.~`~.
I
Προλογικές αναφορές
I
Προλογικές αναφορές
α´
Υπήρχαν πολλοί λόγοι για την αδυναμία των Ευρωπαίων να ενωθούν, αλλά στο τέλος τον βασικότερο ρόλο τον έπαιξε ένα απλό γεωγραφικό στοιχείο: τα Στενά της Μάγχης. Πρώτα οι Ισπανοί, μετά οι Γάλλοι, και τελικά οι Γερμανοί κατάφεραν να κυριαρχήσουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά κανείς τους δεν μπόρεσε να διασχίσει τη Μάγχη. Επειδή κανείς δεν μπορούσε να νικήσει τη Βρετανία, ο ένας κατακτητής μετά τον άλλο απέτυχε να διατηρήσει την Ευρώπηως σύνολο.
Η Ευρώπη ήταν ήδη εξουθενωμένη όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, στον οποίο πέθαναν πάνω από δέκα εκατομμύρια άνθρωποι - ένα μεγάλο μέρος μιας νέας γενιάς. Η ευρωπαϊκή οικονομία είχε καταρρεύσει και η ευρωπαϊκή αυτοπεποίηθηση είχε γίνει κομμάτια. Η Ευρώπη είχε γίνει σκιά του εαυτού της. Και μετά τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα...
George Friedman
Τώρα που τα ενωμένα έθνη αρχίζουν να ανακτούν την Ευρώπη απο τους ναζί, ξεκινά η δημοκρατική φάση της αποικιοκρατικής πολιτικής... Αυτό που οι Ευρωπαίοι συνήθιζαν να ονομάζουν με κάποια περιφρόνηση ιθαγενή πολιτική τώρα εφαρμόζεται στους ίδιους.
Dwight Macdonald
β´
Παιχνίδια, φάρσες θεάματα, μονομάχοι, παράξενα ζώα, μετάλλια, εικόνες και άλλα τέτοια ναρκωτικά, αυτά ήταν τα δολώματα για να σκλαβωθούν οι λαοί της αρχαιότητας, το τίμημα της ελευθερίας, τα εργαλεία της τυραννίας. Μ’ αυτές τις πρακτικές και τους πειρασμούς οι αρχαίοι δικτάτορες αποκοίμιζαν με τέτοια επιτυχία τους υπηκόους τους κάτω από το ζυγό ώστε αποβλακωμένοι λαοί, συνηθισμένοι να λάμπουν μπροστά στα μάτια τους τα παιχνίδια και οι μάταιες ηδονές, μάθαιναν την δουλοπρέπεια σαν κάτι φυσικό...
Δεν έχουν όλοι οι τύραννοι εκδηλώσει τόσο ξεκάθαρα την πρόθεσή τους να μαλθακεύσουν τα θύματα τους’ αλλά στην πραγματικότητα... οι περισσότεροι το έχουν προωθήσει μυστικά ως στόχο τους.
Étienne de La Boétie
(1530 – 1563)
(1530 – 1563)
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούσαν για να ταξινομούν τους εν δυνάμει αγοραστές βασίζονταν σε μια σειρά από νέους κλάδους -έρευνα αγοράς, πειραματική και εφαρμοσμένη ψυχολογία-, που ανατέμνονται σ’ ένα μυθιστόρημα για τον καταναλωτισμό της δεκαετίας του ‘60, το Les Choses (τα πράγματα) του Ζωρζ Περεκ. «Η ψυχολογία, η επιστήμη που νομίζαμε ότι θα γινόταν η θεραπαινίδα της εκπαίδευσης», έγραφε ένας θορυβημένος παρατηρητής, «έχει εκπορνευτεί για να υπηρετήσει τις ανάγκες της τεχνικής πωλήσεων, των φανφαρόνων της υπερδιογκωμένης οικονομίας»
Ο καταναλωτής -ένα παθητικό, κομφορμιστικό αντικείμενο εμπορικών πιέσεων- φαινόταν να έχει πάρει τη θέση του ενεργού πολίτη που είχαν φανταστεί οι κοινωνικοί θεωρητικοί της δεκαετίας του 1940. τώρα -σ’ αυτόν τον θαυμαστό καινούργιο κόσμο της έρευνας αγοράς και των τηλεοπτικών διαφημίσεων- ίσως ούτε καν οι επιθυμίες των ανθρώπων να μην ήταν πραγματικά δικές τους.
Οι Γερμανοί σχολιαστές είχαν ιδιαίτερη επίγνωση των κινδύνων που ελλόχευαν σε μια κοινωνία η οποία είχε περάσει από το ένα άκρο -του πολιτικού φανατισμού και της βίας- στην παθητικότητα και τη απάθεια. Μια κοινωνία που σπαρασσόταν από τους ταξικούς αγώνες, έμοιαζε τώρα να έχει αποκοιμηθεί. Ο Καρλ Μπραχερ εφιστούσε την προσοχή στην «επίφοβη εικόνα μιας γυμνής τεχνοκρατίας», που οδηγούσε σε μια «αυταρχική ανασύνθεση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας».
Χωρίς ενεργούς πολίτες, η Ευρώπη θα εκφυλιζόταν σε μια «αυτάρεσκη ειδημονοκρατία», που θα εναπόθετε όλη της την πίστη σε διαχειριστικές λύσεις. Ο Γιουργκεν Χαμπερμας τόνιζε ότι η τεχνική και η επιστήμη είχαν γίνει οι ίδιες ένα είδος ιδεολογίας, «η οποία εισχωρεί στη συνείδηση της αποπολιτικοποιημένης μάζας του πληθυσμού». Οι Αμερικανοί πολιτικοί επιστήμονες που χαιρέτιζαν το «τέλος της ιδεολογίας» αναφέρονταν στην ιδία διαδικασία, αλλά με πιο θετικό τόνο.
Είχε εγκαταλείψει με την σειρά της την πολιτική η δυτική Ευρώπη και είχε μετατραπεί σ’ αυτήν την κοινωνία των «ευτυχισμένων σκλάβων» που πολλοί Γάλλοι αντιαμερικανοί διέκριναν στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού;
Στη δεκαετία του 1950 η ομογενοποιήση των τύπων ζωής πέρα από εθνικά και κοινωνικά σύνορα σηματοδοτούσε για πολύ κόσμο μια απώλεια ταυτότητας και την εξέλιξη προς ένα τυπικά αμερικανικό μοντέλο κοινωνίας. Αφού η μαζική κατανάλωση ήταν αμερικάνικη επινόηση, μήπως η εξάπλωση του αυτοκινήτου, της κόκα-κόλα και της τηλεόρασης προοιωνιζόταν το τέλος της Ευρωπαϊκής ιδιαιτερότητας;
Για τους περισσότερους Αμερικανούς διαμορφωτές πολιτικής ο εξαμερικανισμός ήταν πράγματι ο στόχος. Με άλλα λόγια, θεωρούσαν ότι οι Η.Π.Α παρείχαν ένα μοντέλο για την επίλυση των κοινωνικών και οικονομικών συγκρούσεων, που έπρεπε ει δυνατόν να εφαρμοστεί πιστά στη δυτική Ευρώπη: αυτή ήταν η πεποίθηση που εμψύχωνε την εκστρατεία της παραγωγικότητας, την προώθηση του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού [ομοσπονδίας] και του ελεύθερου εμπορίου και την υπεράσπιση νέων τύπων τεχνολογίας (όπως η τηλεόραση) και μάρκετινγκ (επιστημονικού μάνατζμεντ, επιθετική διαφήμιση).
