Σχολιασμός.

Ποια είναι η «Δύση» σήμερα; Η ευρώ-αμερικανική της ομιλίας Τράμπ στην Πολωνία ή η ευρώ-γερμανική της αντίδρασης Γκάμπριελ; (που άσκησε κριτική στον προηγούμενο). Η ευρώ-γαλλική του Μακρόν (που κοντράρεται με τους Ιταλούς για το προσφυγικό-μεταναστευτικό και με τους Αμερικανούς για τη Συμφωνία για το Κλίμα), η ευρώ-γερμανική της Μέρκελ (που επίσης αντιλέγει με τους Αυστριακούς και επισκέπτεται την Κίνα περισσότερες φορές από οποιονδήποτε άλλο «δυτικό» ηγέτη) ή η βρετανική της Μέι (που ξερογλείφεται με Τούρκους και Ινδούς); Μήπως είναι η ευρωπαϊκή που καθίσταται όλο και περισσότερο οικονομικά εξαρτημένη από εξω-ευρωατλαντικές δυνάμεις ή η αμερικανική που θεωρεί το ΝΑΤΟ βαρίδι και την Ε.Ε ανταγωνιστή; [i]. Και είμαστε ακόμα στην αρχή... Πολυδιάσπαση.

Γράφουμε το επόμενο και το αφήνουμε για πιθανή μελλοντική χρήση: Μην σας παραξενέψει ή μη θεωρείτε αδύνατη μια ανάλογη μελλοντική μεταστροφή της Γερμανίας όπως αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών. Δηλαδή όπως οι Η.Π.Α θεωρούν ότι το ΝΑΤΟ πλέον έχει καταστεί βαρίδι και μέσο εκμετάλλευσης, επιβάρυνσης και εγκλωβισμού τους, αντίστοιχα να ισχυριστεί παρόμοια πράγματα η Γερμανία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κρατήστε το. Και οι δυο χώρες, εντός αυτών των πλαισίων, παρουσιάζονται από άλλους και αυτοπροβάλλονται οι ίδιες ως απαραίτητες, ηγετικές και ανιδιοτελείς, υπομονετικές και ανεκτικές (υπομένουν και ανέχονται. Τι τραβάνε και αυτές οι δύσμοιρες χώρες...).

Επειδή για μεγάλο μέρος της «κοινής γνώμης» πολιτική αναφορά και κριτική προσέγγιση σε «Ευρώπη» και «Δύση» δίχως κάποια δόση (δηλητηριώδη ή μη) «αντιγερμανισμού» [ii] είναι σαν σαλάτα δίχως λάδι ή σαν φαγητό στον ατμό (δίχως αλατοπίπερο και μυρωδικά), σας έχω έναν πρόσφατο ορισμό της «Ευρώπης» από έναν Γάλλο:

Ευρώπη είναι η ένωση όλων των ανθρώπων που φοβούνται τη Γερμανία... και αυτός ο ορισμός περιλαμβάνει τους ίδιους τους Γερμανούς.

Το προηγούμενο δεν αποτελεί ελαφρότητα ή ευφυολόγημα. Κάποτε ο Stalin ρώτησε τον de Gaulle τι εννοεί με τον όρο «Δύση» και πιο συγκεκριμένα με τον όρο «δυτικό μπλόκ». Ο Στρατηγός [iii], αφού τόνισε πως ένα «δυτικό» ή «ανατολικό» ή οποιοδήποτε άλλο μπλόκ είναι μια ιδέα άνευ νοήματος καθώς διαιρεί την αυτοκρατορία σε πολλαπλά κομμάτια, ισχυρίστηκε πως θα έπρεπε να υπάρχει μονάχα ένα μπλόκ στην Ευρώπη (αυστηρά ηπειρωτική ευρωπαϊκή ιδέα λοιπόν), που θα αποτελείτο από εκείνους που ενδιαφέρονται να μην δεχθούν επίθεση από τη Γερμανία [iv]:

Marshal Stalin -- May I ask you what you mean by a western bloc?

