Quantcast
Channel: Κοσμοϊδιογλωσσία
Viewing all 1501 articles
Browse latest View live

Πλανήτης Ελλάδα σε νέες περιπέτειες... I) Παγκόσμιες διακρίσεις II) Ανησυχητική επισήμανση-υπενθύμιση περί ηθικής και ασφάλειας και III) Η ωραία μας γειτονιά ή πως είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα.

$
0
0

I
Συγχαρητήρια! Η «Hellenic Republic» είναι, πλέον, το κράτος με τη δεύτερη υψηλότερη ανεργία στον πλανήτη (πίσω από την Π.Γ.Δ.Μ η οποία κατέχει την παγκόσμια πρωτιά). Καταφέραμε να ξεπεράσουμε και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη!

Επικαιροποίηση
Αυξάνουμε τη διαφορά! Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις και τα επίπεδα ανταγωνιστικότητας που θέτει το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Στο 26,1% εκτινάχθηκε η ανεργία στο τέταρτο τρίμηνο 2014. Πόσοι -νέοι- άνθρωποι είπαμε έχουν φύγει από την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια;

II
Άλλο πράγμα η ηθική συμπεριφορά σε ένα σύστημα, όπου ο βαθμός και το είδος της ασφάλειας είναι προβλέψιμα και άλλο πράγμα η ηθική συμπεριφορά εκεί όπου αυτή η ασφάλεια απουσιάζει.
Ο Kant, ένας φιλόσοφος που ουδέποτε χαρακτηρίστηκε ανήθικος, το αναγνώριζε αυτό ακριβώς όπως και ο Machiavelli, ένας φιλόσοφος που συχνά χαρακτηρίζεται ανήθικος.

III
Όπως προανέφερα, η Π.Γ.Δ.Μ είναι η χώρα με την υψηλότερη ανεργία στον πλανήτη. Η Ελλάδα ακολουθεί στη 2η θέση, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη στη 3η, η Σερβία στην 6η (κάποια στοιχεία την τοποθετούν στη 4η), η Κροατία στην 8η και η Κύπρος στην 9η (η Αλβανία βρίσκεται εκτός πλανητικής δεκάδας, στην 15η θέση) και ταυτόχρονα έχουμε περιφερειακά τρεις -συν μια- μαύρες τρύπες. Λιβύη, Συρία-Ιράκ, Ουκρανία (και Κόσοβο - να προσέχετε αυτή την περίοδο τις αναφορές στο όνομα αυτό και τα παράγωγα του). Θεσπέσια!


Το II δεν ισχύει μονάχα για τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων (στο εσωτερικό των κρατών), όπως στην περίπτωση I, αλλά και για τις σχέσεις μεταξύ κρατών, όπως στην περίπτωση III.

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

*

Δικαιοσύνη, συγχώρεση, εκδίκηση.

$
0
0

Όταν δεν μπορείς να γεφυρώσεις δυσάρεστες κοινωνικές πραγματικότητες, υπερθεματίζεις σε ηθικολογία. Όταν σε συνθήκες κρίσης χάνεται το αίσθημα δικαίου, δηλαδή ένα από τα ισχυρότερα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης, δημιουργείται ένα συναισθηματικό και ψυχολογικό χάσμα και ενισχύονται ασυμμετρίες (ανάμεσα σε άτομα, κοινωνικές ομάδες, έθνη, κοινωνίες ή κράτη). Από αυτό το χάσμα αναδύονται ηθικιστικές επιθετικότητες και βιαιότητες. Όσο πιο βασανιστική για ένα συλλογικό σώμα είναι μια στάση ή συμπεριφορά, τόσο εντονότερη είναι η κοινωνική αντίδραση εναντίον της.
Το αίσθημα δικαίου ή η δικαιοσύνη, και η αμοιβαιότητα είναι συναισθηματικές έννοιες και πράξεις στενά συνδεδεμένες. Η αμοιβαιότητα λειτουργεί ως συμβιβασμός μεταξύ ελπίδας και φόβου. Η αυστηρή εφαρμογή της αρχής της αμοιβαιότητας στην τιμωρία, ως μορφή ανταπόδοσης, απαιτεί μια συμμετρία μεταξύ ζημιάς και επανόρθωσης («οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος»). Η συγχώρεση, συναισθηματική πράξη και έννοια την οποία γνωρίζουμε πολύ καλά σε αυτά τα μέρη, είναι μια ασύμμετρη συμπεριφορά ανάμεσα σε ζημιά και επανόρθωση, και λειτουργεί ως δώρο. Το δώρο αυτό, για παράδειγμα η αγάπη για τον εχθρό μέσω της συγχώρεσης και η ανταπόδοση του κακού με το καλό (αρχή την οποία συναντάμε και σε διδασκαλίες του Λάο Τσε και όχι αποκλειστικά «στον Χριστιανισμό»), μπορεί να λειτουργήσει μονάχα αν ακολουθηθεί από αντίστοιχη ανταπόδοση. Απαιτείται ξανά αμοιβαιότητα και επαναφορά σε κατάσταση συμμετρίας. Δηλαδή αίσθημα δικαίου.
Η εκδίκηση προκύπτει ακριβώς από την έλλειψη δικαιοσύνης.

.~`~.

II) Ανατολική Ασία, Βόρεια Αμερική και Ευρώπη. Μεγέθη και στοιχεία με βάση την οικονομική, πολιτική και ιστορική Γεωγραφία. I) Εξέλιξη ανεπτυγμένων οικονομιών (G7) και αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομίων της Ασίας (Emerging and developing Asia) από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Με αφορμή τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Aσιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank - AIIB).

$
0
0

Το Ηνωμένο Βασίλειο, με μια κίνηση που εξόργισε τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανακοίνωσε πως επιδιώκει να ενταχθεί, ως ιδρυτικό μέλος, στην Aσιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank). Η AIIB δημιουργήθηκε από την Κίνα τον Οκτώβριο του 2014 με σκοπό τη χρηματοδότηση έργων υποδομής στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Ασίας. Αρχικά, συμμετείχαν ως μέλη 21 χώρες συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Ο αριθμός των κρατών-μελών, μέχρι τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, έχει αυξηθεί σε 26. Πιέσεις, όσον αφορά την ένταξη τους, έχουν ασκηθεί, τόσο αποτρεπτικά από τις Η.Π.Α όσο και προτρεπτικά από την Κίνα, προς την (Νότιο) Κορέα και την Αυστραλία (ήδη η Νέα Ζηλανδία δήλωσε πως θα είναι μέλος - βλέπουμε τη λειτουργία του πυρήνα της παλαιάς Κοινοπολιτείας). Μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται να αποφασίσουν από κοινού, (Νότιος) Κορέα και Αυστραλία, εάν θα ενταχθούν ή όχι. Εκπλήξεις υπήρξαν από την Ινδονησία και τη Σαουδική Αραβία, οι οποίες ανακοίνωσαν πως θα συμμετέχουν (ενδέχεται και η Ιορδανία). Πριν λίγες ημέρες, λοιπόν, το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η πρώτη από τις σημαντικότερες ανεπτυγμένες οικονομίες (G7) και η πρώτη «δυτική» χώρα η οποία δήλωσε πως θα ενταχθεί στην πρωτοβουλία (υποτίθεται πως θα εξετάσει το ενδεχόμενο και η Ιαπωνία). Η Κίνα με την παράλληλη ίδρυση της Αναπτυξιακής Τράπεζας (BRICS) και της Aσιατικής Επενδυτικής Τράπεζας Υποδομών (Emerging and developing Asia) αξιώνει να εγκαθιδρύσει μια νέα, παράλληλη προς την υπάρχουσα, οικονομική αρχιτεκτονική.

Αναλυτικά, οι χώρες που συμμετέχουν ως μέλη και φαίνονται στο χάρτη, είναι οι εξής:
Νότια Ασία: Bangladesh, India, Nepal, Pakistan, Sri Lanka
Μέση Ανατολή: Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia
Κεντρική Ασία: Kazakhstan, Tajikistan, Uzbekistan
ΝοτιοΑνατολική Ασία: Brunei Darussalam, Cambodia, Lao P.D.R., Indonesia, Malaysia, Myanmar, New Zealand, Papua New Guinea, Philippines, Singapore, Thailand, Vietnam
ΒορειοΑνατολική Ασία: China, Mongolia
Χώρες σε εκκρεμότητα: Australia, South Korea, Japan, Jordan


Με αφορμή τα προηγούμενα θα εξετάσω τις εξής δύο περιπτώσεις:
I) Την εξέλιξη των σημαντικότερων ανεπτυγμένων οικονομιών (G7) -ή τον πυρήνα του λεγομένου «Βορρά»- σε σχέση με τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας (Emerging and developing Asia), από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Οι διαχωρισμοί αυτοί είναι με βάση τα επίπεδα ανάπτυξης, όπως τους ορίζουν διεθνείς οργανισμοί.
II) Την εξέλιξη της ηπειρωτικής Ανατολικής Ασίας και της Ασίας του Ειρηνικού, ανεξάρτητα από τα επίπεδα ανάπτυξης αλλά ως περιφερειακό-ρεζιοναλιστικό (Regionalism) σύνολο, σε σχέση με τη Βόρεια Αμερική (Η.Π.Α-Καναδάς-Μεξικό) και την Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Ένωση) ως περιφερειακά-γεωγραφικά σύνολα, για την ίδια χρονική περίοδο (αυτόματα θα ανακύψει ζήτημα, το οποίο δεν θα εξετάσω σε αυτή την ανάρτηση, ως προς τον προσανατολισμό της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν, της Αραβικής χερσονήσου, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας).
Στην δεύτερη περίπτωση, δηλαδή, θα υπάρξει μια «γείωση» στη γεωγραφία και τη γειτνίαση (και όχι μονάχα στις ζώνες -ελεύθερου- εμπορίου όπως συνήθως γίνεται) καθώς με ενδιαφέρει το πεδίο της οικονομικής, ιστορικής και πολιτικής Γεωγραφίας και η επιρροή την οποία αυτό ασκεί (η Νότιος Κορέα ακριβώς επειδήσυνορεύει με την Κίνα και ακριβώς επειδήέχει ένα συγκεκριμένο ιστορικό παρελθόν με την Ιαπωνία έχει στραφεί προς την Κίνα - από τη στιγμή που η επιρροή των Η.Π.Α φθίνει στην περιοχή).

.~`~.
I
Οι σημαντικότερες ανεπτυγμένες οικονομίες (G7) -ή ο πυρήνας του λεγομένου «Βορρά»- έχουν χρωματιστεί με μπλέ χρώμα και είναι οι εξής: Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες. Οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας (Emerging and developing Asia) έχουν χρωματιστεί με κόκκινο χρώμα και αποτελούνται από δεκάδες κράτη και κρατίδια, με κυριότερα τα εξής: Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Μπανγκλαντές και Βιετνάμ.


Το 1982, με βάση στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι σημαντικότερες ανεπτυγμένες οικονομίες κατείχαν μερίδιο 50,83% επί του συνόλου της πλανητικής οικονομίας ή 50,83%επί του παγκόσμιου Α.Ε.Π, με τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας να κατέχουν αντίστοιχα 10,08%. Μετά τη κατάρρευση του διπολικού διεθνούς συστήματος, το 1992, και τις περί του «Τέλους της Ιστορίας» αφηγήσεις, τα οικονομικά ποσοστά βρίσκονταν στο 46,50%για τους μεν και 12,83%για τους δε. Μια δεκαετία μετά, το 2002, οι αναπτυγμένες χώρες, μέρος όλες του παλαιού «δυτικού στρατοπέδου» κατείχαν μερίδιο 43,02%και οι αναπτυσσόμενες της Ασίας 18,13%. Με την έναρξη της οικονομικής κρίσης, το 2008, τα ποσοστά είχαν διαμορφωθεί στα επίπεδα του 36,77%και του 23,15%αντίστοιχα. Τέλος, το 2014, οι σημαντικότερες ανεπτυγμένες οικονομίες (G7) κατείχαν μερίδιο 32,24%επί του συνόλου της πλανητικής οικονομίας, με τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας να κατέχουν αντίστοιχα 29,59%. Η πορεία αυτή θα συνεχιστεί.
Από το 1982 έως το 2014, οι σημαντικότερες ανεπτυγμένες οικονομίες (G7) έχουν απολέσει οικονομικό μερίδιο 18,59% επί της πλανητικής οικονομίας, με τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας να έχουν κερδίσει οικονομικό μερίδιο 19,51%.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ιαπωνίας, της οποίας το οικονομικό μερίδιο έχει υποδιπλασιάστει. Το 1991 κατείχε μερίδιο 8,99% επί του παγκόσμιου Α.Ε.Π, το μέγιστο σε ολόκληρη την ιστορία της. Ήταν η αποκορύφωση της περιόδου του φόβου που ήταν διάχυτος στις Η.Π.Α, ήδη από τη δεκαετία του '80, όταν ο γερουσιαστής Howard Baker είχε κάνει τη περίφημη δήλωση: «Πρώτον, είμαστε ακόμη σε πόλεμο με την Ιαπωνία. Και δεύτερον, τον χάνουμε». Το 2014 το μερίδιο της Ιαπωνίας επί του παγκόσμιου Α.Ε.Π κυμάνθηκε στο 4,48%. Αναγκαστικά θα στραφεί όλο και περισσότερο στην περιφέρεια της, κάτι που μας οδηγεί στο τρίτο μέρος.

.~`~.
II
Ο τρόπος ταξινόμησης των κρατών στην δεύτερη περίπτωση αλλάζει θεμελιωδώς και διαμορφώνεται με βάση την oικονομική, ιστορική και πολιτική Γεωγραφία και τον Περιφερισμό-Ρεζιοναλισμό (Regionalism), προκειμένου να κατανοήσουμε τις τάσεις που διαμορφώνονται κατά τον Πλανητικό Μετασχηματισμόο οποίος εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Θα προσθέσω λοιπόν στις οικονομίες της ηπειρωτικής και Ασίας και της Ασίας του Ειρηνικού, την Ιαπωνία, τη Νότιο Κορέα και την Αυστραλία (ανεξάρτητα από την απόφαση τους περί συμμετοχής τους ή όχι στην Aσιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών). Έτσι ο χάρτης διαμορφώνεται ως εξής. Ανατολική Ασία, Βόρεια Αμερική και Ευρώπη.


Οι χώρες της ανατολικής Ασίας κατέχουν οικονομικό μερίδιο 36,77%επί της πλανητικής οικονομίας, οι χώρες της Βόρειας Αμερικής (Η.Π.Α-Μεξικό-Καναδάς) 19,76%και οι χώρες της Ευρώπης (Ευρωπαϊκή Ένωση) 16,94%. Συνολικά, οι τρεις αυτές περιοχές κατέχουν μερίδιο 73,47%επί της πλανητικής οικονομίας.
Τα πραγματικά δύσκολα όμως έρχονται όταν συνυπολογίσουμε δύο βασικούς παράγοντες οι οποίοι λησμονούνται. Τη γεωγραφία και τη δημογραφία. Η έλλειψη νερού, εδαφών και πρώτων υλών, η γεωγραφία της πείνας (και η γεωγραφία της βίας), τα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά δίκτυα, τα ναρκωτικά και το εμπόριο όπλων, οι φονταμενταλισμοί, όλα τα προηγούμενα θεωρούνται συντελεστές και βαρόμετρα (και αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε πόλεμο). Ωστόσο η δημογραφική δομή, δηλαδή η πληθυσμιακή πυκνότητα, η ηλικιακή και εθνοφυλετική σύνθεση, ο ρυθμός ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τις κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες.
Δεν θα κάνω εδώ μια εκτεταμένη ανάλυση όλων αυτών των παραγόντων για τις τρεις περιοχές. Θα αναφέρω τις εξής δύο απλές παρατηρήσεις.

Δημογραφικά
Η Βόρεια Αμερική (Η.Π.Α-Μεξικό-Καναδάς) έχει συνολικό πληθυσμό περίπου 475 εκατομμύρια ανθρώπους, η Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Ένωση) περίπου 507 εκατομμύρια ανθρώπους, και η Ασία πάνω από το μισό πληθυσμό του πλανήτη. Από την άποψη της δημογραφικής πυκνότητας η Βόρεια Αμερική, όντας αραιοκατοικημένη, βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από τις άλλες δύο περιοχές (με την Ιαπωνία και τη Γερμανία, ως εθνικά κράτη, να βρίσκονται στην πλέον δυσχερή θέση από την άποψη της δημογραφικής πυκνότητας). Αυτή είναι η θετική όψη των πραγμάτων για τη Βόρεια Αμερική, υπάρχει όμως και η αρνητική. Ο πληθυσμός της Βορείου Αμερικής είναι ο ίδιος ένα όριο το οποίο δεν μπορεί να αυξηθεί ιδιαίτερα, δηλαδή, η βάση μεγέθυνσης της Βόρειας Αμερικής σε οποιοδήποτε τομέα έχει όρια. Αντίθετα, εν ανάγκη, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε μελλοντικά να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της, για παράδειγμα, με την Ρωσία ή/και την Τουρκία (πιθανότητα την οποία διατυμπανίζει και ο Brezinski αλλά υπό την ηγεμονική ομπρέλα των Η.Π.Α). Δεν έχει άλλη επιλογή άλλωστε προκειμένου να αποφύγει την -περαιτέρω- παρακμή.

Γεωγραφικά
Ξανά, η Βόρεια Αμερική βρίσκεται σε καλύτερη θέση από τις άλλες δύο περιοχές λόγω συμμετρίας. Εάν δείτε ένα χάρτη με κέντρο την Αμερική και όχι την Ευρώπη και την Αφρική, θα παρατηρήσετε πως οι Βόρεια Αμερική βρίσκεται ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομικά περιοχές, την Ευρώπη και την Ασία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μοναδική μεγάλη δύναμη η οποία έχει ακτές τόσο στον Ατλαντικό όσο και στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η περίφημη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) και η Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου Ασίας-Ειρηνικού (TPP) δεν είναι τίποτα άλλο παρά η -οικονομική- συνέχιση, εμβάθυνση και επέκταση της στρατηγικής που εγκαθιδρύθηκε από τις Η.Π.Α κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, και τοποθετούσε τις ίδιες στο κέντρο του διεθνούς συστήματος (με την πρώιμη «Ευρωπαϊκή Ένωση» να είναι το ευρασιατικό προγεφύρωμα στο δυτικό άκρο της Παγκόσμιας Ηπείρου, δηλαδή της ΑφροΕυραΑσίας, και την Ιαπωνία μαζί με τη Νότιο Κορέα να είναι το Ανατολικό αγκυροβόλιο). Η στρατηγική αυτή αρχιτεκτονική όμως, εγκαθιδρύθηκε, όταν το παγκόσμιο εμπόριο είχε μια κάποια ισορροπία ανάμεσα σε Ατλαντικό και Ειρηνικό (κάτι που ενίσχυε τη θέση των Ηνωμένων Πολιτείων ως κέντρου του διεθνούς συστήματος). Το πλανητικό κέντρο βάρους όμως έχει μεταφερθεί από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό αναγκάζοντας τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες να στραφούν ασύμμετρα προς την Ασία.
Ο Ατλαντικός πεθαίνει και μαζί του, πεθαίνει και η Ευρώπη. Η πλανητική κυριαρχία της «Ευρώπης» τα τελευταία περίπου 500 χρόνια, από το ταξίδι του Κολόμβου το 1492 μέχρι την κατάρρευση των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών, βασίστηκε ακριβώς στον Ατλαντικό (με την Οθωμανική και τη ΡωσοΤσαροΣοβιετική Αυτοκρατορία να φράζουν τον δρόμο προς την κυρίως Ευρασία). Το παγκόσμιο πολιτικό, οικονομικό, δικαιικό, ιδεολογικό και γενικότερα, ευρωκεντρικόσύστημα, βασίστηκε στη δύναμη της ατλαντικής Ευρώπης (και όχι της «Ευρώπης» γενικά). Της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας, και σε μικρότερο βαθμό της Ολλανδίας (από εδώ αντλεί την καταγωγή της και η αντιπαλότητα ανάμεσα στον ευρωπαϊκό «Νότο» και «Βορρά») και της Γερμανίας, με την τελευταία συνήθως να έρχεται προκειμένου να διαλύσει το σύμπαν. Αυτή η δυτικοευρωπαϊκή ισχύ κατέρρευσε με τους παγκόσμιους πολέμους. Η δυτική Ευρώπη ανορθώθηκε, σε κάποιο βαθμό, μονάχα χάρη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όσα διαδραματίζονται στο εσωτερικό της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου στις μέρες μας, δεν είναι παρά η φανέρωση ή η υπενθύμιση αυτής της παρακμής (αν και το Ηνωμένο Βασίλειο πάντα μπορεί να στραφεί προς την Ασία δια μέσω της παλαιάς Κοινοπολιτείας - αυτό κάνει με τη συμμετοχή του στην Aσιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών). Η Γαλλία βρίσκεται από υπερβολικά πολλές απόψεις σε δυσχερή θέση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, παίρνοντας από τα χέρια της δυτικής Ευρώπης τα κλειδιά του Ατλαντικού την καταδίκασαν σε αιώνια εξάρτηση και μεταβλήθηκαν στην μοναδική, όπως προείπα, μεγάλη δύναμη η οποία συνορεύει τόσο με τον Ατλαντικό όσο και με τον Ειρηνικό Ωκεανό. Η Ασία όμως, μετά από ένα διάλειμμα δύο αιώνων, επιστρέφει.
Αν κατάρρευση των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών σηματοδότησε το τέλος της ευρωπαϊκής κυριαρχίας σε πλανητική κλίμακα, η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης σηματοδότησε το τέλος της «δυτικής» κυριαρχίας σε πλανητική κλίμακα. Μπορεί ο θεμέλιος λίθος της παγκόσμιας κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή το Ναυτικό, να αναστρέψει αυτή την πορεία;

.~`~.

