Μέχρι να αγγίξεις το ανώτερο επίπεδο στρατιωτικής ισχύος, νομίζεις πως η σκληρή στρατιωτική ισχύς είναι το παν. Μόλις όμως βρεθείς στο απόγειο και στην κορυφή του πλανήτη και της εποχής σου, συνειδητοποιείς πως δεν είναι έτσι τα πράγματα. Οι απογοητεύσεις και οι διαψεύσεις μπορούν να οδηγήσουν σε ορισμένα διδάγματα:
• Οι άνθρωποι όταν αλλοιώνουν ή στρεβλώνουν τα δεδομένα, τα πράγματα και γενικότερα την υπάρχουσα κατάσταση, ώστε να συμμορφώνονται και να ταιριάζουν στις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις και ιδέες τους, να τις δικαιολογούν και να τις δικαιώνουν, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα οδηγηθούν σε δυσάρεστες εκπλήξεις και οπισθοδρομήσεις.
• Οι πόλεμοι των οποίων οι σκοποί και οι στόχοι δεν μπορούν να διατυπωθούν με σαφήνεια, είναι εξ ορισμού άσκοποι και άνευ νοήματος. Σπαταλούν μάλλον παρά επικυρώνουν τις θυσίες των ανθρώπων, των πόρων και των δυνάμεων που δεσμεύονται.
• Ο ορισμός των σκοπών και των στόχων πρέπει πάντα να συνοδεύεται, πριν από την απόφαση για δράση, από την απάντηση στο ερώτημα «και μετά, τι;». Αν το συγκεκριμένο ερώτημα δεν τεθεί και δεν απαντηθεί με διαυγή και ξεκάθαρο τρόπο, τότε οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά υψηλές πως τα αποτελέσματα δεν θα είναι τα επιδιωκόμενα και θα οδηγήσουν σε απώλειες και καταστροφές ή οπισθοδρομήσεις.
• Η απόφαση για την έναρξη ενός πολέμου δίχως να υπάρχει καμία ιδέα για το πώς ο πόλεμος αυτός θα ολοκληρωθεί, υπό ποιους όρους και με ποιον, αποτελεί συνταγή και σίγουρο δρόμο για αέναο πόλεμο και ατέρμονα καταστροφή. Το ατέρμονο και το αέναο προκύπτει λόγω της αδυναμίας επίτευξης όσων αναφέρονται στις αμέσως προηγούμενες παραγράφους. Η συνεχής απομάκρυνση τους, παρασύρει όλο και πιο βαθιά στον βούρκο του πολέμου και βυθίζει σε μια ρουφήχτρα ή δίνη και ένα σπιράλ καταστροφής [i] - η Χάρυβδις του πολέμου - αλλά και σε περαιτέρω σφάλματα [i]:
• Η μη αναγνώριση και η περαιτέρω ενίσχυση και επιμονή επί της αποτυχίας, και η συνεχής βύθιση σε απώλειες και κόστη, δεν διορθώνει εσφαλμένες πολιτικές και στρατηγικές. Απλώς επεκτείνει και επαυξάνει το κόστος, τις απώλειες και τις καταστροφικές συνέπειες της ήττας [i].
• Η στρατηγική γενικά, και οι στρατηγικές ειδικότερα, δεν είναι το ίδιο πράγμα με τα σχέδια εκστρατείας. Οι στρατηγικές είναι σχέδια δράσης που αποσκοπούν στην επίτευξη των επιθυμητών στόχων με τη μικρότερη δυνατή επένδυση προσπάθειας, πόρων και χρόνου, και τις λιγότερες δυνατές αρνητικές συνέπειες. Τα στρατιωτικά σχέδια εκστρατειών εφαρμόζουν στρατηγικές, δεν υποκαθιστούν στρατηγικές [ii].