General de Gaulle -- Can I ask the Marshal what he means by that? We have talked quite a bit about such a bloc. We are continentals. We do not imagine that the Empire can be divided into several pieces. The idea of a western or eastern bloc, or a southern or northern bloc, means nothing in our eyes. We believe it is paramount to create certain practical things between people interested in the same practical matters. Basically there should be only one bloc in Europe, one made up of those people interested in not being attacked by Germany. That is why the first accord, which we pressed for after the liberation of France, is the one that we propose.

That being said, it is true that we have immediate neighbors: Belgium, Holland, Luxembourg, Italy. With these states we have certain arrangements to make since we live very close to each other. We will also, without doubt, have similar arrangements with Great Britain, as we do with Belgium. Luxembourg, and possibly Italy.

In spite of these arrangements, there is no bloc [iv].

Όπως πριν από κάποιες δεκαετίες ο Stalin ρώταγε τον de Gaulle τι εννοεί όταν λέει «Δύση», έτσι παλαιότερα ο Bismarck ρώταγε τον Gorchakov [v] τι εννοεί με τους όρους «Χριστιανοσύνη» και «Ευρώπη». Εμείς ξέρουμε τι γράφουμε. Τα ερωτήματα που θέτουμε και όσα γράφουμε περί «Ευρώπης» και «Δύσεως» δεν είναι θέμα γούστου ή ιδιοτροπίας [vi]:

Ο Bismarck έδειχνε να χάνει την υπομονή του όταν γινόταν χρήση των λέξεων «Χριστιανοσύνη» ή «Ευρώπη» στη διπλωματική γλώσσα. Στα Γερμανικά έγγραφα προ του 1914 υπάρχει μια σημείωση που έκανε ο Bismarck σε ένα υπόμνημα που είχε συντάξει ο Gorchakov: «Η συζήτηση περί Ευρώπης είναι άνευ αντικειμένου: πρόκειται για γεωγραφική έννοια: Ποια είναι η Ευρώπη; (η φράση αυτή γραμμένη στα γερμανικά, στα γαλλικά και στη συνέχεια στα αγγλικά) wer ist Europa? qui est-il l'Europe? who is Europe?».

Και όταν κάποτε ο ίδιος ο Gorchakov υποστήριξε την άποψη ότι το Ανατολικό Ζήτημα δεν ήταν ούτε Γερμανικό, ούτε Ρωσικό, αλλά Ευρωπαϊκό ζήτημα, ο Bismarck έδωσε την ισοπεδωτική απάντηση: «Ανέκαθεν συναντούσα τη λέξη Ευρώπη στα χείλη των πολιτικών εκείνων που ήθελαν κάτι από άλλες Δυνάμεις, το οποίο όμως δεν τολμούσαν να ζητήσουν εξ ονόματος τους»... Ένας διπλωμάτης χρησιμοποίησε κάποτε σε μια συζήτηση με τον Bismarck τη λέξη «Χριστιανοσύνη». Ο Bismarck είπε: «τι εννοείς με τη λέξη Χριστιανοσύνη;». Ο διπλωμάτης απάντησε: «Ορισμένες Μεγάλες Δυνάμεις». Ο Bismarck απάντησε:

Ρωτάμε και εμείς λοιπόν στις μέρες μας, τι εννοούν όλοι αυτοί με τη λέξη «Δύση»; Είμαστε βέβαιοι πως θα πάρουμε απαντήσεις που ξεπερνούν τα δάχτυλα των δύο χεριών [vii] (και εμείς ξέρουμε να δώσουμε όχι μια αλλά πολλές απαντήσεις). Όποια όμως και αν είναι η απάντηση, η ερώτηση που την ακολουθεί είναι:



[i] Trump: 1. The European Union is possibly as bad as China (on trade), just smaller, 2. NATO is as bad as NAFTA.

