I.Το σύνθημα ήταν «Παγκόσμια Βρετανία». Φύγαμε από την Ε.Ε, προκειμένου να αγκαλιάσουμε τον κόσμο. Φίλη μεν η Ε.Ε, φιλτάτοι δε οι παλαιοί φίλοι και οι νέοι σύμμαχοι. Μια αυτοκυβερνώμενη «παγκόσμια» Βρετανία, η οποία δεν έφυγε για να κλειστεί στο καβούκι της, αλλά για να ανοιχτεί στον κόσμο. Βασιζόμενη όμως στην αυτοκυβέρνηση, στη κυριαρχία του κοινοβουλίου, τον έλεγχο και τη λογοδοσία (και όχι στους υπερεθνικούς θεσμούς και στους μη εκλεγμένους γραφειοκράτες και νομικούς), στο εθνικό συμφέρον, στην επιστροφή εξουσιών από τις Βρυξέλλες στο νησί. Κοινοβουλευτική δημοκρατία, εθνική αυτοδιάθεση και νομική κυριαρχία (ανάμεσα σε άλλες μορφές κυριαρχιας). Η θεσμοθέτηση, η δημιουργία και η ψήφιση των νόμων θα γίνεται μέσω Γουεστμίνστερ και όχι στο Στρασβούργο ή από νομικούς και δικαστές που θα εδρεύουν στο Λουξεμβούργο. Γιατί δεν είσαι πραγματικά κυρίαρχος αν δεν έχεις τον έλεγχο των νόμων σου.
Φύγαμε από την Ε.Ε, όχι όμως από την Ευρώπη (η ταύτιση αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του λαϊκισμού ανθρώπων που μιλάνε στο όνομα του αντιλαϊκισμού). Ειδικότερα αναφέρθηκε και σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Μια ανεξάρτητη αυτοκυβερνώμενη «παγκόσμια» Βρετανία (το κατά πόσο θα είναι παγκόσμια είναι ένα ζήτημα, πάντως οπωσδήποτε δεν μπορεί να είναι απλά και μόνον «ευρωπαϊκή»: είναι πολύ στενός ο κορσές).
Ερώτημα. Πως είναι δυνατόν οι Βρετανοί να αναφέρονται σε «ανεξαρτησία» (αυτοδιάθεση και αυτοκυβερνηση); Αφού αυτά τα πράγματα είναι παρωχημένα και ξεπεράσμενα... Ορισμένοι μάλιστα ισχυρίζονταν κάποτε, πως σε «ανεξαρτησία» αναφέρονται μονάχα οι «τριτοκοσμικοί»; Βασικά, πολλά από όσα είπε η May αποτελούν αυτονόητα πράγματα και κοινούς τόπους που εξαφανιστηκαν κάτω από τόνους προπαγάνδας, ιδεολογίας, δογμάτων (ψευδοεπιστημονικών σε αρκετές περιπτώσεις) και τη γενικότερη μεταφυσική του «ευρωπαϊσμού» και της «παγκοσμιοποίησης».
II.Προφανώς και είναι αδύνατον για τη Βρετανία -όπως και για οποιαδήποτε στοιχειωδώς σοβαρή, φιλόδοξη και αυτοκυρίαρχη χώρα- να αγνόησει το 93,18% του παγκόσμιου πληθυσμού για τα μάτια της Ε.Ε (η οποία αποτελεί το 6,82% του παγκόσμιου πληθυσμού) και το 88,18% του παγκόσμιου Α.Ε.Π για τα μάτια της ευρωζώνης (η οποία εκφράζει το 11,82% του παγκόσμιου Α.Ε.Π με όρους ppp). Η Ε.Ε, η οποία ούτε ενιαία πολιτική μονάδα είναι, ούτε μπορεί να συγκρίνεται με εθνικά κράτη (Αποτελείται από 28 -ακόμη- κράτη, περιλαμβάνει στους κόλπους της πολλά νομίσματα και μιλούνται σε αυτήν -επίσημα- συνολικά 24 γλώσσες), ζητάει πολλά και θέλει αποκλειστικότητα και δέσμευση. Η αποκλειστικότητα που αξιώνει η Ε.Ε, είναι σαφώς πολυεπίπεδα περιοριστική, αν όχι ασφυκτική. Όμως ο ευρωκεντρισμός, όπως και η εποχή του, είναι ολικά ξεπερασμένος και αποτελεί εδώ και καιρό (όχι στο παράρτημα, αλλά στον πλανήτη) παρελθόν.