Ο διαδικτυακός και εικονικός αυτός χώρος και τόπος δεν αποτελεί φορέα ακραίας και εύπεπτης ηθικολογίας και ιδεολογικοποίησης. Τούτων λεχθέντων, αδυνατούμε να δεχτούμε ως επιβεβαιωμένη εμπειρικά και λογική νοητικά την απόλυτη υπερτίμηση της στρατιωτικής ισχύος με σχεδόν «υπεριστορικό» χαρακτήρα. Ο στρατηγικός σχεδιασμός και ευρύτερα η στρατηγική, δηλαδή το ανθρώπινο πνεύμα, είναι ανώτερα από την στρατιωτική ισχύ [iii]. Οι περιπτώσεις και τα παραδείγματα απειράριθμα στην ιστορία των ανθρώπων.
[i] Είναι πικρή η ιστορική εμπειρία σε ό,τι αφορά τα συγκεκριμένα (ασφαλώς και δεν αντλήθηκαν διδάγματα). Ας μην επεκταθούμε περισσότερο.
[ii] Απόλυτη σύγχυση επί του συγκεκριμένου επικρατεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (οι οποίες είχαν περίσσεια στρατιωτικής σκληρής ισχύος και ανωτερότητας μεταπολεμικά - και αυτό αποτελεί ένα επιπλέον ενισχυτικό στοιχείο της θέσης που εκφράζεται). Εξ ου και αποτελούν μια από τις πλέον τακτικιστικές μεγάλες δυνάμεις στη γνωστή καταγεγραμμένη ιστορία (η υποκατάσταση της στρατηγικής από την τακτική ή η ανυπαρξία στρατηγικού σχεδιασμού και η πλήρωση από συνεχείς κινήσεις τακτικισμού φέρνει στο νου κομματικοποίηση και βραχυπρόθεσμο συμφέρον).
[iii] Τα προηγούμενα, υπό καμία έννοια δεν υποβαθμίζουν την στρατιωτική και γενικότερα την σκληρή ισχύ (όπως π.χ μπορεί να επιδιώκει ένας οικονομισμός που είναι του συρμού), καταδεικνύουν όμως κάτι συγκεκριμένο σε ό,τι αφορά τη στρατηγική. Τίποτα από όσα διαβάσατε δεν αποτελεί δική μας αποκλειστικά σκέψη.
• Οι άνθρωποι όταν αλλοιώνουν ή στρεβλώνουν τα δεδομένα, τα πράγματα και γενικότερα την υπάρχουσα κατάσταση, ώστε να συμμορφώνονται και να ταιριάζουν στις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις και ιδέες τους, να τις δικαιολογούν και να τις δικαιώνουν, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα οδηγηθούν σε δυσάρεστες εκπλήξεις και οπισθοδρομήσεις.
• Οι πόλεμοι των οποίων οι σκοποί και οι στόχοι δεν μπορούν να διατυπωθούν με σαφήνεια, είναι εξ ορισμού άσκοποι και άνευ νοήματος. Σπαταλούν μάλλον παρά επικυρώνουν τις θυσίες των ανθρώπων, των πόρων και των δυνάμεων που δεσμεύονται.
• Ο ορισμός των σκοπών και των στόχων πρέπει πάντα να συνοδεύεται, πριν από την απόφαση για δράση, από την απάντηση στο ερώτημα «και μετά, τι;». Αν το συγκεκριμένο ερώτημα δεν τεθεί και δεν απαντηθεί με διαυγή και ξεκάθαρο τρόπο, τότε οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά υψηλές πως τα αποτελέσματα δεν θα είναι τα επιδιωκόμενα και θα οδηγήσουν σε απώλειες και καταστροφές ή οπισθοδρομήσεις.