Σκέψεις με αφορμή το γαϊτανάκι της «κοινής γνώμης» που τυλίγεται και ξετυλίγεται συνεχώς γύρω από έναν θάνατο.

$
0
0

Δεν γνωρίζω εάν είμαι ο μόνος που νιώθει απίστευτη ενόχληση με το χυδαίο γαϊτανάκι της «κοινής γνώμης» που τυλίγεται και ξετυλίγεται συνεχώς γύρω από το θάνατο του νεαρού φοιτητή. Δεν διάβασα πουθενά όμως κάποιον βαθύτερο προβληματισμό με αφορμή το θάνατο του παιδιού (ας είναι καλά το οπαδιλίκι και οι «παρατάξεις»). Θα πρότεινα να αρχίσουμε από την ταινία, Η ζούγκλα του μαυροπίνακα (Blackboard Jungle). Από την ταινία αυτή έγινε γνωστό το τραγούδι Rock Around the Clock, μέσω του οποίου το λευκό αμερικανικό ακροατήριο της εποχής ήρθε σε επαφή με το Rock and Roll. Την υπόθεση της ταινίας αυτής αντέγραψε μια άλλη γνωστή ταινία με τίτλο, Επαναστάτης χωρίς αιτία, με τον James Dean. Μετά θα πρότεινα να σκεφτούμε τον «θάνατο της παιδαγωγικής» του Gilles Ferry. Τη «μοντέρνα» παιδαγωγική με τα "Openness School"και τη «διάρρηξη» των ορίων ανάμεσα στη «ζωή» και το σχολείο (ως παραλληλισμός αυτό θυμίζει τα συνθήματα της πρωτοπορίας περί της κατάργησης των ορίων ανάμεσα στην τέχνη και την καθημερινότητα, μονάχα που δεν έγιναν όλοι οι άνθρωποι καλλιτέχνες, απλά η τέχνη μετατράπηκε σε εμπόρευμα).
Ανοιχτό στη «ζωή», ταυτισμένο με τη ζούγκλα του μαυροπίνακα, το σχολείο υπογράφει με τη βαρβαρότητα ένα συμβόλαιο θανάτου.
Μέσω του «ανοιχτού σχολείου» παράτησαν το σχολείο στον δρόμο, στις παρεκτροπές του δρόμου και σε όλες τις εκρήξεις βιαιότητας. Κάνοντας το σχολείο ένα περιβάλλον «ανοιχτό», εισήγαγαν σε αυτό κάθε είδους βία. Το σχολείο δεν πρέπει να είναι ανοιχτό στη «ζωή», πρέπει να είναι ανοιχτό στον κόσμο. Το σχολείο πρέπει να είναι τόπος διακριτός. Η ζωή του σχολείου δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι «το σχολείο της ζωής».
Ο Victor Hugo είχε πει το εξής: «Όταν ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή». Θα μπορούσαμε παραλλάσσοντας τα λόγια του να πούμε: «Όταν δεν κλείνει ένα -τέτοιο- σχολείο, ανοίγει μια φυλακή». Στις μέρες μας, το σχολείο έχει μετατραπεί σε προθάλαμο της φυλακής. Εάν το σχολείο δεν γίνει διακριτός τόπος και παραμείνει δεκτικό σε κάθε είδους εισβολή οποιουδήποτε στοιχείου, θα αυτοκαταργηθεί, θα καταρρεύσει (ας αυτοκαταργηθεί, ας καταρρεύσει).
Ο νεολογισμός του λεγόμενου «Μπούλινγκ» -ή όπως αλλιώς λένε αυτό το νέο σύνθημα- σημαίνει ένα και μόνο πράγμα: Τη χρεωκοπία της σύγχρονης εκπαίδευσης.

.~`~.

Περί αφέλειας, μη αναστρεψιμότητας και της μυθικής χώρας.

$
0
0

Είναι αφελείς -αν όχι ιδιοτελείς- οι απόψεις που πρεσβεύουν πως εάν υπάρξει κάποιου είδους εσωτερικός μετασχηματισμός, εάν «γίνει πιο παραγωγική», ή εάν «αλλάξει το σύστημα» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή εάν εγκαθιδρυθούν αυταρχικά καθεστώτα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, θα αναστραφεί η συνεχής πτώση του οικονομικού μεριδίου της Ε.Εκαι της Ευρωζώνης ως προς το παγκόσμιο Α.Ε.Π.
Τα προηγούμενα ισχύουν και για την μυθική υπερ«παραγωγική» και υπερ«αποδοτική» Γερμανία, της οποίας το οικονομικό μερίδιο, από την ενοποίησητης έως σήμερα, έχει σχεδόν υποδιπλασιάστει.
Το 1991 το μερίδιο της Γερμανίαςεπί του παγκόσμιου Α.Ε.Π ήταν 6,12%. Πέρυσι, το μερίδιο της κυμάνθηκε στο 3,39%. Η πτώση μέσα σε περίπου δύο δεκαετίες είναι της τάξης του 44,77%. Αυτή η πτωτική πορεία θα συνεχιστεί, τόσο για τη Γερμανία όσο και για την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και δεν είναι αναστρέψιμη.

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

I) 3 European Powers Say They Will Join China-Led Bank II) Asian Infrastructure Investment Bank: France, Germany and Italy said to join and III) France & Germany to join China-led $50bn infrastructure bank, along with Italy.

$
0
0


Άμεσα σχετιζόμενες αναρτήσεις
(ανάμεσα σε πολλές άλλες που υπάρχουν στο ιστολόγιο)

.~`~.
I
3 European Powers Say They Will Join China-Led Bank

BRUSSELS — Ignoring direct pleas from the Obama administration, Europe’s biggest economies have declared their desire to become founding members of a new Chinese-led Asian investment bank that the United States views as rival to the World Bank and other institutions set up at the height of American power afterWorld War II.
The announcement on Tuesday by Germany, France and Italy that they would follow Britain and join the Chinese-led venture delivered a stinging rebuke to Washington from some of its closest allies. It also called into question whether the World Bank and the International Monetary Fund, which grew out of a multination conference in Bretton Woods, N.H., in 1944 and established an economic pecking order that lasted 70 years, will find their influence diminished.
The announcement by Germany, Europe’s largest economy, came only six days after Secretary of State John Kerry asked his German counterpart, Frank Walter-Steinmeier, to resist the Chinese overtures until the Chinese agreed to a number of conditions about transparency and governing of the new entity. But Germany came to the same conclusion that Britain did: China is such a large export and investment market for them that they could not afford to stay on the sidelines.
American officials have fumed that China never approached the Group of 7 — the consortium of economic powers that the United States has led — but rather decided to pick off individual members, setting a deadline of the end of March for them to make a decision whether to join the new organization, the Asian Infrastructure Investment Bank, which many refer to by its initials, the A.I.I.B. China, in turn, has long chafed at the idea that the World Bank’s president is traditionally an American, and that France appoints the head of the I.M.F.
“This has been a power struggle,” one senior European official said. “And we have moved from the world of 1945.”
In Washington, Jennifer Psaki, the State Department spokeswoman, declined to criticize the countries that announced they would seek to participate, but expressed reservations. “It is up to each country to make their own decision about whether they will join,” Ms. Psaki said, “but it will be important for prospective members of the A.I.I.B. to push for the adoption of those same high standards that other international institutions abide by, including strong board oversight and safeguards.”
The European decision is bound to help efforts by Xi Jinping, China’s president and Communist Party chief, to reshape the global balance of power, starting with the institutions that underpin it.
Mr. Xi’s predecessors chose to join some of those institutions, including the World Trade Organization, and work from within to amend some of their rules more to China’s liking. But, with the new bank, China appears to be ramping up previously halting efforts to also build new, Sino-centric institutions from scratch. China’s control of the bank, however, will face constraints. Britain has insisted on a senior post on its board, and Germany will do the same.
China has worked steadily for years to break what it regards as an unfair grip by the United States on global political and financial institutions and to set up rival structures more responsive to Chinese demands for a voice in international affairs commensurate with its status as the world’s second-biggest economy.
“China is shaping an alternative universe and getting America’s European allies to support it,” said Theresa Fallon, a China expert at the European Institute for Asian Studies, a Brussels research group.
The United States lobbied its allies not to join the new China-based bank. The United States has argued that he bank at best duplicates, at worst undermines, the role of the Washington-based World Bank and the Asian Development Bank, which has its headquarters in the Philippines, a close American ally at odds with Beijing over the South China Sea. The I.M.F., which manages financial crises, is less directly affected.
Ms. Fallon said she expected that South Korea, another close American ally, would also sign up for the new Chinese bank and that “in the end only Japan won’t say yes.” China, she said, is offering a “whole economic and political package that provides an alternative to the creaking international structures shaped by the U.S. in the postwar period.”
Western officials and anticorruption groups have long criticized China’s lending practices, particularly for infrastructure projects in Africa involving Chinese companies, saying they foster corruption and undercut efforts by the World Bank and I.M.F. to link loans to demands for good governing. China rejects such complaints, pointing to its success in building roads and railway lines quickly in countries bereft of Western capital.
In an apparent reference to such concerns, France, Germany and Italy, in a statement declaring their eagerness to join the Asian Infrastructure Investment Bank, said they were “keen to work with the A.I.I.B. founding members to establish an institution that follows the best standards and practices in terms of governance, safeguards, debt and procurement policies.”
Snubbing the bank would have angered Beijing, but aside from earning Chinese good will it was not immediately clear what European countries will gain by joining other than the right to endorse and help finance infrastructure projects that, in many case, are likely to be dominated by Chinese, not European, construction companies.
Europe’s defiance of pressure from Washington over the Chinese-led bank does not signal a major rupture, according to analysts. But, they say, it does add friction at a time when the marquee project of trans-Atlantic solidarity, a proposed free trade deal, has lost much of its momentum in face of fierce hostility from European politicians and activists opposed to American-style capitalism.
While heavily dependent on the United States for security, especially since the crisis in Ukraine erupted last year, European countries, Ms. Fallon said, “tend to take the U.S. for granted” while “China is very good at lobbying them and promising them things.” But she said Washington had been unwise to expend diplomatic and political capital over the Chinese-led bank when it was clear that even staunch allies like Britain wanted to join it.
The new bank was initially proposed by President Xi to help fund infrastructure projects in poor Asian countries, something the World Bank and the Asian Development Bank already do. China has pledged a large part of the initial $50 billion of capital, and Beijing hopes the institution will contribute to the expansion of its power base in Asia, even as its growing might, economic and military, reshapes the political dynamics of the region and beyond.
Since taking over leadership of the Chinese Communist Party in 2012, Mr. Xi has steadily expanded a longstanding Chinese policy of seeking political influence through lending and investment, putting his weight behind an ambitious plan to build maritime and land links between China and Europe that span the Eurasian continent. China began the plan after a 2011 call by Hillary Rodham Clinton, who was then secretary of state, for a “new silk road” to help Afghanistan’s economy.
Miffed that Washington had appropriated a term China considers an inseparable part of its own heritage, Mr. Xi in 2013 put forward his own “silk road” plan. This was initially called the “Silk Road Economic Belt” but, since expanded and shorn of any echoes of the American proposal, is now known in China as the “Belt and Road” scheme, said Ms. Fallon, who has studied the evolution of China’s minutely calibrated nomenclature.
China’s first signaled its desire to set up its own alternative structures as its economy took off in the 1990s. In 1996, in Shanghai, it established a security grouping comprising China, Russia, Kazakhstan, Kyrgyzstan and Tajikistan.
The body, since joined by Uzbekistan and known as the Shanghai Cooperation Council, has Chinese and Russian as its working language instead of English, the lingua franca of most international organizations set up under the auspices of the United States.
Under Mr. Xi, Beijing has also put itself at the center of a four-year-old grouping of 16 Eastern and Central European countries, promising investment to the region in a push for economic and political influence that has raised eyebrows in Brussels, the headquarters of the European Union.
Some see the venture as an attempt to divide the European Union and circumvent the bloc’s rigid rules and standards. Eleven of the nations courted by China in Eastern and Central Europe belong to the union.
But China has voiced annoyance at what it derides as “Cold War thinking” that divides the world into fixed camps, promoting its efforts to win friends and also contracts in formerly communist Eastern Europe and elsewhere as part of a “win-win strategy” beneficial to all.
Commenting in Beijing on the decision by European countries to join the new investment bank, a Foreign Ministry spokesman, Hong Lei, said China “wants to work together with all parties to set up a mutually beneficial, professional infrastructure investment and financing platform to contribute to regional infrastructure and economic development.”
While China has risen over the last decades to become the second-largest economy — or even the largest, by some measures — it is still sidelined at the international level by the reluctance of developed nations to relinquish their privileged places.
In one such case, the United States and its partners at the International Monetary Fund agreed in 2010 to give emerging nations an expanded role in the institution. Congress has so far refused to sign on.
Speaking on Tuesday in Washington, Treasury Secretary Jacob J. Lew said it was “urgent that we address prior unmet commitments, which have grown to levels that raise significant questions about U.S. credibility and leadership in the multilateral system.”
Failure to do so, he added, could “result in a loss of U.S. shareholding, at a time when new players are challenging U.S. leadership in the multilateral system.”
By ANDREW HIGGINS and DAVID E. SANGER

.~`~.
II
Asian Infrastructure Investment Bank: France, Germany and Italy said to join

A senior US diplomat said it was up to individual countries to decide on joining a new China-led lending body, as media reports said France, Germany and Italy have agreed to follow Britain’s lead and join the Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB).
A growing number of close allies were ignoring Washington’s pressure to stay out of the institution, the Financial Times reported, in a setback for US foreign policy.
In China the state-owned Xinhua news agency said South Korea, Switzerland and Luxembourg were also considering joining.
The Financial Times, quoting European officials, said the decision by the four countries to become members of the AIIB was a blow for Washington, which has questioned if the new bank will have high standards of governance and environmental and social safeguards.
The bank is also seen as contributing to the spread of China’s “soft power” in the region, possibly at the expense of the United States.
On Tuesday Washington’s top diplomat for east Asia signalled that the concerns about the AIIB remained but the decision on whether to join was up to individual nations.
“Our messaging to the Chinese consistently has been to welcome investment in infrastructure but to seek unmistakable evidence that this bank … takes as its starting point the high watermark of what other multilateral development banks have done in terms of governance,” US regional assistant secretary of state Daniel Russel said in Seoul.
“Every government can make its own decision about whether the way to achieve that goal is by joining before the articles of agreement are clarified or by waiting to see what the evidence looks like as the bank starts to operate.”
The AIIB was launched by Beijing in 2014 to spur investment in Asia in transportation, energy, telecommunications and other infrastructure. It is touted as a potential rival to the western-dominated World Bank and the Asian Development Bank.
China said earlier in 2015 that a total of 26 countries had been included as founder members, mostly from Asia and the Middle East. It plans to finalise the articles of agreement by the end of the year.
Japan, Australia and South Korea remain notable absentees in the region, though the Australian prime minister, Tony Abbott, said at the weekend he would make a final decision on AIIB membership soon.
South Korea has said it is still in discussions with China and other countries about its possible participation.
Japan, China’s main regional rival, has the biggest shareholding in the Asian Development Bank (ADB) along with the United States, and the Manila-based bank is headed by a Japanese, by convention.
Japan is unlikely to join the China-backed bank but the head of the ADB, Takehiko Nakao, told the Nikkei Asian Review that the two institutions were in discussions and could co-operate.
“We’ve begun sharing our experience and know-how,” Nakao was quoted as saying.
“Once the AIIB has actually been established it’s conceivable that we would co-operate.”
China has said nations can join as founder-members of the AIIB until 31 March, and that Japan was included in the invitation.
Πηγή: The Guardian

.~`~.
III
France & Germany to join China-led $50bn infrastructure bank, along with Italy

The finance ministries of France and Germany have confirmed they’ll join China’s new Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB), and Italy is expected to soon. Joining the rival to the US-led World Bank is seen as a setback for the Obama administration.
"The Ministry of Finance confirmed that France would join the AIIB bank," French daily Le Figaroreported Tuesday.
Germany’s finance ministry said it was joining the bank, the BBC says, although Italy has yet to confirm the earlier report by the Financial Times (FT).
The decision comes after Britain last week became the first Western country to agree to become a founding member of the AIIB, FT reports. The UK government said the decision was in the country’s national interest, but it got a negative reaction from the United States.
The new China-led bank is expected to challenge the Washington-based World Bank, so the US is increasing pressure on its allies not to join the institution. The US’ concern is that the new investment bank might not have high standards of governance and environmental and social safeguards.
The new bank is expected to challenge the Western dominance of the US-led World Bank and IMF in global infrastructure projects, which experts believe will create healthy competition.
“Our messaging to the Chinese consistently has been to welcome investment in infrastructure but to seek unmistakable evidence that this bank… takes as its starting point the high watermark of what other multilateral development banks have done in terms of governance,” US Regional Assistant Secretary of State Daniel Russel said in Seoul, the Financial Times reports.
Meanwhile, Chinese officials say the AIIB's operation and governance will be open, transparent, inclusive and responsible.
"It will draw experience from other multilateral development banks and avoid their detours so as to be more cost-effective and efficient,"Chinese Foreign Ministry spokesman Hong Lei was cited as saying by Xinhua news agency. He also added that the bank “will complement existing multilateral development banks and support the infrastructure and economic development in Asia.”
The three major financial institutions – the IMF, the World Bank and the Asia Development Bank will not be able to cope with the tremendous amount of work that needs to be done, investment advisor at Motley Fool David Kuo told RT.
“You shouldn’t politicize something like infrastructure. People have a right to communication and a right to uninterrupted power - these are all parts of the infrastructure projects that many countries are crying out for,” Kuo said. He hopes that there will be a certain amount of competition with the new China-led investment bank. Kuo suggests Germany, France and Italy have much to offer the Asian people, as they can bring expertise as well as money.
South Korea, Switzerland and Luxembourg were also considering joining the Asian Infrastructure Investment Bank, the Financial Times reported.
Australian Prime Minister Tony Abbott said he would make a final decision on AIIB membership soon. South Korea and other countries are in discussions with China over possible participation.
China’s main regional rival Japan said earlier this month that Asian countries including Japan have until March 31 to decide on becoming AIIB founding members.
"They told us they are considering. Whether Japan will join, we do not know. It is Japan's own decision,"Chinese Finance Minister Lou Jiwei said, according to the Xinhua news agency.
Nearly 30 countries have confirmed their participation in the AIIB, which is aimed at helping finance infrastructure projects across Asia and is expected to come into being this year.
The AIIB was formally launched by Chinese President Xi Jinping in 2014, and is expected to become a tool of a broader Chinese push for growing international power and economic significance.
Πηγή: Russia Today


.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

Η παλαιά και η νέα «κοινωνική μηχανική». Η ιδεολογία για το «καθυστερημένο έθνος» και η «συνάφεια ομολογίας συλλογικής ενοχής και ευδαιμονίας» ως προσπάθεια «κανονικοποίησης», «αναδιαπαιδαγώγησης» και «εξευρωπαϊσμού» της ελληνικής κοινωνίας στη μεταπτωχευμένη Ελλάδα.