Πόσο βαθιά όμως είχαν μπει σ’ αυτόν τον νέο κόσμο οι Ευρωπαίοι; Οι διαμαρτυρίες τους ήταν οπωσδήποτε αρκετά ηχηρές. Η αμερικάνικη ηγεμονία προκαλούσε έναν αυξανόμενο αντιαμερικανισμό, ιδίως στη Γαλλία...
Από την άλλη πλευρά της Μάγχης, οι Βρετανοί, που έπαιζαν τους Έλληνες απέναντι στους Ρωμαίους της Ουάσινγκτον, ένιωθαν και αυτοί διχασμένοι ανάμεσα στην ταπείνωση και στην περηφάνια για την υπαγωγή τους στην «ειδική σχέση».
Ωστόσο ο αντιαμερικανισμός ήταν πολύ ασθενέστερος στις χαμηλότερες βαθμίδες της κοινωνικής κλίμακας, μεταξύ αυτών που απολάμβαναν τις νέες λαϊκές κουλτούρες, απ’ ότι στους διανοούμενους και τους υπερασπιστές της παλιάς υψηλής κουλτούρας. Ήταν επίσης πιο αδύναμος στις χώρες που είχαν χάσει τον πόλεμο (Γερμανία, Αυστρία και Ιταλία) απ’ ότι σε εκείνες που πίστευαν ότι τον είχαν κερδίσει...
Οι κοινωνιολόγοι έβλεπαν το εργασιακό ήθος να ξεθωριάζει, καθώς ο κόσμος αποζητούσε την ικανοποίηση και την αυτοεκπλήρωση του έξω από την εργασία αντί μέσα σ'αυτήν και προσπαθούσε να εξοικονομήσει δυνάμεις για τον ελεύθερο χρόνο του. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι το 1962 μόνο το 33% των Γερμανών προτιμούσε τη σχόλη από τη δουλειά'το 1979 το νούμερο είχε ανέβει στο 48%. Οι γερμανικές εφημερίδες θορυβήθηκαν: «Δεν είμαστε οκνηροί», έλεγε ένας πηχυαίος τίτλος της Bild Zeitung. Οι στάσεις αυτές αντανακλούσαν το γεγονός ότι κατά μέσον όρο ακόμα και όσοι είχαν δουλειά περνούσαν, μέσα στο έτος, τον ίδιο χρόνο στο χώρο εργασίας τους όσον και έξω, απ'αυτόν. Έδειχναν όμως και τη μεγάλη αντίθεση που υπήρχε ανάμεσα στην ταχύτητα των οικονομικών αλλαγών και στην εμμονή βαθιά ριζωμένων ηθικών παραδόσεων, οι οποίες συνέδεαν την αεργία και τη σχόλη με την ηθική απαξία...
Τη δεκαετία του 1970 ο πληθωρισμός μετεξελίχθηκε από τεχνικό ζήτημα της οικονομικής επιστήμης σε δεδομένο της καθημερινής ζωής και τελικά σε καθοριστικό παράγοντα της ίδιας της πολιτικής. Ο πληθωρισμός εισήγαγε μια νέου τύπου αστάθεια στην οικονομική τάξη και έκανε τον κόσμο να ψηφίζει ως καταναλωτής.
Ο νεοφιλελευθερισμός υποκινήθηκε από τη χρηματοοικονομική απορρύθμιση (το «Μπιγκ Μπανγκ» του Λονδίνου το 1986 πυροδότησε μικρότερες εκρήξεις στο Παρίσι, τη Στοκχόλμη, τη Βιέννη, τη Ρώμη και αλλού), τη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (που κορυφώθηκε με την ενιαία αγορά του 1992), την ανάγκη καταπολέμησης του υψηλού δημοσίου χρέους και την εξασθένηση των κρατικών μονοπωλίων που προκλήθηκε από τις τεχνολογικές αλλαγές ή από την αύξηση του διεθνούς ανταγωνισμού. Παρ’ όλα αυτά οι άλλες χώρες άργησαν ν’ ακολουθήσουν τα χνάρια της Βρετανίας πουλώντας τις μεγάλες εθνικοποιημένες βιομηχανίες’ αμφέβαλαν αν αυτό θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και φοβόνταν μήπως βλάψουν τα εθνικά τους συμφέροντα. Στην ηπειρωτική πλευρά της Μάγχης η εθνική κυριαρχία βάραινε συνήθως περισσότερο από την «κυριαρχία του καταναλωτή» του Βρετανού υπουργού Οικονομικών Τζέφρυ Χάου.
Ο Ντάρεντοφ ανήγγειλε το «τέλος της σοσιαλδημοκρατίας». Μαρξιστές, φιλελέυθεροι, και συντηρητικοί, όλοι συμφώνησαν ότι η σοσιαλδημοκρατία έπνεε τα λοίσθια. Οι σχολιαστές επισήμαιναν ότι ολόκληρο το πολιτικό φάσμα είχε μετατοπιστεί προς τα δεξιά στις δεκαετίες του 1970 και του 1980.
Ὁ φασισμός ἔρχεται μετά τήν ἐπικράτηση τῆς σοσιαλδημοκρατίας, δηλαδή μετά τήν σχετική ἱκανοποίηση τῶν οἰκονομικῶν αἰτημάτων καί ρωτάει «γιατί». «Εἰρήνη» καί «τάξη», ἀλλά γιατί'Ἀποταμίευση, ἀλλά γιατί'εὐζωία, ἀλλά γιατί. Στά ἐρωτήματα αὐτά ὁ λιμπεραλισμός δέν μπορεῖ νά ἀπαντήση.
Ενώ τα φασιστικά κόμματα του πρώτου μισού του 20ου αιώνα επεδίωξαν να καταλάβουν το κράτος και να επιβληθούν στην κοινωνία με σκοπό την εθνική αναγέννηση, τα κινήματα της Νέας Δεξιάς έδωσαν βάρος στην αναμόρφωση, κατ'αρχάς, την αυτοεικόνα της κοινωνίας. Ακολούθησαν μια «μεταπολιτική» πορεία, όπως την περιέγραψαν, δίνοντας πρωταρχική σημασία στη διαφύλαξη της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας επιμέρους κοινωνιών και, κυρίως, της Ευρώπης ως συνόλου. Επεδίωξαν συνειδητά τη διεθνοποίηση και, ιδιαίτερα, τον «εξευρωπαϊσμό» της δεξιάς σκέψης... έπαψαν να θεωρούν το κράτος-έθνος (και τη βιομηχανική κοινωνία) κατάλληλο πλαίσιο για την πολιτική. Από τη γαλλική Nouvelle Droite έως την ιταλική Lega Nord, οι ιδεολόγοι προσέβλεπαν σε μια «ακέραιη, ενιαία Ευρώπη», ένα όραμα που περιελάμβανε ποικίλα στοιχεία λαϊκισμού, ακραίες εκδοχές κοινοτισμού, που χαρακτηρίζονταν ενίοτε τοπικισμός, και αρκετά συχνά μια πρότιμηση προς το ομοσπονδιακό σχήμα... Παρά τον ακραίο παγανιστικό και αντι-κρατικιστικό, ενίοτε, χαρακτήρα του, αυτό το διεθνές εθνικιστικό κίνημα υπέρ μιας «ευρωπαϊκής αναγέννησης» κατέφυγε συχνά στη σμιτιανή σκέψη...
