I) Εκπαίδευση για καιρούς αβέβαιους και II) Μετάλλαξη της δημοκρατίας και των αξιών. Σύντομα αποσπάσματα από δύο κείμενα.

Οι γεωπολιτικοί μετασχηματισμοί δεν αφορούν μόνον την άνοδο νέων δυνάμεων ή τις αλλαγές συνόρων. Αμφισβητείται πλέον ένα ολόκληρο γεωπολιτικό σύστημα το οποίο, επί τέσσερις αιώνες, κυριάρχησε στην Δύση και διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ανθρωπότητα [Δες Πλανητικός μετασχηματισμόςκαι Δυτικοευρωκεντρισμός]. Η Νεωτερικότητα στηρίχτηκε στο εδαφικό εθνικό κράτος. Η οικονομική Παγκοσμιοποίηση κλόνισε αυτό το σύστημα· οι πολυεθνικές επιχειρήσεις, καθώς λειτουργούν δικτυωτά, ανταγωνίζονται τον οικονομικό ρόλο των κρατών [Δες όμως 1. εδώ - 2. εδώκαι 3. εδώ]. Σήμερα τα κράτη αντιμετωπίζουν το δεύτερο κύμα της Παγκοσμιοποίησης, το οποίο έχει πολιτισμικό χαρακτήρα. Όπως έδειξαν τα πρόσφατα γεγονότα στην Γαλλία, θρησκευτικά, δηλαδή πολιτισμικά, δίκτυα αμφισβητούν την εδαφική πραγματικότητα. Μετά από αιώνες κυριαρχίας των εδαφικών, επανέρχονται οι θρησκευτικές ταυτότητες. Η πολιτισμική πολυμορφία του κόσμου αναδεικνύεται σε καθοριστικό γεωπολιτικό και γεωοικονομικό παράγοντα. Χρειάζεται, λοιπόν, να διευρυνθεί η πολιτισμική κατανόηση του κόσμου μας, καθώς δεν επαρκεί πλέον η δυτική πολιτισμική σφαίρα...

Η διαχείριση του όγκου της πληροφορίας απαιτεί κριτικό πνεύμα. Όπως η προσαρμοστικότητα, έτσι και η κριτική ικανότητα στηρίζεται στην γενική και θεωρητική παιδεία. Η χαοτική πληθώρα των πληροφοριών επιβάλλει την αφαιρετική ικανότητα η οποία αποκτάται και καλλιεργείται μέσα από τον χειρισμό εννοιών. Η Φιλοσοφία, τα Μαθηματικά και η κατ’ εξοχήν γλώσσα των εννοιών, δηλαδή τα Αρχαία Ελληνικά, πρέπει να έλθουν ή να επανέλθουν ως εκπαιδευτικές προτεραιότητες... Αντικείμενα παραμελημένα και περιθωριοποιούμενα, όπως η Γεωγραφία, η Ιστορία, τα Θρησκευτικά, πρέπει να επανέλθουν δυναμικά - ασφαλώς μετά από εκ βάθρων αναθεώρηση της ύλης. Προσαρμοστικότητα, αφαιρετική κριτική σκέψη και πολιτισμική ευαισθησία ανταποκρίνονται πολύ περισσότερο στην συλλογική ελληνική ψυχοσύνθεση από ό,τι οι διαχειριστικές δεξιότητες. Προϋποτίθεται, επομένως, ο επαναπροσανατολισμός της εκπαίδευσης. Ένα τέτοιο ριζοσπαστικό εγχείρημα δυσχεραίνεται από τις δυνάμεις αδρανείας του τρέχοντος συστήματος το οποίο, όμως, μοιάζει να απαξιώνεται από μόνο του. Ίσως αυτός να είναι ένας λόγος για κάποια ελληνική αισιοδοξία.

Γιώργος Πρεβελάκης - Ολόκληρο το κείμενο

Στη Συνθήκη της Λισαβόνας υπογραμμίζεται ότι «η Ένωση σέβεται την ισότητα των κρατών μελών ενώπιον των Συνθηκών καθώς και την εθνική τους ταυτότητα που είναι συμφυής με τη θεμελιώδη πολιτική και συνταγματική τους δομή, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση». Με σαφήνεια η ΕΕ αναγνωρίζει σημαντικές πτυχές της εθνικής μονοπωλιακής κανονιστικής ιδιαιτερότητας, με βάση την εδαφικότητα που συνιστούν τα κράτη μέλη και την πολιτική αυτονομία τους. Με τη σειρά της η απώλεια πολιτικής αυτονομίας στερεί τις συλλογικότητες από εναλλακτικές προτάσεις διακυβέρνησης οδηγώντας σε «μονόδρομους».

