Δεν ξέρω αν θυμάστε. Αρκετά πριν τεθεί ζήτημα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάν(ν)ης, είχα γράψει για την αναθεώρηση μιας άλλης Συνθήκης. Έχει σημασία πως δεν είχε προκύψει ζήτημα αναθεώρησης Συνθηκών πουθενά (δεν είχε υπάρξει καμία δήλωση). Πως και εγώ ο περίεργος «ανακάλυψα» την αναθεώρηση μιας Συνθήκης; Της Συνθήκης της Αμάσειαςσυγκεκριμένα. Τι συνέβη; Διάφορα πράγματα, τα οποία δεν είναι επί του παρόντος. Εκείνο που έχει σημασία να ειπωθεί είναι πως είχαμε αλλαγές στο έδαφος και αναθεωρήσεις εν τοις πράγμασι για τις οποίες -παραδόξως- ουδείς μιλούσε και -παραδόξως- ουδείς τις ενέτασσε σε ένα πλαίσιο.
Έτσι επισήμανα, αναφερόμενος στο νότο της Μεσοποταμίας-Ιράκ, πως (27-8-2016) «το Ιράν, από απόψεως επιρροής, έχει ουσιαστικά αναθεωρήσει την Συνθήκη της Αμάσειας... και έχει αναστρέψει μια κατάσταση που διαρκούσε πάνω από 450 χρόνια, από το 1555».
Ήδη πριν από περίπου 9 μήνες έγραφα (28-2-2016):
Όπως και να 'χει. Εν τέλει, είχαμε την πρώτη αναφορά του Ερντογάν. Οι δηλώσεις του για τη Συνθήκη της Λωζάνης ξεκίνησαν μετά από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος (και στο πλαίσιο αναφοράς σε αυτή την απόπειρα). Έγινε λοιπόν γνωστός στη δημόσια σφαίρα ο υπαινιγμός του Ερντογάν, ενώ παράλληλα ξεκίνησε και η διαμόρφωση της «κοινής γνώμης», η οποία φυσικά περιελάμβανε το κλασικό δόγμα-καραμέλα περί «εσωτερικής κατανάλωσης». Τότε αποφάσισα να γράψω ένα τρίτο σημείωμα, το οποίο ονόμασα «Αναθεώρηση Συνθηκών», και στο οποίο αναφερόμουν στη Συνθήκη της Λωζάνης και στη Συνθήκη των Σεβρών. Αφού παρέθετα παραδείγματα και περιεχόμενα από τις Συνθήκες (Συρία, Μεσοποταμία, Παλαιστίνη, Κουρδιστάν, Χετζάζ, Αίγυπτος, Σουδάν, Κύπρος, Λιβύη, νησιά του Αιγαίου) μέσω των οποίων γινόταν κατανοητό και εξόφθαλμό πως οι Συνθήκες αναθεωρούνται στο έδαφος και εν τοις πράγμασι αλλά κανείς δεν μιλά (Ομερτά), έκλεινα το κείμενο ως εξής (3-10-2016):
Αυτά.
[-] Σε περιπτωση που το έχετε ξεχάσει, να σας θυμίσω πως με τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία (επαναλαμβάνω στην Ιταλία), όπως προέβλεπε και η συνθήκη των Σεβρών (χωρίς δυνατότητα αυτοδιάθεσης).
[-] Οι συνθήκες αλλάζουν: Για να μην αλλάξουν θα πρέπει να είσαι διατεθειμένος να τις υπερασπιστείς, να τις υποστηρίξεις, δια των όπλων. Οι συνθήκες αλλάζουν: εν τοις πράγμασι και ανεξάρτητα από τις επιθυμίες σου. Είτε το θες, είτε δεν το θες. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει: στο έδαφος και εν τοις πράγμασι (είτε στρατιωτικά, είτε δημογραφικά, είτε από απόψεως συσχετισμών κ.λπ).
Αναθεωρώντας -σιωπηρά- τη Συνθήκη της Αμάσειας.
Τρία σχόλια (28 Φεβ 2016) και Τέσσερις σχολιασμοί επικαιρότητας (29 Φεβ 2016).