Ποτέ δεν δόθηκε μια διαυγής απάντηση στο ερώτημα πως ακριβώς συνδέεται η δομή της Ε.Ε με τη λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση», η οποία «παγκοσμιοποίηση» αποτελεί την -ή λειτουργεί ως- raison d'être της Ε.Ε.
Η Ε.Ε δεν αποτελεί προϊόν της «παγκοσμιοποίησης» (η «παγκοσμιοποίηση» και η διαχείριση της αποτελεί μέσο νομιμοποίησης της) αλλά της επιδίωξης να αποκτήσουν βαρύτητα και εκτόπισμα μεσαίες δυνάμεις που έχασαν τους αποικιακούς και παλαιούς αυτοκρατορικούς τους χώρους (διατηρώντας ηγεμονικές αξιώσεις και επιδιώκοντας να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο).
III.Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και ιδιαίτερη σημασία πως οι Αγγλοσάξωνες [Το Αγγλοσάξωνες με ωμέγα (ω) αποτελεί προσωπικό κόλλημα. Μην δίνετε σημασία], δηλαδή οι κινητήριοι μοχλοί, βασικοί δημιουργοί και θεμελιωτές της λεγόμενης πρώτης και δεύτερης -σύγχρονης- παγκοσμιοποίησης (παραδοσιακά διεθνιστές και κοσμοπολίτες), είναι ακριβώς αυτοί που οδηγούνται σε -ή επιλέγουν την- εθνοκρατικοποίηση. Ισως, επειδή ακριβώς γνωρίζουν τι αποτελεί παραμύθι και τι αλήθεια σε ό,τι αφορά την «παγκοσμιοποίηση» (Επίσης οι Αγγλοσάξωνες είναι δημιουργοί διεθνών οργανισμών: ΚτΕ, Ο.Η.Ε, Π.Ο.Ε κ.λπ). Κατά τα λοιπά, γνωρίζουμε τι θα κάνουν. Θα «πιάσουν» τους Ωκεανούς και θα ελέγξουν τα choke points, τον 36ο παράλληλο, την ανατολική Μεσόγειο, τον Βόσπορο, το Σουέζ, τα στενά της Μαλάκκα και τις «Πύλες των Δακρύων» ή Bab-el-Mandeb (όπου υπάρχουν και τα Στενά του Αλέξανδρου), τον Ινδικό Ωκεανό, επιδιώκοντας τον έλεγχο -των οδών και γενικότερα- του παγκόσμιου εμπορίου κ.λπ. Μόνο που τα πράγματα για τους Βρετανούς δεν θα είναι όπως το 1900 και για τους Αμερικανούς όπως το 1950.
IV.Αν και οπωσδήποτε η εποχή του μεγαλείου έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, η Βρετανία φανερώνει πως διαθέτει ακόμη το αισθητήριο των παγκόσμιων εξελίξεων. Πρώτα με την ΑΙΙΒ (Asian Infrastructure Investment Bank), όπου είπε όχι στις Η.Π.Α, και έπειτα με το Brexit, όπου είπε όχι στην Ε.Ε. Και στις δύο περιπτώσεις ήταν αυτή που άνοιξε το χορό (και η επίσκεψη του Xi Jinping στη Βρετανία, εν μέσω θυελλωδών αντιδράσεων, είχε την αξία της). Επιδιώκει εμπορικές -και όχι μόνον- σχέσεις με την Ινδική υποήπειρο, την Κίνα, τη Βραζιλία, τις Η.Π.Α, τις μοναρχίες του Κόλπου και την Ε.Ε (φυσικά και την Αυστραλία). Αυτή όντως είναι -περίπου, όχι ακριβώς- μια παγκόσμια ματιά και προοπτική και όχι η αποκλειστικότητα και το φιλτράρισμά μέσω της Ε.Ε, ή η συρρίκνωση της στον ασφυκτικό κορσέ ενός παρωχημένου ευρωκεντρισμού, ή η πολτοποίηση της μέσω μιας διαδικασίας υπερεθνικής «ευρωπαϊκής» ομοιομορφοποίησης (διαδικασία, της οποίας τον έλεγχο δεν θα είχε στα χέρια της).