[ii] Εμείς δεν θεωρούμε πως η ιστορία της ανθρωπότητας είναι τόσο απλοϊκή και φτωχή ώστε να συμπυκνώνεται στα βρεφονηπιακού επιπέδου («νεωτερικά») δόγματα: ''Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι είναι οι «καλοί» και όλη η υπόλοιπη ανθρωπότητα είναι «κακοί»'' (προφανώς αναφερόμαστε στην προ-Σουέζ περίοδο. Μετά έχουμε Η.Π.Α και Ε.Σ.Σ.Δ). Όταν έρχονται σε σύγκρουση και αντίθεση οι οπαδοί, τα παραρτήματα και οι ιστοριογραφίες των δύο προηγούμενων δημιουργείται βραχυκύκλωμα... Η ιστορία είναι πολύ πιο πολύπλοκη και σύνθετη από τέτοιου επιπέδου νηπιακές αντιλήψεις ή ιστορικούς οπαδισμούς.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, αναγκαζόμαστε να σας ταλαιπωρήσουμε με ένα εμβόλιμο σχόλιο-παρέκβαση μεταξύ δεύτερης και τρίτης σημείωσης.

Διαβάζω: ''Two French soldiers killed by explosive device in Mali''. Ε, αν είναι για το καλό της République, δεν πειράζει: France has deployed around 4,000 French troops in the West Africa's Sahel region as part of Operation Barkhane. Λοιπόν - Στο μεταναστευτικό η Γαλλία δεν έχει αναλάβει τις ευθύνες και τα βάρη που της αναλογούν. - Πέντε συνεχείς ανανεώσεις της κατάστασης έκτακτης ανάγκης έκανε τα τελευταία χρόνια. - Στρατιωτικές επεμβάσεις επίσης έκανε. - Το ευρώ δικής της εμπνεύσεως πολιτικό-οικονομικό εργαλείο (και στρατηγικό σφάλμα) υπήρξε. - Μεγάλες ευθύνες για όσα συμβαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής αλλά και τρομοκρατικής φύσεως «μακελειά», φέρει η γαλλική άρχουσα τάξη. - Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες (η Γαλλία) πάτησε επί πτωμάτων προκειμένου να αναβαθμιστεί (Προφανώς τα παιδιά δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν την επανένωση της Γερμανίας και τα έκαναν μπάχαλο). Και ειλικρινά αναρωτιόμαστε: Γιατί δεν αναβαθμίστηκε η Γαλλία εις βάρος της Ιταλίας; (παρά μιλάμε μονάχα π.χ για ιταλική vs γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία;). Γιατί μονάχα οι Ηνωμένες Πολιτείες δέχονται κριτική για τις πολιτικές και στρατιωτικές παρεμβάσεις τους στη Μέση Ανατολή και όχι η Γαλλία για τις παρεμβάσεις της στην Αφρική και το Σαχέλ ή αλλού; Γιατί μόνον η Γερμανία εισέρχεται στα κοντέρ της «κακότητας» και της «καταστροφικότητας» της λεγόμενης κοινής γνώμης σε ενδοευρωπαϊκή κλίμακα; Τα προηγούμενα καθόλου δεν σημαίνουν πως οι Γερμανοί και οι Αμερικανοί είναι παρθένες σε ευρωπαϊκό και ευρωατλαντικό πλαίσιο αντίστοιχα (άλλωστε πρώτον, αυτές οι δύο χώρες δέχονται πυρά πανταχόθεν και δεύτερον, η δύναμη G5 Sahel υποστηρίζεται έμμεσα αλλά ισχνά και από τις Η.Π.Α - όχι όμως από τη Γερμανία), απλά θέτουν το ερώτημα: Γιατί η Γαλλία παρουσιάζεται ως - εκκοσμικευμένη ασφαλώς - παρθένα;

