Η παγκόσμια μετανάστευση δεν ξεπερνά το 3,3% επί του συνόλου του παγκόσμιου πληθυσμού (ακόμα και εάν συνυπολογίζαμε τους πρόσφυγες με δυσκολία θα αγγίζαμε το 4%). Οι άνθρωποι δεν είναι ανέστιοι, έχουν εστίες.
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις δεν ξεπερνούν το 10-12% (global fixed capital formation), δηλαδή οι επενδύσεις σε ποσοστό περίπου 88-90% είναι domestic και όχι cross-border ή trans-national (αλλά ακόμα και εάν «οι επενδύσεις δεν γνώριζαν σύνορα», κάτι το οποίο καλλιεργείται ως αντίληψη ενώ δεν ισχύει, οι άνθρωποι δεν είναι το ίδιο).
Από το σύνολο των τηλεφωνικών κλήσεων που έγιναν σε παγκόσμια κλίμακα το 2011, μόλις το 2-3% ήταν διασυνοριακές, υπερεθνικές ή τρανσεθνικές (transnational: ο όρος αποτελεί τη νέα μόδα) ενώ στο επίπεδο των διαδικτυακών τηλεπικοινωνιών το ποσοστό μπορεί να ανέλθει στο 6-7% (σε bits λιγότερο από 20% αντιστοιχεί σε cross national borders μεταφορά).
Τα σύνορα όχι απλά δεν «πέφτουν» στον εδαφικό χώρο αλλά έχουν μεταφερθεί και σε μη εδαφικούς εικονικούς χώρους (όπως στον κυβερνοχώρο-διαδίκτυο όπου τίθεται πλέον ζήτημα internet-network sovereignty).
Η κατασκευή μυθοπλασιών και ιδεολογικών μάτριξ περί μιας μυθικής ''globalisation''και ενός μύθου περί ''borderless world''έχουν περισσότερο να κάνουν με την διαχείριση της φαντασίας και των πνευματικών περιεχόμενων των ανθρώπων, τη διαμόρφωση των συνειδήσεων τους (καθώς και την ένταξη τους εντός αυτών των μάτριξ), την εξυπηρέτηση συμφερόντων και την νομιμοποίηση καταστάσεων.
Πρέπει να γίνει κατανοητό τι συμβαίνει όχι για το μεταναστευτικό-προσφυγικό, αλλά με αφορμή το μεταναστευτικό-προσφυγικό (έχει διαφορά). Η φράση ανοχύρωτη χώρα αποτελεί κλισέ που δεν μπορεί να περιγράψει όσα συμβαίνουν.
Έχουμε την μετατροπής της επικράτειας της Ελλάδας σε εδαφικό σουρωτήρι και μεταμοντέρα κουρελού όπου κυριαρχούν παράλληλα επίπεδα -μη κρατικής- κυριαρχίας και πολλαπλής αφοσίωσης, και διεσπαρμένα εθνογραφικά, κοινωνικά και οικονομικά γκέτο (χρόνια τώρα περιγράφω αυτές τις συνθήκες). Η Ελλάδα μεταβάλλεται σε μια απομονωμένη και σφραγισμένη χώρα-χώρο και σε εν αναμονή εδαφική βάση και παράρτημα διεθνικών και υπερεθνικών παραγόντων, οργανισμών και δρώντων και Μ.Κ.Ο που αλωνίζουν ανεξέλεγκτα δίχως να δίνουν λογαριασμό (οι τελευταίες μάλιστα μη σεβόμενες το πλαίσιο των κανόνων που απορρέουν από το ελληνικό δίκαιο και το δίκαιο της διεθνούς έννομης τάξης).
Έγραφε ένας σπουδαίος στα τέλη της δεκαετίας του 1970 [Hedley Bull, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics (1977)]:
Οι οργανισμοί αυτοί δεν «υπερβαίνουν» τα κράτη ούτε καταργούν το σύστημα κρατών, όμως όταν αποκτούν πρόσβαση σε ένα μη κυρίαρχο κράτος το αποδυναμώνουν και συμβάλλουν στην καταστροφή του (ανεξαρτήτως προθέσεων, καθώς με τον τρόπο που λειτουργούν συμβάλλουν στη δημιουργία πολλαπλών επιπέδων αφοσίωσης και κυριαρχίας, έχουν ανεξέλεγκτη σποραδική δράση και δυσκολεύουν την επανάκτηση του ελέγχου και της κυριαρχίας στο σύνολο της επικράτειας ενός κράτους). Όπου πάνε αφήνουν πίσω τους μετα-κυρίαρχες μαύρες τρύπες και άνοδο της ιδιωτικής βίας.
