Επτά Σχολιασμοί (30 Ιουλ 2016).

Έγραφα πριν κάποιους μήνες (την ουσία μεταφέρω): ''Ο σοβιετισμός κατέρρευσε. Όλοι περίμεναν πως θα έρθει ο Φουκογιάμα. Τελικά τι ήρθε; Ο παναραβισμός κατέρρευσε. Ομοίως, όλοι περίμεναν πως θα έρθει ο Φουκογιάμα. Τελικά τι ήρθε; Ο κεμαλισμός κατέρρευσε και αυτός. Τα ίδια: Φουκογιάμα εν αναμονή. Από τη Ρωσία μέχρι τις αραβικές χώρες και την Τουρκία, πλέον έχουμε φτάσει στον πυρήνα: στην Γαλλία''.

Αυτό δεν μπορούν, ή δεν θέλουν, να καταλάβουν.

Και σε άλλο σημείωμα, που αναφερόταν στη σχέση δημογραφίας και εκκοσμίκευσης, έγραφα: ''εάν κάποιος παρατηρήσει το κριτήριο κοσμικό-θρησκευτικό, όχι μονάχα σε παγκόσμια αλλά και σε ρεζιοναλιστική-περιφερειακή κλίμακα (όπως πρέπει προκειμένου να μην παραπλανηθεί), μέσα από το πρίσμα του ευρωπαϊκού κοσμικισμού (european secularism), τότε γίνεται φανερό πως επίκειται μια μεγάλη κρίση του -λεγόμενου- «κοσμικού πολιτισμού» (ουσιαστικά του secular liberalism) εντός της ευρύτερης φιλελεύθερης ευρωπαϊκής γεωγραφίας''.


Γιατί ο Πρόεδρος της κοιτίδας και πατρίδας του ευρωπαϊκού κοσμικισμού, της Γαλλίας, ένιωσε την ανάγκη να συναντηθεί με όλους τους θρησκευτικούς ηγέτες (Χριστιανούς, Μουσουλμάνους και Εβραίους); Η κοσμική Γαλλία έχει χάσει την μάχη της ταυτότητας, σε τέτοιο βαθμό, που έχει ανάγκη τους θρησκευτικούς ηγέτες προκειμένου να καθησυχάσει, να νομιμοποιηθεί, να στείλει μήνυμα ενότητας και να προσφέρει αίσθημα ασφάλειας και δικαίου κ.λπ. Η εικόνα αυτή φανερώνει την αδυναμία της Πολιτείας.

Πίσω από την άνοδο της τρομοκρατίας υποβόσκει η κρίση του ευρωπαϊκού κοσμικισμού και η δημογραφική κατάρρευση, το πνευματικό κενό και η ήττα στον πόλεμο της ταυτότητας (η αστυνομοκρατία καταπολεμά το σύμπτωμα και όχι την ασθένεια).

Μια Γαλλία που δεν την θαυμάζει πλέον κανείς. Μια Γαλλία του πνευματικού κενού, του κοινωνικού κατακερματισμού, της γερασμένης ή αδύναμης ενσωμάτωσης. Που δεν καταφέρνει να εμπνεύσει με ιδανικά τις νέες ηλικίες, που συνεχώς δημιουργεί νέους προσήλυτους και που αποτελεί βασικό εργαστήριο-εργοστάσιο παραγωγής «τζιχαντιστών» (ανεστραμμένων ριζοσπαστών «secularistων-laicitων»).

Τα προηγούμενα όμως αφορούν, εν συντομία, κάποια από τα ενδογενή αίτια. Γιατί υπάρχουν και εξωγενή. Τα ενδογενή (δημογραφικά, πνευματικά, κοινωνικής σύνθεσης, αφομοιωτικά) με τα εξωγενή (περισσότερο γεωπολιτικά, παρεμβατικά, μεταναστευτικά, θρησκευτικά), αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλοενισχύονται.

''Η δύναμη μας είναι η ενότητα μας'', είπε ο Πρόεδρος της Γαλλίας. Οι «φασίστες» δεν τα λένε αυτά;... Σοβαρά τώρα. Η ενότητα του έθνους δεν αρκεί. Γι'αυτό και χρειάζεται η ενότητα των θρησκευτικών ηγετών με την πολιτεία. Εγώ προτείνω να βαθύνει και να γίνει ριζικός και ολοκληρωτικός ο «διαχωρισμός Εκκλησίας και Κράτους» στη Γαλλία, έτσι, για να δούμε ποια θα είναι τα αποτελέσματα και σε τι κατάσταση θα βρεθεί η κοσμική γαλλική πολιτεία.