Ευτυχώς λοιπόν, σε ό,τι αφορά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από τη Ευρωπαϊκή Ένωση, που υπήρξε ο αγγλικός «λαουτζίκος» και η αγγλική «πλεμπάγια» και αγνόησε την europeanised secular elite (κατά Peter Berger), την globalised Enlightened intelligentsia of Europe, και την international cultural elite, και η Βρετανία μπορεί να -εξακολουθεί να- μιλάει και να σκέφτεται με όρους παγκοσμιότητας: Πως είναι δυνατόν, άραγε, να εγκαταλείψεις τις High Seas για ένα ποτάμι; Αλίμονο στις χώρες στις οποίες ηγεμονεύουν και κυριαρχούν αυτές οι ελίτ [*].
[-] Η Ε.Ε, με τον καιρό, μετασχηματίστηκε σε μέσο και βατήρα της Γερμανίας. Η ουσία όμως βρισκέται στην απώλεια των παλαιών αποικιακών και αυτοκρατορικών χώρων των ευρωπαϊκών δυνάμεων, στην υποχώρηση τους, και στην αδυναμία των μεσαίας τάξης -πλέον- δυνάμεων, να έχουν εκτόπισμα και βαρύτητα στις νέες παγκόσμιες συνθήκες, στις οποίες θα υπάρχουν και Μέγα εθνικά κράτη ηπειρωτικών διαστάσεων (Κίνα, Βραζιλία, Η.Π.Α, Ινδία, Ρωσία, Ινδονησία κ.λπ). Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα, τα εθνικά κράτη που προέκυψαν από την διάλυση των αυτοκρατοριών είναι, ή θα αποδειχθούν στο μέλλον, σημαντικότερα από τα παλαιά αυτοκρατορικά κέντρα: Πορτογαλία-Βραζιλία, Ολλανδία-Ινδονησία, Ισπανία-Μεξικό κ.λπ. Οι ελίτ του Ρήνου, επειδή δεν διαθέτουν τέτοια μεγέθη (αποτελούν κράτη μεσαίου μεγέθους), επιλέγουν τον δρόμο μιας ιδιότυπης μεταμοντέρνας Αυτοκρατορίας, προκειμένου να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο.
[-] Οι ενιαίες πολιτικές μονάδες που δεν είναι πρώτου πληθυσμιακού μεγέθους (η Κορέα ή η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο ή το Ιράν, το Ισραήλ ή τα Η.Α.Ε, το Καζακστάν ή η Σιγκαπούρη, η Ελβετία ή η Αργεντινή) δεν θα οδηγηθούν φυσικά σε εξαφάνιση όπως λέει ο καλά θεμελιωμένος μύθος. Έχουν όλες τις προϋποθέσεις να ενισχυθούν, να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην περιοχή τους, και να ευημερήσουν περισσότερο από ποτέ, πιβοτάροντας (pivot states), έχοντας υψηλά επίπεδα ελευθερίας κινήσεων και ελιγμών, διαφυλάσσοντας και προσφέροντας ετερότητα, δημιουργώντας εκτεταμένα δίκτυα και «κόμβους» κ.λπ. Τα ευέλικτα κράτη που έχουν μεγάλους βαθμούς ελευθερίας, που «πιβοτάρουν», παράγουν ετερότητα και επιτελούν σημαντικές λειτουργίες στα πλαίσια της νέας εποχής, έχουν λαμπρό μέλλον.
[-] Μη το επαναλαμβάνω κάθε φορά. Έχω μιλήσει για «παγκοσμιοποίηση» εντός εισαγωγικών ως υποκειμενική επιδίωξη, φαντασίωση, σύνθημα, ιδεολόγημα και προσπάθεια διαμόρφωσης των πνευματικών περιεχομένων των ανθρώπων και για την παγκοσμιοποίηση ως αντικειμενική εξέλιξη, η οποία έχει διάφορες μορφές.