Ελπίζω να μην ζήσουμε συνθήκες κοσοβοποίησης και βοσνιοποίησης. Να μην μεταβληθούμε σε Παλαιστίνιους και Κούρδους του 21ου αιώνα.
Τα εδαφικά σύνορα (ή γενικότερα τα όρια), όχι απλά υπάρχουν, αλλά είναι τόσο επίμονα που έχουν μεταφερθεί ακόμα και στον μη εδαφικό κυβερνοχώρο.
Τα υπόλοιπα είναι, αποδείχθηκαν, λόγια του αέρα και κολπάκια που καταστρέφουν κράτη, μεταβάλλουν χώρες σε χώρους, βυθίζουν κοινωνίες στο χάος, και δημιουργούν μαύρες τρύπες που καταπίνουν λαίμαργα ανθρώπινες ζωές, συνθλίβοντας τες.
Οι άνθρωποι έχουν καλλιεργήσει μυθοπλασίες και ιδεολογικά μάτριξ εντός των οποίων ζουν βυθισμένοι. Είναι απίστευτο. Δεν αντιλαμβάνονται πως εάν δεν ασκήσουν έλεγχο και εάν δεν αναλάβουν την ευθύνη για ένα τμήμα της επικράτειας, αυτό θα το πράξουν άλλοι (εν τω μεταξύ η όλη κατάσταση δημιουργεί συνθήκες αποσταθεροποίησης ή και σύρραξης).
Η ικανότητα ή η ανικανότητα ενός κράτους να ελέγξει τα σύνορά του και ως εκ τούτου τον πληθυσμό και την ταυτότητα του, αποτελεί το σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας.
Κυριαρχία και ταυτότητα. Απολύτως απαραίτητες προϋποθέσεις της οποιαδήποτε ρύθμισης της σχέσης ανοίγματος-κλεισίματος (τη σχέση αυτή, τον τελευταίο καιρό με όσα γίνονται, δεν την καθορίζει και δεν την ελέγχει η ελληνική πολιτεία).
Myron Weiner (1995) argued that the increase in international migration in the postwar period posed a threat to international stability and security, especially in those areas of the globe where nation-states are most fragile - the Balkans, Transcaucasia, the Middle East, the great lakes region of Africa, or Southern Africa. Weiner extended his argument to the western democracies, pointing out that the rise in xenophobic and nationalist politics in Western Europe showed that even the most advanced and tolerant democracies risk being destabilized politically by an influx of unwanted immigrants. Weiner postulated that there are limits on how many foreigners a society can absorb... In this line of reasoning, nation-states are threatened by globalization from above and multiculturalism from below.
At the heart of the migration crisis are concerns about sovereignty, citizenship, national security and identity. The ability or inability of a state to control its borders and hence its population is the sine qua non of sovereignty (Freeman 1998; Guiraudon and Lahav 2000; Hollifield 2005). With some notable exceptions -such as the international refugee regime created by the 1950 Geneva Convention in the aftermath of World War II (Goodwin-Gill 1996; Gibney 2004)- the right of a state to control entry and exit of persons to and from its territory is an undisputed principle of international law (Shaw 1997). But this political and legal principle immediately raises several questions: why are some states willing to accept rather high levels of immigration when it would seem not to be in their interest to do so (Hollifield 1992a; Freeman 1995, 1998; Cornelius et al. 1994; Joppke 1998b)? Does this influx pose a threat to the institutions of sovereignty and citizenship (Joppke 1998a; Freeman 1998; Guiraudon and Lahav 2000) and should we view migration primarily as an issue of national and/or international security (Rudolph 2006; Adamson 2006)?...