Πιο πιθανό είναι το Ισραήλ να «Ιρανοποιηθεί», να γίνει ένα «εβραϊκό Ιράν», παρά το Ιράν να γίνει (παλαιά κεμαλική) Τουρκία ή Ισραήλ (των 90s). Κρατήστε το αυτό.

[-] Δηλαδή να μεταβληθεί το Ισραήλ, κατ'αντιστοιχία ή κατ'αναλογία (βλ. Ιράν), σε «θρησκευτικό κράτος». Γνωρίζω φυσικά πως δεδηλωμένος στόχος είναι να μεταβληθεί το Ιράν σε «κοσμικό κράτος». Γνωστό είναι επίσης πως το Ισραήλ διαφημίζει την κοσμικότητα του. Αυτό που τονίζω είναι πως σταδιακά υποχωρεί ο κοσμικός χαρακτήρας του.

[-] Προφανώς, αυτόματα, ορισμένοι θα αναρωτηθούν: «δεν είναι το Ισραήλ θρησκευτικό κράτος;». Όχι ακριβώς. Διατηρούν κάποια προσχήματα και τονίζουν την κοσμικότητα ως αντίθεση στο Ισλάμ. Όταν λέμε «θρησκευτικό κράτος» δεν αναφερόμαστε σε ένα κράτος που οι πολίτες του τηρούν θρησκευτικά έθιμα και συνήθειες, αλλά σε θεσμούς, σύνταγμα, κόμματα, δημόσια σφαίρα, νομικό σύστημα κ.λπ (και φυλετικά χαρακτηριστικά έχει το Ισραήλ, αλλά νομίζω πως γίνεται κατανοητό τι εννοώ. Πως σταδιακά χάνεται ή υποχωρεί ο κοσμικός χαρακτήρας).

[-] Οι Η.Π.Α επιθυμούν την μεταβολή του Ιραν σε κοσμική δημοκρατία (και την μεταβολή της βόρειας Μέσης Ανατολής -Τουρκία, Κουρδιστάν, Ιράν- σε «κοσμικό τείχος»). Βέβαια το ίδιο επιδίωκαν και για τις αραβικές χώρες, αλλά τα αποτελέσματα ήταν διαφορετικά. Αυτοί που βρίσκονται πιο κοντά σε ένα σχετικά κοσμικό μέλλον, δεν είναι ούτε οι Ισραηλινοί, ούτε οι Τούρκοι, ούτε οι Ιράνοι, αλλά οι Κούρδοι. Αλλά και αυτοί, λόγω των εσωτερικών διαιρέσεων και διαφόρων άλλων παραμέτρων θα βρουν μπροστά τους το ζήτημα θρησκείας-έθνους (VI): Κατά την προσωπική μου εκτίμηση θα έπρεπε να «εθνικοποιήσουν» μια θρησκεία (δες VI) εάν σκοπεύουν να καταστούν αυτοτελείς και αυτόνομοι (οι έξω-περιφερειακοί παίκτες-δρώντες δεν προορίζουν τους Κούρδους να έχουν έναν τέτοιο ρόλο. Ολοκληρωτικά εξαρτώμενους τους θέλουν).

[-] Οι top-down κοσμικές μειοψηφίες ήταν ευκολότερο να επιβληθούν πριν 50 χρόνια. Πλέον, και επειδή το δημογραφικό χάσμα έχει μεγαλώσει κατά πολύ ανάμεσα σε κοσμικούς και θρησκευόμενους στο εσωτερικό αυτών των κοινωνιών και λόγω διάχυσης της τεχνολογίας και αστικοποίησης, είναι πολύ δύσκολο αυτές οι μειοψηφίες να επιβληθούν όπως παλαιά.

[-] Ορισμένοι προσεγγίζουν το όλο ζήτημα με όρους «φονταμενταλισμού». Το ζήτημα όμως δεν είναι μονάχα ο λεγόμενος φονταμενταλισμός (με τον οποίον συμφέρει να κάνουν διαλεκτική οι κοσμικιστές: secularists vs fundametalists θα είναι το νέο δίπολο που θα ανακαλύψουμε αργότερα μελλοντικά στην Ελλάδα). Το βαθύτερο ζήτημα βρίσκεται στα ποσοστά που καλύπτουν οι κατηγορίες fundamentalists, traditionals και religious, μαζί. Δημιουργείται μια εντελώς νέα εικόνα. Ο secularism συρρικνώνεται ή υποχωρεί. Τέλος, να δώσω ένα στοιχείο σε σχέση με τον εβραϊκό φονταμενταλισμό: Οι Ultra Orthodox στο Ισραήλ, άνω των 65 ετών είναι μόλις 2%. Στις ηλικίες 20-24 είναι περίπου 15%. Όσο πάμε από γέρους προς νέους αυξάνονται τα ποσοστά, που σημαίνει πως η πολιτική επιρροή του εβραϊκού φονταμενταλισμού βρίσκεται μπροστά μας, στο μέλλον (αυτά δίχως τους traditional και τους religious. Μαζί, όλοι αυτοί στις ηλικίες 20-24 ξεπερνούν το 60%). Το κοσμικό Ισραήλ υποχωρεί και θα υποχωρήσει ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια.