Από τη σύνθεση σπαραγμάτων της σμιτιανής θεωρίας με τα πιο μυθικά συστατικά της νέας δεξιάς σκέψης προέκυψαν συχνά πολύ ιδιόρρυθμες ιδεολογικές μείξεις. Οι Ιταλοί φερ'ειπείν, ανέπτυξαν τις αποκρυφιστικές ανησυχίες του Evola και επιδόθηκαν σε μια συστηματική ενασχόληση με τους μύθους, τη φανταστική λογοτεχνία, ακόμα και την επιστημονική φαντασία'όλα αυτά δύσκολα συμβιβάζονταν με την ψυχρή, αναλυτική προσέγγιση του Schmitt στη φύση του πολιτικού. Κι όμως, δημιούργησαν τον πιο παράξενο συνδυασμό: ο C. Schmitt συντροφιά με τον J.R.R. Tolkien πόζαραν ως ιδεολογικοί ταγοί της Nuova Destra και οι νέοι δεξιοί διανοητές πραγματοποιούσαν συναντήσεις στο Campi Hobbit για να συμμετάσχουν σε σεμινάρια γύρω από τη πολιτική σκέψη του Schmitt...
Το -περιοδικό- Telos υπήρξε αρχικά ένας αγωγός διασποράς των θεωριών της Σχολής της Φρανκφούρτης στην αμερικανική Νέα Αριστερά. Αλλά τη δεκαετία του '80 οι θεωρητικοί του στράφηκαν προς μια περιέργη μείξη κοινοτισμού, λαϊκισμού και φεντεραλισμού, από τη μια, και αντι-κρατισμού και αντι-εθνικισμού, από την άλλη. Το Telos άντλησε έμπνευση κυρίως από τον Gramsci, τον Schmitt και τον Gianfranco Miglio [ο οποίος αντιπάλευε την κυριαρχία, στην ιταλική συνταγματική θεωρία, της καθαρής θεωρίας δικαίου του Hans Kelsen] για να αναπτύξει το όραμα μιας ομοσπονδίας οργανικών κοινοτήτων ενάντια σε μια φιλελέυθερη, κρατικιστική «τεχνοκρατία» που ελεγχόταν από μια «νέα τάξη» πολιτικών, γραφειοκρατών και θεσμικών ακαδημαϊκών. Όπως ο Schmitt και η Ευρωπαϊκή Νέα Δεξιά, έτσι και οι θεωρητικοί του περιοδικού εκτιμούσαν ότι η εποχή του έθνους-κράτους βρισκόταν στο τέλος της...
Πόσο παράδοξος ήταν αλήθεια ο δρόμος που διέσχισαν οι στοχαστές του Telos από τη Σχολή της Φρανκφούρτης μέχρι τη Νέα Δεξιά; Αναμφίβολα, μια κανονιστική άβυσσος χώριζε τη μια πλευρά από την άλλη, και όμως η επιδίωξη να διαφυλαχθεί η ιδιαιτερότητα ενάντια σε έναν αφηρημένο φιλελέυθερο οικουμενισμό που εξάλειφε τη διαφορά και τη γνήσια υποκειμενικότητα μπορούσε να φέρει κοντά τους φιλοσοφικά συντηρητικούς και ένα μέρος της Αριστεράς... τόσο η Αριστέρα όσο και η Νέα Δεξιά αναζητούσαν τρόπους αντίστασης στην ομογενοποίηση και την εργαλειοποίηση των ανθρωπίνων όντων σε έναν «πλήρως διοικούμενο» κόσμο, στον οποίο ο ανθρωπισμός του Διαφωτισμού είχε μεταμορφωθεί σε μια ιδεολογία καταπίεσης... όλες αυτές οι υπαινικτικές εκκλήσεις για μια βιταλιστική υπέρβαση της «εποχής της συλλογικής παρακμής και του πολυτελούς μηδενισμού» έμειναν χωρίς συγκεκριμενους αποδέκτες.
Jan Werner Müller
(Θα επανέλθω επί του θέματος)
(Θα επανέλθω επί του θέματος)
Στη Βρετανία, τη χώρα με την πιο ουσιαστική νομοθεσία για τις φυλετικές σχέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η φυλετική παρενόχληση -ιδίως έξω από τις μεγάλες πόλεις- ήταν ένα σοβαρό πρόβλημα με τάσεις επιδείνωσης. «Το Χάρλουου είναι μια πολύ ρατσιστική πόλη», έλεγε ένας νεαρός μαύρος που είχε μεγαλώσει εκεί. «Αυτοί που μας ενοχλούν είναι μια μειοψηφία λευκών, αλλά οι άλλοι δεν τους σταματούν... Έχω να πάω στο κέντρο της πόλης από το 1991. Στην ουσία είμαστε φυλακισμένοι»...
Έξω από τη Βρετανία, τα επίπεδα ρατσισμού ήταν υψηλότερα και με πολύ λιγότερες αναστολές... «Εκείνο που με προβληματίζει με τα αγγλικά βιβλία», έλεγε ένας Γάλλος εκδότης, «είναι ότι έχουν πολλά παιδιά από διαφορετικές κουλτούρες. Κι εμείς εδώ έχουμε τις διάφορες φυλές μας, αλλά το κοινό δεν θέλει ν'αγοράζει βιβλία που τις απεικονίζουν». Το ρεπουμπλικανικό ιδεώδες της αφομοίωσης που επικρατεί στη Γαλλία είχε ως αποτέλεσμα η εθνοτική πολυμορφία να αντιμετωπίζεται αρνητικά, σαν κάτι που πρέπει να εξαλειφθεί...
Σε όλη τη δυτική Ευρώπητο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέγραψε από το 1984 ως το 1990 μια ανησυχητική αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων... Το 1980 κόμματα με ανοιχτά ομολογημένη τη δεξιά τους ταυτότητα πέτυχαν θεαματικά εκλογικά αποτελέσματα σε εθνικό επίπεδο για πρώτη φορά μετά από πενήντα χρόνια. Στη Γαλλία, το Εθνικό Μέτωπο συσχέτισε μεταξύ τους τα ζητήματα της μετανάστευσης, της ανεργίας και της εγκληματικότητας, και έγινε εθνική δύναμη στα μέσα της δεκαετίας του 1980'ο ηγέτης του Λε Πεν, απέσπασε προσωπικά το 14% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 1988. Στη Δυτική Γερμανία το Ρεπουμπλικανιικό Κόμμα ιδρύθηκε το 1983 με ανάλογη πλατφόρμα και πήρε περίπου 11% το 1992. Ένα πιο βίαιο νεοναζιστικό περιθώριο γέμισε τα πρωτοσέλιδα τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση μετά την ενοποίηση, και σημειώθηκε δε ένα κύμα επιθέσεων ενάντια σε ξενώνες προσφύγων που ζητούσαν άσυλο.
Στην Αυστρία το Κόμμα της Ελευθερίας υπό την ηγεσία του Γερκ Χάιντερ αναδείχτηκε στη πλάτη του μεταναστευτικού ζητήματος. Η αντιμεταναστευτική του κινητοποίηση το 1992 απέτυχε, αφού πρώτα συγκέντρωσε τις υπογραφές 417.000 εκλογέων...
Mark Mazower
Αν θεωρήσουμε την αναβίωση ενός σύγχρονου φασισμού σαν εμφάνιση κάποιου λειτουργικού ισοδύναμου και όχι σαν ένα πιστό αντίγραφο, τότε είναι δυνατή η επανεμφάνιση του φασισμού. Πρέπει όμως η κατανόηση αυτού του φαινομένου να γίνει μέσα από μια έξυπνη σύγκριση των τρόπων λειτουργίας του καιόχι μέσα από μια επιφανειακή παρατήρηση των εξωτερικών συμβόλων.
