν τοις συμμάχοις να μεταβάλωμεν την υποτελή εκείνην πολιτείαν εις ανεξάρτητον. Συνήνεσαν οι σύμμαχοι, συγκατέθη και η Πύλη, και τοιουτοτρόπως η ύπαρξις της Ελλάδος ως ανεξαρτήτου πολιτείας οφείλεται εις ην μας επροξένησαν εντύπωσιν οι όροι της εν Αδριανουπόλει συνθήκης".
*
β´ Σπυρίδωνος Τρικούπη, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Τόμος Δ', Κεφ. ΠΓ, σελ. 369-70, Εκδ. Γιοβάνη και α´ Δημήτρη Φωτιάδη, Η Επανάσταση του 21, Τόμος 4, σελ 180, Εκδ. Μέλισσα
Φωτοτυπία δύο σελίδων (ελληνικά αριστερά, και σε πεζό στα ιταλικά δεξιά) από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» του Διονύσιου Σολωμού, που πρωτοτυπώθηκε στο Μεσολόγγι το 1825 στο τυπογραφείο του Δ Μεσθενέως («Ελληνικά Χρονικά»). Ιδιαίτερα χαρακτηριστικό είναι πως η ακόλουθη 21η στροφή του Ύμνου δε δημοσιεύεται:
Μ'όλον πουναι αλυσωμένο
το καθένα τεχνικά,
και εις το μέτωπο γραμμένο
έχει «Ψ ε ύ τ ρ α Ε λ ε υ θ ε ρ ι ά»
Η στροφή παραλείφθηκε για να μην εξοργισθούν οι Άγγλοι, που είχαν «αλυσωμένα» τα νησιά του Ιονίου.
.~`~.
*
*
*
*
- Εάν...
- .~`~.
*