Το Ιράν, το 1955 είχε πληθυσμό 19 εκατομμύρια. Σήμερα έχει 80 εκατομμύρια (Αστικοποίηση 73.7%, Μέση Ηλικία 30.1 έτη).

Η Ελλάδα, το 1955 είχε πληθυσμό σχεδόν 8 εκατομμύρια. Σήμερα, 61 χρόνια μετά, έχει κάτω από 11 εκατομμύρια (Αστικοποίηση 79.2%, Μέση Ηλικία 44.2 έτη).

Ο φίλτατος Έλλην, θα πληρώσει ακριβά το γεγονός πως ακολούθησε «ευρωπαϊκούς» ρυθμούς και πως επέλεξε να συγχρονιστεί με τους «Ευρωπαίους» (όχι με τους Αμερικανούς). Δεν το καταλαβαίνει ακόμα, τώρα έχει αρχίσει κάπως να το καταλαβαίνει. Θα το καταλάβει όλο και πιο έντονα τα επόμενα χρόνια.

Η Τουρκία, το 1955 είχε πληθυσμό σχεδόν 24 εκατομμύρια. Σήμερα έχει περίπου 79 εκατομμύρια (Αστικοποίηση 71.6%, Μέση Ηλικία 30.2 έτη).

Το Ισραήλ, το 1955 είχε πληθυσμό μόλις 1,7 εκατομμύρια. Σήμερα έχει περίπου 8,2 εκατομμύρια (Αστικοποίηση 90.5% [από τα υψηλότερα στον πλανήτη], Μέση Ηλικία 30.4 έτη).

Ο γηραιός και φίλτατος Έλλην, θα πληρώσει ακριβά την επιθυμία του να γίνει «Ευρωπαίος», τον «ευρωπαϊσμό» του και το γεγονός πως ακολούθησε «ευρωπαϊκούς» ρυθμούς. Θα πληρώσουν βέβαια, ήδη έχουν αρχίσει να πληρώνουν, και οι Ευρωπαίοι του κέντρου, μονάχα που οι Ευρωπαίοι του κέντρου δεν συνορεύουν ούτε -κατοικούν στην ίδια περιοχή- με την Τουρκία, ούτε με το Ισραήλ και το Ιράν (να αναφέρω και την Αίγυπτο;). Οι Ευρωπαίοι του κέντρου, με τους οποίους συγχρονίστηκε ο φίλτατος και γηραιός Έλλην, συνορεύουν μεταξύ τους (Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία μεταξύ τους, Σκανδιναβικές χώρες μεταξύ τους κ.λπ). Εσύ να δω τι θα κάνεις φίλτατε Έλλην, που φαντασιωνόσουν πως ζεις στον Ρήνο.

[-] Και επειδή είναι γνωστά τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται, ας αναφέρω και το εξής: Οι Η.Π.Α, το 1955 είχαν πληθυσμό 170 εκατομμύρια. Σήμερα έχουν 324 εκατομμύρια (Αστικοποίηση 82.5%, Μέση Ηλικία 38.1 έτη).

[-] Τα επόμενα χρόνια το Ιράν θα ξεπεράσει την Γερμανία. Ήδη θα την είχε φτάσει, εάν δεν υπήρχαν οι προσφυγικές «εισροές».


Νομίζω πως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, ή θα πρέπει να σταθμίζουμε, το εξής: Η λεγόμενη «Δύση», αυτό που οι άνθρωποι στις μέρες μας ονομάζουν «Δύση», αποτελεί την μοναδική περίπτωση πολιτισμού στην ιστορία της ανθρωπότητας, που δεν κατάφερε να γεννήσει θρησκεία. Η «Δύση», γέννησε ιδεολογίες, πολίτικες θεολογίες, εκκοσμικευμένους μεσσιανισμούς κ.λπ. Μιλάμε για κοινωνίες, στα πλαίσια ενός πολιτισμού, οι οποίες στάθηκαν ανίκανες να γεννήσουν έστω μια θρησκεία.