Η Δυτική Ευρώπηείναι η περιοχή με την ισχυρότερη φασιστική παράδοση μετά το 1945.
Robert Paxton
(Θα επανέλθω επί του θέματος)
(Θα επανέλθω επί του θέματος)
Ποτέ άλλοτε η δυτική Εύρώπηδέν ευρέθηκε τόσο ιστορικά άμήχανη όσο κατά τά τελευταία χρόνια. Ουτε κάν γιά τήν ανατολική Ευρώπη δέν βρέθηκε νά διαθέτη ή δυτική μίαν άντίληψη συνύπαρξης...
Ένα αναγκαστικό προστάδιο πού θά περάση ή δυτική Ευρώπη πρό αυτής της ολοκλήρωσης, θά ειναι ακριβώς ο... εθνικοσοσιαλισμός. Είναι ή αναγκαστική πολιτική τάξη πραγμάτων που απορρέει άπό τήν ιδεολογία τής «ευμάρειας» καί τών «οικονομικών θαυμάτων»!
Ο Δυτικοευρωπαίος που θά θέλη τήν καλοπέρασή του, θά θελήση «κοινοτικά σύνορα» καί «εθνική προστασία» έναντι τών ξένων. Θα πέση έτσι στις άκροδεξιές κυβερνήσεις, που θά του προσφέρουν «προστασία» καί απομονωτισμό. Και επειδή οί νέοι πόλεμοι θά αποδειχθούν μάλλον αδύνατοι, θά βρεθή έτσι μιά σύμμετρη αντίληψη περί Ευρώπης. Ο έθνικοσοσιαλισμός αυτός, που θά έχη επίσης τό έμβλημα τής δημοκρατίας, δέν θά είναι ό παλαιού τύπου εθνικός ανταγωνιστικός εθνικοσοσιαλισμός. Θα είναι απλώς μιά ιδεολογία τής κεκτημένης καλοπέρασης, τής «αναπτύξεως», που δέν θά προσφέρεται γιά διάλογο μέ κανέναν. Καί ακριβώς έτσι θά προκύψη τό νέο, διότι ή δυτική Ευρώπη θά υποχρεωθή νά προσβλέψη στις πραγματικότητες.
γ´
Οραματιζόμαστε... μια ενωμένη Ευρώπη κρατών και όχι τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης... Ούτε εσείς ούτε εμείς οραματιζόμαστε τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού υπερκράτους το οποίο θα πάρει τη θέση των εθνών-κρατών μας και θα τερματίσει τον ρόλο τους ως δρώντων στη διεθνή σκηνή... Στο μέλλον, τα έθνη μας θα παραμείνουν το πρώτο σημείο αναφοράς για τον λαό μας.
Jacques Chirac
Γερμανικό Μπούντεσταγκ. Ιούνιος 2000
Γερμανικό Μπούντεσταγκ. Ιούνιος 2000
Η παρακμή της γεωπολιτικής ισχύος των ΗΠΑ αποτελεί τη βασική πρόβλεψη της ανάλυσης του ιστορικού και συμβούλου του γάλλου Προέδρου Ζακ Σιράκ (Jacques Chirac), Emmanuel Todd, στο βιβλίο του Μετά την Αυτοκρατορία (2003). Το βιβλίο έγινε best seller και σχολιάστηκε πολύ και από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού (άλλωστε ο Todd είχε προβλέψει σε μια προηγούμενη μελέτη του που είχε εκδοθεί το 1976 την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης). Λέγεται μάλιστα ότι το Μετά την Αυτοκρατορία επηρέασε και την αρνητική στάση της Γαλλίας στην απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να εισβάλλει στο Ιράκ. Οι ΗΠΑ, υποστηρίζει ο γάλλος διανοούμενος, έχουν παρακμάσει ως οικονομική, στρατιωτική και ιδεολογική δύναμη, και κατά συνέπεια δεν είναι σε θέση να ελέγξουν έναν κόσμο που «έχει γίνει πολύ μεγάλος, πολύ πυκνοκατοικημένος, με λιγότερους αναλφάβητους και περισσότερο δημοκρατικός»... Έτσι η Ουάσινγκτον αναπτύσσει ένα «θεατρικό μιλιταρισμό» που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη νέων όπλων και στην επιβολή σε μικρές δυνάμεις (π.χ. Ιράκ, Συρία, Λιβύη, Βόρεια Κορέα κλπ). Ωστόσο αυτό δεν είναι σημάδι ισχύος, αλλά ένδειξη αδυναμίας. Η υποτιθέμενη «αμερικανική αυτοκρατορία», υποστηρίζει ο γάλλος διανοούμενος, «είναι σε κατάσταση αποσύνθεσης»... Η ανάλυση του κλείνει με μια βεβαιότητα: «δεν θα υπάρχει», γράφει, «αμερικανική αυτοκρατορία γύρω στο 2050».
Περισσότερο έντονα από το έργο του Todd, το βιβλίο του διευθυντή της μηνιαίας Le Monde Diplomatique Ιγνάσιο Ραμονέ Η γεωπολιτική του Χάους αντανακλά αυτή τη γαλλική μελαγχολική οπτική. Παρόλο που ο συγγραφέας αυτοχαρακτηρίζεται «αριστερός», οι απόψεις του είναι έντονα γκωλικές. Ο Ραμονέ εξετάζει στο βιβλίο του σημαντικά ζητήματα, όπως οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στην εξουσία του εθνικού κράτους, η άνοδος των εθνικισμών, η διεύρυνση του χάσματος Βορρά-Νότου και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η Γεωπολιτική του Χάους υπογραμμίζει τους κινδύνους από την εμφάνιση των χρηματιστηριακών κερδοσκόπων και τη δημιουργία μιας «καζίνο-οικονομίας» που συχνά δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική οικονομία. Επίσης τονίζει την τραγική ανισότητα που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο κόσμο με το πιο πλούσιο ένα πέμπτο του πληθυσμού να διαθέτει το 80% των πόρων και το πιο φτωχό ένα πέμπτο να διαθέτει μόλις το 0,5%. Ακόμη, ο Ραμονέ επισημαίνει με διαύγεια πολλά από τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν σήμερα τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, όπως η αντιφατική σχέση οικονομικής φιλελευθεροποίησης και εκδημοκρατισμού. Ωστόσο πίσω από την επιχειρηματολογία του Ραμονέ κρύβεται η ανησυχία για τις αρνητικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στη γαλλική ταυτότητα: «Η αγορά χωρίς σύνορα και η παγκοσμιότητα (...) θέλουν να επιβάλλουν παντού τους ίδιους κανόνες παραγωγής και τον ίδιο τρόπο ζωής». Αυτό που φαίνεται να ενοχλεί ιδιαίτερα τον διευθυντή της Le Monde Diplomatique -όπως και τον Todd και άλλους γεωπολιτικούς αναλυτές στην Γαλλία και αλλού- είναι ότι ο κυρίαρχος νέος παγκόσμιος τρόπος ζωής δεν είναι ο γαλλικός αλλά ο αγγλοσαξονικός. Θεωρώντας ότι η εξέλιξη του Διαδικτύου δημιουργεί μια νέα ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών σε πληροφορίες, ο γάλλος διανοούμενος δεν μπορεί να κρύψει την πικρία του για το ότι το 60% των υπολογιστών που ήταν συνδεδεμένοι με το Διαδίκτυο το 1996 άνηκαν σε Αμερικανούς και για το ότι η γλώσσα που κυριαρχεί στον κυβερνοχώρο είναι τα αγγλικά.