• Η απόφαση για την έναρξη ενός πολέμου δίχως να υπάρχει καμία ιδέα για το πώς ο πόλεμος αυτός θα ολοκληρωθεί, υπό ποιους όρους και με ποιον, αποτελεί συνταγή και σίγουρο δρόμο για αέναο πόλεμο και ατέρμονα καταστροφή. Το ατέρμονο και το αέναο προκύπτει λόγω της αδυναμίας επίτευξης όσων αναφέρονται στις αμέσως προηγούμενες παραγράφους. Η συνεχής απομάκρυνση τους, παρασύρει όλο και πιο βαθιά στον βούρκο του πολέμου και βυθίζει σε μια ρουφήχτρα ή δίνη και ένα σπιράλ καταστροφής [i] - η Χάρυβδις του πολέμου - αλλά και σε περαιτέρω σφάλματα [i]:
• Η μη αναγνώριση και η περαιτέρω ενίσχυση και επιμονή επί της αποτυχίας, και η συνεχής βύθιση σε απώλειες και κόστη, δεν διορθώνει εσφαλμένες πολιτικές και στρατηγικές. Απλώς επεκτείνει και επαυξάνει το κόστος, τις απώλειες και τις καταστροφικές συνέπειες της ήττας [i].
• Η στρατηγική γενικά, και οι στρατηγικές ειδικότερα, δεν είναι το ίδιο πράγμα με τα σχέδια εκστρατείας. Οι στρατηγικές είναι σχέδια δράσης που αποσκοπούν στην επίτευξη των επιθυμητών στόχων με τη μικρότερη δυνατή επένδυση προσπάθειας, πόρων και χρόνου, και τις λιγότερες δυνατές αρνητικές συνέπειες. Τα στρατιωτικά σχέδια εκστρατειών εφαρμόζουν στρατηγικές, δεν υποκαθιστούν στρατηγικές [ii].
Ο διαδικτυακός και εικονικός αυτός χώρος και τόπος δεν αποτελεί φορέα ακραίας και εύπεπτης ηθικολογίας και ιδεολογικοποίησης. Τούτων λεχθέντων, αδυνατούμε να δεχτούμε ως επιβεβαιωμένη εμπειρικά και λογική νοητικά την απόλυτη υπερτίμηση της στρατιωτικής ισχύος με σχεδόν «υπεριστορικό» χαρακτήρα. Ο στρατηγικός σχεδιασμός και ευρύτερα η στρατηγική, δηλαδή το ανθρώπινο πνεύμα, είναι ανώτερα από την στρατιωτική ισχύ [iii]. Οι περιπτώσεις και τα παραδείγματα απειράριθμα στην ιστορία των ανθρώπων.
Σημειώσεις
[i] Είναι πικρή η ιστορική εμπειρία σε ό,τι αφορά τα συγκεκριμένα (ασφαλώς και δεν αντλήθηκαν διδάγματα). Ας μην επεκταθούμε περισσότερο.
[ii] Απόλυτη σύγχυση επί του συγκεκριμένου επικρατεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (οι οποίες είχαν περίσσεια στρατιωτικής σκληρής ισχύος και ανωτερότητας μεταπολεμικά - και αυτό αποτελεί ένα επιπλέον ενισχυτικό στοιχείο της θέσης που εκφράζεται). Εξ ου και αποτελούν μια από τις πλέον τακτικιστικές μεγάλες δυνάμεις στη γνωστή καταγεγραμμένη ιστορία (η υποκατάσταση της στρατηγικής από την τακτική ή η ανυπαρξία στρατηγικού σχεδιασμού και η πλήρωση από συνεχείς κινήσεις τακτικισμού φέρνει στο νου κομματικοποίηση και βραχυπρόθεσμο συμφέρον).
[iii] Τα προηγούμενα, υπό καμία έννοια δεν υποβαθμίζουν την στρατιωτική και γενικότερα την σκληρή ισχύ (όπως π.χ μπορεί να επιδιώκει ένας οικονομισμός που είναι του συρμού), καταδεικνύουν όμως κάτι συγκεκριμένο σε ό,τι αφορά τη στρατηγική. Τίποτα από όσα διαβάσατε δεν αποτελεί δική μας αποκλειστικά σκέψη.
.~`~.