I
Μόλις προχθέςέγραφα πως: ''Τα φαινόμενα που παρατηρούμε στο εσωτερικό της Ε.Ε, αποτελούν συμπτώματα της σταδιακής αποσύνθεσης της μεταπολεμικής φιλελεύθερης ευρωπαϊκής τάξης. Δηλαδή, αποτελούν την τοπική-περιφερειακή έκφραση της αποσύνθεσης της μεταπολεμικής φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης'', και σήμερα διαβάζω στο τελευταίο άρθρο του Joschka Fischer (project syndicate): ''Will the decline of Pax Americana, which has served for seven decades as a guarantor of Europe’s internal liberal order, unavoidably lead to crisis, if not conflict?''.
Η απάντηση είναι δεν είναι δύσκολη: ''Με βάση τα αποσταθεροποιητικά φαινόμενα που παρατηρούμε στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και όχι μόνον, αλλά ας μείνουμε στην Ε.Ε), οδηγούμαστε σε μεγαλύτερη αναρχία και αταξία''.
Ολοκληρώνει την παρέμβαση του ο Γερμανός πολιτικός γράφοντας: ''The bleak prospect of European suicide is no longer unthinkable. What will happen if German Chancellor Angela Merkel is brought down by her refugee policy, if the United Kingdom leaves the European Union, or if the French populist Marine Le Pen captures the presidency? A plunge into the abyss is the most dangerous outcome imaginable, if not the likeliest. Suicide, of course, can be prevented. But those who are happily chiseling away at Merkel’s position, the UK’s European identity, and France’s Enlightenment values threaten to undermine the ledge on which we’re all standing''.
Εκείνο που δεν γράφει ο Joschka Fischer είναι πως οι ''those who are happily chiseling away''δεν αποτελούν παρά το σύμπτωμα. Και όπως είναι της μόδας, φυσικά, συνεχίζουμε να ασχολούμαστε αποκλειστικά και μόνον με -και να καταπολεμούμε- τα συμπτώματα. Όταν ακόμα και γνωστοί πολιτικοί σκέφτονται κατά αυτόν τον τρόπο, τότε δεν μπορείς παρά -με μια δόση ανησυχίας και απαισιοδοξίας- να σκεφτείς: αλίμονο στους πολίτες (που έχουν τέτοιους πολιτικούς).
Τι είναι αυτό που οδήγησε στο σημείο, η Μέρκελ να κινδυνεύει «να πέσει», το Ηνωμένο Βασίλειο να υπάρχει περίπτωση να αποχωρήσει από την Ε.Ε και η Λε Πεν να διεκδικεί την Προεδρία της Γαλλίας; Τα προηγούμενα παραδείγματα, που αναφέρει ο Joschka Fischer, αποτελούν συμπτώματα, όχι αίτια. Όλες και όλοι επικρίνουν, καταπολεμούν ή/και ενοχοποιούν τα συμπτώματα (και επαναλαμβάνουν συνεχώς ευχολόγια προκειμένου τα τελευταία να εξαφανιστούν).
Επόμενο παράδειγμα συμπτωματολογίας (μιας και το συγκεκριμένο απασχολεί αρκετά την επικαιρότητα). Πολλοί επικρίνουν και απορρίπτουν μετά βδελυγμίας την άνοδο -έστω ως κλίμα και ατμόσφαιρα- των Τράμπ και Σάντερς στις Η.Π.Α (η άνοδος των οποίων σαφώς και αποτελεί ενιαίο κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο). Ομοίως, επικρίνουν και καταπολεμούν το σύμπτωμα. Δεν μας εξηγούν όμως το γιατί - προς τι. Φωνασκούν για την άνοδο του «λαϊκισμού» αλλά δεν μας εξηγούν γιατί -και πως- προέκυψε αυτός. Είναι οι λαϊκιστές που φταίνε για την άνοδο του λαϊκισμού... λένε.
Καληνύχτα, και καλή τύχη.
Η αμερικανοκεντρική παγκόσμια τάξη δεν υπάρχει πια.
Βέβαια είναι κατανοητό οι άνθρωποι να αναζητούν ένα αποκούμπι, ένα καταφύγιο ή μια σταθερά και οι συνήθειες ή/και οι φαντασιώσεις εκείνης της περιόδου να παραμένουν, αλλά δεν αποτελούν παρά ακριβώς αυτό: Συνήθειες και φαντασιώσεις. Όπως έγραφε και ο Ποιητής μας:
Η απάντηση είναι δεν είναι δύσκολη: ''Με βάση τα αποσταθεροποιητικά φαινόμενα που παρατηρούμε στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και όχι μόνον, αλλά ας μείνουμε στην Ε.Ε), οδηγούμαστε σε μεγαλύτερη αναρχία και αταξία''.