Στο βιβλίο του Η Αυτοκρατορία της Α-ταξίας ο γάλλος καθηγητής και διευθυντής της Ecole des Hautes Etudes, Alain Joxe (2002), υποστηρίζει ότι στο σύγχρονο κόσμο κυριαρχούν -απόλυτα- οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, γράφει, δεν υπάρχει μια παγκόσμια τάξη, μια αμερικανική αυτοκρατορία με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Αντίθετα, πρόκειται για μια νέα μορφή ιμπεριαλισμού όπου ο εδαφικός έλεγχος είναι πολύ περιορισμένος. Στην πραγματικότητα δηλαδή η «αμερικανική αυτοκρατορία» είναι ένα σύστημα στρατιωτικής και οικονομικής κυριαρχίας που ναι μεν εκτείνεται στο σύνολο του κόσμου, αλλά το οποίο όμως δεν χρησιμοποιεί την άμεση επιβολή ή διακυβέρνηση. Οι ΗΠΑ ελέγχουν τις εξελίξεις μέσω της διαχείρισης της παγκόσμιας «α-ταξίας». Αυτή η «ηγεμονία μέσω του χάους» που βασίζεται στη διατήρηση μιας εύθραυστης διεθνούς ειρήνης αποτελεί τη ρίζα της τρέχουσας διεθνούς «οργάνωσης της βίας». Οι ΗΠΑ αρνούνται να ελέγξουν πλήρως τις γεωγραφικές ζώνες της αναρχίας και της βίας, υιοθετώντας αντίθετα μια πολιτική έμμεσης διαχείρισης, στην οποία κεντρικό ρόλο παίζουν οι γρήγορες στρατιωτικές επεμβάσεις (κυρίως βομβαρδισμοί) και ένα αποκεντρωμένο δίκτυο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που αναλαμβάνουν να απαλύνουν τις ανθρωπιστικές κρίσεις με δεδομένη την απουσία μιας ξεκάθαρης δέσμευσης για την ανασυγκρότηση της πολιτικής εξουσίας σε κράτη όπου αυτή έχει καταρρεύσει (π.χ. Σομαλία). Ωστόσο, υποστηρίζει ο Joxe, λόγω της δυναμικής των διεθνικών αγορών κεφαλαίου και των πολυεθνικών επιχειρήσεων, η ισχύς των εθνικών κυβερνήσεων -συμπεριλαμβανομένης εκείνης των ΗΠΑ- συρρικνώνεται... Η απάντηση στην πρόκληση αυτή, σύμφωνα με τον Joxe, δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική. Η λύση που προτείνει ο γάλλος καθηγητής είναι μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία: οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Μόνο μια Ενωμένη Ευρώπη, τονίζει, μπορεί να αποτελέσει μια πραγματική ηθική εναλλακτική λύση στον αποτυχημένο ιστορικό ρόλο των ΗΠΑ.
Όταν οι μεγάλες δυνάμεις παρακμάζουν γίνονται αδιάφορες, δεν έχουν ενδιαφέρον. Ακριβώς όπως η Αθήνα και η Σπάρτη μετά από την άνοδο της Ρώμης, η Γερμανίακαι η Γαλλίαείναι αδιάφορες τώρα. Μερικοί άνθρωποι υποστηρίζουν πόσο θαυμάσιο είναι είναι ότι η Ευρώπη έχει γίνει ειρηνική, αλλά αυτοί οι άνθρωποι γνωρίζουν τίποτα από ιστορία; Μια αναπόφευκτη συνέπεια των μεγάλων δυνάμεων που οδεύουν προς την παρακμή είναι ότι γίνονται ειρηνικότερες. Δεν πρέπει να αναμένουμε τίποτα λιγότερο απ'αυτούς.
Η αναρχία είναι η βασική αιτία και η βασική συνθήκη της διεθνούς πολιτικής και έτσι είναι παρούσα και στην Ευρώπη. Αλλά δεν έχει τις ίδιες επιπτώσεις... Εν πάση περιπτώσει, ποιος νοιάζεται για την αναρχία στην Ευρώπη; Τι υπάρχει να μετριαστεί, να αμβλυνθεί εκεί; Ότι υπήρχε έχει μετριαστεί ήδη. Οι χώρες πολεμούν, παρακμάζουν και γίνονται ειρηνικότερες.
Όπως και να'χει, η Ευρώπη θα γίνει ενδιαφέρουσα μόνο όταν διαμορφώσει μια πραγματικά ενοποιημένη κυρίαρχη χώρα, αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί σύντομα. Η Ευρώπη είναι βαρετή και εύπορη. Είναι σε ευτυχή θέση, ας την απολαύσει λοιπόν.
...το να διαλυθεί τώρα το ΝΑΤΟ θα έριχνε την Ευρώπη σε βαθιά ανασφάλεια... Θα ήταν στρατηγική καταστροφή... αν οι Ηνωμένες Πολιτείες γύριζαν την πλάτη τους στην Ευρώπη, το ΝΑΤΟ θα κατέρρεε και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υφίστατο κραδασμούς μέχρι σημείου αποσύνθεσης. Η Γερμανίαθα πρόβαλλε ως η κυρίαρχη δύναμη στα δυτικά της ηπείρου, και η Ρωσίαως η ενοχλητική δύναμη στα ανατολικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείεςθα έχαναν μεγάλο μέρος του διεθνούς κύρους τους, και συνάμα θα έχαναν τα μέσα για να βοηθήσουν να εμποδιστεί η ευρωπαϊκή αστάθεια που θα οδηγούσε για άλλη μια φορά σε διεθνή σύγκρουση.
Christoph Bertram
1995
1995
Την άνοιξη του 1999, το ΝΑΤΟ ξεκίνησε πόλεμο εναντίον της Σερβίας στο Κοσσυφοπέδιο. Είναι αλήθεια ότι επρόκειτο για μικρή σύγκρουση, αλλά το γεγονός παραμένει ότι μετά τη λήξη του Ψυχρού πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διεξάγει πόλεμο στην Ευρώπη και όχι στη Βορειοανατολική Ασία.
John Mearsheimer
Όλοι μας θυμώμαστε τον όρο Δανεισμού -όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες προμήθευαν τη Βρετανία με καταστροφείς και άλλα υλικά για να πολεμήσουν τους Γερμανούς- αλλά ο όρος Εκμισθώσεως συχνά λησμονείται. Με τον όρο Εκμισθώσεως οι Βρετανοί παρέδωσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν όλες τις ναυτικές εγκαταστάσεις τους στο δυτικό ημισφαίριο. Με τον έλεγχο αυτών των εγκαταστάσεων και τον ρόλο που έπαιζε το Ναυτικό των ΗΠΑ στις περιπολίες στον Ατλαντικό, οι Βρετανοί αναγκάστηκαν να δώσουν στους Αμερικανούς τα κλεδιά του Βορείου Ατλαντικού, ο οποίος άλλωστε ήταν η δίοδος της Ευρώπης προς τον κόσμο.