[-] Μόνο προπαγανδιστικά μπορούν να ταυτιστούν οι όροι «Δύση» και «Χριστιανοσύνη». Υπάρχουν και άλλοι που ταυτίζουν τους όρους «Ιδεολογία» και «Θρησκεία».

[-] Θα μπορούσα να γράψω τη λέξη «πρωτογενώς» (να γεννήσει/ουν έστω μια θρησκεία πρωτογενώς), γιατί προφανώς ορισμένοι θα σκεφτούν τον προτεσταντισμό (τρίτης χρήσης, που προέκυψε μετά από προσπάθειες γερμανοποίησης του Ρωμαιοκαθολικισμού και ολόκληρης της Ευρώπης). Δες όμως και VII.

[-] Χρησιμοποιούσε άραγε ο de Maistre ή ο Robespierre τον όρο «Δύση»; Προσωπικά δεν με έχει καλύψει κανένας ορισμός, από όσους κυκλοφορούν, για το τι είναι η «Δύση». Επικρατεί θολούρα και όχι διαύγεια (στις μέρες μας οι περισσότεροι ταυτίζουν την «Δύση» με τον Φιλελευθερισμό. Άλλοι τοποθετούν τις ρίζες της στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Άλλοι μιλούν για λατινική Χριστιανοσύνη ή για εξέγερση-επικράτηση γερμανικών φύλων. Άλλοι αναφέρονται στην Αναγέννηση, η οποία σαφώς είναι περισσότερο Μεσόγειος παρά Ρήνος ή μεγάλη ευρωπαϊκή πεδιάδα, ή στον «διαφωτισμό», ο οποίος είναι σαφώς περισσότερο ηπειρωτική παρά μεσογειακή Ευρώπη, και την «νεωτερικότητα». Άλλοι εννοούν τους Αγγλοσάξονες κ.λπ).

[-] Υπάρχει ένα ιστορικό ερμήνευμα που ισχυρίζεται πως οι Άραβες βρίσκονται επί οκτώ συναπτούς αιώνες σε παρακμή. Δεν με ενδιαφέρει εδώ να εξετάσω εάν και κατά πόσο ισχύει αυτό το ερμήνευμα. Έστω ότι ισχύει. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι το εξής: οι λεγόμενες «δυτικές» κοινωνίες, όχι οκτώ αιώνες, αλλά ούτε ογδόντα ή καλύτερα οκτώ χρόνια παρακμής δεν μπορούν να αντέξουν. Μόλις, έστω για μικρό χρονικό διάστημα, χάσουν την λεγόμενη «υλική» τους βάση (ή παρακμάσουν, όπως π.χ. οι Άραβες), καταρρέουν αυτόματα και βρίσκονται σε κατάσταση διαλύσεως ή υπαρξιακής κρίσεως.


«Έρχονται οι Άραβες», είπαν κάποτε οι Πέρσες. Και κατακτήθηκαν. Οι Πέρσες, έχοντας μια πανάρχαια ιστορία, έναν εκλεπτυσμένο πολιτισμό και μια παράδοση αυτοκρατορικής δύναμης πρώτης τάξεως, όταν κατακτήθηκαν από τους Άραβες, (εξ)αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρώα θρησκεία τους, τον Ζωροαστρισμό, για την θρησκεία του άραβα κατακτητή, το Ισλάμ, χωρίς ωστόσο να χάσουν το πνευματικό σφρίγος και την ακτινοβολία τους. Οι υποταγμένοι Πέρσες, αφομοίωσαν, απορρόφησαν και χώνεψαν πνευματικά τα πλήθη των κατακτητών, αφού τους επηρέασαν σε πολλαπλά επίπεδα (όχι μονάχα διοικητικά), διατηρώντας τη γλώσσα τους, της οποίας την επιρροή μάλιστα, διεύρυναν. Κάτι παρεμφερές συνέβη, πέρα από το Χαλιφάτο των Αββασιδών, και με την Οθωμανική Αυτοκρατορία (η περσική επιρροή επί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μπορεί να συγκριθεί με την ελληνική επιρροή επί της Ρωμαϊκής. Γενικότερα η αυτοκρατορία αυτή, η Οθωμανική, είχε την τύχη να δεχτεί επιρροές, και από τους Πέρσες και από τους «Βυζαντινούς»).

