Επιβεβαιώνεται η θέση που εκφράστηκε πριν από λίγο καιρό πως αναμένεται νέο μεσανατολικό πανδαιμόνιο.
• Πρόσφατα το Ιράν εκτοξευσε πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς από τα εδάφη του προς τη Συρία. Απόσταση περίπου 600-700 χιλιομέτρων. Η απόσταση ανάμεσα στο Ριάντ και τα ιρανικά παράλια είναι μικρότερη. Το χτύπημα φαντάζει σαν υπενθύμιση-επιβεβαίωση ενός άρθρου που εμφανίστηκε στο European Council on Foreign Relations με τίτλο ''Οι Η.Π.Α πρέπει να αποφύγουν έναν πόλεμο με το Ιράν στην ανατολική Συρία''και υπότιτλο ''Κάποιοι στην Ουάσινγκτον ελπίζουν ότι οι ΗΠΑ μπορούν να ανακόψουν την περιφερειακή επιρροή του Ιράν στην ανατολική Συρία, αλλά αυτή είναι μια συνταγή για έναν ατελειώτο πόλεμο''. Το Ισραήλ ασφαλώς θα ήταν ικανοποιημένο από μια τέτοια εξέλιξη (ο αείμνηστος Μπρεζίνσκι δεν θα ήταν).
• Αξιωματούχοι του κουρδικού PYD στη Συρία συναντήθηκαν με εκπροσώπους των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Είχαμε συγκρούσεις ανάμεσα σε στρατεύματα της Συριακής Κυβέρνησης και τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (πολυεθνοτική/θρησκευτική συμμαχία υπό τους Κούρδους).
• Η διαδοχή στη Σαουδική Αραβία σηματοδοτεί κλιμάκωση των εξελίξεων στην περιοχή. Ο Mohammad bin Salman Al Saud, γιός και διάδοχος (Crown Prince), σχετίζεται με τον αντίστοιχο του Abu Dhabi (Mohammed bin Zayed), ο οποίος θεωρείται "UAE’s de facto ruler", και βρίσκεται υπό την επιρροή του. Η Σαουδική Αραβία διαθέτει ορισμένα μη στρατιωτικά ή/και ασύμμετρα μέσα που μπορούν να απειλήσουν την Τουρκία (οικονομικά-επενδυτικά, κουρδικό, τρομοκρατία). Η Τουρκία δεν διαθέτει τρόπους έμμεσης ή μαλακής πίεσης της Σαουδικής Αραβίας παρά μόνάχα στρατιωτικούς (βέβαια η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλα προβλήματα στο εσωτερικό της -διαφορετικής υφής από αυτά της Τουρκίας- που ενδέχεται να δυναμοποιηθούν από την περιθωριοποίηση του bin Nayef προς όφελος του bin Salman). Για όσο διάστημα οι Σαουδάραβες έχουν στο πλευρό τους τις Η.Π.Α και η Τουρκία δε βρίσκει ή δε διαθέτει τρόπους μη στρατιωτικής πίεσης της Σαουδικής Αραβίας, οι Άραβες μπορούν να πιέζουν ασφυκτικά την Τουρκία (αν και για ακόμη μια φορά, όπως συμβαίνει συχνά τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να αναδυθεί διαφοροποίηση στο εσωτερικό των Η.Π.Α ως προς την τοποθέτηση τους: Λευκός Οίκος, Στέιτ Ντιπάρτμεντ-Υπουργείο Εξωτερικών, Μυστικές Υπηρεσίες, Πεντάγωνο. Ήδη ο Tillerson φανέρωσε εκνευρισμό σχετικά με την απομόνωση του Κατάρ). Εάν βαθύνει το Τουρκο-Αραβικό ενδό-Σουνιτικό ρήγμα, οι ημέρες των καλών σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Τουρκίας θα αποτελέσουν οριστικά παρελθόν και πιθανότατα θα οδηγηθούμε σε περιφερειακή περιθωριοποίηση μιας εκ των Τουρκίας ή Σαουδικής Αραβίας.