Μια λογική εκτίμηση του κόστους που είχε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος για τον κόσμο ήταν περίπου πενήντα εκατομμύρια νεκροί (στρατιώτες και πολίτες). Σ'αυτόν τον πόλεμο η Ευρώπη είχε κομματιαστεί, και τα έθνη είχαν ρημαχτεί. Αντίθετα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχασαν γύρω στο μισό εκατομμύριο στρατιώτες και δεν είχαν σχεδόν καθόλου απώλειες πολιτών. Στο τέλος του πολέμου, η αμερικανική βιομηχανία ήταν πολύ πιο ισχυρή από ό,τι πριν από τον πόλεμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν το μοναδικό εμπόλεμο έθνος για το οποίο ίσχυσε αυτό. Δεν βομβαρδίστηκε καμμία αμερικανική πόλη (εκτός από το Περλ Χάρμπορ), δεν υπήρξε ξένη κατοχή σε καμμία αμερικανική περιοχή (εκτός από δύο μικρά νησιά στς Αλεούτιες Νήσους), και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέστησαν λιγότερο από το 1 τοις εκατό των απωλειών του κόσμου. Με αυτό το τίμημα, οι Ηνωμένες Πολιτείες βγήκαν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έχοντας όχι μόνο τον έλεγχο του Βόρειου Ατλαντικού αλλά και ως κυρίαρχοι των ωκεανών [και άρα του εμπορίου] όλου του κόσμου. Επίσης κατείχαν τη Δυτική Ευρώπη, διαμορφώνοντας τις μοίρες χωρών όπως η Γαλλία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ιταλία, ακόμη και η Μεγάλη Βρετανία. Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέκτησαν και κατέλαβαν την Ιαπωνία, σχεδόν ως αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών εκστρατειών...
Να μια ερώτηση: Η ξεκάθαρη ανάδυση των Ηνωμένων Πολιτειών το 1945 ως η αποφασιστική παγκόσμια δύναμη ήταν ένα ιδιοφυές μακιαβελικό παιχνίδι; Οι Αμερικανοί πέτυχαν παγκόσμια υπεροχή με κόστος 500.000 νεκρούς, σε έναν πόλεμο όπου χάθηκαν πενήντα εκατομμύρια άλλοι. Ήταν ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ ιδιοφυώς αδίστακτος, ή το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έγιναν υπερδύναμη ήταν κάτι που απλά συνέβη κατά τις προσπάθεια του Ρούζβελτ να επιβάλει τις «τέσσερις ελευθερίες» και την Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών;...
George Friedman
.~`~.
II
Interview with French Front National Leader Marine Le Pen
II
Interview with French Front National Leader Marine Le Pen
SPIEGEL: Ms. Le Pen, having won 25 percent of the French vote, your Front National party stands as one of the primary beneficiaries of the May 25 European Parliament election. How could such a thing come to pass?
Le Pen: The French want to regain control of their own country. They want to determine the course of their own economy and their immigration policies. They want their own laws to take precedence over those of the European Union. The French have understood that the EU does not live up to the utopia they were sold. It has distanced itself significantly from a democratic mode of operation.
SPIEGEL: Yet, prior to the election, it was said that the establishment of lead candidates for the two biggest groups -- Jean-Claude Juncker for the center-right and Martin Schulz for the center-left -- would strengthen democracy in the EU.
Le Pen: That is totally bogus. Everybody knew that the parliament wouldn't be making the final decision on the next president of the European Commission.
SPIEGEL: Do you want to destroy Europe?
Le Pen: I want to destroy the EU, not Europe! I believe in a Europe of nation-states. I believe in Airbus and Ariane, in a Europe based on cooperation. But I don't want this European Soviet Union.
SPIEGEL: The EU is a vast project for peace. It has helped ensure 70 years without war on the Continent.
Le Pen: No. Europe is war. Economic war. It is the increase of hostilities between the countries. Germans are denigrated as being cruel, the Greeks as fraudsters, the French as lazy. Ms. Merkel can't travel to any European country without being protected by hundreds of police. That is not brotherhood.
SPIEGEL: You now intend to head to Brussels only to fight the system.
Le Pen: And why not? The EU is deeply harmful, it is an anti-democratic monster. I want to prevent it from becoming fatter, from continuing to breathe, from grabbing everything with its paws and from extending its tentacles into all areas of our legislation. In our glorious history, millions have died to ensure that our country remains free. Today, we are simply allowing our right to self-determination to be stolen from us.
SPIEGEL: In truth, though, you didn't win the elections because of the EU, but because the French are furious with their economic situation and with President François Hollande. Have you thanked him?
Le Pen: No. Then I would have had to call Nicolas Sarkozy as well. France is in this situation because the conservative Union for a Popular Movement (Sarkozy's party) and the Socialists (Hollande's party) submitted to European treaties. These treaties promote German interests quite well, but they are poor at defending France's interests.
SPIEGEL: Germany is to be blamed for France's misery?
Le Pen: Whenever I hear people utter anti-German sentiments, I say: You can't blame Germany for defending its own interests. I can't blame Ms. Merkel for saying she wants a strong euro. I place the blame with our own leaders who are not defending our interests. A strong euro is ruining our economy.
SPIEGEL: Why would you say that the euro is only helping Germany?
Le Pen: For a very simple reason: It was created by Germany, for Germany.
SPIEGEL: It was François Mitterand who wanted the euro in order to contain Germany. In fact, it was difficult for the Germans to give up their beloved deutsche mark.
Le Pen: That's another story. Mitterand wanted to push integration forward with the euro. But from an economic standpoint, the euro is German. Were we to return to our national currencies, the D-Mark would be the only one to appreciate in value, which would be a competitive disadvantage for Germany. Our currency, by contrast, would be devalued, which would give us a bit of room to breathe.
SPIEGEL: In other words, votes for EU-skeptics are votes against Germany?
Le Pen: There's no doubt that the model we are advocating is less positive for Germany than the current model. Germany has become the economic heart of Europe because our leaders are weak. But Germany should never forget that France is Europe's political heart. What is happening here today foreshadows what will happen in the rest of Europe in the coming years: the great return of the nation-state, which they wanted to obliterate.
SPIEGEL: Do you see Angela Merkel as an enemy?
Le Pen: I have respect for leaders who defend the interests of their countries. Her policies are positive for Germany, but they are unfortunately harmful for all other countries. My warning is: Be careful Ms. Merkel. If you don't see the suffering that has been imposed on the rest of the European people, then Germany will make itself hated. She believes it is possible to pursue policies In other countries against the will of the people. She would never do that in Germany, where election results are being respected. But she wants to impose her policies on others. This will lead to an explosion of the European Union.
SPIEGEL: Do you really want France to leave the euro?
Le Pen: I have been saying that since the French presidential election campaign. It is a difficult issue and I have taken a big risk. I know very well that the political classes have spread fear among the electorate: Without the euro, the sun will cease shining, the rivers will stop flowing, we will enter an ice age...
SPIEGEL: An end to the euro would surely lead to an economic disaster.
Le Pen: I don't believe that at all. It would be an unbelievable opportunity. If we don't all leave the euro behind, it will explode. Either there will be a popular revolt because the people no longer want to be bled out. Or the Germans will say: Stop, we can't pay for the poor anymore.
SPIEGEL: You are now bringing 24 representatives with you to Brussels ...
Le Pen: ... as the fourth biggest party group behind the German Christian Democrats, the Italian Democratic Party and the German Social Democrats.
SPIEGEL: But to build a parliamentary group, you need representatives from seven different countries. You have an agreement with the Dutch right-wing populist Geert Wilders, the FPÖ from Austria, the Lega Nord from Italy and Vlaams Belang from Belgium, but that isn't enough.
Le Pen: I am optimistic that we will be able to establish a parliamentary group. I have a series of meetings coming up soon.