[-] Στην ομιλία της, η May έκανε αρκετές φορές λόγο για «ενότητα» και ''coming/bring the country back together'' (ενδαφέρον σημείο: τα ίδια ειπώθηκαν και στις Η.Π.Α). Έγραφα πριν κάποιους μήνες (όχι σε ό,τι αφορά το κοινωνικό ζήτημα αλλά το εθνικό ζήτημα της ένωσης): ''Το Ηνωμένο Βασίλειο εάν πάψει να είναι «Ενωμένο», δηλαδή εάν διαλυθεί με μια πιθανή αποχώρηση της Σκωτίας (κάτι που δεν είναι απλή υπόθεση), θα διαλυθεί, όχι φυσικά επειδή θα έχει αποχωρήσει από την Ε.Ε, αλλά γιατί θα ακολουθήσει με καθυστέρηση την μοίρα άλλων πολυεθνικών κρατών, όπως η Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, η Σοβιετική Ένωση, η Τσεχοσλοβακία κ.λπ (για να μην αναφερθώ σε αυτοκρατορίες). Άλλωστε το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας και παλαιότερο είναι, και σχετίζεται με την κρίση της μετα-αυτοκρατορικής βρετανικής ταυτότητας, η οποία ενισχύθηκε κατά την μεταδιπολική περίοδο. Άλλα κράτη που ενδέχεται να ακολουθήσουν παρόμοια πορεία είναι το Βέλγιο, η Τουρκία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Πακιστάν και, για διαφορετικούς λόγους, η Ιταλία ή η Ισπανία. Οι Ισπανοί δεν πρόκειται να δεχθούν απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ Ε.Ε και Σκωτίας''.
[-] Το ΝΑΤΟ είτε θα αποσυντεθεί ή τελος πάντων θα βρεθεί σε κατάσταση μέγιστης δυσλειτουργίας, είτε θα αγγλοσαξονοποιηθεί - αμερικανοποιηθεί ολοκληρωτικά (παράλληλα προφανώς θα δημιουργηθεί και μια γερμανογαλλική ή γερμανοκεντρική «ευρωπαϊκή» άμυνα), ενώ, όπως έχω επίσημανει και παλαιότερα, το πιθανότερο είναι πως η σχέση Βρετανίας-Ε.Ε θα αποτελέσει πρότυπο και για τη σχέση Τουρκίας-Ε.Ε.
Για περισσότερα δες i) Μετά, και πέρα, από το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο - Μέρος I, ii) Το ζήτημα της πολιτικής μονάδας (εθνικό κράτος κ.λπ). Εν συντομία, iii) Το κίνημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης (global governance), iv) Δυτικοευρωκεντρισμός.
Φύγαμε από την Ε.Ε, όχι όμως από την Ευρώπη (η ταύτιση αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του λαϊκισμού ανθρώπων που μιλάνε στο όνομα του αντιλαϊκισμού). Ειδικότερα αναφέρθηκε και σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Μια ανεξάρτητη αυτοκυβερνώμενη «παγκόσμια» Βρετανία (το κατά πόσο θα είναι παγκόσμια είναι ένα ζήτημα, πάντως οπωσδήποτε δεν μπορεί να είναι απλά και μόνον «ευρωπαϊκή»: είναι πολύ στενός ο κορσές).
Ερώτημα. Πως είναι δυνατόν οι Βρετανοί να αναφέρονται σε «ανεξαρτησία» (αυτοδιάθεση και αυτοκυβερνηση); Αφού αυτά τα πράγματα είναι παρωχημένα και ξεπεράσμενα... Ορισμένοι μάλιστα ισχυρίζονταν κάποτε, πως σε «ανεξαρτησία» αναφέρονται μονάχα οι «τριτοκοσμικοί»; Βασικά, πολλά από όσα είπε η May αποτελούν αυτονόητα πράγματα και κοινούς τόπους που εξαφανιστηκαν κάτω από τόνους προπαγάνδας, ιδεολογίας, δογμάτων (ψευδοεπιστημονικών σε αρκετές περιπτώσεις) και τη γενικότερη μεταφυσική του «ευρωπαϊσμού» και της «παγκοσμιοποίησης».