$
0
0

Το α´ παρατίθεται προς κατανόηση του σχολιασμού β´.

α´

Εισαγωγικά
...οι ιδέες, ιδίως όσες έχουν κανονιστική φόρτιση, δεν αποτελούν αντικατοπτρισμούς αλλά όπλα, και το περιεχόμενο τους καθορίζεται αρνητικά από την εικαζόμενη πίστη του εκάστοτε εχθρού. Όπως ακριβώς από τις ομολογίες πίστεως των Άγγλων και Γάλλων ιδεολόγων προς τον ουμανιστικό «Διαφωτισμό» δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να συμπεράνουμε ότι η διαγωγή αυτών των εθνών υπήρξε αυστηρά ηθική, έτσι πρέπει να δούμε ότι η πολεμική των ιδεολόγων της θετικής εκδοχής της γερμανικής «ιδιαίτερης πορείας» ενάντια στην αναποδογυρισμένη γελοιογραφία του ίδιου εκείνου «Διαφωτισμού» και γενικά «της Δύσης» είχε σκοπό να πλήξει έναν εχθρό που για λόγους παράδοσης κατείχε το ιδεολογικό έδαφος του «Διαφωτισμού». Οι ιδεολογικές τοποθετήσεις θα μπορούσαν υπό άλλες ιστορικές συνθήκες να έχουν τελείως διαφορετική όψη, αφού τόσο ο «Διαφωτισμός» είχε πλούσια εκπροσώπηση στο γερμανικό πνευματικό Πάνθεον όσο και η «Αντίδραση» σε εκείνο της «Δύσης».
Μάλιστα είναι νόστιμο να διαπιστώνουμε ότι πολλοί «προοδευτικοί» θιασώτες της θεωρίας της γερμανικής «ιδιαίτερης πορείας» τεκμηρίωναν τη θέση τους αυτή επικαλούμενοι τις «αντιδραστικές» τοποθετήσεις των ιδεολόγων της ίδιας αυτής «ιδιαίτερης πορείας», σαν να ήταν εκείνοι οι πλέον αξιόπιστοι ερμηνευτές της ιστορικής κίνησης. Όμως το να συνάγουμε από την αυτοκατανόηση των πρωταγωνιστών της ιστορίας, που την υπαγορεύουν πολεμικές ανάγκες, την πραγματική σχέση τους προς την ιστορική εξέλιξη αποτελεί αφελέστατη μεθοδολογική αρχή. Και πάντως, αν θέλουμε να κατανοήσουμε την κατάσταση των πραγμάτων είναι άκρως παραπλανητικό να συγχέουμε τη θεωρία της «ιδιαίτερης πορείας» με την «ιδιαίτερη πορεία» ως ιστορικό γεγονός...
Τη διευρυμένη θετική γερμανική εκδοχή της γερμανικής «ιδιαίτερης πορείας», ήρθε να αντικρούσει μια αρνητική «δυτική» εκδοχή. Όπως ακριβώς το γερμανικό ιδεολογικό συνονθύλευμα, έτσι κι αυτή σχηματίστηκε με βάση ανομοιόμορφα και νεφελώδη υλικά και εξυπηρέτησε αρχικά τις κατανοητές ψυχολογικές και προπαγανδιστικές ανάγκες των Γάλλων, που ως αντίδραση στην ήττα του 1870 διψούσαν για revanche, καθώς και εκείνες των Άγγλων που ανησυχούσαν για τον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό του δυναμικού γερμανικού κράτους. Η αρνητική αποτίμηση της γερμανικής «ιδιαίτερης πορείας» εμφανίστηκε στην αγγλοσαξωνική και γαλλική πολεμική προπαγάνδα μετά το 1914 με την αξίωση να ερμηνεύσει τις βαναυσουργίες των Γερμανών ανατρέχοντας γι'αυτόν τον σκοπό στο απώτατο παρελθόν τους'μετά το 1933 θα συγκροτηθεί σε κανονική συστηματική κατασκευή που ο σκοπός της ήταν να κάνει κατανοητή τη μοιραία, υποτίθεται, πορεία της γερμανικής ιστορίας από τον Λούθηρο ως τον Hitler μέσω του Φριδερίκου του Μεγάλου και του Bismarck.
Δεν είναι ασφαλώς σύμπτωση, ότι η μακρά και πλούσια ιστορία των ιδεών αυτής της κατασκευής δεν έγινε έως σήμερα αντικείμενο διεξοδικής έρευνας, μολονότι το θέμα είναι άκρως επίκαιρο και δελεαστικό: η επιστημονική κατανόηση των πραγματικών συνθηκών υπό τις οποίες η κατασκευή αποκρυσταλλώθηκε ή του πολεμικού-ιδεολογικού χαρακτήρα της -για να μη μιλήσουμε για την πολλαπλή χαιρεκακία που εκφράζει- δίχως άλλο θα παρενοχλούσε τη μεταπολεμική «αναδιαπαιδαγώγηση» των Γερμανών, της οποίας το περιεχόμενο εδράζεται όχι λίγο σ'αυτή την κατασκευή...

Αρνητική θεωρία της «ιδιαίτερης πορείας», ιδεολογία και «καθυστερημένο έθνος»
...η προσανατολισμένη στην κοινωνική ιστορία αρνητική θεωρία της «ιδιαίτερης πορείας» αποδίδει τις γερμανικές καταστροφές του 1918 και του 1945 στην κοινωνική οπισθοδρομικότητα ή «καθυστέρηση» του γερμανικού έθνους, δηλ. εξαρτά την εξωτερική από την εσωτερική πολιτική. Στα επιστημολογικά άλματα και στις πραγματικές αστοχίες της πρέπει επομένως να προστεθεί και η αμφίβολη (μονόπλευρη, στην καλύτερη περίπτωση) αντίληψη για το «πρωτείο της εσωτερικής πολιτικής»'αντίληψη που συνδέεται άλλωστε με μια πολιτική ομολογία πίστεως κανονιστικού χαρακτήρα. Η βασική παραδοχή αυτής της τελευταίας έχει ως εξής: φιλελευθερισμός και κοινοβουλευτισμός είναι φύσει ανεκτικοί και ανθρώπινοι'ως εκ τούτου μια φιλελεύθερη κυβέρνηση που λογοδοτεί στο κοινοβούλιο δεν θα ασκούσε ποτέ επιθετική και επεκτατική πολιτική.
Τούτο το εγκώμιο του φιλελευθερισμού και του κοινοβουλευτισμού δεν αφορά, αναχρονιστικά ασφαλώς, την ολιγαρχική μορφή κυριαρχίας της αστικής τάξης του 19ου αι., αλλά ένα ιστορικά πολύ πρόσφατο δημοκρατικό ιδεώδες. Όμως ακόμα κι αν παραβλέπαμε αυτό το γεγονός, παραμένει αινιγματικό γιατί η άνθηση του αγγλικού και γαλλικού φιλελευθερισμού συνέπεσε με το ζενίθ της ιμπεριαλιστικής επέκτασης αυτών των εθνών...
Η κυρίαρχη σήμερα αρνητική θεωρία της «ιδιαίτερης πορείας» με το δόγμα της για το «καθυστερημένο έθνος» επικράτησε στη Γερμανία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο... κάτω από τις συνθήκες του μεταπολεμικού γερμανικού «οικονομικού θαύματος» και της αυξανόμενης ευημερίας, η θεωρία αυτή όχι μόνο μετατράπηκε σε ευρέως διαδεδομένο άρθρο πίστεως, αλλά επιπλέον ζευγάρωσε με μια ομολογία ενοχής... Για κάτι τέτοιο απαιτούνταν επιπλέον και προ παντός κατάλληλες κοινωνικές συνθήκες, με τις οποίες να μπορεί να ευθυγραμμιστεί η συλλογική ηθική. Αυτό ακριβώς επιτεύχθηκε με τη σύνδεση της ομολογίας της συλλογικής ενοχής και της συλλογικής ευημερίας...

Συνάφεια ομολογίας συλλογικής ενοχής και ευδαιμονίας
...ακόμη και ένας αφελής παρατηρητής θα έπρεπε να εικάσει ότι η αρνητική θεωρία της «ιδιαίτερης πορείας» στη συνάφεια της με την ομολογία της συλλογικής ενοχής θα είχε πολύ διαφορετικό αντίκτυπο στη γερμανική εθνική ζωή, αν η Γερμανία δεν ήταν η πρώτη αλλά η τεσσαρακοστή εξαγωγός χώρα του κόσμου. Και ο ίδιος θα έπρεπε να περιμένει ότι αν η ευημερία των Γερμανών έβαινε μειούμενη, θα μειωνόταν μαζί της και η προθυμία τους να ομολογήσουν την ενοχή τους. Ευκολότερα αισθάνεται κανείς ενοχές παραθερίζοντας στην Τοσκάνη ή την Αλσατία, παρά όταν κρέμεται για την επιβίωση του από επιδόματα αρωγής.
Αυτή η ηθικά αιτιολογημένη ή εξωραϊσμένη συνταγή της κοινωνικής ευδαιμονίας έγινε παρεμπιπτόντως αντικείμενο θεωρητικής επεξεργασίας από κοινωνιολόγους και πολιτικούς επιστήμονες που υποστήριξαν τη θέση, ότι πολιτική και οικονομία αποτελούν ως εκ του χαρακτήρος τους διαφορετικές δραστηριότητες. Όποιος λοιπόν μετά πολιτικής ταπεινότητος αφιερώνεται αποκλειστικά στο οικονομείν, βρίσκεται στον καλύτερο δρόμο για να αποφύγει τον κυκεώνα και τα εγκλήματα της πολιτικής. Η ανέμελη διχοτομία πολιτικής και οικονομίας οδηγούσε επομένως άμεσα ή έμμεσα στη σύζευξη του οικονομικού με το ηθικό στοιχείο. Και εδώ επίσης έκανε αισθητή την παρουσία της η σύνδεση ηθικής και ευημερίας...
Έτσι διατυπώθηκε μια επιταγή που συγκεφαλαίωσε τα πρακτικά διδάγματα από τη σκοπιά της θεωρίας της «ιδιαίτερης πορείας». Κατ'αυτήν ο ριζικός εκδημοκρατισμός ή εξηθικισμός της πολιτικής και της οικονομίας πάνω στη βάση μιας ανθούσας οικονομίας θα ολοκλήρωνε στο εξής τον εκδυτικισμό, θα παγίωνε την πρόσδεση της Γερμανίας στη Δύση και θα καταστούσε a limine αδύνατη κάθε «ιδιαίτερη πορεία»'είναι χαρακτηριστικό, ότι η κεντρική σημασία της οικονομικής βάσης δεν αμφισβητήθηκε έως σήμερα ούτε καν από εκείνους τους εμπνευσμένους ηθικοφιλόσοφους που ειδ άλλως προσπερνούν ακατάδεχτοι τέτοια ζητήματα...

Εσωτερίκευση διχοτομίας πολιτικής και οικονομίας, αδέξια ηθικολογία και ζήτημα ηγεμονίας
Καθώς οι Γερμανοί γενικά έχουν εσωτερικεύσει τη διχοτομία μεταξύ πολιτικής και οικονομίας κατά τρόπο ώστε να συμπίπτει με τις παραστάσεις τους περί ευτυχίας και ηθικής, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα προσαρμοστούν απρόσκοπτα στη μεταψυχροπολεμική πλανητική κατάσταση. Έτσι ζητούν να συλλάβουν το ζήτημα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης κατ'αρχήν επιστρατεύοντας οικονομικές ή πολιτικοοικονομικές κατηγορίες και αντιστέκονται όσο μπορούν στην ανησυχητική και οδυνηρή αλλά βαθμηδόν όλο και πιεστικότερη επίγνωση, ότι μετά τη γερμανική επανένωση και έκλειψη της αμερικάνικης προστασίας, μαζί με κάθε κεντρικό οικονομικό πρόβλημα, όπως είναι λ.χ. το πρόβλημα της νομισματικής ένωσης, ανακύπτει συγχρόνως και αναγκαία στον ορίζοντα το ζήτημα της πολιτικής ηγεμονίας...
Για Γάλλους και Άγγλους το πρόβλημα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι τόσο αυτονόητα ζήτημα ηγεμονίας και ζήτημα «δέσμευσης» της Γερμανίας, επειδή είναι παλαιοί ιμπεριαλιστικοί λαοί με κατά πολύ μακροβιότερες παραδόσεις στο πεδίο της παγκόσμιας πολιτικής και αντίστοιχα πλουσιότερες εμπειρίες καθώς και πιο εκλεπτυσμένο διπλωματικό αισθητήριο από τους Γερμανούς. Αντίθετα στους Γερμανούς είναι ενδεχόμενο ότι η αδέξια πολιτική ισχύος του παρελθόντος θα δώσει τώρα τη θέση της σε μια αδέξια ηθικολογία, που εξ ανάγκης θα οδηγήσει εξίσου σε αδιέξοδο. Ιδιότητες ικανές να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη δεν συγκαταλέγονται μάλλον στα προτερήματα του γερμανικού εθνικού χαρακτήρα.


β´

Σχόλιο
Τα προηγούμενα αναφέρονται στη μεταπολεμική «κανονικοποίηση» και «αναδιαπαιδαγώγηση» της γερμανικής κοινωνίας η οποία: "θα ολοκλήρωνε στο εξής τον εκδυτικισμό, θα παγίωνε την πρόσδεση της Γερμανίας στη Δύση και θα καταστούσε a limine αδύνατη κάθε «ιδιαίτερη πορεία»". Εάν στοχαστούμε πάνω στο 2ο και το 3ο μέρος τα οποία παραθέτω, γίνεται φανερό πως η ιδεολογία για το «καθυστερημένο έθνος» και η «συνάφεια ομολογίας συλλογικής ενοχής και ευδαιμονίας» έγινε (και εξακολουθεί να γίνεται) προσπάθεια να εφαρμοστεί στην ελληνική κοινωνία της μεταπτωχευμένης Ελλάδας προς «κανονικοποίηση», «αναδιαπαιδαγώγηση» και «εξευρωπαϊσμό» της. Το ίδιο περίπου κοστούμι ράβεται για εμάς. Η ίδια «μέθοδος κοινωνικής μηχανικής» χρησιμοποιείται.
Αυτό που δεν έχει σταθμιστεί από όσες και όσους («βελτιωτές της ανθρωπότητας») αξιώνουν να εφαρμόσουν μια τέτοιου είδους «κοινωνική μηχανική» στην ελληνική κοινωνία, είναι το εξής: Στη δική μας περίπτωση δεν έχουμε να κάνουμε με μια Guilt -based- Society αλλά με μια Shame -based- Society (όπως είναι και η ιαπωνική, η κινεζική, πολλές θαλασσινές κοινωνίες στη Μεσόγειο, σε τμήματα της Αγγλοσαξωνίας και της Λατινικής Αμερικής).
Η ντροπή είναι το κατεξοχήν κοινωνικό συναίσθημα (σε αντίθεση με την ενοχή).
Σε αυτά τα μέρη λέ(γα)με να μην κλέψεις, να μην σκοτώσεις, να έχεις/είσαι «πρόσωπο» -και να προσφέρεις- στη κοινωνία. Σε αυτά τα μέρη η μεγαλύτερη τιμωρία είναι ο εξοστρακισμός.
Σε αυτά τα μέρη η μεγαλύτερη αναγνώριση είναι να ακουστεί κατά την τελευταία πορεία:
«Άξιος!»

.~`~.

Περί Kant.

$
0
0

Και ο Kant ήταν παιδί της δικής του εποχής και ήταν επηρεασμένο από κάποια αχρωματοψία:

- Ο Kant βρίσκεται πριν από την ιστορική συνείδηση που άρχισε να κυριαρχεί μόλις περί το 1800 και παραμένει μη ευαισθητοποιημένος στην αντίληψη των πολιτισμικών διαφορών, που ανεπτύχθη ήδηστον πρώιμο ρομαντισμό. Κατ'αυτόν τον τρόπο, σχετικοποιεί τη δική του επισήμανση της διαχωριστικής δύναμης των θρησκευτικών διαφορών, με την παρατήρηση ότι ενδεχομένως να υπάρχουν διαφορετικά θρησκευτικά βιβλία και ιστορικώς διαμορφωμένα είδη πίστης, «αλλά μόνο μια μοναδική, και για όλους τους ανθρώπους και όλες τις εποχές ισχύουσα θρησκεία».

- Ο Kant προσεγγίζει τόσο πολύ το πνεύμα ενός αφηρημένου διαφωτισμού, ώστε η εκρηκτική δύναμη του εθνικισμού να παραμένει άγνωστη γι'αυτόν. Τότε μόλις αφυπνίζεται μια ευρείας εμβέλειας πολιτική συνείδηση της εθνικής υπαγωγής σε γλωσσικές κοινότητες και κοινότητες καταγωγής, η οποία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, ως εθνική συνείδηση προξενεί καταστροφές όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά εισρέει και στην ιμπεριαλιστική δυναμική των βιομηχανικών κρατών που επεκτείνονται και πέραν του Ατλαντικού.

- Ο Kant συμμερίζεται με τους σύγχρονους του την «ανθρωπιστική» πεποίθηση για την ανωτερότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της λευκής φυλής. Παραγνωρίζει τις συνέπειες που έχει η ιδιόμορφη φύση ενός διεθνούς δικαίου που ήταν προσαρμοσμένο τότε σε ένα μικρό αριθμό προνομιούχων κρατών και χριστιανικών λαών. Μόνο αυτά τα έθνη αναγνωρίζοντο αμοιβαία ως ισότιμα. Τον λοιπό κόσμο κατένειμαν μεταξύ τους σε σφαίρες επιρροής, για αποικιοκρατικούς και ιεραποστολικούς σκοπούς.

- Ο Kant δεν έχει ακόμη επίγνωση της σημασίας του γεγονότος ότι το ευρωπαϊκό διεθνές δίκαιο ήταν ενσωματωμένο σε ένα κοινό χριστιανικό πολιτισμό. Η συνδετική δύναμη αυτής της βάσης έμμεσα κοινών αξιακών προσανατολισμών ήταν έως τον Πρώτο Παγκόσμιο αρκετά ισχυρή, ώστε να συγκρατήσει την άσκηση στρατιωτικής βίας λιγότερο ή περισσότερο στα όρια μιας κατά το δίκαιο πειθαρχημένης διεξαγωγής πολέμου.

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

- I) The Enlightenment And ‘Race’: Kant And II) Immanuel Kant And Natural Law: How Racism Became Scientific.

- Thinking Inter-Culturally: From racist and Eurocentric Monologism to Inter-Civilizational Dialogism - John M. Hobson, Professor of Politics and International Relations.

- Η Ευρωκεντρική Ιδεολογία, Οικονομικές, Πολιτικές Και Πολιτιστικές Επιπτώσεις Και «Ευρώπη».

- «Λόγος», «Ορθολογικότητα», «Διαφωτισμος». Μια Σύντομη Αναφορά.