Αν τα εθνικά κράτη αποτύχουν να προασπιστούν τα συμφέροντα των συλλογικοτήτων που δημοκρατικά εκπροσωπούν, τότε η παγκόσμια οργανωτική, οικονομική και πολιτική δομή θα οδηγήσει σε μη δημοκρατικές μορφές πολιτικής οργάνωσης και στην επιτακτική ανάγκη αναζήτησης ενός νέου οργανωτικού μοντέλου το οποίο να προασπίζεται το τοπικό έναντι του απρόσωπου παγκόσμιου. Οι νεοφιλελεύθερες παραδοχές για τη σημασία των κρατών ως δρώντες στο οικονομικό πεδίο και η αντικειμενική ικανότητά να ελεγχθεί η διεμβολυτική δράση διεθνικών οικονομικών παραγόντων ενέχουν ιδιαίτερη αξία. Με όρους δομής του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος απεικονίζουν μία πραγματικότητα, αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν τις απόψεις όσων προασπίζονται το εθνικό κράτος ως τον υπέρτατο και πλέον νομιμοποιημένο εκφραστή συλλογικών συμφερόντων και ανάχωμα μετα-νεωτερικών, μερκαντιλιστικών αντιλήψεων που έμμεσα ή άμεσα παραπέμπουν σε νέο-αποικιοκρατικές δομές. Ουσιαστικά εδώ υποστηρίζεται ότι ακόμα κι αν το εθνικό κράτος δεν υφίστατο, δεν υπήρχε, θα έπρεπε να δημιουργηθεί ή θα προέκυπτε ως μία αναπόφευκτη ιστορική εξέλιξη της ανάγκης προάσπισης της διαφοροποίησης σε πολιτικό, οργανωτικό και πολιτισμικό επίπεδο. Ο ντετερμινισμός της πρότασης αφορά την ανάγκη προάσπισης της διαφορετικότητας η οποία συνιστά μία επιθυμητή κανονικότητα του διεθνούς γίγνεσθαι.

Γιώργος Βοσκόπουλος - Ολόκληρο το κείμενο

- I) Ελλάδα, ένα νέο πολιτειακό μόρφωμα II) Ο κατήφορος III) Διαφθορά και εθνικά συμφέροντα και IV) Το φοβικό μας σύνδρομο, η εθνική ουτοπία και η συντριβή. Τέσσερα κείμενα για το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.

- I) Έλληνες: οι βάτραχοι που βράζουν II) Μήπως οι εκλογές είναι λυτρωτικές; III) Άρωμα αυταρχισμού και IV) «Ποιοί είμαστε;». Τέσσερα κείμενα για το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.

- Τρία κείμενα για την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις Η.Π.Α σχετιζόμενα με τη θεωρία του Huntington και δύο κείμενα για την αποπαγκοσμιοποίηση και τα γεωπολιτικά ρήγματα στην Ευρώπη.

- Πλανητικός μετασχηματισμός -εισαγωγικά περί «γεωκεντρικής τεχνολογίας» και «εθνοκεντρικής πολιτικής», παγκοσμιοποίησης και μη αναστρεψιμότητας της, διεθνικών οργανισμών, πολυεθνικών επιχειρήσεων και εθνών-κρατών.

- Μερική παγκοσμιοποίηση των διεθνών χρηματοοικονομικών - Ενότητα ή κατακερματισμός του νομισματικού συστήματος; - Η αυξημένη περιφερειοποίηση των υπηρεσιών και της βιομηχανικής παραγωγής - Η διαμάχη για την πολυεθνική επιχείρηση και το έθνος-κράτος.

- E.H.Carr - Τι συνέβη τότε ή μήπως τι (ξανα)συμβαίνει τώρα; Προβληματισμοί (παλαιοί;) πάνω στις προοπτικές μιας νέας διεθνούς τάξης πραγμάτων, μέρος α' - θα επιβιώσει το έθνος ως μονάδα ισχύος;

- Εξωτερική πολιτική: θεωρία και εφαρμοσμένη πολιτική.