• Η ήττα του Isis υπό την παρούσα μορφή και στο παρόν στάδιο, πριν από ότιδήποτε άλλο, αποτελεί ήττα της Σαουδικής Αραβίας, εξέλιξη που την έχει φέρει σε δύσκολη θέση -υπό πίεση- και την οδηγεί σε ριψοκίνδυνες επιλογές. Το Ισλαμικό Κράτος δεν είναι Μουσουλμανική Αδελφότητα, ούτε από άποψης λαϊκής νομιμοποίησης-βάσης ούτε από άποψης ιστορίας-παρελθόντος. Η εμμονή και ο υπαρξιακός φόβος που έχουν η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πλέον με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα έγκειται στη φύση, στη λαϊκή βάση και στις ρίζες της συγκεκριμένης οργάνωσης (κάτι σαν αυτό που στις Η.Π.Α ονομάζουν grass roots movement). Η οργάνωση αυτή είναι πρόθυμη να θέτει έμμεσα υποψηφιότητα για την εξουσία μέσω εκλογών και μαζικής κινητοποίησης. Έτσι αυτές οι απόλυτες μοναρχίες και ολιγαρχικές αυταρχίες (στις οποίες δεν υπάρχουν εκλογές παρά μονάχα τοπικού χαρακτήρα) φοβούνται τη λαϊκή απήχηση, βάση, νομιμοποίηση και δυναμική που μπορεί να έχει η Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ουσιαστικά φοβούνται τη μη φιλελεύθερη πολιτικά και ριζοσπαστικά μουσουλμανική «δημοκρατική» μαζική κινητοποίηση και ενσωμάτωση. Σε αυτό το μοντέλο, δίχως «εθνικές» εκλογές και συνυπολογίζοντας τη μοναδικότητα, τη μαλακή ισχύ και την ελευθερία του Al Jazeera υποτίθεται πως το Κατάρ παρουσιάζει μια πιο ανοιχτή και πετυχημένη εικόνα. Εάν δε προσθέσουμε στα προηγούμενα και τη στήριξη που παρέχει το Κατάρ στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τότε το Κατάρ έχει σχεδόν επιλύσει το πρόβλημα εσωτερικής και εξωτερικής νομιμοποίησης του και δεν απειλείται από κανέναν και τίποτα, παρά μόνον από τις απόλυτες μοναρχίες του Κόλπου. Η Σαουδική Αραβία έδωσε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες το 2015. Στο Κατάρ έθεσαν υποψηφιότητα πέντε γυναίκες σε τοπικές εκλογές της ίδιας χρονιάς και εξελέγησαν οι δύο. Η Τουρκία και το Ιράν δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτές τις χώρες (και αυτό είναι και το μεγάλο πλεονέκτημα ή ατού της Τουρκίας -πέρα από το γεγονός πως αποτελεί την ισχυρότερη οικονομικά και στρατιωτικά χώρα στον σουνιτικό κόσμο- σε σχέση με τη Σαουδική Αραβία. Η Σαουδική Αραβία έχει πρόβλημα εσωτερικής νομιμοποίησης - ας αφήσουμε στην άκρη την εξωτερική).
• Οι εκλογές στο μουσουλμανικό κόσμο δεν οδηγούν στον Φουκουγιάμα (Fukuyama), αλλά στην Τουρκία του Erdoğan, στην Αίγυπτο του Morsi, στην Ινδονησία του Widodo. Αυτό δεν καταλαβαίνουν ή δεν μπορούν να δεχθούν οι άνθρωποι στην δυτική Ευρώπη ή στη «Δύση». Η Ινδονησία είναι η μεγαλύτερη μουσουλμανική δημοκρατία στον πλανήτη και η τρίτη μεγαλύτερη μετά από την Ινδία και τις Η.Π.Α (Η Ινδονησία βέβαια αποτελεί σύνθετη περίπτωση. Ο πρώην Κυβερνήτης της Τζακάρτα ήταν, όχι δίχως προβλήματα, προτεστάντης κινεζικής καταγωγής). Η σύγκρουση κάλπης-εκλογών εξω-ευρωατλαντικά και αμερικανικών συμφερόντων γεωπολιτικά (και άρα η ανάγκη τους για Al Sisi και bin Salman) αποτελεί τροχοπέδη για την εσωτερική εξέλιξη των χωρών και φανερώνει πως η σύνθεση «δημοκρατία» + «φιλελευθερισμός», εκλογές + δικαιώματα, λαϊκή βούληση/νομιμοποίηση + γεωπολιτική ευθυγράμμιση, δε λειτουργεί όπως την επιθυμούν ή τη φαντασιώνονται ορισμένοι (τα πράγματα αυτά απομακρύνονται μεταξύ τους ή έρχονται σε σύγκρουση). Η λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη» αποτελεί επιπλέον επιβεβαίωση αυτής της πραγματικότητας.