- After Western Hegemony – 40th World Congress of Sociology / Μετά τη Δυτική Ηγεμονία - Παγκόσμιο Συνέδριο Κοινωνιολογίας.

- Ο Ευρωκεντρισμός Και Τα Άβαταρ Του: Τα Διλήμματα Της Κοινωνικής Επιστήμης. Εισαγωγή.

- The Endtimes of Human Rights. Ι) Description and Contents ΙΙ) Two Articles by Stephen Hopgood and ΙΙΙ) Video: Session - Stephen Hopgood: The Endtimes of Human Rights (and Humanitarianism?).

- Καντιανισμός, Δημοσιότητα, Διπλωματία Και Η Μεταστροφή Του Προσηλυτισμού Σε Καταδίκη.

- Δογματική Ομοιομορφία, Δογματικός Ιμπεριαλισμός Και Κοσμοπολιτισμός. Οι Τρεις Τρόποι Εξομοίωσης Των Διεθνών Σχέσεων Σε Μια Κατάσταση Εσωτερικής Πολιτικής Προς Την Πραγμάτωση Της Διεθνούς Κοινωνίας, Της Civitas Maxima Ή Του Υπερ-Κράτους Και Ένα Παράρτημα Περί Αδελφοσύνης Και Ιμπεριαλισμού.

- Κοινή Γνώμη, Ιδεολογία Και Ιστοριογραφία.

- The global transformation: the nineteenth century and the making of modern international relations. Barry Buzan and George Lawson.

.~`~.

Από τον Κόλπο του Kattegat και τα Στενά Skagerrak στις Δαλματικές ακτές. Παράδειγμα σύνδεσης γεωγραφίας και (γεω)πολιτισμού.

$
0
0

Τα επόμενα μπορούν να ιδωθούν ως εισαγωγή σε μια σειρά κειμένων τα οποία θα έχουν ως θεματολογία τις γεωγραφίες της Ευρώπης ή τις «Ευρώπες» της γεωγραφίας (της γεωπολιτικής, του γεωπολιτισμού και της γεωιστορίας), τις θάλασσες της Ευρώπης, τους ποταμούς της Ευρώπης και τις ιστορικο-πολιτισμικές διαμορφώσεις που δημιούργησαν όλες αυτές τις «Ευρώπες».


Ο Κόλπος του Kattegat και τα Στενά Skagerrak, είναι οι πύλες -με τις οποίες θα ξανασχοληθώ μελλοντικά- επαφής ή τροφοδοσίας της Βαλτικής και της ανατολικής Ευρώπης με/από τον Ατλαντικό. Εάν ο κόλπος και τα στενά αυτά μπλοκαριστούν, η ανατολική Ευρώπηαποκόπτεται από τον Ατλαντικό και ο μόνος τρόπος επαφής μαζί του είναι η -διαμέσου Αδριατικής- παλαιά γεωπολιτική της Εκκλησίας της Ρώμης και της σύνδεσης των ρωμαιοκαθολικών Σλάβων της Πολωνίας, της Σλοβακίας, της Ουγγαρίας και της Κροατίας (με την Αυστρία και την Πολωνία να λειτουργούν ως ιστορικά θεμέλια). Είναι μια αδρή γεωπολιτισμική γραμμή διαχωρισμού ή γέφυρα, ανάμεσα στη Ρωμαιοκαθολική από τη μια, και στην Ορθόδοξη και Μουσουλμανική από την άλλη, Ευρώπη (η οποία φτάνει μέχρι την Ουκρανία).


Οι «θρησκείες» είχαν άριστους γεωπολιτικούς σχεδιαστές και σκέφτονταν ορθολογικότατα (ή «νεωτερικά» εάν κάποιος ταυτίζει το ορθολογικό με το «νεωτερικό»). Το έργο των «θρησκευτικών γεωπολιτικών», από τη μια πλευρά, ήταν απίστευτα δυσκολότερο από αυτό των σημερινών «γεωπολιτικών σχεδιαστών», αλλά από την άλλη, είχε τρομερές ιστορικές αντοχές, διότι οι «θρησκείες» δημιουργούσαν πολιτιστικές οργανικότητες (δεν έχετε παρά να ακούσετε κεφαλονίτικες καντάδες, να μην σκεφτείτε με όρους «Συρίας του Άσαντ» και «Θεοκρατικού Ιράν», να παραξενευτείτε βλέποντας «Βλάχους γερμανικής καταγωγής στη Ρουμανία» να φοράνε φουστανέλες, να σκεφτείτε σοβαρά, και όχι οπαδικά, τις σχέσεις-εντάσεις της γερμανόφωνης ρωμαιοκαθολικής Αυστρίας με τη σλαβική ορθόδοξη Σερβία (και αυτές της Πρωσσίας, της Πολωνίας και της Ρωσίας) και να συνειδητοποιήσετε που εδράζονται όλες αυτές οι σχέσεις, οι οποίες κυριαρχούν εδώ και αιώνες (και μπροστά τους η σημερινή γεωπολιτική των εθνικών κρατών και η ΗθικοΟικονομική των τεχνοκρατών της Ε.Ε και της Ευρωζώνης φαντάζει ως ερασιτεχνισμός). Η αυτοκρατορική ιστορική φανέρωση αυτού του γεωπολιτισμικού συνόρου/γέφυρας εκφράστηκε από τρεις αυτοκρατορίες. Την ΑυστροΟυγγρική, την Ρωσική και την Οθωμανική. Το ιστορικό πεδίο σύγκρουσης τους (Battlefield) ονομάζεται «Βαλκάνια».

.~`~.

I. Άνοδος και πτώση αυτοκρατοριών. Η.Π.Α - Κίνα - Ρωσία - Η.Β (1820-2020) II. Ασία - Β. Αμερική - Ε.Ε (1950-2020). GDP based (PPP) share of world total (%). Πλανητικός μετασχηματισμός.

$
0
0

Άμεσα σχετιζόμενες αναρτήσεις

1.There's nothing you can do, to stop it from happening.2.Παγκόσμια, δυτικά και ευρωπαϊκά οικονομικά και πληθυσμιακά μεγέθη κατά τον πλανητικό μετασχηματισμό.3.II) Ανατολική Ασία, Βόρεια Αμερική και Ευρώπη. Μεγέθη και στοιχεία με βάση την οικονομική, πολιτική και ιστορική Γεωγραφία. I) Εξέλιξη ανεπτυγμένων οικονομιών (G7) και αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομίων της Ασίας (Emerging and developing Asia) από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Με αφορμή τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Aσιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank - AIIB).4.When China Rules the World: the End of the Western World and the Birth of a New Global Order.5.Κίνα και δυτικο(ευρω)κεντρικός επαρχιωτισμός. Μια σύντομη αναφορά. 6. Ο γεωπολιτικός και κοινωνικό-οικονομικός φόβος των Η.Π.Α για την συνεχιζόμενη άνοδο της Κίνας.

.~`~.
I
Η.Π.Α - Κίνα - Ρωσία - Η.Β
1820-2020

Άνοδος και πτώση των αυτοκρατοριών των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, της Ρωσίας (τσαρικής, σοβιετικής) και του Ηνωμένου Βασιλείου. Τρία γραφήματα αποτυπώνουν την εξέλιξη της οικονομικής τους δύναμης -ως ποσοστό επί της πλανητικής οικονομίας- από το 1820 έως το 2020.

Σε ορισμένες δεκαετίες για τη (σοβιετική) Ρωσία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υπάρχουν στοιχεία. Σημαντικότερα σημεία καμπής (ανάμεσα σε άλλα): Δεκαετία 1850-1860 Κίνα και Ηνωμένο Βασίλειο. Δεκαετία 1910-1920 Ηνωμένο Βασίλειο και Η.Π.Α. Δεκαετία 2010-2020 Η.Π.Α και Κίνα.





Στο ιστολόγιο υπάρχει ένας τρόπος προσέγγισης του Πλανητικού Μετασχηματισμού. Ωστόσο οφείλω να αναφέρω πως τα προηγούμενα γραφήματα φέρνουν στο μυαλό τη «θεωρία των ηγεμονικών κύκλων». Εν συντομία.

Τον 15ο αιώνα ανατέλλουσα ηγεμονική δύναμη ήταν η Πορτογαλία. Τον 16ο αιώνα η Πορτογαλία είχε μετατραπεί σε ηγεμονική δύναμη με ανταγωνιστική δύναμη την Ισπανία (και ανατέλλουσα ηγεμονική δύναμη την Ολλανδία). Τον 17ο αιώνα η Ολλανδία είχε μετατραπεί σε ηγεμονική δύναμη με ανταγωνιστική δύναμη τη Γαλλία (και ανατέλλουσα ηγεμονική δύναμη το Ηνωμένο Βασίλειο). Τον 18ο αιώνα το Ηνωμένο Βασίλειο είχε μετατραπεί σε ηγεμονική δύναμη με ανταγωνιστική δύναμη -ξανά- τη Γαλλία. Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει ηγεμονική δύναμη (διαμορφώνοντας εν πολλοίς τις βάσεις της σημερινής αγγλοσαξονικής -«φιλελεύθερης»- τάξης την οποία ολοκλήρωσαν προσαρμόζοντας στα μέτρα τους οι Η.Π.Α). Από τα τέλη περίπου του 19ου αιώνα το Ηνωμένο Βασίλειο αρχίζει σταδιακά να παρακμάζει ως ηγεμονική δύναμη. Ανταγωνιστική δύναμη η Γερμανία (και ανατέλλουσα ηγεμονική δύναμη οι Ηνωμένες Πολιτείες).

Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες. Τρεις ναυτικές ηγεμονικές δυνάμεις οι οποίες διαμόρφωσαν τη διεθνή τάξη και το διεθνές δίκαιο όπως τα γνωρίζουμε και τα θεωρούμε αυτονόητα (Γαλλία και Γερμανία διεκδίκησαν να γίνουν ηγεμονικές δυνάμεις αποτυγχάνοντας μετά από στρατιωτικές ήττες - και στις δύο αποτυχίες καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η Ρωσία).

Η θεωρία οδηγεί στην εξής υπόθεση. Από τα μέσα του 20ου αιώνα και μέχρι το τέλος του, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ένα νησιωτικό κράτος, ήταν η ηγεμονική δύναμη διεθνούς του συστήματος. Η Ε.Σ.Σ.Δ, ένα ηπειρωτικό κράτος, ήταν η ανταγωνιστική δύναμη (και όπως κάθε ηπειρωτικό κράτος πριν από αυτήν, απέτυχε). Η παραλληλότητα ανάμεσα στο σημείο καμπής της δεκαετίας 1910-1920 (δες διάγραμμα) και αυτό της δεκαετίας 2010-2020 είναι εμφανής. Θα ανατείλει στα μέσα του 21ου αιώνα μια νέα ηγεμονική δύναμη; Περί της Κίναςβέβαια ο λόγος. Σε αυτό το σημείο χρειάζονται πολλές υποσημειώσεις περί του ζητήματος της πολιτισμικής ασυνέχειας και της ναυτικής δύναμης της Κίνας (η Ιαπωνία θα φάνταζε ως πιθανότερος υποψήφιος, ως κλασικό νησιωτικό κράτος, αλλά η δυνητική και λανθάνουσα ισχύ της -έννοιες τις οποίες θα αναλύσω μελλοντικά- είναι απείρως μικρότερη από αυτή της Κίνας. Το ζήτημα της πολιτισμικής ασυνέχειας παραμένει). Μπορεί να συνεχιστεί μια «φιλελεύθερη» τάξη από μια ασιατική δύναμη; Η «φιλελεύθερη» τάξη αναδύθηκε από ένα κοινό πολιτισμικό περιβάλλον ενσωματώνοντας τοπικά ΟλλανδοΑγγλοΑμερικανικα προτεσταντίζοντα πολιτισμικά περιεχόμενα στα οποία αξίωσε να προσδώσει καθολική ισχύ (προσπάθησε διεθνοποιώντας τα, να παρουσιάσει αυτά τα πολιτισμικά περιεχόμενα ως «καθολικά», «οικουμενικά», «πανανθρώπινα»). Μπορεί να υπάρξει μια Μετα«Δυτική» «φιλελεύθερη» τάξη; Εάν ναι -πράγμα καθόλου σίγουρο-, τι μορφή μπορεί να έχει;

Εάν οι τωρινές τάσεις συνεχιστούν έως το 2019, με βάση στοιχεία του Δ.Ν.Τ, η διαφορά ανάμεσα σε Η.Π.Α και Κίνα θα διευρυνθεί. Τα νούμερα τείνουν να διαμορφωθούν ως εξής: Κίνα 18.73% - Η.Π.Α 15.44% - Ρωσία 2.96% - Ηνωμένο Βασίλειο - 2.12%.


Αυτό που κάνει μια μελλοντική κινεζική απειλή τόσο ανησυχητική είναι ότι η Κίνα μπορεί να είναι πολύ πιο ισχυρή και επικίνδυνη από οποιονδήποτε δυνητικό ηγεμόνα αντιμετώπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά τον 20ο αιώνα. Ούτε η Γερμανία του Γουλιέλμου, ούτε η αυτοκρατορική Ιαπωνία, ούτε η ναζιστική Γερμανία, ούτε η Σοβιετική Ένωση πλησίαζαν έστω τη λανθάνουσα ισχύ που διέθεταν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια των μεταξύ τους αντιπαραθέσεων... είναι δύσκολο να δει κανείς πως θα μπορούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να εμποδίσουν την Κίνα να εξελιχτεί σε ανταγωνιστικό προς αυτές περιφερειακό ηγεμόνα. Επιπλέον, το πιθανότερο είναι ότι η Κίνα θα είναι πιο ισχυρή υπερδύναμη απ'ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες στον επακόλουθο πλανητικό ανταγωνισμό μεταξύ τους.

.~`~.
II
Ασία - Β. Αμερική - Ε.Ε
1950-2020

Τα γραφήματα αναφέρονται στις κάτωθι περιοχές: Βόρεια Αμερική, δυτ. Ευρώπη/Ε.Εκαι Ασία (χωρίς Ιαπωνία και Αυστραλία, δες προηγούμενη ανάρτηση για διαφοροποιήσεις).






Εάν οι τωρινές τάσεις συνεχιστούν έως το 2019, με βάση στοιχεία του Δ.Ν.Τ, η διαφορά ανάμεσα σε Βόρεια Αμερική, Ε.Ε και Ασία θα διευρυνθεί. Τα νούμερα τείνουν να διαμορφωθούν ως εξής: Ασία 33,30% (χωρίς Ιαπωνία και Αυστραλία) - Βόρεια Αμερική 18,77και Ε.Ε 15,35%.





Το γεγονός ότι το μερίδιο της Δύσης στο παγκόσμιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν πέφτει για πρώτη φορά κάτω από το 50% τους τελευταίους δύο αιώνες έχει τεράστια σημασία. Καθώς νέα κράτη όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Ινδονησία και η Κίνα αποκτούν δύναμη και επιρροή, το διεθνές σύστημα (βολική έκφραση που μάλλον συσκοτίζει τα πράγματα παρά τα φωτίζει) θα αλλάξει ριζικά. Κατά συνέπεια, πολύ περισσότερα πράγματα θα γραφτούν από τη σκοπιά του άλλοτε γνωστού ως Τρίτου Κόσμου...

Η παγκόσμια πολιτική γεωγραφία έχει προχωρήσει από τον ένα κόσμο της δεκαετίας 1920 στους τρείς κόσμους της δεκαετίας 1960 και στους περισσότερους από έξι κόσμους της δεκαετίας 1990. Αντίστοιχα, οι δυτικές παγκόσμιες αυτοκρατορίες του 1920 συρρικνώθηκαν στον πιο περιορισμένο "Ελεύθερο Κόσμο"του 1960 (που περιλάμβανε πολλά μη δυτικά κράτη αντιτιθέμενα στον κομμουνισμό) και, αργότερα, στην ακόμα πιο περιορισμένη "Δύση"του 1990. Αυτή η μεταβολή εκφράστηκε σημασιολογικά, από το 1989 ως το 1993 με την παρακμή της χρήσης του ιδεολογικού όρου "Ελεύθερος Κόσμος"και την αυξανόμενη χρήση του πολιτισμικού όρου "Δύση"... σύμφωνα με την αγαπημένη διατύπωση των ιστορικών "η επέκταση της Δύσης"τελείωσε και "η εξέγερση εναντίον της Δύσης"άρχισε. Η δύναμη της Δύσης, μέσα από μια πορεία με πισωγυρίσματα, παρήκμασε σε σχέση με τη δύναμη των άλλων πολιτισμών. Ο παγκόσμιος χάρτης το 1990 είχε ελάχιστες ομοιότητες με το χάρτη της δεκαετίας 1920. Μεταβλήθηκε η ισορροπία της στρατιωτικής και οικονομικής δύναμης με την πολιτική επιρροή. Η Δύση εξακολουθούσε να έχει σημαντική επιρροή σε άλλες κοινωνίες αλλά σταδιακά οι σχέσεις της Δύσης με άλλους πολιτισμούς περιορίστηκαν στις αντιδράσεις της Δύσης στις εξελίξεις που συνέβαιναν σε αυτούς τους πολιτισμούς. Οι μη δυτικές κοινωνίες, δεν αποτελούν πλέον απλά μέρη της δυτικής ιστορίας, κινούν τα νήματα της δικής τους ιστορίας και διαμορφώνουν και τη δυτική ιστορία.

Η Δύση δεν υπάρχει πια. "Δύση"ήταν το αντικομμουνιστικό στρατόπεδο (διαφορετικά Ιαπωνία και Ν. Κορέα δεν θα ανήκαν στη "Δύση"). Όσοι –και κυρίως οι κοσμοπολίτες "αριστεροί"– θεωρούν ότι η συνοχή της Δύσης στηρίζεται απλώς στις κοινές της αξίες είναι πολιτικά και ιστορικά αφελείς. Οι κοινές αξίες καθεαυτές δεν δημιουργούν κοινά συμφέροντα –το αντίθετο, ναι, μπορεί να συμβεί– ούτε εμπόδισαν ποτέ τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ χριστιανικών ή φιλελεύθερων λαών. Το πολιτικά σημαντικό ερώτημα είναι: τι εννοούμε όταν λέμε δυτικός προσανατολισμός και τι μπορεί να σημαίνει δυτικός προσανατολισμός για τη Γερμανία αν η Δύση διασπαστεί και η Γερμανία χρειαστεί να επιλέξει π.χ. μεταξύ ενός ευρωπαϊκού χώρου και της φιλίας με τις ΗΠΑ ή, αντίστροφα, εάν η ευρωπαϊκή ενοποίηση γίνει υπό προϋποθέσεις που η πλειονότητα του γερμανικού λαού θα απέρριπτε; Διότι η ώρα της αλήθειας θα σημάνει όταν θα χρειαστεί να γίνει κατανομή όχι πλέον των ωφελημάτων της ευημερίας αλλά του παθητικού και των χρεών.


.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

















.~`~.

ΕθνικόΕυρωπαϊκόν το Αληθές.

$
0
0

Είναι δυνατόν να ασχολούμαστε με τους «μικροεθνικισμούς» και τους «εθν(ικ)ολαϊκισμούς» της 25ης Μαρτίου; (Κολοκοτρώνη έπρεπε να έχεις διαβάσει B. Anderson και P.A. Taguieff). Ως «Ευρωπαίοι», θα πρέπει να ασχολούμαστε μονάχα με τον ΜέγαΕθνικισμό της 3ης Οκτωβρίου (ημερομηνία της Γερμανικής Επανένωσης). Άλλωστε, σταδιακά, ο εορτασμός της Γερμανικής Επανένωσης, όποια ημερομηνία και εάν επιλέγεται να εορταστεί (π.χ. 18η Μαΐου), τείνει να λανσαριστεί ως Πανευρωπαϊκή Εορτή του νεοκατασκευαζόμενου Ευρωπαϊκού Έθνους.