II.Προφανώς και είναι αδύνατον για τη Βρετανία -όπως και για οποιαδήποτε στοιχειωδώς σοβαρή, φιλόδοξη και αυτοκυρίαρχη χώρα- να αγνόησει το 93,18% του παγκόσμιου πληθυσμού για τα μάτια της Ε.Ε (η οποία αποτελεί το 6,82% του παγκόσμιου πληθυσμού) και το 88,18% του παγκόσμιου Α.Ε.Π για τα μάτια της ευρωζώνης (η οποία εκφράζει το 11,82% του παγκόσμιου Α.Ε.Π με όρους ppp). Η Ε.Ε, η οποία ούτε ενιαία πολιτική μονάδα είναι, ούτε μπορεί να συγκρίνεται με εθνικά κράτη (Αποτελείται από 28 -ακόμη- κράτη, περιλαμβάνει στους κόλπους της πολλά νομίσματα και μιλούνται σε αυτήν -επίσημα- συνολικά 24 γλώσσες), ζητάει πολλά και θέλει αποκλειστικότητα και δέσμευση. Η αποκλειστικότητα που αξιώνει η Ε.Ε, είναι σαφώς πολυεπίπεδα περιοριστική, αν όχι ασφυκτική. Όμως ο ευρωκεντρισμός, όπως και η εποχή του, είναι ολικά ξεπερασμένος και αποτελεί εδώ και καιρό (όχι στο παράρτημα, αλλά στον πλανήτη) παρελθόν.
Ποτέ δεν δόθηκε μια διαυγής απάντηση στο ερώτημα πως ακριβώς συνδέεται η δομή της Ε.Ε με τη λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση», η οποία «παγκοσμιοποίηση» αποτελεί την -ή λειτουργεί ως- raison d'être της Ε.Ε.
Η Ε.Ε δεν αποτελεί προϊόν της «παγκοσμιοποίησης» (η «παγκοσμιοποίηση» και η διαχείριση της αποτελεί μέσο νομιμοποίησης της) αλλά της επιδίωξης να αποκτήσουν βαρύτητα και εκτόπισμα μεσαίες δυνάμεις που έχασαν τους αποικιακούς και παλαιούς αυτοκρατορικούς τους χώρους (διατηρώντας ηγεμονικές αξιώσεις και επιδιώκοντας να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο).
III.Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και ιδιαίτερη σημασία πως οι Αγγλοσάξωνες [Το Αγγλοσάξωνες με ωμέγα (ω) αποτελεί προσωπικό κόλλημα. Μην δίνετε σημασία], δηλαδή οι κινητήριοι μοχλοί, βασικοί δημιουργοί και θεμελιωτές της λεγόμενης πρώτης και δεύτερης -σύγχρονης- παγκοσμιοποίησης (παραδοσιακά διεθνιστές και κοσμοπολίτες), είναι ακριβώς αυτοί που οδηγούνται σε -ή επιλέγουν την- εθνοκρατικοποίηση. Ισως, επειδή ακριβώς γνωρίζουν τι αποτελεί παραμύθι και τι αλήθεια σε ό,τι αφορά την «παγκοσμιοποίηση» (Επίσης οι Αγγλοσάξωνες είναι δημιουργοί διεθνών οργανισμών: ΚτΕ, Ο.Η.Ε, Π.Ο.Ε κ.λπ). Κατά τα λοιπά, γνωρίζουμε τι θα κάνουν. Θα «πιάσουν» τους Ωκεανούς και θα ελέγξουν τα choke points, τον 36ο παράλληλο, την ανατολική Μεσόγειο, τον Βόσπορο, το Σουέζ, τα στενά της Μαλάκκα και τις «Πύλες των Δακρύων» ή Bab-el-Mandeb (όπου υπάρχουν και τα Στενά του Αλέξανδρου), τον Ινδικό Ωκεανό, επιδιώκοντας τον έλεγχο -των οδών και γενικότερα- του παγκόσμιου εμπορίου κ.λπ. Μόνο που τα πράγματα για τους Βρετανούς δεν θα είναι όπως το 1900 και για τους Αμερικανούς όπως το 1950.