[*] Το ζήτημα είναι δύο πρώην Οθωμανικά Βιλαέτια, όχι ο Παν-Κουρδισμός. Γι'αυτό γεύονται ή θα γευτούν απογοητεύσεις Κούρδοι της Τουρκίας, της Συρίας ή/και του Ιράν. Θα εξετάσω στο μέλλον κατά πόσον είναι δυνατή μια πολιτική οντότητα με επίκεντρο, κατ'ουσίαν, το βόρειο ή κουρδικό Ιράκ (καθώς αυτό είναι που απασχολει -όπως και πριν έναν αιώνα- και αυτός είναι ο πυρήνας: το «Ιράκ»). Βέβαια μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει αυτομάτως το οριστικό τέλος του Ιράκ ως κράτους, κάτι που με τη σείρα του σημαίνει οριστικές ανακατατάξεις μεταξύ Συρίας και Ιράν. Σε αυτό σημείο περιπλέκονται τα πράγματα και Άραβες, Πέρσες, Κούρδοι και Τούρκοι γίνονται κουβάρια (σε σχέση με το τι θα συμβεί, τώρα είναι... χαλαρά τα πράγματα). Το κουρδικό δεν είναί θέμα «εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος». Τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα. Η όλη «περιπέτεια» στην Ανατολία πριν έναν αιώνα, η οποία απαίτησε δύο γενοκτονίες (των Αρμενίων και των Ελλήνων), αποτέλεσε -εκ των πραγμάτων- μέσο για τον χωρισμό Κούρδων και Τούρκων και τη δίαιρεση των Κούρδων (δηλαδή ένα δεύτερο χωρισμό των ίδιων των Κούρδων) στα «μαντάτα» των «συνήθων υπόπτων», στην αγγλική και γαλλική σφαίρα επίρροής υπό τους Άραβες. Οι Κούρδοι, οι οποίοι ένιωθάν στενά δεμένοι με τους Τούρκους -και ήταν πιστοί στην έννοια της Αυτοκρατορίας- ως εθνότητα αποτελούσαν εμπόδιο για τη Μοσούλη και τα πετρέλαια. Έπρεπε λοιπόν πρώτα να «αυτονομηθούν» και έπειτα να διαμελιθούν σαν εθνότητα-έθνος (τελικά βρέθηκαν κάτω από τέσσερα! διαφορετικά νομικά, γλωσσικά και πολιτειακά καθεστώτα). Και τότε η «Μοσούλη» (με την ευρεία έννοια) και τώρα η «Μοσούλη». Θα επανέλθω.
Έτσι επισήμανα, αναφερόμενος στο νότο της Μεσοποταμίας-Ιράκ, πως (27-8-2016) «το Ιράν, από απόψεως επιρροής, έχει ουσιαστικά αναθεωρήσει την Συνθήκη της Αμάσειας... και έχει αναστρέψει μια κατάσταση που διαρκούσε πάνω από 450 χρόνια, από το 1555».
Ήδη πριν από περίπου 9 μήνες έγραφα (28-2-2016):
Αυτό που εξελίσσεται στη Συρία και το Ιράκ, από πλευράς Συνθηκών - οι οποίες αποτελούν διεθνή και ιστορικά αγκυροβόλια - είναι η κατάρρευση της εδαφικής τάξης που εγκαθιδρύθηκε με τη [κρυφή] συμφωνία Sykes-Picot. Η προσφυγική-μεταναστευτική κρίση στο παρόν, και το κουρδικό ζήτημα διαχρονικά, τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα, επανασυνδέουν όχι μονάχα γεωγραφικά τη «Μέση Ανατολή» με τα «Βαλκάνια», αλλά και ιστορικά τη συμφωνία Sykes-Picot με τη Συνθήκη της Λωζάννης.
Όπως και να 'χει. Εν τέλει, είχαμε την πρώτη αναφορά του Ερντογάν. Οι δηλώσεις του για τη Συνθήκη της Λωζάνης ξεκίνησαν μετά από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος (και στο πλαίσιο αναφοράς σε αυτή την απόπειρα). Έγινε λοιπόν γνωστός στη δημόσια σφαίρα ο υπαινιγμός του Ερντογάν, ενώ παράλληλα ξεκίνησε και η διαμόρφωση της «κοινής γνώμης», η οποία φυσικά περιελάμβανε το κλασικό δόγμα-καραμέλα περί «εσωτερικής κατανάλωσης». Τότε αποφάσισα να γράψω ένα τρίτο σημείωμα, το οποίο ονόμασα «Αναθεώρηση Συνθηκών», και στο οποίο αναφερόμουν στη Συνθήκη της Λωζάνης και στη Συνθήκη των Σεβρών. Αφού παρέθετα παραδείγματα και περιεχόμενα από τις Συνθήκες (Συρία, Μεσοποταμία, Παλαιστίνη, Κουρδιστάν, Χετζάζ, Αίγυπτος, Σουδάν, Κύπρος, Λιβύη, νησιά του Αιγαίου) μέσω των οποίων γινόταν κατανοητό και εξόφθαλμό πως οι Συνθήκες αναθεωρούνται στο έδαφος και εν τοις πράγμασι αλλά κανείς δεν μιλά (Ομερτά), έκλεινα το κείμενο ως εξής (3-10-2016):
Όποιος δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει στις μέρες μας, τα τελευταία χρόνια, είτε εθελοτυφλεί, είναι αφελής, είτε παραπλανά, είναι ιδιοτελής. Έχουμε αναθεώρηση συνθηκών. Μην σας κοροϊδεύουν πολιτικά και δημοσιογραφικά ανθρωπάκια.
Αυτά.