Το κυριότερο όμως που έκαναν οι αρχαιότεροι σε τέχνες, πολιτισμό και διοίκηση, κατακτημένοι Πέρσες, το θεμελιώδες, ήταν το εξής: «εθνικοποίησαν» το Ισλάμ, αντικαθιστώντας το σουνιτικό αραβικό Ισλάμ με την περσική σιιτική εκδοχή του, που μέχρι σήμερα αποτελεί πηγή και πολλαπλασιαστή εθνικής ισχύος και περηφάνιας, και συμπληρώνει τον περίφημο ιρανικό πατριωτισμό (ο οποίος διαμορφώθηκε από αγώνες ενάντια στις ιμπεριαλιστικές διαθέσεις των Άγγλων, των Ρώσων και των Αμερικανών). Έτσι λοιπόν, αν και οι Πέρσες κατακτήθηκαν, και έχασαν σε μεγάλο μέρος την λεγόμενη «υλική» τους βάση (ή τέλος πάντων, η «υλική» τους ισχύ παρήκμασε), συνέχισαν να υπάρχουν. Και ως ΙρανοΠέρσες πλέον, με τους οποίους όλοι, Αμερικανοί, Ρώσοι, Κινέζοι και Ινδοί, ασχολούνται -το πιθανότερο είναι πως-, θα αποτελέσουν τον επόμενο περιφερειακό ηγεμόνα.

Εάν δεν «εθνικοποιούσαν» το Ισλάμ και δεν διατηρούσαν τη γλώσσα (θρησκεία και γλώσσα), οι Πέρσες δεν θα ήταν εδώ σήμερα, ή, εάν ήταν, θα υπάγονταν στον Θείο Μπάρμπα-Σαμ (όπως κάποιοι άλλοι).

Η θρησκεία είναι σημαντικότερη απ'ότι νομίζουν ορισμένοι. Μήπως τάχα είναι ηλίθιοι οι Κινέζοι που, την ίδια στιγμή που βρίσκονται σε άνοδο, προσπαθούν να «εθνικοποιήσουν-κινεζοποιήσουν» τον χριστιανισμό στα εδάφη τους και διαποτίζουν με νεο-κομφουκιανισμό το κοινωνικό τους σώμα; Μήπως είναι τυχαίο άραγε, που Ρωσία και Τουρκία (τι ήταν η Τουρκία το 1945, το 1960, το 1971 ή το 1980;), επανήλθαν στο διεθνές στερέωμα δυναμικά, ξεπερνώντας την εξαθλίωση, τον εξευτελισμό και την διεθνή ανυποληψία, κάνοντας κάτι παρεμφερές με αυτό που έκανε αιώνες πριν, το σημερινό Ιράν;

[-] Οι Πέρσες γνωρίζουν πως οι ιστορικές εξελίξεις, ούτε ευθύγραμμες είναι, ούτε προοδευτικές. Και τούτο διότι έχουν ζήσει περιόδους παρακμής, ανόδων και καθόδων. Μόνο ένας έφηβος είναι δυνατόν να νομίζει πως θα ακμάζει αέναα ή για πάντα. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο ψυχολογικό στοιχείο των Η.Π.Α και ορισμένων ευρωκεντριστών. «Εάν εγώ είμαι η ανώτερη βαθμίδα, η κορύφωση της ανθρώπινης εξέλιξης, και παρακμάσω, τότε μετά από εμένα -θα έρθει ή θα φέρω εγώ ο ίδιος- το χάος. Ένας κόσμος δίχως αξία».

[-] Σε ένα εντυπωσιακότερο παράδειγμα «έθνους» που δεν έσβησε, ζώντας επί αιώνες ανάμεσα σε μεγαθήρια και μη διαθέτοντας «υλική» ισχύ, θα αναφερθώ στο μέλλον. Πρέπει να δοθεί μια ερμηνεία για το πως είναι δυνατόν να υπάρχουν ακόμα ως διακριτό υποκείμενο, ανάμεσα σε Τούρκους, Πέρσες, Άραβες και Ρώσους, αυτοκρατορίες και εθνικά κράτη, σουνίτες και σιίτες, κομμουνιστές και ορθόδοξους, κάτι τύποι που ονομάζονται «Αρμένιοι».


''Ο μωαμεθανισμός, ακόμα και ο παγανισμός, θα είχαν κάνει λιγότερο πολιτικό κακό αν είχαν υποκαταστήσει τον χριστιανισμό με τα δόγματα και την πίστη τους. Διότι είναι θρησκείες, ενώ ο προτεσταντισμός δεν είναι''.

Και συνέχιζε, γράφοντας σε άλλο σημείο, αυτός ο Ρωμαιοκαθολικός και Τέκτων: ''ο προτεσταντισμός είναι θετικά και κυριολεκτικά ο ξεβρακωτισμός της θρησκείας. Ο μεν επικαλείται τον λόγο του Θεού, ο δε τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά στην πράξη πρόκειται για την ίδια θεωρία, την ίδια πορεία και το ίδιο αποτέλεσμα''.