IV.Αν και οπωσδήποτε η εποχή του μεγαλείου έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, η Βρετανία φανερώνει πως διαθέτει ακόμη το αισθητήριο των παγκόσμιων εξελίξεων. Πρώτα με την ΑΙΙΒ (Asian Infrastructure Investment Bank), όπου είπε όχι στις Η.Π.Α, και έπειτα με το Brexit, όπου είπε όχι στην Ε.Ε. Και στις δύο περιπτώσεις ήταν αυτή που άνοιξε το χορό (και η επίσκεψη του Xi Jinping στη Βρετανία, εν μέσω θυελλωδών αντιδράσεων, είχε την αξία της). Επιδιώκει εμπορικές -και όχι μόνον- σχέσεις με την Ινδική υποήπειρο, την Κίνα, τη Βραζιλία, τις Η.Π.Α, τις μοναρχίες του Κόλπου και την Ε.Ε (φυσικά και την Αυστραλία). Αυτή όντως είναι -περίπου, όχι ακριβώς- μια παγκόσμια ματιά και προοπτική και όχι η αποκλειστικότητα και το φιλτράρισμά μέσω της Ε.Ε, ή η συρρίκνωση της στον ασφυκτικό κορσέ ενός παρωχημένου ευρωκεντρισμού, ή η πολτοποίηση της μέσω μιας διαδικασίας υπερεθνικής «ευρωπαϊκής» ομοιομορφοποίησης (διαδικασία, της οποίας τον έλεγχο δεν θα είχε στα χέρια της).
Ευτυχώς λοιπόν, σε ό,τι αφορά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από τη Ευρωπαϊκή Ένωση, που υπήρξε ο αγγλικός «λαουτζίκος» και η αγγλική «πλεμπάγια» και αγνόησε την europeanised secular elite (κατά Peter Berger), την globalised Enlightened intelligentsia of Europe, και την international cultural elite, και η Βρετανία μπορεί να -εξακολουθεί να- μιλάει και να σκέφτεται με όρους παγκοσμιότητας: Πως είναι δυνατόν, άραγε, να εγκαταλείψεις τις High Seas για ένα ποτάμι; Αλίμονο στις χώρες στις οποίες ηγεμονεύουν και κυριαρχούν αυτές οι ελίτ [*].
Σημειώσεις
[*] Υπό μια έννοια και ανάμεσα σε πολλά άλλα, σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, βρίσκεται σε εξέλιξη μια εξέγερση ενάντια σε αυτήν την ελίτ (ή αυτές τις ελίτ, στον πληθυντικό αν θέλετε), που εξακτινώθηκε, «εδαφικοποίθηκε» και «εθνικοποιήθηκε» -ή/και μεταφυτεύθηκε- σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλατη της Γης, τον τελευταίο περίπου αιώνα.[-] Η Ε.Ε, με τον καιρό, μετασχηματίστηκε σε μέσο και βατήρα της Γερμανίας. Η ουσία όμως βρισκέται στην απώλεια των παλαιών αποικιακών και αυτοκρατορικών χώρων των ευρωπαϊκών δυνάμεων, στην υποχώρηση τους, και στην αδυναμία των μεσαίας τάξης -πλέον- δυνάμεων, να έχουν εκτόπισμα και βαρύτητα στις νέες παγκόσμιες συνθήκες, στις οποίες θα υπάρχουν και Μέγα εθνικά κράτη ηπειρωτικών διαστάσεων (Κίνα, Βραζιλία, Η.Π.Α, Ινδία, Ρωσία, Ινδονησία κ.λπ). Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα, τα εθνικά κράτη που προέκυψαν από την διάλυση των αυτοκρατοριών είναι, ή θα αποδειχθούν στο μέλλον, σημαντικότερα από τα παλαιά αυτοκρατορικά κέντρα: Πορτογαλία-Βραζιλία, Ολλανδία-Ινδονησία, Ισπανία-Μεξικό κ.λπ. Οι ελίτ του Ρήνου, επειδή δεν διαθέτουν τέτοια μεγέθη (αποτελούν κράτη μεσαίου μεγέθους), επιλέγουν τον δρόμο μιας ιδιότυπης μεταμοντέρνας Αυτοκρατορίας, προκειμένου να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο.