Ολοκληρώνει την παρέμβαση του ο Γερμανός πολιτικός γράφοντας: ''The bleak prospect of European suicide is no longer unthinkable. What will happen if German Chancellor Angela Merkel is brought down by her refugee policy, if the United Kingdom leaves the European Union, or if the French populist Marine Le Pen captures the presidency? A plunge into the abyss is the most dangerous outcome imaginable, if not the likeliest. Suicide, of course, can be prevented. But those who are happily chiseling away at Merkel’s position, the UK’s European identity, and France’s Enlightenment values threaten to undermine the ledge on which we’re all standing''.
Εκείνο που δεν γράφει ο Joschka Fischer είναι πως οι ''those who are happily chiseling away''δεν αποτελούν παρά το σύμπτωμα. Και όπως είναι της μόδας, φυσικά, συνεχίζουμε να ασχολούμαστε αποκλειστικά και μόνον με -και να καταπολεμούμε- τα συμπτώματα. Όταν ακόμα και γνωστοί πολιτικοί σκέφτονται κατά αυτόν τον τρόπο, τότε δεν μπορείς παρά -με μια δόση ανησυχίας και απαισιοδοξίας- να σκεφτείς: αλίμονο στους πολίτες (που έχουν τέτοιους πολιτικούς).
-----
Κατά τα άλλα το άρθρο δεν προσφέρει κάτι καινούργιο. Κοινοτοπίες συμπυκνώνει και επαναλαμβάνει.II
Πολιτικής συμπτωματολογίας συνέχεια.Τι είναι αυτό που οδήγησε στο σημείο, η Μέρκελ να κινδυνεύει «να πέσει», το Ηνωμένο Βασίλειο να υπάρχει περίπτωση να αποχωρήσει από την Ε.Ε και η Λε Πεν να διεκδικεί την Προεδρία της Γαλλίας; Τα προηγούμενα παραδείγματα, που αναφέρει ο Joschka Fischer, αποτελούν συμπτώματα, όχι αίτια. Όλες και όλοι επικρίνουν, καταπολεμούν ή/και ενοχοποιούν τα συμπτώματα (και επαναλαμβάνουν συνεχώς ευχολόγια προκειμένου τα τελευταία να εξαφανιστούν).
Επόμενο παράδειγμα συμπτωματολογίας (μιας και το συγκεκριμένο απασχολεί αρκετά την επικαιρότητα). Πολλοί επικρίνουν και απορρίπτουν μετά βδελυγμίας την άνοδο -έστω ως κλίμα και ατμόσφαιρα- των Τράμπ και Σάντερς στις Η.Π.Α (η άνοδος των οποίων σαφώς και αποτελεί ενιαίο κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο). Ομοίως, επικρίνουν και καταπολεμούν το σύμπτωμα. Δεν μας εξηγούν όμως το γιατί - προς τι. Φωνασκούν για την άνοδο του «λαϊκισμού» αλλά δεν μας εξηγούν γιατί -και πως- προέκυψε αυτός. Είναι οι λαϊκιστές που φταίνε για την άνοδο του λαϊκισμού... λένε.
Καληνύχτα, και καλή τύχη.
III
Μην έχετε και τόση αγωνία πια για τα αποτελέσματα των εσωκομματικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν ζούμε στην δεκαετία του 1990, κατά την οποία τα περισσότερα κόμματα (και κράτη) επηρεάζονταν από το ποιος θα ηγείται των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών (και τα αποτελέσματα λειτουργούσαν ως κατευθυντήριες γραμμές, επηρεάζοντας ακόμα και το περιεχόμενο ή τον γενικότερο προσανατολισμό κομμάτων).Η αμερικανοκεντρική παγκόσμια τάξη δεν υπάρχει πια.
Βέβαια είναι κατανοητό οι άνθρωποι να αναζητούν ένα αποκούμπι, ένα καταφύγιο ή μια σταθερά και οι συνήθειες ή/και οι φαντασιώσεις εκείνης της περιόδου να παραμένουν, αλλά δεν αποτελούν παρά ακριβώς αυτό: Συνήθειες και φαντασιώσεις. Όπως έγραφε και ο Ποιητής μας:
Δυστυχής! Παρηγορία, μόνη σου ἔμεινε νὰ λὲς, περασμένα μεγαλεῖα καὶ διηγώντας τα νὰ κλαῖς.