Το εθνικό συμφέρον της Γαλλίας - σε ενδοευρωπαική κλίμακα -, βαφτίζεται με αξιωματικό τρόπο ως συμφέρον του (ευρωπαϊκού) Νότου. Ό,τι διεκδικεί και προωθεί το Παρίσι έναντι του Βερολίνου ή της Φρανκφούρτης, αυτομάτως και αξιωματικά βαφτίζεται ως συμφέρον του Νότου. Δεν είναι όμως έτσι. Ούτε η συγκεκριμένη ταύτιση είναι τόσο αυτονόητη όσο θεωρείται. Δε χρειάζεται φυσικά να τονίσουμε πως πάλι, για μια ακόμη φορά, τα περί Ιταλίας θα περιοριστούν μεταξύ «μπουφώνου καραγκιόζη ακροδεξιού Σαλβίνι», αλλά για τη βόρεια και δυτική Αφρική τίποτα. Μα δεν είναι, πανάθεμα με, το θέμα ο Σαλβίνι και ο κάθε Σαλβίνι. Το σύμπτωμα ή το αποτέλεσμα είναι αυτός. Η Ιταλία τσακίζεται τις τελευταίες δεκαετίες. Κάτι τέτοια βλέπει η Αλγερία και εξοπλίζεται σαν αστακός... (Α! Και η Ιταλία ήταν η μόνη χώρα με την οποία η Ελλάδα είχε κοινότητα συμφερόντων και προβλημάτων, τόσο κατά την προσφυγική-μεταναστευτική κρίση, η οποία είναι κρίση της ζώνης Σένγκεν, όσο και κατά την οικονομική κρίση, η οποία είναι κρίση της ζώνης €υρώ).

Τέλος, είπε ποτέ ο Ομπάμα για τους Άραβες ή τους Αφρικανούς παρεμφερή λόγια, όπως αυτά που είπε ο Μακρόν για τους τελευταίους; (Ή μήπως έχει πει κάτι αντίστοιχο ο Τράμπ;). Δεν έχει σημασία πως κρίνει κανείς το περιεχόμενο όσων είπε ο Μακρόν (ο σχετικός ή απόλυτος βαθμός διαφωνίας ή συμφωνίας). Η ερώτηση είναι συγκεκριμένη: Είπε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (για τους Άραβες, τους Αφρικανούς ή για τον οποιονδήποτε) αυτά που είπε ο Πρόεδρος της Γαλλίας; Ορισμένοι ξέρουμε την καταγωγή και εξέλιξη συγκεκριμένων ιδεών (και ξέρουμε πως η ιστορία δεν ξεκίνησε ούτε το 1933 ούτε το 1920). Και οι ιδέες αυτές δεν ξεκίνησαν ούτε από τη Βιέννη ούτε από το Πλύμουθ (της Μασσαχουσέτης).

[iii] Ο de Gaulle ήταν η τελευταία μεγάλη ευρωπαϊκή μορφή. Από εκεί και ύστερα μια ανελέητη καλοζωισμένη κατάντια και παρακμή που φτάνει μέχρι τα σημερινά της χάλια είναι η «Ευρώπη». Με τον Macron να «ηγείται» της χώρας που ηγήθηκε ο de Gaulle... (Στις μέρες μας, Τουρκία και Ρωσσία είναι Neo-Gaullist κράτη).

[iv] December 06, 1944, Conversation between General de Gaulle and Marshal Stalin at the Kremlin 6 December 1944 from 18:00 to 19:45.

[v] Ο Alexander Mikhailovich Gorchakov ήταν ένας από τους σπουδαιότερους διπλωμάτες του 19ου αιώνα και Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσσικής Αυτοκρατορίας.

[vi] Wight Martin, Διεθνής θεωρία. Tα τρία ρεύµατα σκέψης

[vii] Και αν συνεχίσουμε με κάνα δύο ερωταπαντήσεις ακόμη, στο 5-10λεπτο η συντριπτική πλειοψηφία εγκαταλείπει την προσπάθεια να δώσει ορισμό.