[-] Οι ενιαίες πολιτικές μονάδες που δεν είναι πρώτου πληθυσμιακού μεγέθους (η Κορέα ή η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο ή το Ιράν, το Ισραήλ ή τα Η.Α.Ε, το Καζακστάν ή η Σιγκαπούρη, η Ελβετία ή η Αργεντινή) δεν θα οδηγηθούν φυσικά σε εξαφάνιση όπως λέει ο καλά θεμελιωμένος μύθος. Έχουν όλες τις προϋποθέσεις να ενισχυθούν, να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην περιοχή τους, και να ευημερήσουν περισσότερο από ποτέ, πιβοτάροντας (pivot states), έχοντας υψηλά επίπεδα ελευθερίας κινήσεων και ελιγμών, διαφυλάσσοντας και προσφέροντας ετερότητα, δημιουργώντας εκτεταμένα δίκτυα και «κόμβους» κ.λπ. Τα ευέλικτα κράτη που έχουν μεγάλους βαθμούς ελευθερίας, που «πιβοτάρουν», παράγουν ετερότητα και επιτελούν σημαντικές λειτουργίες στα πλαίσια της νέας εποχής, έχουν λαμπρό μέλλον.
[-] Μη το επαναλαμβάνω κάθε φορά. Έχω μιλήσει για «παγκοσμιοποίηση» εντός εισαγωγικών ως υποκειμενική επιδίωξη, φαντασίωση, σύνθημα, ιδεολόγημα και προσπάθεια διαμόρφωσης των πνευματικών περιεχομένων των ανθρώπων και για την παγκοσμιοποίηση ως αντικειμενική εξέλιξη, η οποία έχει διάφορες μορφές.
[-] Στην ομιλία της, η May έκανε αρκετές φορές λόγο για «ενότητα» και ''coming/bring the country back together'' (ενδαφέρον σημείο: τα ίδια ειπώθηκαν και στις Η.Π.Α). Έγραφα πριν κάποιους μήνες (όχι σε ό,τι αφορά το κοινωνικό ζήτημα αλλά το εθνικό ζήτημα της ένωσης): ''Το Ηνωμένο Βασίλειο εάν πάψει να είναι «Ενωμένο», δηλαδή εάν διαλυθεί με μια πιθανή αποχώρηση της Σκωτίας (κάτι που δεν είναι απλή υπόθεση), θα διαλυθεί, όχι φυσικά επειδή θα έχει αποχωρήσει από την Ε.Ε, αλλά γιατί θα ακολουθήσει με καθυστέρηση την μοίρα άλλων πολυεθνικών κρατών, όπως η Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, η Σοβιετική Ένωση, η Τσεχοσλοβακία κ.λπ (για να μην αναφερθώ σε αυτοκρατορίες). Άλλωστε το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας και παλαιότερο είναι, και σχετίζεται με την κρίση της μετα-αυτοκρατορικής βρετανικής ταυτότητας, η οποία ενισχύθηκε κατά την μεταδιπολική περίοδο. Άλλα κράτη που ενδέχεται να ακολουθήσουν παρόμοια πορεία είναι το Βέλγιο, η Τουρκία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Πακιστάν και, για διαφορετικούς λόγους, η Ιταλία ή η Ισπανία. Οι Ισπανοί δεν πρόκειται να δεχθούν απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ Ε.Ε και Σκωτίας''.
[-] Το ΝΑΤΟ είτε θα αποσυντεθεί ή τελος πάντων θα βρεθεί σε κατάσταση μέγιστης δυσλειτουργίας, είτε θα αγγλοσαξονοποιηθεί - αμερικανοποιηθεί ολοκληρωτικά (παράλληλα προφανώς θα δημιουργηθεί και μια γερμανογαλλική ή γερμανοκεντρική «ευρωπαϊκή» άμυνα), ενώ, όπως έχω επίσημανει και παλαιότερα, το πιθανότερο είναι πως η σχέση Βρετανίας-Ε.Ε θα αποτελέσει πρότυπο και για τη σχέση Τουρκίας-Ε.Ε.
Για περισσότερα δες i) Μετά, και πέρα, από το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο - Μέρος I, ii) Το ζήτημα της πολιτικής μονάδας (εθνικό κράτος κ.λπ). Εν συντομία, iii) Το κίνημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης (global governance), iv) Δυτικοευρωκεντρισμός.