• Μια ενδο-Σουνιτική πόλωση ανάμεσα σε ένα φιλικό (Τουρκία) και ένα εχθρικό (Σαουδική Αραβία) προς τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στρατόπεδο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στο εσωτερικό της Αιγύπτου. Αποτελεί τραγωδία για την περιοχή και τον αραβικό κόσμο που ο φυσικός ηγέτης του -και αυτός δεν είναι άλλος βέβαια από την Αίγυπτο- σέρνεται πίσω από τους Σαουδάραβες. Σκιά του εαυτού της η Αίγυπτος. Η Σαουδική Αραβία μελλοντικά μπορεί να μην υπάρχει. Η Αίγυπτος υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει. Κερδισμένος από την πιθανή επερχόμενη κλιμάκωση ή ρήξη στις Τουρκο-Αραβικές ενδό-Σουνιτικές σχέσεις θα είναι το Ιράν (και οι Κούρδοι εκτός αν, πρώτον, Άγκυρα, Τεχεράνη, Βαγδάτη και Δαμασκός ευθυγραμμιστούν ή δεύτερον, περιπέσουν σε εμφύλιες διαμάχες οι Κούρδοι μεταξύ τους. Θα επανέλθω επί του συγκεκριμένου).
• Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν επισκέφθηκε χώρες του Maghreb. Την Αλγερία, την Μαυριτανία και την Τυνησία. Το Μαγκρέμπ είναι η αραβοβερβέρικη περιοχή της βόρειας Αφρικής δυτικά της Αιγύπτου [Χάρτης. Μικρό και μεγάλο Μαγκρέμπ με βαθυ και ανοιχτό πράσινο αντίστοιχα]. Έχει ενδιαφέρον να σκεφτεί κανείς τις ενδο-μουσουλμανικές σχέσεις της ευρύτερης Μέσης Ανατολής με όρους Maghreb (Μαγκρέμπ) και Mashriq (Μασρέκ). Το Μασρέκ είναι η αραβολεβαντίνικη περιοχή ανατολικά της Αιγύπτου μεταξύ Μεσογείου και Ιράν [Χάρτης. Μασρέκ με κόκκινο] και μέχρι ενός σημειου συμπίπτει με την έννοια της Εύφορης Ημισέλήνου (Fertile Crescent). Η κινητικότητα δεν είναι τυχαία καθώς ανάμεσα σε Μαγκρέμπ και Μασρέκ βρίσκεται η Αίγυπτος και η Αραβική Χερσόνησος, που αποτελούν τον πυρήνα της αμερικανικής προσπάθειας δημιουργίας μιας νέας περιφερειακής αρχιτεκτονικής. Οι χώρες του Maghreb (Μαγκρέμπ) δεν ήταν θετικές στην προσπάθεια απομόνωσης του Κατάρ (ούτε το Σουδάν και χώρες του Mashriq), ενώ το Ιράν έχει εμβαθύνει τις σχέσεις του με την Αλγερία τα τελευταία χρόνια (από την περίοδο της «Αραβικής Άνοιξης» και μετά). Το Maghreb (Μαγκρέμπ) και το Mashriq (Μασρέκ) μπορούν να θεωρηθούν ως ο αραβομουσουλμανικός κόσμος της Δύσης και της Ανατολής.
• Πρόσφατα το Ιράν εκτοξευσε πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς από τα εδάφη του προς τη Συρία. Απόσταση περίπου 600-700 χιλιομέτρων. Η απόσταση ανάμεσα στο Ριάντ και τα ιρανικά παράλια είναι μικρότερη. Το χτύπημα φαντάζει σαν υπενθύμιση-επιβεβαίωση ενός άρθρου που εμφανίστηκε στο European Council on Foreign Relations με τίτλο ''Οι Η.Π.Α πρέπει να αποφύγουν έναν πόλεμο με το Ιράν στην ανατολική Συρία''και υπότιτλο ''Κάποιοι στην Ουάσινγκτον ελπίζουν ότι οι ΗΠΑ μπορούν να ανακόψουν την περιφερειακή επιρροή του Ιράν στην ανατολική Συρία, αλλά αυτή είναι μια συνταγή για έναν ατελειώτο πόλεμο''. Το Ισραήλ ασφαλώς θα ήταν ικανοποιημένο από μια τέτοια εξέλιξη (ο αείμνηστος Μπρεζίνσκι δεν θα ήταν).