Τηλεοράσεις και γενικότερα media, διαδικτυακά έντυπα και ιστότοποι, όλα μαζί συμμετέχουν στη γιορτή και διαμορφώνουν το κλίμα ενός ΜέγαΕθνικισμού -ο οποίος βέβαια ποτέ δεν ονομάζεται «εθνικισμός»- προκειμένου να εορτάσουμε, επιτέλους, ως «Ευρωπαίοι» (ποιος ορίζει δεσμευτικά -και καθορίζει-, άραγε, ποιος είναι «Ευρωπαίος» και ποιος όχι;). Το γεγονός πως αυτός ο Πανευρωπαϊκός εορτασμός έχει γερμανικό εθνικό περιεχόμενο δεν δημιουργεί βέβαια κανένα πρόβλημα. Από κάπου πρέπει να αντλήσει τα περιεχόμενα του το υποτιθέμενα α-εθνικό, μη εθνικό ή υπερεθνικό (transnationalism κ.λπ).
Υποκρισία.

Θα πρέπει, όχι μονάχα οι πολίτες της Ελλάδας αλλά και οι πολίτες της «Ευρώπης», να μάθουν να θεωρούν ότι Εθνικό είναι το Αληθές. Ποιας ακριβώς «Ευρώπης» μη με ρωτήσετε. Εγώ γνωρίζω πολλές Ευρώπες, όχι μία. Ποιος ορίζει δεσμευτικά ποια είναι αυτή η Ευρώπη, ποιος είναι μέρος της και ποιος όχι; Οι ΤεχνοΓραφειοΚράτες, οι οικονομολόγοι και οι δημοσιογράφοι; Το Δημοκρατικό Έλλειμμα, παραδόξως, όσο περισσότερο περνά ο καιρός -και όσο περισσότερο αναδύεται η ρητορική περί Ενοποίησης και Ομοσπονδοποίησης- δεν μειώνεται, αλλά αυξάνεται.

Ολοκληρώνω με μια αναφορά, η οποία δεν ισχύει μονάχα για τα εθνικά πολιτικά συστήματα: Εφ'όσον ένα πολιτικό σύστημα και οι θεσμοί του, θεωρούνται νομιμοποιημένοι, μια κρίση αποτελεσματικότητας (για παράδειγμα στις οικονομικές επιδόσεις) δεν συνιστά θανάσιμη απειλή για αυτό το -πολιτικό- καθεστώς. Εφ'όσον ένα -πολιτικό- καθεστώς έχει ανεπάρκεια ή έλλειμμα νομιμοποίησης, μια κρίση αποτελεσματικότητας (όπως η επιβράδυνση της οικονομίας, η αύξηση της ανισότητας, ή η ανεξέλεγκτη διαφθορά) θα επιδεινώσει την κρίση νομιμοποίησης και μπορεί να αποβεί μοιραία για αυτό το πολιτικό σύστημα ή καθεστώς.

Εθνικόν -και Ευρωπαϊκόν- το Αληθές.


Υ.γ: Εντάξει. Αφού αναφέρθηκε ακόμη και η -ΗθικοΟικονομίστρια- Καγκελάριος της Γερμανίας, Angela Dorothea Merkel, στον όρο «γεωπολιτική» -κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης τύπου με τον Έλληνα πρωθυπουργό-, ο πλανήτης έχει περάσει σε άλλα επίπεδα (μετασχηματισμού).

.~`~.





.~`~.

Που οδεύουμε; Η χώρα εξακολουθεί να είναι μετέωρη και να μην διαθέτει ταυτότητα, προσανατολισμό και στρατηγική.

$
0
0

Ένα πολιτικό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει μονάχα εάν υπάρχει ένα ελάχιστο επίπεδο συναίνεσης σε ορισμένα βασικά και στοιχειώδη ζητήματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα έθνη. Δεν υπάρχει ένα minimum συναίνεσης. Αυτό που ονομάζεται εθνική ολοκλήρωση (στις μέρες μας ακούμε για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση) και σχετίζεται με τον πολιτικό εκσυγχρονισμό και τη πολιτειακή μορφή, δεν υπήρξε ποτέ.

Η συνεχή κομματικοποίηση όλων, μα όλων, των μεγάλων ζητημάτων φανερώνει τη μυωπική αντίληψη, την έλλειψη προσανατολισμού και αντανακλαστικών, την προσπάθεια απόκρυψης της ανεπάρκειας πίσω από κόμματα παρηκμασμένα και ξεπερασμένα από απόψεως δομής και λειτουργίας, ιδεολογίας και ταυτότητας. Τα κόμματα του προηγούμενου πολιτικού συστήματος και του ιστορικού κύκλου που έκλεισε, αρνούνται να πεθάνουν και φυτοζωούν, παρασιτούν και κατακερματίζουν τον κρατικό μηχανισμό, την κοινωνία και το έθνος. Οι λειτουργίες του κράτους έχουν απορυθμιστεί, η συνοχή της κοινωνίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ο κατακερματισμός υπαρκτός, και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του έθνους έχουν μεταβληθεί θεμελιωδώς από τότε που δημιουργήθηκαν τα κόμματα αυτά. Και οι τρεις προηγούμενοι άξονες χρειάζονται θεμελιώδη επαναπροσδιορισμό. Αυτό το τιτάνιο έργο, απέδειξαν πως δεν μπορούν να το αναλάβουν.

Η χώρα δεν χρειάζεται μια συνεχή συζήτηση και αναφορά γύρω από το «νόμισμα» ή τις «δόσεις». Το «νόμισμα» και οι «δόσεις» δίχως μακροπρόθεσμη στρατηγική, προσανατολισμό και στόχο είναι ένα τίποτα. Η χώρα δεν χρειάζεται αριθμομέτρες, νομισματολόγους και λογιστές (που βαφτίζονται «μεταρρυθμιστές»), ούτε ανδρείκελα και μαριονέτες που επαναλαμβάνουν συνεχώς τη φράση «παραγωγική ανασυγκρότηση», δίχως να της προσδίδουν συγκεκριμένο περιεχόμενο (από που θα προκύψει το περιεχόμενο, από τον αριστεροδεξιό ουρανό; Από τη στρατηγική στόχευση και τη σκοποθεσία θα προκύψει).

Η Ελλάδα χρειάζεται ηγεμονική ιδεολογία, προσανατολισμό και μακροπρόθεση στρατηγική. Μία αυτόχθονη πνευματική επανάσταση, έναν άξονα γύρω από τον οποίο θα δημιουργηθεί μια κυρίαρχη συναίνεση και θα αποκτήσει ταυτότητα η χώρα (διότι η χώρα δεν διαθέτει ταυτότητα) και το επόμενο πολιτικό σύστημα, τα κόμματα τα ιδεολογικά τους περιεχόμενα, και το κράτος τη στρατηγική του. Ζούμε τη χαραυγή ενός νέου αιώνα, μιας νέας χιλιετίας και ενός νέου υπό διαμόρφωση διεθνούς συστήματος - και θέλουν να κάνουν «businnes as usual»! Έχουν καταλάβει τους μακροιστορικούς πλανητικούς μετασχηματισμούς;

Νομίζουν πως μπορούν να συνεχίσουν με νοοτροπίες «business as usual»! Βενιζελισμός εις τον αιώνα των αιώνων! Αμήν. Δεν μπορεί να μας κυβερνήσει ο Βενιζέλος από τον τάφο. Ο Βενιζελισμός, ως ιδεολογία, πέθανε. Βρίσκονται ακόμα σε κατάσταση άρνησης. Δεν έχουν τίποτα να πουν, δεν έχουν τίποτα να πράξουν, τίποτα να προτείνουν. Έναν αιώνα μετά, δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ή να συλλάβουν μια συνολική στρατηγική και ηγεμονική ιδεολογία η οποία να υποκαταστήσει τον Βενιζελισμό. Οι μετριότητες, υπομετριότητες και ανθυπομετριότητες, που συναπαρτίζουν τον ελληνικό πολιτικό και παραπολιτικό κόσμο... Βυθιζόμαστε στη μετριότητα βαφτίζοντας το κουτσομπολιό πολιτικό σχολιασμό.

Η αδυναμία μας να κατανοήσουμε τις μεταβολές που συντελούνται τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές περιβάλλον αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο για την επιβίωση μας ως συλλογικότητα. Οι πολίτες κρύβονται πίσω από τα κόμματα και τα κόμματα προσπαθούν να αποκρύψουν το κενό ηγεσίας που υπάρχει στη χώρα.

.~`~.


Η μακρά παγκόσμια κυρίαρχη τάση των τελευταίων δύο αιώνων και η αντίστροφη πειραματική ακροβασία της Ε.Ε.

$
0
0

I
Η μακρά τάση των δύο τελευταίων αιώνων, από τις πρώτες δεκαετίες του 1800 και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 2000, έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της, τη μετάβαση από τις αυτοκρατορικές στις εθνοκρατικές δομές (σε αυτή τη μακρά τάση εντάσσεται και η Ελληνική Επανάσταση).

Γιατί τα τελευταία περίπου 200 χρόνια το εθνικό κράτος πολλαπλασιάστηκε κυριαρχώντας στον πλανήτη αντικαθιστώντας αυτοκρατορίες, βασίλεια και πόλεις-κράτη; Παρά τις ιδεολογικές αφηγήσεις που επικράτησαν από τη δεκαετία του 1970 και μετά, ο αριθμός των εθνικών κρατών συνεχώς αυξάνεται.

Υπήρξαν πολλές πορείες προς τον σχηματισμό εθνικών κρατών: Μεταρρύθμιση «από τα πάνω» στην Ιαπωνία. Σταδιακή μετάβαση προς εθνοκρατική υπόσταση στη Σουηδία και την Ταϊλάνδη. Ανατροπή του παλαιού καθεστώτος μέσω επανάστασης στη Ρωσία ή μέσω εμφυλίου πολέμου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αποσχίσεις όπως στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας και του Μεξικό. Ενοποιητικά κινήματα στη Γερμανία και την Υεμένη.

Οι σπουδαιότεροι από τους αυτοκρατορικούς σχηματισμούς που διαλύθηκαν τους τελευταίους δύο αιώνες: Ισπανική αυτοκρατορία. Οίκος των Αψβούργων. Οίκος των Ρομανώφ. Οθωμανική Αυτοκρατορία. Γιουγκοσλαβία. Σοβιετική Ένωση. Γαλλική αυτοκρατορία. Βρετανική αυτοκρατορία. Πορτογαλική αυτοκρατορία. Ολλανδική αυτοκρατορία.

«Το πρώτο παγκόσμιο πολιτικό σύστημα πήρε τη μορφή ενός συστήματος κρατών παγκοσμίων διαστάσεων... Κατά την πρώτη φάση αυτής της μεταβολής τα ευρωπαϊκά κράτη επεκτάθηκαν και ενσωμάτωσαν ή κυρίευσαν τον υπόλοιπο κόσμο'η φάση αυτή ξεκίνησε με τα ταξίδια των ανακαλύψεων των Πορτογάλων τον 15ο αιώνα και τελείωσε με τη διαίρεση και διανομή της Αφρικής τον 19ο αιώνα. Στη δεύτερη φάση, η οποία εν μέρει συνέπεσε με την πρώτη, οι περιοχές που είχαν ενσωματωθεί ή κυριευθεί κατ'αυτόν τον τρόπο ξέφυγαν από τον ευρωπαϊκό έλεγχο και πήραν τις θέσεις τους ως κράτη μέλη της διεθνούς κοινωνίας ξεκινώντας με την Αμερικανική Επανάσταση και την αφρικανική και ασιατική αντιαποικιοκρατική επανάσταση...»
Hedley Bull

Η πορεία αυτή συνεχίζεται. Γεγονός που δεν έχει γίνει κατανοητό.

II
Θα πρέπει να θυμίσουμε στις «αριστερές» και «δεξιές» συνιστώσες της Ευρωκεντρικής ΠαλαιοΙμπεριαλιστικής Γεροντοκρατίας (του «δυτικισμού») πως: «Μετά την Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση η επικρατούσα αρχή της διεθνής νομιμότητας έπαψε να είναι δυναστική και έγινε εθνική και λαϊκή» (Bull). Την περίοδο αυτή, στην Ευρώπη, ζούμε το παράδοξο του «πισωγυρίσματος» στην αυτοκρατορική δομή και την προώθηση αυτής της πορείας κάτω από έναν λόγο ο οποίος φέρει προοδευτικό μανδύα αλλά είναι βαθύτατα αντιδραστικός. Καμία εξασφάλιση και κανένα ιστορικό προηγούμενο δεν υπάρχει που να φανερώνει πως μπορεί να συνδυαστεί η αυτοκρατορική δομή με το δημοκρατικό πολίτευμα (ίσως γι'αυτό να ακούμε συνέχεια για δικαιώματα, μονάχα που τα δικαιώματα δεν μπορούν από μόνα τους να υποκαταστήσουν το πολίτευμα). Παράλληλα μέσω της χρήσης όρων συνθημάτων χλευάζεται η κυριαρχία, η ανεξαρτησία και η αυτοδιάθεση, αποδομούνται τα εθνικά πολιτικά συστήματα, καταργείται η σχέση εντολέα-εντολοδόχου και ανοίγει ο δρόμος δημιουργίας και νομιμοποίησης υβριδικών μετα-κυριαρχικών και μετα-δημοκρατικών καθεστώτων. Μέχρι πότε θα κρύβονται πίσω από τα συνθήματα του «εθνικισμού» και του «εθνικολαϊκισμού» και θα θάβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί;

«η ΕΕ νομιμοποιείται από τις χώρες μέλη, ωστόσο οι πιθανότητες μεταφοράς νομιμοποίησης είναι σημαντικά περιορισμένες. Αν δημοκρατία σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις αντλούν νομιμοποίηση από τη συγκατάθεση των πολιτών τους, τότε αυτό δε σημαίνει συγκατάθεση που δίνεται άπαξ και δια παντός, αλλά συγκατάθεση που πρέπει να δίνεται ξανά και ξανά συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας να μην δίνεται. Ωστόσο θεσμικά δεν υπάρχει τρόπος επικύρωσης ή απόρριψης με ψήφο».
Thomas Zweifel

Οι Joseph Weiler, U. Haltern, F. Mayer επισημαίνουν ότι «η ΕΕ αποτελεί ένα άλλο κυβερνητικό επίπεδο που απομακρύνει τους πολίτες από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων ακόμα περισσότερο από ότι τα εθνικά κράτη». Οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν έχουν τη δυνατότητα να εμπλακούν ουσιαστικά στα εξελικτικά στάδια της ενοποιητικής διαδικασίας, ενώ οι πολιτικές ελίτ αναζητούν τρόπους ουσιαστικής υπέρβασης αυτού του θεμελιώδους δημοκρατικού προαπαιτούμενου. Σύμφωνα με τον Thomas Zweifel η επιχειρηματολογία όσων επισημαίνουν το πρόβλημα του δημοκρατικού ελλείμματοςστην ΕΕ θεμελιώνεται σε μία σειρά αξιολογήσεις όπως: «η ΕΕ δεν μπορεί να λειτουργήσει δημοκρατικά καθώς δεν διαθέτει μία κοινότητα επικοινωνίας, εμπειρίας και μνήμης. Δεν διαθέτει ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, πολιτικούς ηγέτες [παν-ευρωπαϊκής αποδοχής], μία συνταγματική τάξη πραγμάτων, δεν συνιστά έναν ενιαίο ευρωπαϊκό δήμο αλλά πολλαπλούς δήμους» που διαμορφώθηκαν σε διαφορετικές συνθήκες, με διαφορετικές αξίες και προτεραιότητες. Η τελευταία επισήμανση παραπέμπει στην ύπαρξη διαφορετικών αξιακών και πολιτικών συστημάτων που μετεξελίσσονται και ομογενοποιούνται συναινετικά και όχι βίαια.
Γιώργος Βοσκόπουλος

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική


Με Αφορμή Μια Επισήμανση Του Joschka Fischer. Κυριαρχία, Ηγεμονία, Εθνικό Κράτος Και «Ευρώπη».

Το «Δημοκρατικό Έλλειμμα» Της Ε.Ε Και Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Μια Αμφισβητούμενη Εξουσία.

«Γκωλισμός» (Gaullism) Και «Ευρωπαϊσμός». Σύντομο Σχόλιο.

Στοιχειώδη Περί Εθνικισμού.

Περί «Λαϊκισμού». Σύντομη Αναφορά.

Prasannan Parthasarathi's «Why Europe Grew Rich and Asia Did Not». Review.

$
0
0

The last decade has seen a profusion of writing on the "rise of the West" - and Parthasarathi's work represents a well argued thesis that makes a valuable addition to the literature on the subject.


Andre Frank's groundbreaking "Re-orient" perhaps represented the first major work in the current slew of writings on the subject, making an argument that the coming of Western dominance was largely founded on the arrival of Europeans in the Americas and the appropriation of its resources by Western powers especially its silver to buy their way to hegemony. Frank bases his argument primarily with reference to the comparative position of China vis a vis the West before and after about 1800, with the balance tipping towards the West in the early nineteenth century. Kenneth Pomeranz finds the origins of Western (British) dominance in the proximity of coal to England's industrial complexes, allowing for an energy revolution in Britain on which it could found fast growth whereas regions of China such as the Yangzi valley which though similar in key respects to England in the eighteenth century, were too far from the coal deposits of Northern China to create a similar set of synergies. Frank and Pomeranz are identified with what is called the "Californian school" which argues broadly for a historical position of Asian centrality, interrupted briefly by a period of Western dominance, with the traditional pattern based on an Asian centre now making a come back. John Hobson's The Eastern Origins of Western Civilisation, works within the same broad framework and explores the acquisition by Europeans of various Asian technologies such as gunpowder, the compass and even the steam engine to eventually overtake Asia. These explanations for Western dominance are based firmly on material forces - as do the explanations given by Ian Morris in his work on the same macro-historical question and Bin Wong.

Older discussion on the subject emphasise ideological factors underpinning the West's dominance such as the famous Weber-Tawney thesis which looks to the rise of Protestantism as key to Western Europe's later dominance and its last iteration in David Landes writings emphasising various cultural attributes that were said to be uniquely European with its origins going back into the Middle Ages. Joel Mokyr's writings sit in the same tradition.

Parthasarathi's work broadly sits within the Californian school and puts forward an explanation for Western dominance based on the specific patterns of world history during the period he studies from about 1600 to 1800 rather than on broad ideological constructs. He makes his arguments based on data from Britain (like Pomeranz) and unlike earlier writers from the California school, compares Britain with India (rather than China). He also provides comparative perspectives from China, Japan, the Ottoman Empire and France. Parthasarathi covers a broad sweep both in temporal and geographic terms that also looks at data from Africa and the Americas.

Parthasarathi's arguments incorporate elements of the theses of other California school thinkers but adds new elements to produce an original argument that emphasises the key role of State power in the rise of the West. He sets the scene with a survey of the world from about 1600 to 1700 to conclude that the most developed parts of the world such as Britain, the Yangzi delta, Japan and parts of India such as Gujarat, Bengal, the Coromandal were more alike than different. All were underpinned by robust manufacturing, high skill levels, an interest in knowledge and technological improvement, vibrant monetised economies and complex legal and commercial institutions. India in particular dominated the global market with its cottons, which were in demand throughout the world.

The beginnings of British and subsequently European dominance lie in the eventually successful efforts by Britain to imitate and then overtake Indian cotton production and capture the lion's share of the global market. Key to this process was vigorous support from a strong interventionist state which provided British industry with tariff and other types of protections, including at times, prohibitions on Indian imports. He contrasts the policy of the Ottomans which was to ensure adequate supply of goods such as cottons to its peoples regardless of the origin of the goods - instead of making a determined effort encouraging local production as did Britain. Turkey by the end of the period of the study is in deep financial crisis and the "sick man of Europe". France also though like Britain attempts the use State power, does so less effectively and unlike Britain has limited access to the Atlantic trade.

The next key development was the exploitation of coal in Britain and the energy revolution this creates. This was largely in response to deforestation reducing the availability of wood, the traditional fuel in most parts of the world. By contrast, China also suffering similar problems did not expand in the same way coal production, its coal recourses being more distant from the centres of industry. Japan follows a different path by effectively protecting its forests. India by contrast was not subject to any of these challenges and suffered no energy crisis on account of abundant forests and had little incentive to experiment with more efficient and plentiful energy production allowed by coal.