SPIEGEL: The United Kingdom Independence Party (UKIP), though EU-skeptic, has refused to cooperate with you. Party head Nigel Farage has said the Front National is anti-Semitic.
Le Pen: And David Cameron says that UKIP members are crazy and racist. I think it is good that UKIP is as strong as we are. But they already have a parliamentary group and see us as competition. Hence, the insulting accusations.
SPIEGEL: Would you like to work together with UKIP?
Le Pen: It would certainly be a possibility. We have the same fundamental approach to Europe.
SPIEGEL: You and your possible allies are all opposed to the European Union. But what, for example, do you have in common beyond that with someone like Geert Wilders?
Le Pen: That's enough!
SPIEGEL: He is in favor of gay rights while you are opposed to gay marriage.
Le Pen: Why should I care about that? For me, the fight for sovereign nations is enough. Everybody should be able to choose according to his own values and history, within a European civilization that we all belong to.
SPIEGEL: You have excluded the possibility of cooperating with right-wing extremists such as the Golden Dawn party from Greece or the German neo-Nazi party NPD. What about Germany's euro-skeptic party AFD?
Le Pen: They have yet to show interest in such a cooperation. We share certain viewpoints with the AFD, but they are not a party of the people. Rather they are an elitist party with a different structure from ours.
SPIEGEL: Is France actually suffering from a kind of depression?
Le Pen: There's something to it. We used to be one of the richest countries in the world, but we are now on a path towards under-development. This austerity that has been imposed on the people doesn't work. The people will not allow themselves to be throttled without revolting.
SPIEGEL: Still, the French sovereign debt is massive.
Le Pen: The French debt will remain massive. The more austerity one imposes, the more growth suffers, the lower tax revenues remain and the higher the budget deficit. Plus, the government has saved by making cuts to useful expenditures instead of to the damaging expenditures. Savings should be made with cuts to the generous social system, which grants illegal immigrants the same protections as it does our citizens. And with welfare fraud; and with the EU contributions, which rise every year.
SPIEGEL: Does the Front National want France to return to the early 1960s: A protectionist state that steers the economy, an authoritarian head of state and less immigration?
Le Pen: It is undeniable that the French were in a better situation then than they are today. I don't look in the rearview mirror. But there was no need for us to experience an end to social progress since then. It makes no sense that we took on 10 million foreigners within a period of 30 years.
SPIEGEL: Do you really think that France can hide from the world?
Le Pen: I'm not talking about autarky. I'm not crazy. We need an intelligent protectionism. We need customs duties again -- though not for countries that have the same social (security) levels as we do. That's fair competition. The problem is the total opening of borders and allowing the law of the jungle to prevail: The further a company goes today to find slaves, which it then treats like animals and pays a pittance, without regard for environmental laws, the more it earns.
SPIEGEL: Is free trade really such a bad thing?
Le Pen: Trade has always existed, but we used to defend our strategic interests. Could you imagine the United States allowing (French engineering giant) Alstom to purchase General Electric? I don't think so. And I don't want (Germany's) Siemens to buy Alstom. I want Alstom to remain French. That is strategically important for my country's independence.
SPIEGEL: But Alstom has major problems.
Le Pen: One could nationalize a company, even if only temporarily, in order to stabilize it.
SPIEGEL: When you took over the Front National in a desolate state from your father in 2011, did you really think that it could become France's strongest party?
Le Pen: Of course, otherwise I wouldn't have done this. If I didn't believe that we had a chance of coming to power, then I would have focused on taking care of my three children or gardening.
SPIEGEL: Since taking over leadership of the party, you have worked on the "de-demonization" of Front National. Have you finally achieved that with this election result?
Le Pen: Certainly among the people. But the elite, of course, continue to defend themselves. But are we treated like every other party? No. Not by the press and certainly not by the political classes.
SPIEGEL: What is the real Front National? On the one hand, you have your young deputy Florian Philippot, a self-described Gaullist. On the other, you have your father, who recently said that "Monseignor Ebola" could solve the global population explosion within three months.
Le Pen: He did not say "could". And that was not his wish, it was merely a concern he expressed. You know, they used to describe Gaullism as being the "metro crowd at rush hour." That's where you find Jean-Marie Le Pen and Florian Philippot, you find craftsmen, heads of companies and civil servants. We want to represent all the French people with ideas that are neither left nor right: patriotism, defense of the identity and sovereignty of the people. If a person like me is described as being extreme-left and extreme-right at the same time, then that isn't far off the mark.
SPIEGEL: Front National is an anti-immigration party. Polls show that immigration is the issue of greatest concern to voters.
Le Pen: Yes, we support putting a stop to immigration.
SPIEGEL: Why such xenophobia?
Le Pen: Xenophobia is the hatred of foreigners. I don't hate anyone.
SPIEGEL: In Germany today, there is far more immigration than in France. Despite this, there are no parties like yours.
Le Pen: We have millions of unemployed and cannot afford any more immigration. Where are they supposed to live? It is not viable.
SPIEGEL: Is your success the product of the failure of the elite? Socialist politician Samia Ghali argues that the French wanted someone who spoke to their hearts and that you, unfortunately, were the only one who did so.
Le Pen: Our political class no longer has any convictions. You can only pass along the beliefs that you hold. They no longer believe in France -- they have a post-national worldview. I call them France-skeptics. That's why democracy is collapsing here in France.
SPIEGEL: Prime Minister Manuel Valls still has convictions. They just aren't the same ones that you have.
Le Pen: I don't believe that. He is a man with no convictions whatsoever, just like Nicolas Sarkozy. These are people who will tell you anything just to further their little careers.
SPIEGEL: Perhaps you're simply saying that because Valls, who was interior minister before becoming premier, is the only member of the government who is actually even popular with your voters.
Le Pen: He is popular because the others in the government are unpopular. Interior ministers are always popular because they give people the feeling that they are taking care of security, even when they are just people with tough words and a soft hand.
SPIEGEL: Do you think you'll make it into second round of voting in the 2017 presidential elections?
Le Pen: I think that is a very credible hypothesis, yes. Everyone admits that today. If you look at the polls you'll notice that we have at least as many potential voters among non-voters as we do among voters. I have said, and I believe that we will, come to power within the next 10 years. It may even happen faster than some can imagine.
SPIEGEL: Hollande is less popular than any president who preceded him. Are you already focusing your presidential campaign entirely on Nicolas Sarkozy?
Le Pen: I don't shoot at ambulances. Sarkozy is already finished as a candidate.
SPIEGEL: You mean because of his entanglement in the finance scandal surrounding his UMP, which has already forced party boss Jean-François Copé to resign?
Le Pen: Yes. Now he's finished. He cheated. He violated the laws of the Republic and spent twice as much on his campaign as is allowed by law. By doing so, he has totally disqualified himself. Incidentally, I regret it, because I would like to have had him as an opponent.
SPIEGEL: Why?
Le Pen: Because he is who he is.
SPIEGEL: Why are you supporting Russian President Vladimir Putin in his position against Europe in the Ukraine crisis?
Le Pen: I do not support Putin against Europe. This is a caricature. I support a federalist Ukraine. The EU poured fuel on the fire by proposing an economic partnership to a country known to look half to the East and half to the West.
SPIEGEL: Do you admire Putin?
Le Pen: I have a certain admiration for Vladimir Putin because he doesn't allow decisions to be forced upon him by other countries. I think he focuses first and foremost on what is good for Russia and the Russians. As such, I have the same respect for Putin that I do for Ms. Merkel.
SPIEGEL: Putin isn't a democrat.