Επισημάνσεις
[-] Τη Συνθήκη της Λωζάννης πρώτοι την «αναθεώρησαν» οι Αμερικανοί με τα «κόλπα» που κάνουν -εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία- στο βόρειο ή κουρδικό Ιράκ [*]. Μόλις διαβάσετε και τα περιεχόμενα της Συνθήκης των Σεβρών, και εντάξετε τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων (Αραβική/Ισλαμική «Άνοιξη» κ.λπ) σε ορισμένα πλαίσια, μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματα σας για το κατά πόσο έχει αναθεωρηθεί ή αναθεωρείται και η Συνθήκη των Σεβρών. Ενδεικτικα: Συρία, Μεσοποταμία (χρειάζεται να γράψω οτιδήποτε; Τι συμβαίνει στη Συρία και το Ιράκ;), Παλαιστίνη (Ισραήλ, Λίβανος, Συρία). Κουρδιστάν (ουδέν σχόλιο). Αρμενία (Nakhchivan, Nagorno-Karabakh). Σουδάν (Χωρίστηκε σε νότιο και βόρειο πριν λίγα χρόνια. Ανεξαρτησία νότιου Σουδάν το 2011). Κύπρος (αναμονή νέου σχεδίου). Λιβύη (2011-2014). Νησιά Αιγαίου (γκρίζες ζώνες, αναθεώρηση καθεστώτος). Χετζάζ (Τι ήταν το Χετζάζ, το Βασίλειο του Χετζάζ;..). Τα προηγούμενα μέρη αποτελούν περιεχόμενα της Συνθήκης.[-] Σε περιπτωση που το έχετε ξεχάσει, να σας θυμίσω πως με τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία (επαναλαμβάνω στην Ιταλία), όπως προέβλεπε και η συνθήκη των Σεβρών (χωρίς δυνατότητα αυτοδιάθεσης).
[-] Οι συνθήκες αλλάζουν: Για να μην αλλάξουν θα πρέπει να είσαι διατεθειμένος να τις υπερασπιστείς, να τις υποστηρίξεις, δια των όπλων. Οι συνθήκες αλλάζουν: εν τοις πράγμασι και ανεξάρτητα από τις επιθυμίες σου. Είτε το θες, είτε δεν το θες. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει: στο έδαφος και εν τοις πράγμασι (είτε στρατιωτικά, είτε δημογραφικά, είτε από απόψεως συσχετισμών κ.λπ).
Σημειωσεις
Αναθεώρηση Συνθηκών.Αναθεωρώντας -σιωπηρά- τη Συνθήκη της Αμάσειας.
Τρία σχόλια (28 Φεβ 2016) και Τέσσερις σχολιασμοί επικαιρότητας (29 Φεβ 2016).
[*] Το ζήτημα είναι δύο πρώην Οθωμανικά Βιλαέτια, όχι ο Παν-Κουρδισμός. Γι'αυτό γεύονται ή θα γευτούν απογοητεύσεις Κούρδοι της Τουρκίας, της Συρίας ή/και του Ιράν. Θα εξετάσω στο μέλλον κατά πόσον είναι δυνατή μια πολιτική οντότητα με επίκεντρο, κατ'ουσίαν, το βόρειο ή κουρδικό Ιράκ (καθώς αυτό είναι που απασχολει -όπως και πριν έναν αιώνα- και αυτός είναι ο πυρήνας: το «Ιράκ»). Βέβαια μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει αυτομάτως το οριστικό τέλος του Ιράκ ως κράτους, κάτι που με τη σείρα του σημαίνει οριστικές ανακατατάξεις μεταξύ Συρίας και Ιράν. Σε αυτό σημείο περιπλέκονται τα πράγματα και Άραβες, Πέρσες, Κούρδοι και Τούρκοι γίνονται κουβάρια (σε σχέση με το τι θα συμβεί, τώρα είναι... χαλαρά τα πράγματα). Το κουρδικό δεν είναί θέμα «εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος». Τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα. Η όλη «περιπέτεια» στην Ανατολία πριν έναν αιώνα, η οποία απαίτησε δύο γενοκτονίες (των Αρμενίων και των Ελλήνων), αποτέλεσε -εκ των πραγμάτων- μέσο για τον χωρισμό Κούρδων και Τούρκων και τη δίαιρεση των Κούρδων (δηλαδή ένα δεύτερο χωρισμό των ίδιων των Κούρδων) στα «μαντάτα» των «συνήθων υπόπτων», στην αγγλική και γαλλική σφαίρα επίρροής υπό τους Άραβες. Οι Κούρδοι, οι οποίοι ένιωθάν στενά δεμένοι με τους Τούρκους -και ήταν πιστοί στην έννοια της Αυτοκρατορίας- ως εθνότητα αποτελούσαν εμπόδιο για τη Μοσούλη και τα πετρέλαια. Έπρεπε λοιπόν πρώτα να «αυτονομηθούν» και έπειτα να διαμελιθούν σαν εθνότητα-έθνος (τελικά βρέθηκαν κάτω από τέσσερα! διαφορετικά νομικά, γλωσσικά και πολιτειακά καθεστώτα). Και τότε η «Μοσούλη» (με την ευρεία έννοια) και τώρα η «Μοσούλη». Θα επανέλθω.