Is this the end of the story? If so there would appear to be no room for the state in managing migration. Policy, some say (Sassen 1996), may be irrelevant, playing at best only a marginal role in the migration process, and the institutions of sovereignty and citizenship are increasingly outdated (Soysal 1994). According to this logic, we are entering a post-national era and migration is redefining the international state system. I shall argue, however, that it is a mistake to eliminate the state from our analysis. The necessary conditions for migration to occur may be social and economic, but the sufficient conditions are political and legal.
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις δεν ξεπερνούν το 10-12% (global fixed capital formation), δηλαδή οι επενδύσεις σε ποσοστό περίπου 88-90% είναι domestic και όχι cross-border ή trans-national (αλλά ακόμα και εάν «οι επενδύσεις δεν γνώριζαν σύνορα», κάτι το οποίο καλλιεργείται ως αντίληψη ενώ δεν ισχύει, οι άνθρωποι δεν είναι το ίδιο).
Από το σύνολο των τηλεφωνικών κλήσεων που έγιναν σε παγκόσμια κλίμακα το 2011, μόλις το 2-3% ήταν διασυνοριακές, υπερεθνικές ή τρανσεθνικές (transnational: ο όρος αποτελεί τη νέα μόδα) ενώ στο επίπεδο των διαδικτυακών τηλεπικοινωνιών το ποσοστό μπορεί να ανέλθει στο 6-7% (σε bits λιγότερο από 20% αντιστοιχεί σε cross national borders μεταφορά).
Τα σύνορα όχι απλά δεν «πέφτουν» στον εδαφικό χώρο αλλά έχουν μεταφερθεί και σε μη εδαφικούς εικονικούς χώρους (όπως στον κυβερνοχώρο-διαδίκτυο όπου τίθεται πλέον ζήτημα internet-network sovereignty).
Η κατασκευή μυθοπλασιών και ιδεολογικών μάτριξ περί μιας μυθικής ''globalisation''και ενός μύθου περί ''borderless world''έχουν περισσότερο να κάνουν με την διαχείριση της φαντασίας και των πνευματικών περιεχόμενων των ανθρώπων, τη διαμόρφωση των συνειδήσεων τους (καθώς και την ένταξη τους εντός αυτών των μάτριξ), την εξυπηρέτηση συμφερόντων και την νομιμοποίηση καταστάσεων.
Σημείωση
Το πρόθεμα trans- έχει την έννοια του διαπεραστικού (transnational: κάτι που διαπερνά και μεταβάλλει τα έθνη). To international ταιριάζει περισσότερο στην μετάφραση διεθνικές (inter-, μεταξύ ή δια). Το τελευταίο προϋποθέτει την ύπαρξη των εθνών, ενώ το πρώτο την μεταβολή τους σε κάτι διαφορετικό (συνήθως μετα-εθνικό ή υπερ-εθνικό, post-national ή supra-national). Με την απαρχή της νέας χιλιετίας είχαμε τον σταδιακό μετασχηματισμό του liberal internationalism σε liberal transnationalism.I
Ομάδες εθελοντών, ακτιβιστές, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αντιπροσωπείες της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε για τους Πρόσφυγες, η Διεθνής Αμνηστία (η οποία δεν έχει την νομιμοποίηση που έχει για παράδειγμα η Ύπατη Αρμοστεία, και διεξάγει συνεχώς στοχευμένο λόμπινγκ σε κυβερνήσεις, δημιουργεί ομάδες πίεσης και επηρεάζει πολιτικούς και εταιρείες έχοντας ξεσκίσει στις καταγγελίες την Ελλάδα), εξωτερικές οικονομικές και άλλες δεσμεύσεις και υποχρεώσεις, κλείσιμο συνόρων, εξάρτηση από τις διαθέσεις γειτονικών χωρών, ενώ δεν ελέγχεις τις εισροές σε υπο-εθνικό επίπεδο, είσαι απομονωμένος και σφραγισμένος σε δι-εθνικό/κρατικό και ελεγχόμενος, εξαρτώμενος ή/και διάτρητος σε υπο/υπερ-εθνικό επίπεδο.Πρέπει να γίνει κατανοητό τι συμβαίνει όχι για το μεταναστευτικό-προσφυγικό, αλλά με αφορμή το μεταναστευτικό-προσφυγικό (έχει διαφορά). Η φράση ανοχύρωτη χώρα αποτελεί κλισέ που δεν μπορεί να περιγράψει όσα συμβαίνουν.