The extensive uses of coal in Britain allows for an expansion of the iron industry which becomes a key factor underpinning the widening gap between Britain and the others. These coal-iron-energy complex by the end of the eighteenth century provides the basis for the the wide application revolutionary new technologies used in cotton production, namely the water frame, spinning jenny and the mule, eventually to make Britain the "workshop of the world". Underpinning these changes is a powerful British state that supports its merchants through protection and a policy of import substitution, the exploitation of coal and the development of new technologies. Britain's competitors did not use State power in quite the same thoroughgoing way.

In his final Chapter, the role of the State assumes key significance. Britain hugely extends its lead (over India in particular) by having acquired political dominance over the subcontinent. Following policies that encourage imports of British manufactured goods, a withdrawal of State support for Indian enterprise and the consequent withering away of the technological and economic capabilities built up over the previous centuries, the gap widens - with insufficient levels of compensating European inputs to maintain a high growth pattern.

Parthasarathi in emphasising the role of a powerful interventionist State in Britain does not exactly break new ground. Similar ground has been covered by Ha Joon Chang in his historical surveys on how countries became developed, which focus on the critical role of strong State driven economic policy (eg Kicking Away the Ladder). That was a view that was widely accepted if not conventional fifty years ago but was rapidly abandoned and then forgotten (at least in the West) after the neo-liberal ascendancy of 1980s and beyond. Parthasarathi shares with Chang views on the centrality of State action and Parthasarathi's original contribution to the current debate amoung historians is to introduce into the discussion in world history begun perhaps by Frank and Landes over a decade ago, the kinds of experiences previously written about by developmental economists .

The debate on the "rise of the West" has its current counterpart in the study of the "rise of the East". The exercise of State power once again looms large and holds a mirror to the past economic development of the West. Despite the ritual pronouncements of Asian states in favour of free trade and their membership of the WTO, the lessons of Britain's rise through the exercise of State power do not appear to be missed in China, India and other high growth economies. These economies have travelled along a path that is similar to that of Britain under the Stuarts and early Hanoverians - or for that matter the US in the nineteenth century under the influence of Alexander Hamilton -of protecting infant industries followed by a later acceptance of a free trade position once one's protected industries are well established and strong enough to to compete in the world market. Parthasarathi's sets out an intriguing account of attacks on women wearing clothes made of Indian cloth and the tearing off of their dresses by mobs in Early Modern England. This will immediately resonate with any student of the colonial era nationalist movement in India where the compliment was returned with the destruction of British cloth by nationalists. It seems that in "East" and "West", protectionist economic went beyond State policy or economic theory and could and did become an affair of the street.

Parthasarathi's study is rigorously empirical, supporting his arguments based on a detailed study of data rather than overriding theoretical constructs such as the "Protestant work ethic" or a "culture of reason". Explanations based on overriding theories such as this can be made to appear very convincing and by providing a simple explanation for a difficult subject obtain quick acceptance among a broad readership. Explanations based on empirical study can produce more complex answers - however those who have the patience to bear with arguments based on sifting through hard data may in the end be rewarded with a more satisfying and convincing explanation.

Indeed, the new forms of cultural determinism that one sees taking hold during the last couple of decades in the study of history, when tested against the actual record, are apt to mislead as much as the older types of crude economic determinism if not more so. Parthasarathi does a good job of puncturing these types culture based arguments to explain divergences in economic development based on the actual record.

Joel Mokyr in his review of Parthasarath'is book on EH-Net does not appear to produce any knock out arguments to rebut Parthasarathi's arguments even if he raises some interesting questions. He does however make the point that despite the introduction of industrial revolution technologies to India in the nineteenth century, labour productivity was lower in India with higher rates of absenteeism, implying some kind of cultural difference, referring to Gregory Clark's contraversial arguments along these lines. However, most developmental experts who find differences between the productivity of workers in poor and rich countries usually find that once basic nutrition and calorific intake is improved, these kinds of differentials reduce. It is also interesting that French government officials in the nineteenth century would express alarm and frustration at what they saw as the sloth of French peasants compared with their more industrious British peers. It is now thought that the "sloth" seen in French peasants may in fact have been the result of lower food intake and that their supposed laziness may in fact have been a perfectly rational way in which to work making the best use of their smaller calorific intake. One could suppose that something similar may have been happening with textile workers in nineteenth century India although a systematic study of comparative nutrition and health outcomes would be required to come to a conclusive view. Mira Wilkins study of the different levels of investment into British and Indian mills especially in management may also be relevant although Mokyr does not mention her work.

Interestingly, idealistic explanations for the rise of the West though in the end perhaps less convincing when tested against the actual empirical data are remarkably resilient. Troublingly, one perhaps can also detect in an embryonic form at least similar types of idealistic agreement being mounted to explain the present the rise of the East. Commonly argued is the position that Confucianism in some way gives East Asia an advantage over others with its emphasis on hard work and discipline, mirroring in an eerie way the old Protestant work ethic argument. In the case of India, one sees a complex of ideas emerging that seek to argue India's revival in present times based on supposed virtues peculiar to India (for the example it is argued that Indians do business in ways that may hold an advantage over other models). It would be unfortunate if such arguments take hold and confuse and mislead in Asia, in the same way that similar arguments once did (and to some extent still do) in the West. Parthasarathi's work hopefully will help encourage those who try to explain the "rise of the East" in terms of a supposed "Asian values" framework to look to the hard data which may tell a different tale - and it is by the grunt work of sifting through that data that a historian is in the end best able to follow Von Ranke's injunction to tell it "as it happened". Parthasarathi's work, on this measure does not disappoint.

Πηγή
Amazon


.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική


















Ανθρωποποίηση.


Μια διευκρίνιση.

$
0
0

Εκεί όπου πολλά άτομα βλέπουν την «κομμουνιστική», «crony-capitalist», «αντιδημοκρατική», «αυταρχική» -ή δεν ξέρω εγώ τι άλλο- Κίνα, εγώ βλέπω τον σημαντικότερο και ιστορικότερο γεωοικονομικό, γεωπολιτικό και γεωπολιτισμικό δρώντα στην ιστορία του ανθρώπινου γίγνεσθαι.



Εντωμεταξύ
Στην Γερμανία, όπου απαγορεύεται ο πολιτικός εθνικισμός, έχουν -ορισμένοι- αποφασίσει να ασκήσουν έναν μέγα οικονομικό εθνικισμό. Συγκεκριμένα, ένα μείγμα ΝεοΜερκαντιλισμού κατάλληλα προσαρμοζόμένου σε -και συνδυαζόμενου με- αυτό που επικράτησε να ονομάζεται ως «νεοφιλελεύθερο μοντέλο παγκοσμιοποίησης» (άλλο πράγμα η Παγκοσμιοποίηση και άλλο πράγμα ένα μοντέλο -διαχειρίσεως- της). Το μείγμα αυτό έχει μεταβληθεί σε ένα είδος ΗθικοΟικονομικής ευρωπαϊκής παιδαγωγικής, το οποίο, μέσω χειραγωγήσεων και μεταβολής των συσχετισμών δύναμης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς επίσης, και μέσω ενός ολοένα και περισσότερο αυξανόμενου αυτονομημένου ρόλου της Ευρωζώνης, λειτουργεί προς όφελος της γερμανικής οικονομικής ανταγωνιστικότητας με σκοπό να αποφευχθεί μια κρίση υπερπαραγωγής και να μετασχηματιστεί η οικονομική δύναμη και επιρροή σε πολιτική τέτοια.

Η Κίνα, προκειμένου να ανακυκλώσει τα -δεύτερα σε παγκόσμια κλίμακα- πλεονάσματα της αποφάσισε να δημιουργήσει την AIIB και να γεμίσει την Ανατολική Ασία και την Ασία του Ειρηνικού με λιμάνια, δρόμους και γενικότερα -κατασκευαστικά- έργα υποδομών. Η Γερμανία αποφάσισε να σηκώσει το ραβδί του δημοδιδασκάλου της ηθικολογίας. Η πρώτη χώρα εκφράζει μέσω των στρατηγικών της επιλογών, έναν διαχρονικό ρόλο που απορρέει από την μακραίωνη εμπειρία και ιστορία της, αυτόν του φυσικού ηγέτη μιας περιοχής ως παγκόσμιας δύναμης, που θα καθορίσει τις πλανητικές εξελίξεις. Η δεύτερη εκφράζει μια βαθύτερη ουσία της (όσον αφορά τη διεθνή πολιτική). Τον επαρχιωτισμό της.


Εντωμεταξύ
Η πανωλεθρία συνεχίζεται. Η Ελβετία θα συμμετέχει στην Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB). Βραζιλία, Ρωσία, Αυστραλία και (Νότιος) Κορέα επίσης δήλωσαν πως θα συμμετέχουν. Η ίδρυση της (AIIB) είναι πιθανόν πως θα καταγραφεί ιστορικά ως σύμβολο και σημείο καμπής. Μετεξελίσσεται εκ των πραγμάτων σε σύμβολο και σημείο καμπής, σηματοδοτώντας μια διαδικασία -μερικής- μετάβασης ισχύος στο διεθνές σύστημα. Τα «τείχη» της «containment policy» των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στην Κίνα αποδεικνύονται χάρτινος πύργος.

.~`~.

Κέντρα και περιφέρειες.

$
0
0

Όπως, κάποτε, η εκβιομηχάνιση του Ηνωμένου Βασιλείου συμβάδισε με -την αποβιομηχάνιση της Ινδίας και- την μετατροπή της Ασίας σε περιφέρεια της δυτικής Ευρώπης, έτσι, και στις μέρες μας, η αποβιομηχάνιση της μεσογειακής Ευρώπης συμβαδίζει με την μετατροπή της σε περιφέρεια της Ευρώπης του Ρήνου (και του Βορρά). Τότε εγκαινιάστηκε η «εποχή των ανισοβαρών συνθηκών» για την Ασία. Στις μέρες μας έχει εγκαινιαστεί η «εποχή των ανισοβαρών συνθηκών» για τη μεσογειακή Ευρώπη. Έχουμε την εσωτερίκευση εντός της γεωγραφίας της Ευρώπης μιας σχέσης ανάμεσα σε -Μητροπολιτικό- κέντρο και περιφέρεια.

Ας δώσουμε μια μακροιστορική διάσταση με πολιτισμικούς όρους, ασχέτως εάν την ενστερνιζόμαστε ή όχι. Επί αιώνες, κατά μήκος του -τότε- αυτοκρατορικού ρωμαϊκού limes, κατέφθαναν οι ορδές των -τότε ονομαζόμενων- «βαρβάρων», των γερμανικών φύλων, των Ούννων κ.λπ. Ο Δούναβης και ο Ρήνος αποτελούσαν, τα «σύνορα» ανάμεσα στον -τότε- ανεπτυγμένο και πολιτισμένο εμπορικά, πολιτικά, νομικά και ηθικά κόσμο ο οποίος υπήρχε στο Νότο των δύο ποταμών, και στον κόσμο της «βαρβαρότητας» του Βορρά (ήταν τα όρια του -τότε- ουμανισμού). Ο Δούναβης και ο Ρήνος ύψωναν ένα αδιαπέραστο φράγμα ανάμεσα στην -τότε- Romania και την -τότε- Barbaria.

Η Μεσόγειος, τόσο ο Βορράς όσο και ο Νότος της, ήταν το Κέντρο και ο Δούναβης και ο Ρήνος τα όρια. Στις μέρες μας, οι σχέσεις έχουν πλήρως αντιστραφεί. Ο Ρήνος (και ο Βορράς) είναι το Κέντρο (Βρυξέλλες, Στρασβούργο και Φραγκφούρτη) και η Μεσόγειος το «όριο», η «γραμμή ασφαλείας» μιας κάποιας «Ευρώπης». Η Μεσόγειος, η μήτρα των μεγάλων πολιτισμών και θρησκειών, μετατράπηκε σε μια στείρα και νεκρή -κυριολεκτικά και συμβολικά- θάλασσα, σε μια απέραντη «αμυντική γραμμή» την οποία κατοικούν, στις βόρειες ακτές της, διάφοροι αντιπαραγωγικοί μελαχρινοί τεμπέληδες και ανορθολογικοί ημιβάρβαροι, οι οποίοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους προς το πολιτισμένο Κέντρο, πληρώνοντας tribute και προστατεύοντας από τις ορδές των κυρίως ειπείν «βαρβάρων» -αν όχι «άγριων»-, τους externus hostis που κατοικούν στις νότιες ακτές της Μεσογείου (τα δε «Βαλκάνια», πλήρως διασπασμένα, από εκεί που ήταν ο σύνδεσμος ανάμεσα σε Μαύρη Θάλασσα, Ανατολική Μεσόγειο και Αδριατική, Κεντρική Ευρώπη και Ανατολία, μετατράπηκαν σε ένα ακατάπαυστο πεδίο σύγκρουσης -battlefield- και επίλυσης διαφορών των ισχυρών και σε ένα εγκαταλελειμμένο οχυρωματικό αμυντικό έργο).

Για την Κίνα, το όριο ανάμεσα στις «ορδές των βαρβάρων» που δεν ριζώνουν ποτέ, και τον πολιτισμό, ήταν το Σινικό Τείχος και το αδιαπέραστο και αδιάβατο έδαφος, οι εξωτερικές της έρημοι και τα Ιμαλάια. Η διαφορά ανάμεσα στην Κίνα και στους προηγούμενους είναι πως η Κίνα έχει την δυνατότητα να πει: «Είμαι εδώ τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Και σε πεντακόσια χρόνια, πάλι θα είμαι εδώ». Έχει τις ρίζες και τη μορφή. Η βαρβαρότητα του αρπακτικού όχι.

Η Κίνα δεν διακατέχεται από έναν ιεραποστολικού χαρακτήρα, «conquer the world» universalism, όπως η δυτική Ευρώπη -υπό τον μανδύα- του «φιλελευθερισμού» και του «διαφωτισμού», αλλά από έναν «stay at home» universalism. Η «Ευρώπη» -διαβρωμένη η ίδια από τη βαρβαρότητα και κατακυριευμένη από ένα υποκείμενο του οποίου η επιθυμία για εξουσία δεν βρήκε κανένα εσωτερικό όριο και σύνορο-, θα ξυπνήσει από το ρόδινο όνειρο της Προόδου, συνειδητοποιώντας πως η έλλογη βασιλεία της και το «rational state-building», μπορούσε να συνδυαστεί με τις πανάρχαιες ασσυριακές τακτικές των μαζικών εκτοπισμών και να απελευθερώσει όλες τις δυνάμεις της αμορφίας και της αγριότητας. Η Κίνα αξιώνει να υπάρξει και πάλι στην Οικουμένη η «Αυτοκρατορία του Μέσου» και όχι να βολοδέρνει ανά τον πλανήτη με παθιασμένο ζήλο ΝεοΠουριτανού ή ως υποτιθέμενος μοναδικός κομιστής του νοήματος της Ιστορίας, «χειραφετώντας», «απελευθερώνοντας» και «εκπολιτίζοντας» με τα όπλα, τους «βάρβαρους» και τους «άγριους».

.~`~.

Ο Παγκόσμιος Μετασχηματισμός. Η δημιουργία του σύγχρονου κόσμου - μέρος α´.

$
0
0

This guest post by Barry Buzan and George Lawson marks the beginning of a symposium on their book The Global Transformation: History, Modernity and the Making of International Relations (Cambridge University Press, 2015). Barry is a Fellow of the British Academy, Emeritus Professor in the LSE Department of International Relations and a Senior Fellow at LSE IDEAS. He was formerly Montague Burton professor in the Department of International Relations, LSE. Among his books are, with Richard Little, International Systems in World History (2000); with Ole Wæver, Regions and Powers (2003); From International to World Society? (2004); with Lene Hansen, The Evolution of International Security Studies (2009); and An Introduction to the English School of International Relations (2014). George Lawson is an Associate Professor of International Relations at LSE. His research focuses on the interface between International Relations and Historical Sociology, and on processes of radical change, most notably revolutions. He is the author of Negotiated Revolutions (2005) and the editor (with Chris Armbruster and Michael Cox) of The Global 1989 (2010).


Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο The Disorder of Things.
Ελεύθερη μετάφραση από Δ`~.


.~`~.
Ο Παγκόσμιος Μετασχηματισμός. Η δημιουργία του σύγχρονου κόσμου


Το βασικό επιχείρημα του Παγκόσμιου Μετασχηματισμούείναι απλό: κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, ένας «παγκόσμιος μετασχηματισμός» αναδιέταξε τη βασική δομή της διεθνούς τάξης. Αυτός ο μετασχηματισμός περιελάμβανε μια περίπλοκη συνδιαμόρφωση της εκβιομηχάνισης, της ορθολογικής συγκρότησης του κράτους, και των ιδεολογιών της προόδου. Τι εννοούμε με αυτούς τους -τρεις- όρους;

1.Με την εκβιομηχάνιση εννοούμε τόσο την εμπορευματοποίηση της γεωργίας και των δύο σταδίων της βιομηχανικής επανάστασης, οι οποίες από κοινού συρρίκνωσαν τον πλανήτη και παρήγαγαν ένα έντονα συνδεδεμένο σύστημα παγκόσμιου καπιταλισμού. Η επέκταση του καπιταλισμού έφερε νέες ευκαιρίες για συσσώρευση δύναμης, αν μη τι άλλο εξαιτίας της στενής σχέσης μεταξύ εκβιομηχάνισης και (απο)στέρησης. Πράγματι, η εκβιομηχάνιση σε ορισμένα μέρη (όπως η Βρετανία) ήταν βαθιά συνυφασμένη με τη βίαιη αποβιομηχάνιση άλλων (όπως η Ινδία).

2.Με την ορθολογική οικοδόμηση-συγκρότηση του κράτους, εννοούμε τη διαδικασία κατά την οποία οι διοικητικές και γραφειοκρατικές αρμοδιότητες συσσωρεύθηκαν και «εγκλωβίστηκαν» εντός των εθνικών εδαφών. Η διαδικασία αυτή δεν ήταν καινοφανής. Αντ'αυτού, όπως δείχνουμε στο βιβλίο, οι διαδικασίες ορθολογικής οικοδόμησης του κράτους και ο ιμπεριαλισμός αλληλοσυσχετίζονται - τα περισσότερα έθνη-κράτη του 19ου στη Δύση ήταν αυτοκρατορικά έθνη-κράτη, και ο ιμπεριαλισμός «εκεί πέρα», τροφοδότησε την ορθολογική συγκρότηση του κράτους «εδώ πέρα»: η σύγχρονη, επαγγελματική δημόσια διοίκηση σχηματίστηκε στην Ινδία πριν εξαχθεί στη Βρετανία. Τεχνικές επιτήρησης, όπως η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και η αρχειοθέτηση φακέλων, αναπτύχθηκαν στις αποικίες και στη συνέχεια εισήχθησαν στις μητροπόλεις. Χαρτογραφικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για τη χαρτογράφηση των αποικιακών χώρων, επανεισήχθησαν στην Ευρώπη για να χρησιμεύσουν ως βάση για εδαφικές διεκδικήσεις. Στο εσωτερικό των χωρών, τα ορθολογικά κράτη παρείχαν θεσμικά πλαίσια διευκόλυνσης για την ανάπτυξη της βιομηχανίας, των τεχνολογικών καινοτομιών, του οπλισμού και της επιστήμης. Στο εξωτερικό, τροφοδότησαν αυτοκρατορικές πολιτικές. Αμφότερες οι λειτουργίες υποστηρίχθηκαν από τις «ιδεολογίες της προόδου».