• Αξιωματούχοι του κουρδικού PYD στη Συρία συναντήθηκαν με εκπροσώπους των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Είχαμε συγκρούσεις ανάμεσα σε στρατεύματα της Συριακής Κυβέρνησης και τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (πολυεθνοτική/θρησκευτική συμμαχία υπό τους Κούρδους).
• Η διαδοχή στη Σαουδική Αραβία σηματοδοτεί κλιμάκωση των εξελίξεων στην περιοχή. Ο Mohammad bin Salman Al Saud, γιός και διάδοχος (Crown Prince), σχετίζεται με τον αντίστοιχο του Abu Dhabi (Mohammed bin Zayed), ο οποίος θεωρείται "UAE’s de facto ruler", και βρίσκεται υπό την επιρροή του. Η Σαουδική Αραβία διαθέτει ορισμένα μη στρατιωτικά ή/και ασύμμετρα μέσα που μπορούν να απειλήσουν την Τουρκία (οικονομικά-επενδυτικά, κουρδικό, τρομοκρατία). Η Τουρκία δεν διαθέτει τρόπους έμμεσης ή μαλακής πίεσης της Σαουδικής Αραβίας παρά μόνάχα στρατιωτικούς (βέβαια η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλα προβλήματα στο εσωτερικό της -διαφορετικής υφής από αυτά της Τουρκίας- που ενδέχεται να δυναμοποιηθούν από την περιθωριοποίηση του bin Nayef προς όφελος του bin Salman). Για όσο διάστημα οι Σαουδάραβες έχουν στο πλευρό τους τις Η.Π.Α και η Τουρκία δε βρίσκει ή δε διαθέτει τρόπους μη στρατιωτικής πίεσης της Σαουδικής Αραβίας, οι Άραβες μπορούν να πιέζουν ασφυκτικά την Τουρκία (αν και για ακόμη μια φορά, όπως συμβαίνει συχνά τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να αναδυθεί διαφοροποίηση στο εσωτερικό των Η.Π.Α ως προς την τοποθέτηση τους: Λευκός Οίκος, Στέιτ Ντιπάρτμεντ-Υπουργείο Εξωτερικών, Μυστικές Υπηρεσίες, Πεντάγωνο. Ήδη ο Tillerson φανέρωσε εκνευρισμό σχετικά με την απομόνωση του Κατάρ). Εάν βαθύνει το Τουρκο-Αραβικό ενδό-Σουνιτικό ρήγμα, οι ημέρες των καλών σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Τουρκίας θα αποτελέσουν οριστικά παρελθόν και πιθανότατα θα οδηγηθούμε σε περιφερειακή περιθωριοποίηση μιας εκ των Τουρκίας ή Σαουδικής Αραβίας.
• Η ήττα του Isis υπό την παρούσα μορφή και στο παρόν στάδιο, πριν από ότιδήποτε άλλο, αποτελεί ήττα της Σαουδικής Αραβίας, εξέλιξη που την έχει φέρει σε δύσκολη θέση -υπό πίεση- και την οδηγεί σε ριψοκίνδυνες επιλογές. Το Ισλαμικό Κράτος δεν είναι Μουσουλμανική Αδελφότητα, ούτε από άποψης λαϊκής νομιμοποίησης-βάσης ούτε από άποψης ιστορίας-παρελθόντος. Η εμμονή και ο υπαρξιακός φόβος που έχουν η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πλέον με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα έγκειται στη φύση, στη λαϊκή βάση και στις ρίζες της συγκεκριμένης οργάνωσης (κάτι σαν αυτό που στις Η.Π.Α ονομάζουν grass roots movement). Η οργάνωση αυτή είναι πρόθυμη να θέτει έμμεσα υποψηφιότητα για την εξουσία μέσω εκλογών και μαζικής κινητοποίησης. Έτσι αυτές οι απόλυτες μοναρχίες και ολιγαρχικές αυταρχίες (στις οποίες δεν υπάρχουν εκλογές παρά μονάχα τοπικού χαρακτήρα) φοβούνται τη λαϊκή απήχηση, βάση, νομιμοποίηση και δυναμική που μπορεί να έχει η Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ουσιαστικά φοβούνται τη μη φιλελεύθερη πολιτικά και ριζοσπαστικά μουσουλμανική «δημοκρατική» μαζική κινητοποίηση και ενσωμάτωση. Σε αυτό το μοντέλο, δίχως «εθνικές» εκλογές και συνυπολογίζοντας τη μοναδικότητα, τη μαλακή ισχύ και την ελευθερία του Al Jazeera υποτίθεται πως το Κατάρ παρουσιάζει μια πιο ανοιχτή και πετυχημένη εικόνα. Εάν δε προσθέσουμε στα προηγούμενα και τη στήριξη που παρέχει το Κατάρ στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τότε το Κατάρ έχει σχεδόν επιλύσει το πρόβλημα εσωτερικής και εξωτερικής νομιμοποίησης του και δεν απειλείται από κανέναν και τίποτα, παρά μόνον από τις απόλυτες μοναρχίες του Κόλπου. Η Σαουδική Αραβία έδωσε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες το 2015. Στο Κατάρ έθεσαν υποψηφιότητα πέντε γυναίκες σε τοπικές εκλογές της ίδιας χρονιάς και εξελέγησαν οι δύο. Η Τουρκία και το Ιράν δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτές τις χώρες (και αυτό είναι και το μεγάλο πλεονέκτημα ή ατού της Τουρκίας -πέρα από το γεγονός πως αποτελεί την ισχυρότερη οικονομικά και στρατιωτικά χώρα στον σουνιτικό κόσμο- σε σχέση με τη Σαουδική Αραβία. Η Σαουδική Αραβία έχει πρόβλημα εσωτερικής νομιμοποίησης - ας αφήσουμε στην άκρη την εξωτερική).