Έχουμε την μετατροπής της επικράτειας της Ελλάδας σε εδαφικό σουρωτήρι και μεταμοντέρα κουρελού όπου κυριαρχούν παράλληλα επίπεδα -μη κρατικής- κυριαρχίας και πολλαπλής αφοσίωσης, και διεσπαρμένα εθνογραφικά, κοινωνικά και οικονομικά γκέτο (χρόνια τώρα περιγράφω αυτές τις συνθήκες). Η Ελλάδα μεταβάλλεται σε μια απομονωμένη και σφραγισμένη χώρα-χώρο και σε εν αναμονή εδαφική βάση και παράρτημα διεθνικών και υπερεθνικών παραγόντων, οργανισμών και δρώντων και Μ.Κ.Ο που αλωνίζουν ανεξέλεγκτα δίχως να δίνουν λογαριασμό (οι τελευταίες μάλιστα μη σεβόμενες το πλαίσιο των κανόνων που απορρέουν από το ελληνικό δίκαιο και το δίκαιο της διεθνούς έννομης τάξης).
Έγραφε ένας σπουδαίος στα τέλη της δεκαετίας του 1970 [Hedley Bull, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics (1977)]:
Συχνά υποστηρίζεται ότι οι διεθνικοί οργανισμοί ή ορισμένοι από αυτούς (όπως μη κυβερνητικές οργανώσεις), επειδή παρακάμπτουν το σύστημα κρατών και συμβάλλουν άμεσα στη σύνδεση της παγκόσμιας κοινωνίας ή της παγκόσμιας οικονομίας, επιφέρουν το τέλος του συστήματος κρατών... Ωστόσο δεν είναι σίγουρο ότι οι οργανισμοί αυτοί υπονομεύουν το σύστημα κρατών... Είναι τα κυρίαρχα [ας το επαναλάβω τα κυρίαρχα] κράτη που ελέγχουν τις περισσότερες ένοπλες δυνάμεις στον κόσμο, που είναι αντικείμενα της πλέον ισχυρής αφοσίωσης εκ μέρους των ανθρώπων, και των οποίων οι συγκρούσεις ή η συνεργασία καθορίζουν την πολιτική δομή του κόσμου.
Οι οργανισμοί αυτοί δεν «υπερβαίνουν» τα κράτη ούτε καταργούν το σύστημα κρατών, όμως όταν αποκτούν πρόσβαση σε ένα μη κυρίαρχο κράτος το αποδυναμώνουν και συμβάλλουν στην καταστροφή του (ανεξαρτήτως προθέσεων, καθώς με τον τρόπο που λειτουργούν συμβάλλουν στη δημιουργία πολλαπλών επιπέδων αφοσίωσης και κυριαρχίας, έχουν ανεξέλεγκτη σποραδική δράση και δυσκολεύουν την επανάκτηση του ελέγχου και της κυριαρχίας στο σύνολο της επικράτειας ενός κράτους). Όπου πάνε αφήνουν πίσω τους μετα-κυρίαρχες μαύρες τρύπες και άνοδο της ιδιωτικής βίας.
Ελπίζω να μην ζήσουμε συνθήκες κοσοβοποίησης και βοσνιοποίησης. Να μην μεταβληθούμε σε Παλαιστίνιους και Κούρδους του 21ου αιώνα.
II
Η κυριαρχία δεν είναι μονάχα έλεγχος αλλά και ευθύνη. Από την κυριαρχία ως έλεγχο μέχρι την κυριαρχία ως ευθύνη, τόσο στις εσωτερικές λειτουργίες όσο και στα εξωτερικά καθήκοντα, εδώ τα έχουμε καταργήσει όλα!Τα εδαφικά σύνορα (ή γενικότερα τα όρια), όχι απλά υπάρχουν, αλλά είναι τόσο επίμονα που έχουν μεταφερθεί ακόμα και στον μη εδαφικό κυβερνοχώρο.
Τα υπόλοιπα είναι, αποδείχθηκαν, λόγια του αέρα και κολπάκια που καταστρέφουν κράτη, μεταβάλλουν χώρες σε χώρους, βυθίζουν κοινωνίες στο χάος, και δημιουργούν μαύρες τρύπες που καταπίνουν λαίμαργα ανθρώπινες ζωές, συνθλίβοντας τες.