Le Pen: Oh really? He isn't a democrat? There are no elections in Russia?
SPIEGEL: There is no freedom of the press, for example.
Le Pen: But you think that there is real freedom of the press in France? Ninety-nine percent of the journalists are leftists!
SPIEGEL: That's what you think. But journalists aren't killed and they aren't locked up.
Le Pen: To be honest, there are many things said about Russia because they have been demonized for years at the behest of the USA. It is part of the greatness of a European country to develop one's own opinion and to not view everything through the US lens. We have no lesson to teach Russia if we concurrently roll out the red carpet to Qatar, Saudi Arabia and China.
SPIEGEL: So you are more opposed to the US than you are in favor of Russia?
Le Pen: The Americans are trying to expand their influence in the world, particularly in Europe. They are defending their own interests, not ours. I am in favor of a multi-polar world in which France once again takes its position as the leader of non-aligned states, not with the US, not with Russia and not with Germany. One should strive to be neither slave nor master.
SPIEGEL: Ms. Le Pen, we thank you for this interview.
.~`~.
III
Επιλογικές αναφορές
III
Επιλογικές αναφορές
Η μέχρι θανάτου υπεράσπιση όσων μεγάλων και σπουδαίων έχουν ως τώρα κατακτηθεί, η αξιοποίηση τους, η οργάνωση της οικονομικής και πολιτικής ζωής της Ευρώπης... όλα αυτά εκ πρώτης όψεως θα ήταν ικανά να αποτελέσουν έναν σαφή και συγκεκριμένο στόχο, ένα πρόγραμμα που θα συσπείρωνε γύρω του οπαδούς και θα δημιουργούσε συναίνεση, αν δεν συνέβαινε σε αυτήν ακριβώς την πολιτικήαποστολή η Γερμανία να αποδεικνύεται τόσο αποφασιστικά και αμετακίνητα κατώτερη από το έργο που έχει να επιτελέσει.
Η εμφατική απόφαση των Γερμανών να οργανώσουν την Ευρώπη ιεραρχικά, σαν μια πυραμίδα με τη Γερμανία στην κορυφή, είναι γνωστή σε όλους... Σε όλες τις χώρες, ακόμη και σ'αυτές που έως χτες κρατούσαν μια μάλλον σαφή αντιγερμανική στάση, δεν έλειπαν οι πολιτικές προσωπικότητες και τα ρεύματα που ήταν έτοιμα να παραδεχτούν... ότι τα εθνικά κράτη έπρεπε να δώσουν τη θέση τους σε πολύ μεγαλύτερες πολιτικές οντότητες...Έτσι η έννοια της ιεραρχικής οργάνωσης της Ευρώπης δεν ήταν από μόνη της απαράδεκτη.
Όμως αυτό που εντυπωσιάζει όποιον έρθει σε επαφή με τους Γερμανούς είναι καθαρά η μηχανική και υλιστική τους αντίληψη για την ευρωπαϊκή τάξη. Γι'αυτούς, οργάνωση της Ευρώπης σημαίνει να αποφασίζουν πόσο απ'αυτό ή από εκείνο το ορυκτό πρέπει να παραχθεί και πόσοι εργάτες πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Δεν τους περνά από το μυαλό ότι καμιά οικονομική τάξη πραγμάτων δεν μπορεί να ισχύσει αν δεν βασίζεται σε μια πολιτική τάξηκαι ότι, για να κάνεις τον Βέλγο ή τον Βοημό εργάτη να δουλέψει, δεν αρκεί να του υποσχεθείς έναν ορισμένο μισθό...
Luciolli. L
1942
1942
«Την άνοιξη του 1942 ένας νεαρός Ιταλός διπλωμάτης ονόματι Λουτσόλλι γύρισε στην πατρίδα του μετά από ενάμιση χρόνο υπηρεσία στην πρεσβεία του Βερολίνου. Η πρώτη του δουλειά στη Ρώμη ήταν να καταγράψει τις σκέψεις του... Όταν επέστησαν την προσοχή του Μουσολίνι στο μνημόνιο του, σχολίασε ότι 'δεν είχε διαβάσει τίποτα τόσο σημαντικό και επιβλητικό εδώ και πολύ καιρό'».
Ίσως ο πιο πρόσφορος τρόπος να ερμηνεύσει κανείς την Ευρωπαϊκή Ένωσηείναι ως παραχώρηση των δυτικοευρωπαϊκών εθνών-κρατών στον καπιταλισμό. Με άλλα λόγια, η ύπαρξη της βασίζεται στο γεγονός ότι τα κράτη-μέλη αναγνωρίζουν πως η εθνική οικονομική πολιτική δεν μπορεί να εξασφαλίσει την επιτυχία και βλέπουν πως η ευημερία τους εξαρτάται από εκείνα τα είδη συνεργασίας και συντονισμένης δράσης που επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Να γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει εξαιρετικά σημαντική ως οικονομική οντότητα'αποτελεί μέρος της προσπάθειας να προσαρμοστεί ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός στις ανάγκες μιας ολοένα πιο παγκοσμιοποιημένης εποχής.
Όμως τα οικονομικά δεν είναι το παν και η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου δεν σημαίνει ότι το έθνος-κράτος είναι τελειωμένο στην Ευρώπη, όπως ισχυρίζονται πολλοί σήμερα. Ο Ιταλός Λουτσόλλι επέκρινε τη ναζιστική Νέα Τάξη επειδή προϋπέθετε ότι τα υλικά αγαθά αρκούσαν για να δημιουργηθεί στους Ευρωπαίους των διαφόρων εθνοτήτων το αίσθημα ότι άνηκαν σε μια κοινότητα, αλλά η κριτική του θα μπορούσε να ασκηθεί πιο βάσιμα εναντίον του «δημοκρατικού ελλείμματος». Το ζήτημα είναι ότι ο καπιταλισμός δεν δημιουργεί κανένα αίσθημα του ανήκειν ικανό να συναγωνιστεί το αίσθημα που νιώθουν οι περισσότεροι άνθρωποι για το κράτος στο οποίο ζουν. Άλλωστε, αν κάτι κάνει ο σύγχρονος καπιταλισμός, είναι να καταστρέφει τις παλιές μορφές ταξικής αλληλεγγύης και να δημιουργεί στα άτομα μεγαλύτερη ανασφάλεια, καθιστώντας έτσι άλλες μορφές συλλογικής ταυτότητας όλο και πιο σημαντικές...
«Η συνείδηση του έθνους παραμένει απείρως ισχυρότερη από μια αίσθηση της Ευρώπης», έγραφε ο Ραϋμόν Αρόν το 1964. Το ίδιο ισχύει και σήμερα, γι'αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωσημάλλον δεν θα πάψει να είναι, όπως έλεγε ένας Βέλγος διπλωμάτης, «οικονομικός γίγαντας, πολιτικός νάνος και στρατιωτικό σκουλήκι».
Mark Mazower
.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
*
Γαλλία
Γαλλία
*
Ε.Ε
Ε.Ε
- Το ιστορικό υπόβαθρο της Ε.Ε ως νεοπαραδοσιακή αντίδραση και η μεταστροφή στην έννοια της «Ευρώπης».
*
Ευρώπη
Ευρώπη
*
Γερμανικά
Γερμανικά
*
Πολυπολικότητα
Πολυπολικότητα
*
Ιδεολογικά
Ιδεολογικά
*
Νεομεσαιωνισμός - New medievalism
Νεομεσαιωνισμός - New medievalism
*
- Ε.Ε.
- Ευρώπη.