3.Με τις «ιδεολογίες της προόδου», εννοούμε τα σύνολα των πεποιθήσεων, ιδεών και αξιών που εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίον πολιτικές, οικονομίες και πολιτισμικές αρχές σχετίζονται μεταξύ τους, πώς άτομα και ομάδες συναθροίζονται σε αυτά τα σύνολα, και πως οι ανθρώπινες συλλογικότητες θα πρέπει να κυβερνώνται. Στο βιβλίο, υπογραμμίζουμε τον αντίκτυπο τεσσάρων από αυτές τις ιδεολογίες: του φιλελευθερισμού, του σοσιαλισμού, του εθνικισμού και του «επιστημονικού ρατσισμού», οι οποίες όλες είχαν τις ρίζες τους στις ιδέες της ταξινόμησης, της βελτίωσης, του έλεγχου και της προόδου (συμπεριλαμβανομένου του «επιστημονικού ρατσισμού», πολλοί εκ των υποστηρικτών του οποίου ευνόησαν μια «προς τα εμπρός πολιτική» κατά την οποία ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός σκλήρυνε, τόσο για τη διασφάλιση των λευκών κερδών όσο και για την καταπολέμηση της επιμειξίας με τους «προς τα πίσω» λαούς). Και πάλι, υπήρχε μια σκοτεινή πλευρά σε αυτές τις ιδεολογίες (και όχι μόνο στον «επιστημονικό ρατσισμό») - η υπόσχεση της προόδου συνδέθηκε στενά με ένα «πρότυπο πολιτισμού», το οποίο χρησίμευσε ως νομιμοποιητικό νόμισμα για εξαναγκαστικές πρακτικές κατά των «βαρβάρων» (που κατανοούνταν ως λαοί με αστική «υψηλή κουλτούρα» - οι «Ανατολικές Δεσποτείες» των Οθωμανών, Ινδών, Κινέζων, κλπ) και των «άγριων» (που κατανοούνταν ως λαοί χωρίς αστική «υψηλή κουλτούρα» - σχεδόν όλοι οι άλλοι). Αυτές οι ιδέες, έληξαν τη μακρά κυριαρχία του δυναστικού κράτους και καθόρισαν το κοινωνικό πλαίσιο της νεωτερικότητας. Τίποτα ανάλογης βαρύτητας δεν έχει προκύψει από τότε, έτσι αυτές οι ιδέες, και η αλληλεπίδραση μεταξύ τους, καθόρισαν όχι μόνο τη δυναμική της νομιμότητας και των συγκρούσεων κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, αλλά συνεχίζουν να κυριαρχούν και στον 21ο [Δ`~. «Επί δύο συνεπώς αιώνες τα πράγματα παραμένουν ιδεολογικώς τα ίδια, παρά την σωρεία παραδειγμάτων που αναφέραμε και αποδεικνύουν πλήρως ότι οι ιδεολογικές αυτές κατασκευές είναι τελείως αναντίστοιχες προς την υφιστάμενη εξέλιξη του κόσμου...» Γεράσιμος Κακλαμάνης - Για την κύρια «ιδεολογική» διαμάχη των καιρών μας.και Διεθνείς Οργανισμοί, Ιδεολογικά Δεδομένα Και Τα Θρησκευτικά Πράγματα].


---------------------------------------------------------------

Τυπική περίπτωση της προηγούμενης αναφοράς περί «προτύπου πολιτισμού» και «διαίρεσης» -αν και ορθότερα θα έπρεπε να μιλάμε περί ιεράρχησης καθώς αποδέχονταν το ενιαίο- της ανθρωπότητας, είναι η κάτωθι η οποία παρατίθεται από τον Hedley Bull.:

Τη δεκαετία του 1880 ο σκοτσέζος νομικός του φυσικού δικαίου James Lorimer εξέφρασε το ορθόδοξο δόγμα της εποχής, όταν έγραψε ότι η ανθρωπότητα διαιρείτο στην πολιτισμένη ανθρωπότητα, στη βάρβαρη ανθρωπότητα και στην πρωτόγονη ανθρωπότητα.

Η πολιτισμένη ανθρωπότητα περιελάμβανε τα έθνη της Ευρώπης και της Αμερικής, που είχαν το δικαίωμα πλήρους αναγνώρισης τους ως μέλη της διεθνούς κοινωνίας. Η βάρβαρη ανθρωπότητα περιελάμβανε τα ανεξάρτητα κράτη της Ασίας -την Τουρκία, την Περσία, το Σιάμ, την Κίνα και την Ιαπωνία-, που είχαν δικαίωμα σε μερική αναγνώριση. Και η πρωτόγονη ανθρωπότητα ήταν η υπόλοιπη, που ήταν απόβλητη από την κοινωνία των κρατών, αν και είχε δικαίωμα «φυσικής και ανθρώπινης αναγνώρισης».

Παρεμπιπτόντως αξίζει να σημειώσουμε ότι η διάκριση του Lorimer είναι στην πραγματικότητα η ίδια με εκείνη που κάνουν οι κοινωνικοί επιστήμονες σήμερα, όταν κάνουν διάκριση ανάμεσα στις σύγχρονες κοινωνίες, στις παραδοσιακές και στις πρωτόγονες.
---------------------------------------------------------------


Τα τρία συστατικά της παγκόσμιου μετασχηματισμού αλληλοενισχύονταν. Για παράδειγμα, ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός νομιμοποιήθηκε από μία ή περισσότερες από τις ιδεολογίες της προόδου, και ενεργοποιήθηκε μέσω της στρατιωτικής υπεροχής, των μηχανισμών ελέγχου του κράτος και της ανάπτυξης των υποδομών που είχαν τις ρίζες τους στην εκβιομηχάνιση.

Για να είμαστε σαφείς, η επιχειρηματολογία μας δεν είναι ότι κάθε μία από αυτές τις δυναμικές από μόνη της θα μπορούσε να επιφέρει τον παγκόσμιο μετασχηματισμό. Ούτε καμία από αυτές αξίζει τον προσδιορισμό της «απόλυτης υπεροχής». Αντίθετα, βλέπουμε τον παγκόσμιο μετασχηματισμό να ενεργοποιείται από μια συγκεκριμένη συνδιαμόρφωση των τριών δυναμικών: ως ένα σύνολο αλληλένδετων διαδικασιών που συνδέονται αλυσιδωτά σε ιστορικά συγκεκριμένη μορφή. Και αυτή η συνδιαμόρφωση παρήγαγε έναν θεμελιώδη μετασχηματισμό, δημιουργώντας μια στροφή από ένα «πολυκεντρικό κόσμο χωρίς κυρίαρχο κέντρο» σε μια τάξη «κέντρου-περιφέρειας» στην οποία το κέντρο βάρους μεταφέρθηκε στη Δύση [i].


Μόλις το 1997.
Hong Kong. Ηandover ceremony (Transfer of Sovereignty)




Ας σκιαγραφήσουμε εν συντομία αυτό το σημείο. Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, τα κύρια σημεία διαφοροποίησης του πλούτου ήταν εντός παρά μεταξύ των κοινωνιών. Δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στο βιοτικό επίπεδο μεταξύ των πιο αναπτυγμένων περιοχών του κόσμου: στα τέλη του 18ου αιώνα, τα επίπεδα του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο Δέλτα του ποταμού Yangtze της Κίνας, ήταν περίπου 10% χαμηλότερα από τα πλουσιότερα μέρη της Ευρώπης, δηλαδή λιγότερο από ό,τι οι διαφορές στον σύγχρονο κόσμο μεταξύ του μεγαλύτερου μέρος της ΕΕ και των ΗΠΑ [ii]. Το 1750, η περιοχή Yangtze παρήγαγε τόσο μαλί και ρουχισμό κατά κεφαλήν όσο η Βρετανία το 1800 [iii]. Συνολικά, μια σειρά δεικτών ποιότητας ζωής, από τα επίπεδα στο προσδόκιμο ζωής μέχρι την πρόσληψη θερμίδων, φανερώνει μια βασική ισοδυναμία μεταξύ της Κίνας και της Ευρώπης μέχρι την έναρξη του 19ου αιώνα.

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, αυτή η κατάσταση άλλαξε δραματικά. Μέχρι το 1900, οι πιο προηγμένες περιοχές της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών, κατείχαν από δέκα έως δώδεκα φορές μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε σχέση με το κινεζικό [v]. Γύρω στο 1820, οι ασιατικές δυνάμεις παρήγαγαν πάνω από το 60% (60,7%) του παγκόσμιου ΑΕΠ, και η Ευρώπη και τα παρακλάδια της (κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων και άλλων αποικιών με λευκούς εποίκους), περίπου το ένα τρίτο (34,2%). Μέχρι το 1913, η Ευρώπη και τα παρακλάδια της, κατείχαν πάνω από τα δύο τρίτα (68,3%) του παγκόσμιου ΑΕΠ και η Ασία λίγο κάτω από το ένα τέταρτο (24,5%) [vi]. Μεταξύ 1800 και 1900, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια παραγωγή μειώθηκε από 33% σε 6%, της Ινδίας από 20% στο 2%, και του σημερινού «Τρίτου Κόσμου» συνολικά, από 75% σε 7% [vii]. Μεταξύ 1870 και 1939, τα επίπεδα του προσδόκιμου ζωής αυξήθηκαν από 45 σε 65 έτη στη βόρειο-δυτική Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρ'αυτά, δεν υπήρξε αύξηση του προσδόκιμου ζωής στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική ή την Ασία, με εξαίρεση την Ιαπωνία [viii]. Η ταχεία ανάκαμψη κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, αποτελεί μια μεγάλη μεταστροφή-αλλαγή στους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης.

---------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------

Η έκταση αυτής της μεταβολής αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα, ο οποίος χρησιμοποιεί τις σύγχρονες έννοιες των «ανεπτυγμένων χωρών» και αυτών του «Τρίτου Κόσμου» για να μετρηθεί το χάσμα στην παραγωγή και τον πλούτο που δημιουργείται από τον παγκόσμιο μετασχηματισμό. Όπως δείχνει ο πίνακας, εκκινώντας από μια μικρή διαφορά μεταξύ πολιτειών το 1750 σε όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ, οι «ανεπτυγμένες» χώρες διεύρυναν τη διαφορά με τα κράτη του «Τρίτου Κόσμου» σχεδόν κατά 350% έως το 1913. Και από εκεί που κατείχαν λιγότερο από το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ σε σχέση με τις σημερινές χώρες του «Τρίτου Κόσμου» το 1750, το 1913, οι «ανεπτυγμένες» χώρες, κατείχαν σχεδόν διπλάσιο ΑΕΠ από τις χώρες του «Τρίτου Κόσμου».




Ολοκλήρωση μέρους α´


Πηγή
The Disorder of Things.


[i] Kenneth Pomeranz (2000) The Great Divergence (Princeton: Princeton University Press), p. 4.
[ii] C.A. Bayly (2004) The Birth of the Modern World (Oxford: Blackwell), p. 2.
[iii] Pomeranz, Great Divergence, p. 18.
[iv] John Hobson (2004) The Eastern Origins of Western Civilization (Cambridge: Cambridge University Press), p. 76.
[v] Bayly, Modern World, p. 2.
[vi] Angus Maddison (2001) The World Economy: A Millennial Perspective (Paris: Development Centre of the OECD), p. 127, 263.
[vii] David Christian (2004) Maps of Time (Berkeley: University of California Press), p. 463.
[viii] Steven C. Topik and Allen Wells (2012) ‘Commodity Chains in a Global Economy’ in: Emily S. Rosenberg, A World Connecting, 1870-1945 (Cambridge MA: Belknap),


.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

- The Global Transformation: The Nineteenth Century And The Making Of Modern International Relations. Barry Buzan And George Lawson.

- "International Relations Theory and Western Dominance," Oxford University Lecture by Amitav Acharya.

- I. Άνοδος Και Πτώση Αυτοκρατοριών. Η.Π.Α - Κίνα - Ρωσία - Η.Β (1820-2020) II. Ασία - Β. Αμερική - Ε.Ε (1950-2020). GDP Based (PPP) Share Of World Total (%). Πλανητικός Μετασχηματισμός.

- Για την κύρια «ιδεολογική» διαμάχη των καιρών μας.


- A Note On Civilizations And Economies.




- The Endtimes of Human Rights. Ι) Description and Contents ΙΙ) Two Articles by Stephen Hopgood and ΙΙΙ) Video: Session - Stephen Hopgood: The Endtimes of Human Rights (and Humanitarianism?).


- Δυτική Ευρώπη, αποικίες και Ανατολική Μεσόγειος. Το χθες στο σήμερα.





- Διεθνείς Οργανισμοί, Ιδεολογικά Δεδομένα Και Τα Θρησκευτικά Πράγματα.




- Κοινή γνώμη, ιδεολογία και ιστοριογραφία.

- Η έννοια της Προόδου - μέρος α´. Η ευρωπαϊκή δυναμική και η παγκόσμια πολιτική.

- Η έννοια της Προόδου - μέρος β´. Η επιστημονική γνώση, η «μάζα» και τα όρια του φιλελευθερισμού.



.~`~.

Η Ευρωκεντρική ΑριστεροΔεξιά Υψηλή Μπουρδολογική και η Πόλη των Λιονταριών.

$
0
0

Οι Κινέζοι υποτίθεται πως μελετούν και προσπαθούν να αντιγράψουν -στοιχεία από, ή συνολικά- το «μοντέλο» της «Πόλης των Λιονταριών», δηλαδή της Σιγκαπούρης (στην Κίνα έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός: Singapore on steroids). Οι Σιγκαπουριανοί εξανίστανται και ισχυρίζονται πως οι Κινέζοι δεν έχουν ιδέα τι είναι και πως λειτουργεί το «μοντέλο» της Σιγκαπούρης (της οποίας πέθανε πριν λίγες ημέρες ο «Founding Father»).

Εάν θέλουμε να περιγράψουμε το «μοντέλο» της Πόλης-Κράτους που ονομάζεται Σιγκαπούρη, χρησιμοποιώντας την τρέχουσα κυρίαρχη ορολογία, θα πρέπει να περιγράψουμε το «μοντέλο» αυτό ως ένα μείγμα «αυταρχικού καθεστώτος», «δημοκρατίας», «κρατικού καπιταλισμού» και «ελεύθερης αγοράς».

Ο οπαδός της Ευρωπαϊκής -ή πιο ορθά Ευρωκεντρικής- ΑριστεροΔεξιάς Υψηλής Μπουρδολογικής έχει πρόβλημα να κατηγοριοποιήσει την Σιγκαπούρη -όπως και το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη- στο στενόμυαλο μικροκοσμικό συμβολικό του σύμπαν και μπλέκει τα -νοητικά- μπούτια του καταφεύγοντας σε υπεραπλουστεύσεις (θετικές ή αρνητικές). Εδώ προσπάθησαν κάποτε να μας πείσουν -ορισμένοι επιμένουν ακόμα- πως η Ιαπωνία και η (Νότιος) Κορέα ήταν -λέει- «δυτικές». Στη Σιγκαπούρη θα κολλήσουν;

Όλο και πιο δύσκολα θα προσαρμόζεται αυτός ο ανθρωπολογικός τύπος στην νέα εποχή που χαράζει. Αυτό που ξεχνούσαν όσες και όσοι μιλούσαν για το «τέλος» της ιστορίας, των μεγάλων αφηγήσεων, της κυριαρχίας κ.λπ, ήταν κάτι εξόχως σημαντικό: Το «μας» (αν και πάλι, στρεβλωμένη αντίληψη των πραγμάτων είναι και αυτή).

Όταν νομίζεις πως μιλάς στο όνομα της ανθρωπότητας και νομίζεις πως είσαι φορέας καθολικότητας, αυτά συμβαίνουν. Αλαζονεία λέγεται και θεωρείται η μητέρα όλων των αμαρτιών.


Υ.γ: Η Πόλη των Λιονταριών έχει ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν Α.Ε.Π στον πλανήτη.

.~`~.

Αριστερά και Δεξιά. Η Γένεση μια διάκρισης.

$
0
0

Άμεσα σχετιζόμενες αναρτήσεις



Στην πρώτη του µορφή, αυτό το κείµενο υπήρξε ανακοίνωση σε διεθνές επιστηµονικό συµπόσιο µε τίτλο «Η Γαλλική Επανάσταση και η Ευρώπη», που έγινε στο Πάντειο Πανεπιστήµιο το 1989.


Αριστερά και Δεξιά. Η Γένεση μια διάκρισης

Η διάκριση «Αριστεράς» και «∆εξιάς» αποτελεί κατεξοχήν κληροδότηµα της Γαλλικής Επανάστασης, µε διπλή έννοια. Όχι µόνο γεννήθηκε το 1789, αλλά και ορίστηκε στη συνέχεια µε αναφορά στην Επανάσταση: ως αποδοχή της η Αριστερά, ως απόρριψή της η ∆εξιά.

Η διάκριση είχε αρχικά κυριολεκτική σηµασία. Αναφερόταν στην τοπογραφία των επαναστατικών συνελεύσεων, µε πρώτη τη Συντακτική (Constituante). Αναφερόταν δηλ. στην πλευρά της αίθουσας των συνεδριάσεων, αριστερά ή δεξιά από την έδρα (και από τη σκοπιά) του Προέδρου, όπου συνήθιζαν να κάθονται και να ψηφίζουν αντιπρόσωποι µε κοινές αντιλήψεις. Οι πρώτες αναφορές γίνονται πάντα στην «αριστερή πλευρά» και στη «δεξιά πλευρά», ενώ αργότερα η λέξη «πλευρά» παραλείπεται αλλά υπονοείται.

Αφετηρία ή πάντως επισηµοποίηση του τοπογραφικού διαχωρισµού θεωρείται η κρίσιµη σύγκρουση, στις 28 Αυγούστου 1789, για το δικαίωµα αρνησικυρίας (βέτο) που θα είχε ο Βασιλιάς στο πρώτο Σύνταγµα. Τότε αυθόρµητα οι οπαδοί του απόλυτου βέτο συγκεντρώθηκαν στα δεξιά του Προέδρου, ενώ οι οπαδοί του αναβλητικού µόνο βέτο στα αριστερά του.[1] Ήδη όµως στις 7 Μαΐου, στο πλαίσιο της χωριστής ακόµη συνέλευσης της λεγόµενης Τρίτης Τάξης, όσοι υποστήριζαν την άµεση και µονοµερή ανακήρυξή της σε Εθνοσυνέλευση (δηλ. οι ριζοσπαστικότεροι) είχαν συγκεντρωθεί στα αριστερά του Προέδρου, ενώ όσοι ήθελαν συνδιαλλαγή µε τις συνελεύσεις των δύο προνοµιούχων τάξεων (κλήρου και ευγενών) είχαν µαζευτεί στα δεξιά του.[2]

Στη συνέχεια, η τοπογραφική διάκριση καθιερώθηκε σταδιακά, τόσο στις δηµοσιογραφικές περιγραφές των εργασιών της Συντακτικής, όσο και στις ίδιες τις συζητήσεις της. Τα πρακτικά π.χ. της 3 ∆εκεµβρίου 1789 αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος παρακαλείται να επαναφέρει στην τάξη «τη µερίδα της Συνέλευσης που βρίσκεται δεξιά του». Φυλλάδιο της εποχής επιγράφεται χαρακτηριστικά Ειδοποίηση στους αριστοκράτες της δεξιάς πλευράς από ένα δηµοκράτη της αριστερής πλευράς.

Η ίδια τοπογραφική διάκριση συνεχίστηκε και στις επόµενες επαναστατικές συνελεύσεις, µολονότι οι πρωταγωνιστές δεν ήσαν πιά οι ίδιοι. Με την ακατάσχετη ριζοσπαστικοποίηση της επαναστατικής διαδικασίας και τον παράλληλο σταδιακό αποκλεισµό των πιο συντηρητικών δυνάµεων, ωθήθηκαν στη δεξιά οι µετριοπαθέστερες µερίδες της προγενέστερης αριστεράς, µετά από διάσπασή της. Τα µέλη της Συντακτικής δεν ήσαν εκλόγιµα στη Νοµοθετική (Assemblée législative) του 1791. Όσοι όµως αποτελούσαν τη δεξιά της Νοµοθετικής ταυτίζονταν ιδεολογικά µε εκείνους που είχαν υπάρξει η αριστερά της Συντακτικής. Τέλος, οι Γιρονδίνοι, από αριστερά της Νοµοθετικής, βρέθηκαν να αποτελούν τη δεξιά της Συµβατικής (Convention) το 1792, µόλις ένα χρόνο αργότερα.