Οι άνθρωποι έχουν καλλιεργήσει μυθοπλασίες και ιδεολογικά μάτριξ εντός των οποίων ζουν βυθισμένοι. Είναι απίστευτο. Δεν αντιλαμβάνονται πως εάν δεν ασκήσουν έλεγχο και εάν δεν αναλάβουν την ευθύνη για ένα τμήμα της επικράτειας, αυτό θα το πράξουν άλλοι (εν τω μεταξύ η όλη κατάσταση δημιουργεί συνθήκες αποσταθεροποίησης ή και σύρραξης).
Η ικανότητα ή η ανικανότητα ενός κράτους να ελέγξει τα σύνορά του και ως εκ τούτου τον πληθυσμό και την ταυτότητα του, αποτελεί το σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας.
Κυριαρχία και ταυτότητα. Απολύτως απαραίτητες προϋποθέσεις της οποιαδήποτε ρύθμισης της σχέσης ανοίγματος-κλεισίματος (τη σχέση αυτή, τον τελευταίο καιρό με όσα γίνονται, δεν την καθορίζει και δεν την ελέγχει η ελληνική πολιτεία).
Σημείωση
Μετά την Τουρκία και το ΝΑΤΟ, πλέον και η Π.Γ.Δ.Μ έμμεσα άσκησε έλεγχο και ανέλαβε ευθύνη επί ελληνικού εδάφους, μέσω της εισόδου των δυνάμεων ασφαλείας της σε ελληνικό έδαφος (το λιγότερο είχαμε ρίψη σφαιρών και δακρυγόνων επί ελληνικού εδάφους).III
Απολύτως στοιχειώδεις προβληματισμοί περί μετανάστευσης οι οποίοι θα έπρεπε να κυριαρχούν στη δημόσια σφαίρα. Θα έπρεπε να έχει αναπτυχθεί ένα πεδίο δημόσιας συζήτησης και διαλόγου πάνω σε αυτά τα ζητήματα:Myron Weiner (1995) argued that the increase in international migration in the postwar period posed a threat to international stability and security, especially in those areas of the globe where nation-states are most fragile - the Balkans, Transcaucasia, the Middle East, the great lakes region of Africa, or Southern Africa. Weiner extended his argument to the western democracies, pointing out that the rise in xenophobic and nationalist politics in Western Europe showed that even the most advanced and tolerant democracies risk being destabilized politically by an influx of unwanted immigrants. Weiner postulated that there are limits on how many foreigners a society can absorb... In this line of reasoning, nation-states are threatened by globalization from above and multiculturalism from below.
At the heart of the migration crisis are concerns about sovereignty, citizenship, national security and identity. The ability or inability of a state to control its borders and hence its population is the sine qua non of sovereignty (Freeman 1998; Guiraudon and Lahav 2000; Hollifield 2005). With some notable exceptions -such as the international refugee regime created by the 1950 Geneva Convention in the aftermath of World War II (Goodwin-Gill 1996; Gibney 2004)- the right of a state to control entry and exit of persons to and from its territory is an undisputed principle of international law (Shaw 1997). But this political and legal principle immediately raises several questions: why are some states willing to accept rather high levels of immigration when it would seem not to be in their interest to do so (Hollifield 1992a; Freeman 1995, 1998; Cornelius et al. 1994; Joppke 1998b)? Does this influx pose a threat to the institutions of sovereignty and citizenship (Joppke 1998a; Freeman 1998; Guiraudon and Lahav 2000) and should we view migration primarily as an issue of national and/or international security (Rudolph 2006; Adamson 2006)?...
Is this the end of the story? If so there would appear to be no room for the state in managing migration. Policy, some say (Sassen 1996), may be irrelevant, playing at best only a marginal role in the migration process, and the institutions of sovereignty and citizenship are increasingly outdated (Soysal 1994). According to this logic, we are entering a post-national era and migration is redefining the international state system. I shall argue, however, that it is a mistake to eliminate the state from our analysis. The necessary conditions for migration to occur may be social and economic, but the sufficient conditions are political and legal.
James F. Hollifield