• Οι εκλογές στο μουσουλμανικό κόσμο δεν οδηγούν στον Φουκουγιάμα (Fukuyama), αλλά στην Τουρκία του Erdoğan, στην Αίγυπτο του Morsi, στην Ινδονησία του Widodo. Αυτό δεν καταλαβαίνουν ή δεν μπορούν να δεχθούν οι άνθρωποι στην δυτική Ευρώπη ή στη «Δύση». Η Ινδονησία είναι η μεγαλύτερη μουσουλμανική δημοκρατία στον πλανήτη και η τρίτη μεγαλύτερη μετά από την Ινδία και τις Η.Π.Α (Η Ινδονησία βέβαια αποτελεί σύνθετη περίπτωση. Ο πρώην Κυβερνήτης της Τζακάρτα ήταν, όχι δίχως προβλήματα, προτεστάντης κινεζικής καταγωγής). Η σύγκρουση κάλπης-εκλογών εξω-ευρωατλαντικά και αμερικανικών συμφερόντων γεωπολιτικά (και άρα η ανάγκη τους για Al Sisi και bin Salman) αποτελεί τροχοπέδη για την εσωτερική εξέλιξη των χωρών και φανερώνει πως η σύνθεση «δημοκρατία» + «φιλελευθερισμός», εκλογές + δικαιώματα, λαϊκή βούληση/νομιμοποίηση + γεωπολιτική ευθυγράμμιση, δε λειτουργεί όπως την επιθυμούν ή τη φαντασιώνονται ορισμένοι (τα πράγματα αυτά απομακρύνονται μεταξύ τους ή έρχονται σε σύγκρουση). Η λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη» αποτελεί επιπλέον επιβεβαίωση αυτής της πραγματικότητας.
• Μια ενδο-Σουνιτική πόλωση ανάμεσα σε ένα φιλικό (Τουρκία) και ένα εχθρικό (Σαουδική Αραβία) προς τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στρατόπεδο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στο εσωτερικό της Αιγύπτου. Αποτελεί τραγωδία για την περιοχή και τον αραβικό κόσμο που ο φυσικός ηγέτης του -και αυτός δεν είναι άλλος βέβαια από την Αίγυπτο- σέρνεται πίσω από τους Σαουδάραβες. Σκιά του εαυτού της η Αίγυπτος. Η Σαουδική Αραβία μελλοντικά μπορεί να μην υπάρχει. Η Αίγυπτος υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει. Κερδισμένος από την πιθανή επερχόμενη κλιμάκωση ή ρήξη στις Τουρκο-Αραβικές ενδό-Σουνιτικές σχέσεις θα είναι το Ιράν (και οι Κούρδοι εκτός αν, πρώτον, Άγκυρα, Τεχεράνη, Βαγδάτη και Δαμασκός ευθυγραμμιστούν ή δεύτερον, περιπέσουν σε εμφύλιες διαμάχες οι Κούρδοι μεταξύ τους. Θα επανέλθω επί του συγκεκριμένου).
• Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν επισκέφθηκε χώρες του Maghreb. Την Αλγερία, την Μαυριτανία και την Τυνησία. Το Μαγκρέμπ είναι η αραβοβερβέρικη περιοχή της βόρειας Αφρικής δυτικά της Αιγύπτου [Χάρτης. Μικρό και μεγάλο Μαγκρέμπ με βαθυ και ανοιχτό πράσινο αντίστοιχα]. Έχει ενδιαφέρον να σκεφτεί κανείς τις ενδο-μουσουλμανικές σχέσεις της ευρύτερης Μέσης Ανατολής με όρους Maghreb (Μαγκρέμπ) και Mashriq (Μασρέκ). Το Μασρέκ είναι η αραβολεβαντίνικη περιοχή ανατολικά της Αιγύπτου μεταξύ Μεσογείου και Ιράν [Χάρτης. Μασρέκ με κόκκινο] και μέχρι ενός σημειου συμπίπτει με την έννοια της Εύφορης Ημισέλήνου (Fertile Crescent). Η κινητικότητα δεν είναι τυχαία καθώς ανάμεσα σε Μαγκρέμπ και Μασρέκ βρίσκεται η Αίγυπτος και η Αραβική Χερσόνησος, που αποτελούν τον πυρήνα της αμερικανικής προσπάθειας δημιουργίας μιας νέας περιφερειακής αρχιτεκτονικής. Οι χώρες του Maghreb (Μαγκρέμπ) δεν ήταν θετικές στην προσπάθεια απομόνωσης του Κατάρ (ούτε το Σουδάν και χώρες του Mashriq), ενώ το Ιράν έχει εμβαθύνει τις σχέσεις του με την Αλγερία τα τελευταία χρόνια (από την περίοδο της «Αραβικής Άνοιξης» και μετά). Το Maghreb (Μαγκρέμπ) και το Mashriq (Μασρέκ) μπορούν να θεωρηθούν ως ο αραβομουσουλμανικός κόσμος της Δύσης και της Ανατολής.
Σημείωση
Το πρώτο γκρούπ τουρκικών στρατευμάτων έφτασε στο Κατάρ και διεξάγει κοινές ασκήσεις με τους Καταριανούς. Το Κατάρ, πέρα από την υπογραφή συμφωνίας αγοράς στρατιωτικού υλικού από τις Η.Π.Α, διεξήγαγε και κοινές ασκήσεις με το αμερικανικό ναυτικό. Από την άλλη μεριά, το Ιράν διεξήγαγε ναυτική στρατιωτική άσκηση με κινεζικά πλοία στα στενά του Hormuz. Μικροί στόλοι και η είδηση δε χρειάζεται να υπερτονίζεται. Εκείνο που θα πρέπει να επισημανθεί είναι πως όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στη Συρία και το Ιράκ, και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή, συμβαίνουν δίχως να έχει πατήσει ούτε μια κινεζική στρατιωτική μπότα στο έδαφος της Μέσης Ανατολής ή να έχει πυροδοτηθεί μια έστω κινεζική σφαίρα. Παρ'όλα αυτά, το Ιράν επεκτείνει την επιρροή του. Οι Κινέζοι θα προσπαθήσουν μέχρι τέλους να μην εμπλακούν άμεσα και φανερά σε αντιπαράθεση Σαουδικής Αραβίας και Ιράν..~`~.
Πρόσφατα άμεσα ή έμμεσα σχετιζόμενα και συμπληρωματικά κείμενα i) Κατά την επαναφορά του Ανατολικού Ζητήματος (ή του Δυτικού Ζητήματος ή Ερωτήματος κατά Toynbee) - 18 Ιουνίου 2017. ii) Πέρα από ένδειξη αδυναμίας, όπως εξ αρχής επισημάνθηκε, η κρίση του Κατάρ - Γεωπολιτικών τεκτονικών πλακών συνέχεια. iii) Πετυχημένο πραξικόπημα στην Αίγυπτο και καθαίρεση του πρώτου δημοκρατικά - Σχολιασμός για γεωπολιτικές τεκτονικές πλάκες και περιφερειακή αρχιτεκτονική. iv) Όλες αυτές οι αηδίες, εσύ μην κάνεις εκείνο, εσύ μην κάνεις το άλλο, Κατάρ μην κάνεις το τρίτο κ.ο.κ - Σχολιασμοί (10 Ιουνίου 2017). v) Κάπως έτσι λοιπόν, ο proxy war, ο πόλεμος δια αντιπροσώπων - 7 Ιουνίου 2017. vi) Όλα έχουν να κάνουν με το Ιράν - Σχολιασμοί (6 Ιουνίου 2017).