Παρατηρήθηκε δηλ. τότε για πρώτη φορά και µέσα σε τρία µόλις χρόνια η διαδοχική επέκταση του πολιτικού φάσµατος προς τα αριστερά, που στη συνέχεια επρόκειτο να επαναληφθεί — αλλά σε µία ιστορική διαδικασία ενάµισυ σχεδόν αιώνα — όταν οι σοσιαλιστές εµφανίστηκαν στα αριστερά των φιλελευθέρων και, τελικά, οι κοµµουνιστές στα αριστερά των σοσιαλιστών.

Υπήρξε η γένεση της διάκρισης εντελώς τυχαία; Μάλλον όχι, αν ανατρέξει κανείς στη συµβολική του χώρου που χαρακτήριζε το λεγόµενο παλαιό καθεστώς (ancien régime). Στη συµβολική αυτή, κυρίαρχη διάσταση ήταν ανέκαθεν η κάθετη, όπως σε όλα τα θρησκευτικά και ιεραρχικά εν γένει συστήµατα. Στην κορυφή της πυραµίδας, κάτω από τον Θεό, βρισκόταν ο Βασιλιάς. Ακολουθούσαν σε διαδοχικά επίπεδα οι «κατεστηµένες τάξεις» (ordres) που συγκροτούσαν το βασίλειο, σύµφωνα µε τη µεσαιωνική αντίληψη που είχε επεξεργαστεί και νοµιµοποιήσει η καθολική θεολογία. ∆ηλ. κατά σειρά ο κλήρος, οι ευγενείς και ο λαός (ή «Τρίτη Τάξη»).

Όταν η πεζή πραγµατικότητα απαιτούσε την προβολή της ιεραρχίας αυτής στη γη, δηλ. σε επίπεδο, το ύψος µεταφραζόταν σε απόσταση — σε συνδυασµό και µε τον πανάρχαιο συµβολισµό της δεξιάς και της αριστερής πλευράς. Έτσι ακριβώς έγινε στην εναρκτήρια συνεδρίαση της συνέλευσης των Τριών Τάξεων (États Généraux), στις 5 Μαΐου 1789. Ο Βασιλιάς καθόταν σε υπερυψωµένο θρόνο. Κοντά του κάθονταν οι αντιπρόσωποι των δύο προνοµιούχων τάξεων, µε πρώτο τον κλήρο, στα δεξιά του, και δεύτερη την τάξη των ευγενών, στα αριστερά του. Οι εκπρόσωποι της λεγόµενης Τρίτης Τάξης κάθονταν απέναντί του αλλά πιο µακριά, στο βάθος της αίθουσας.

Ήταν λοιπόν εύλογο η ανατροπή της ιεραρχίας και η διεκδίκηση της ισότητας να µεταφραστούν συµβολικά σε µία αποκλειστικά οριζόντια, ισοπεδωτική αντίληψη του πολιτικού χώρου. Ταυτόχρονα µε την επαναστατική µεταµόρφωση της συνέλευσης των Τριών Τάξεων σε ενιαία κι αδιαίρετη Εθνοσυνέλευση, αποφασίστηκε στις 17 Ιουνίου 1789 η κατάργηση των χωριστών θέσεων του κλήρου και των ευγενών και η µετατροπή της αίθουσας σε αµφιθεατρικό ηµικύκλιο, που δεν έπαψε έκτοτε να χαρακτηρίζει τα κοινοβούλια.

Ακόµη πιο ρηξικέλευθη υπήρξε η ανατροπή της πανάρχαιας υπεροχής της δεξιάς πλευράς (έναντι της αριστερής), που συναντάµε σε όλους σχεδόν τους πολιτισµούς, τις θρησκείες και τις γλώσσες, αφού έχει προφανή βιολογική βάση. Αποτυπώνει δηλαδή στο συµβολικό επίπεδο την υπεροχή του δεξιού χεριού στην πλειοψηφία των ανθρώπων. Αρκούν εδώ µερικά µόνο παραδείγµατα από τη δική µας γλώσσα και παράδοση. ∆εξιός-δεξιότης, επιδέξιος, ή, αντίθετα, αδέξιος. Να έρθουν όλα δεξιά. Καθεζόµενος εκ δεξιών του πατρός...

Ήταν λοιπόν εύλογο οι οπαδοί του παλαιού καθεστώτος, οι «αριστοκράτες», να επιλέξουν εκείνη την πλευρά που, στο δικό του συµβολικό σύστηµα, ήταν η ορθή, η τιµητική πλευρά, δηλ. στα δεξιά του Προέδρου — όπως πριν, ακριβώς στην ίδια αίθουσα, στα δεξιά του Βασιλιά. Αντίστροφα, οι ανατροπείς του παλαιού καθεστώτος εύλογα επέλεξαν ή αποδέχτηκαν την πλευρά της άρνησης, σύµφωνα µε το συµβολικό του σύστηµα.

Η Επανάσταση δεν µπορούσε παρά να αποτελέσει επανάσταση και στα αρχέτυπα του πολιτικού χώρου — αντικαθιστώντας την κάθετη διάσταση µε την οριζόντια και ταυτόχρονα ανατρέποντας την αρχέγονη ιεραρχία των πλευρών σε όφελος της αριστερής. Στο νέο κόσµο που ανέτελλε, η αριστερά θα ήταν πλέον η πλευρά της θέσης, της δηµιουργίας, του µέλλοντος, η δεξιά η πλευρά της στείρας άρνησης, του παρελθόντος. Ο Léon Poliakov παρατηρεί επιγραµµατικά: «Είναι αυτός ο συµβολισµός, αρχικά αδιόρατος, που από ανθρωπολογική άποψη εκφράζει καλύτερα τον οικουµενικό µαγνητισµό της Γαλλικής Επανάστασης και την επακόλουθη ανατροπή της τάξης του κόσµου, σφραγισµένη από την αναστροφή του αξιολογικού σηµείου που είναι το πιο βαθιά ριζωµένο στο ανθρώπινο γένος».[3]

Αυτή η παραβίαση αρχέγονων στερεοτύπων έδωσε πλούσια τροφή στην αντεπαναστατική προπαγάνδα. Η «δεξιά» επικαλέστηκε την «αριστοκρατία της γραµµατικής και της κοινής λογικής» προκειµένου να ειρωνευτεί τους «αριστερούς» σαν «αριστερόχειρες», δηλ. αδέξιους (gauches). Ωστόσο, οι δυσκολίες οριστικής αφοµοίωσης και εµπέδωσης της διάκρισης προέρχονταν και από την αριστερά.

Η απλή διάκριση δύο πλευρών µιάς ενιαίας συνέλευσης εναρµονιζόταν απόλυτα µε την αντίληψη της αδιαίρετης και ενιαίας λαϊκής κυριαρχίας που ίσχυσε σ’όλη τη διαδροµή της Επανάστασης και συνεπαγόταν την απόρριψη των κοµµάτων ή, υποτιµητικά, «φατριών» (factions). Από την άποψη αυτή, η τοπογραφική διάκριση υπήρξε κατεξοχήν λειτουργική και αυτό είναι, τελικά, το κλειδί γιά την ερµηνεία της καθιέρωσής της. Πράγµατι, οι αναφορές στη µία ή την άλλη πλευρά της αίθουσας των συνεδριάσεων προσφέρονταν ως ανώδυνοι ευφηµισµοί, που επέτρεπαν την αναγνώριση και ανάλυση της πολιτικής διαπάλης χωρίς να ανατρέπουν ευθέως τη χίµαιρα της ενότητας.

Ωστόσο, η διάκριση των δύο πλευρών δεν έπαυε να υπονοεί τη συγκρότηση «φατριών», δηλ. την υπονόµευση της µυθικής ενότητας. Έτσι, συχνά διατυπώνεται η ευχή να µην υπάρχει πλέον «ούτε δεξιά ούτε αριστερά», σε συνδυασµό µάλιστα µε προτάσεις προληπτικής διαρρύθµισης της αίθουσας (π.χ. σε πλήρη κύκλο ή µε κλήρωση των θέσεων). Τέτοιες ευχές και προτάσεις διατυπώνονται χαρακτηριστικά τις παραµονές της σύγκλησης τόσο της Νοµοθετικής το 1791, όσο και της Συµβατικής το 1792, όταν δηλ. έχει εξαφανιστεί πλέον από το προσκήνιο η αρχική, αριστοκρατική και αντεπαναστατική ∆εξιά, και οι διαιρέσεις αφορούν αποκλειστικά το επαναστατικό στρατόπεδο.

Στην πράξη, όπως είναι γνωστό, η διακηρυγµένη απόρριψη των κοµµάτων ή «φατριών» εκφυλίστηκε (µοιραία) σε φαρισαϊκή άρνηση του δικαιώµατος ύπαρξης και έκφρασης µόνο των εκάστοτε αντιπάλων, νοµιµοποιώντας την εξόντωσή τους. Η «δεξιά» έγινε στόχος του επαναστατικού πλήθους ή, σωστότερα, όχλου από την πρώτη στιγµή, µε την έναρξη των εργασιών της Συντακτικής. Έµεινε στο στόχαστρο και στις επόµενες συνελεύσεις, παρά τις ριζικές αλλαγές στη σύνθεσή της. Αποκορύφωµα αυτής της εξέλιξης υπήρξαν οι επανειληµµένες εισβολές του όχλου στην αίθουσα συνεδριάσεων της Συµβατικής, που οδήγησαν τελικά στην εξόντωση των Γιρονδίνων. Τότε απειλήθηκε άµεσα η ίδια η ζωή όσων κάθονταν στη µισητή δεξιά πλευρά. Έτσι, «δεξιά» κατέληξε να σηµαίνει όχι µόνο την αντιδραστική ή έστω συντηρητική πλευρά, αλλά και την κυριολεκτικά επικίνδυνη πλευρά τα πρώτα πέντε χρόνια της Επανάστασης. Κι αυτό ασφαλώς σχετίζεται µε την αρνητική φόρτιση του όρου (ιδίως στη Γαλλία).

Ότι στη Συµβατική τελικά κυριαρχεί, ιδίως µετά την εκκαθάριση των Γιρονδίνων (2 Ιουνίου 1793), µία ανενδοίαστα και απροσχηµάτιστα κάθετη αντίληψη («Ορεινοί»και «Πεδινοί») δεν είναι καθόλου τυχαίο. Ο παραµερισµός της οριζόντιας διάκρισης και η επανεµφάνιση µίας κάθετης, δηλ. ιεραρχικής αντίληψης εκφράζει στο συµβολικό επίπεδο την παραχάραξη και απεµπόληση των ιδανικών του 1789 και το σφετερισµό της Επανάστασης από µία τυραννική µειοψηφία.

Από τα στοιχεία που συνθέτουν την πολύπλευρη κι αντιφατική κληρονοµιά της Γαλλικής Επανάστασης, η διάκριση Αριστεράς και ∆εξιάς δεν είναι µόνο εκείνο που της ανήκει αποκλειστικά, αφού δεν είχε κανένα απολύτως ιστορικό προηγούµενο (αντίθετα µε άλλα). Είναι επίσης εκείνο που γνώρισε την ευκολότερη και ευρύτερη διάδοση — σε παγκόσµια τελικά κλίµακα.

Τα χαρακτηριστικά της διάκρισης που εξηγούν τη διάδοσή της έχουν επισηµανθεί ιδίως από τον Καναδό πολιτικό επιστήµονα Jean Laponce:[4]

  • 1. Η αντιπαράθεση Αριστεράς και ∆εξιάς µπορεί εύκολα να µετατραπεί από διχοτοµικό σχήµα σε συνεχές φάσµα και αντίστροφα — πολύ πιό εύκολα από οποιοδήποτε άλλο ζεύγος αντιθέτων.

  • 2. Εµπεριέχει ένα αυτονόητο τρίτο στοιχείο —το κέντρο— που προσφέρεται γιά τη σύγκριση των άκρων όχι µόνο µεταξύ τους, αλλά και µε ένα µέσο όρο.

  • 3. Τα δύο προηγούµενα γνωρίσµατα της διάκρισης επιτρέπουν την ενσωµάτωση απεριόριστου φάσµατος αποχρώσεων, ενώ ο αφηρηµένος καταρχήν χαρακτήρας της επιτρέπει την απεριόριστη αναπροσαρµογή της από εποχή σε εποχή και από χώρα σε χώρα.

  • 4. Τέλος, η διάκριση µεταφράζεται αβίαστα σε εικόνα και παραπέµπει στο χώρο (κυριολεκτικά στην αρχή, µεταφορικά στη συνέχεια). Γίνεται έτσι άµεσα κατανοητή, πέρα και πάνω από πολιτισµικά σύνορα.

Η διάδοση της διάκρισης στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη δεν έγινε βέβαια από τους στρατιώτες του Ναπολέοντα. Ξεκίνησε µόνο µετά την Παλινόρθωση το 1815, όταν η Γαλλική Επανάσταση άρχισε να αποτελεί για άλλους φάρο και όραµα, για άλλους µπαµπούλα και εφιάλτη. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, το περιεχόµενο της διάκρισης οριζόταν ακριβώς µε αναφορά στη Γαλλική Επανάσταση — όχι µόνο στη Γαλλία, αλλά σταδιακά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι θαυµαστές και επίδοξοι µιµητές και κληρονόµοι της Γαλλικής Επανάστασης αυτοχαρακτηρίζονταν «Αριστερά», τοποθετώντας στη «∆εξιά» τους αντιπάλους. Οι αρνητές της Γαλλικής Επανάστασης άλλοτε απέρριπταν τη διάκριση ως ανόσιο και ανούσιο δηµιούργηµά της, άλλοτε όµως την αποδέχονταν, µαζί µε την ονοµασία «∆εξιά», ιδίως όταν βάση της ιδεολογίας τους ήταν η θρησκεία. Ακριβώς στο πλαίσιο της θρησκευτικής, δηλ. προεπαναστατικής αντίληψης, η δεξιά ήταν η πλευρά του ορθού. Ακραίο σχετικό παράδειγµα υπήρξε το Αντεπαναστατικό Κόµµα που ίδρυσαν οι Ολλανδοί καλβινιστές το 1879 (ως αντίπαλο όχι µίας µελλοντικής επανάστασης, όπως θα νόµιζε κανείς, αλλά της Γαλλικής).

Μόνο προς τα τέλη του 19ου αιώνα, η εµφάνιση των σοσιαλιστών τροποποίησε ριζικά το πολιτικό φάσµα, επεκτείνοντάς το και δίνοντας νέο περιεχόµενο στην έννοια της «Αριστεράς» (µολονότι τόσο οι σοσιαλιστές όσο και οι κοµµουνιστές, αργότερα, αναζήτησαν κι αυτοί τις καταβολές τους στη Γαλλική Επανάσταση και διεκδίκησαν την κληρονοµιά της). Ο πολιτικός λόγος του σοσιαλισµού και προπαντός του κοµµουνισµού υπήρξε µάλιστα πολύ αποτελεσµατικότερος από τους θεσµούς της κοινοβουλευτικής δηµοκρατίας, ως φορέας διάδοσης της διάκρισης Αριστεράς και ∆εξιάς σε παγκόσµια κλίµακα. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι ένα δισεκατοµµύριο Κινέζοι εξοικειώθηκαν αναγκαστικά µε τον επικοινωνιακό κώδικα των δεξιών ή αριστερών «αποκλίσεων» µέσα στο κοµµουνιστικό κόµµα — πριν αποκτήσουν οποιαδήποτε ιδέα κοινοβουλευτισµού.

Στη χώρα µας, η διάκριση Αριστεράς και ∆εξιάς άργησε πολύ να καθιερωθεί (µολονότι το 1862-64 έγινε χρήση των όρων «Ορεινοί» και «Πεδινοί» σε αποµίµηση της Γαλλικής Επανάστασης). Πρώτα φαίνεται ότι αναγνωρίστηκαν ως «Αριστερά» οι σοσιαλιστές, στις αρχές του 20ού αιώνα. Αλλά Βενιζελισµός και Αντιβενιζελισµός δεν χωρούσαν στο ίδιο σχήµα.

Ως κοινωνοί του ευρωπαϊκού πολιτικού λόγου, οι βενιζελικοί έκαναν πρώτοι χρήση της διάκρισης, αναφερόµενοι όµως στο εσωτερικό της δικής τους παράταξης. Έτσι, ο ίδιος ο Βενιζέλος µίλησε το 1920 για επικείµενη απόσπαση τόσο της «αριστερής» όσο και της «δεξιάς» πτέρυγας του Κόµµατος των Φιλελευθέρων, όντας όµως βέβαιος ότι ο «υπολειφθησόµενος κορµός» του κόµµατος θα εξασφάλιζε πλειοψηφία. «Κέντρον» είχε γράψει αρχικά στις σηµειώσεις του, προτίµησε όµως τελικά τη λέξη «κορµός». (Το «κέντρο» ανέκαθεν αποπνέει όχι µόνο µετριοπάθεια, αλλά και αδυναµία ή έλλειψη σταθερού προσανατολισµού). Στη συνέχεια, η ∆ηµοκρατική Ένωση του Αλ.Παπαναστασίου ιδρύθηκε το 1922 αρχικά ως οργάνωση που περιλάµβανε την «αριστερή πτέρυγα» του Κόµµατος Φιλελευθέρων. Και στη λεγόµενη ∆΄ Συντακτική Συνέλευση το 1924-25, που ήταν στην ουσία οικογενειακή υπόθεση της βενιζελικής παράταξης, έγινε κατά κόρον χρήση των όρων «αριστερά» και «δεξιά». Μόνο όµως χάρη στις αντιπαραθέσεις και τις ανακατατάξεις της δεκαετίας 1940-50 επρόκειτο να καθιερωθεί επιτέλους και στη χώρα µας µία συνολική αντίληψη του πολιτικού φάσµατος, µε Αριστερά, ∆εξιά και Κέντρο — αυτή που επιβιώνει µέχρι σήµερα.


Πηγή
academia edu
Ειδικός επιστήμων από τo 1982, Επίκουρος Καθηγητής από τo 1985, Αναπληρωτής Καθηγητής από τo 1989, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης από το 1997 έως το 2012, με ειδίκευση στην Πολιτική Κοινωνιολογία, τη Συγκριτική Πολιτική και την Πολιτική Ιστορία. Επισκέπτης Καθηγητής, University of California, Berkeley (1983), Johns Hopkins University Bologna Center (1986), Universität Salzburg (1997). Γλώσσες: Αγγλικά και Γαλλικά άρτια, Ιταλικά καλά, Γερμανικά και Ισπανικά μέτρια. Σπουδές: Πτυχίο Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1967. Πτυχίο Νομικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1969. Μ.Α. Πολιτικής Επιστήμης, Purdue University, 1972. Ph.D. Πολιτικής Επιστήμης, University of California, Berkeley, 1979.
*
[1] P.J.B.Buchez et P.C.Roux, Histoire parlementaire de la Révolution française, όπως αναφέρεται απότον René Rémond, Les droites en France (Paris: Aubier, 1982), σ.389. [2] Edna Hindie Lemay, La vie quotidienne des députés aux États généraux de 1789 (Paris: Hachette,1987), σ.189. [3] Léon Poliakov, La causalité diabolique (Paris: Calmann-Lévy, 1980), σ.157. Έµφαση δική µου. [4] Jean A. Laponce, Left and Right: The Topography of Political Perceptions (Toronto: University of Toronto Press, 1981), σ.27.

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική



- Left And Right: The Great Dichotomy Revisited. Critical Junctures By João Cardoso Rosas And Ana Rita Ferreira.



- Τρία Επίπεδα Και «Αριστερά» Και «Δεξιά».

- The Greatest ΠαραμυθοStory Ever Told I.

- The Greatest ΠαραμυθοStory Ever Told II.

*








.~`~.
Viewing all 1501 articles
Browse latest View live