Οι διατλαντικές σχέσεις εν μέσω της κρίσης και ορισμένες συμπληρωματικές σημειώσεις.

Οι συζητήσεις σχετικά με την συνεργασία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην εποχή της κρίσης έχουν χρωματιστεί, διεθνώς, με μια αυξανόμενη χροιά ανησυχίας. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα άλλης μιας σημαντικής υποχώρησης και οδεύει προς μια παγκόσμια οικονομική ύφεση.

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ αποτελούν τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και είναι πολύ στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Οι πιο πιεστικές προκλήσεις είναι η συνεχιζόμενηκρίση της απασχόλησης και η μείωση των προοπτικών για μια οικονομική ανάπτυξη. Η αποτυχία των πολιτικών φορέων, ειδικά εκείνων στην Ευρώπηκαι στις Ηνωμένες Πολιτείες, να χαράξουν μια αποτελεσματική πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας και την πρόληψη των προβλημάτων όπως αυτό του χρέους και την κλιμάκωση της οικονομικής αστάθειας αποτελεί την πιο δυσοίωνη προοπτική για το 2014.

Οι διατλαντικές σχέσεις, όπως ορίζονται μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1), βιώνουν σήμερα μια κρίση καθότι η τρέχουσα παγκόσμια τάξη δεν βασίζεται πλέον στον πόλεμο ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση (2). Από την μια πλευρά η ΕΈ, σύμφωνα με τους αμερικανούς εμπειρογνώμονες, οφείλει πλέον να φροντίζει για την ευημερία και την ασφάλεια της, δίνοντας επίλυση στις αναταραχές στα σύνορα της (Λιβύη, Συρία), έτσι ώστε να αξιολογήσει εκ νέου την σχέση της με τις ΗΠΑ (2). Από την άλλη πλευρά, οι δράσεις της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στη Νότια Ευρώπη είναι όλο και περισσότερο προσανατολισμένες στην εσωτερική πολιτική, ενώ η ολοκληρωμένη εξωτερική πολιτική παρέμεινε μόνο μια δήλωση βουλήσεως. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια ήρθαν στο φως σημαντικές διαφορές στις διατλαντικές σχέσεις, όσον αφορά τις μεθόδους καταπολέμησης της τρομοκρατίας, την κλιματική πολιτική, την στρατηγική δράσης στο Αφγανιστάν, των σχέσεων με τη Ρωσία και την φορολογική πολιτική. Οι δύο πλευρές έχουν πολλές κοινές αξίες και ανησυχίες (2), και οι σχέσεις γίνονται όλο και πιο αλληλεξαρτώμενες και πολύπλοκες σε κάθε επίπεδο.

Οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν πως ο γενικός τόνος των διατλαντικών σχέσεων κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα υπήρξε αρκετά θετικός. Ωστόσο, ένας εποικοδομητικός τόνος δεν ισοδυναμεί απαραιτήτως με απτά αποτελέσματα στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν έρθει πρόσφατα σε συνεχείς αντιπαραθέσεις δημιουργώντας επικίνδυνες τριβές μεταξύ τους. Παρόλο τις αυξανόμενες αντιξοότητες, οι πολιτικές ελίτ τονίζουν ότι και οι δύο πλευρές του Ατλαντικού συνδέονται στενά και εξακολουθούν να μοιράζονται τις ίδιες αξίες (2). Τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ, συνειδητοποιούν ότι υπάρχει ένας τεράστιος ιστός οικονομικής και στρατηγικής αλληλεξάρτησης γύρο από την συνεργασία τους μιας και η διατλαντική σχέση είναι μια μοναδική κινητήρια δύναμη.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, στο Συνέδριο Ασφάλειας στο Μόναχο, ο αμερικανός Αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι η στρατηγική στροφή της Ουάσιγκτον προς την Ασία (3) δεν θα έχει καμία επίπτωση στην ακμάζουσα σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Τα λόγια του κου. Μπάιντεν είχαν σαφώς ως στόχο να καθησυχάσουν την Ευρώπη τονίζοντας ότι, παρά κάποιες δυσκολίες, η διατλαντική σχέση είναι άθικτη. Επισήμαινε επανειλημμένα ότι Αμερική και Ευρώπη δεν ήταν ποτέ πιο κοντά.

Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Αντιπρόεδρου, τα φαινόμενα τείνουν να επιβεβαιώνουν ότι υπάρχουν σύννεφα πάνω από τις Διαντλαντικές σχέσεις ιδιαίτερα μετά τις αποκαλύψεις για παράνομες παρακολουθήσεις των συνομιλιών των ευρωπαίων εταίρων τους από την αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας. Η όλη υπόθεση έχει προκαλέσει μια έντονη «θύελλα» δημόσιας εχθρότητας απέναντι στην Ουάσιγκτον σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες θεωρώντας ότι οι Αμερικανοί έχουν πλέον ξεπεράσει τα όρια. Η αντίδραση παραμένει ισχυρή στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Γερμανία που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε αυτά τα θέματα δεδομένης της ιστορίας της και ειδικότερα μετά την επαλήθευση ότι παρακολουθούσαν το προσωπικό κινητό τηλέφωνο της Γερμανίδας Καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ. Το φαινόμενο των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, βέβαια, δεν είναι τωρινό χρονολογείται από την δεκαετία του 1970 όταν το οργανωμένο έγκλημα και η τρομοκρατία (4) είχαν κάνει την παρουσία τους αισθητή αλλά και επικίνδυνη για την Δημόσια Τάξη των χωρών, ως επί το πλείστον, του Δυτικού κόσμου. Εξ αιτίας αυτών των φαινομένων, αλλά πάντα υπό την κάλυψη των Δικαστικών Αρχών, οι αρμόδιες Αρχές των χωρών προχωρούσαν όλο και περισσότερο στην επέκταση των παρακολουθήσεων με αποτέλεσμα να φθάσουμε στο σημερινό σημείο που η λειτουργία τους έχει γίνει ανεξέλεγκτη (4). Η Ηλεκτρονική Τεχνολογία τροφοδοτεί συνεχώς την κοινωνία με μεθόδους που είναι προκλητικές για τις Αρχές και εάν δεν ληφθούν μέτρα για τον έλεγχό της, θα καταλήξουμε στο φαινόμενο του πάλε ποτέ Σοβιετικού Μπλοκ όπου ο κάθε πολίτης παρακολουθούσε τον άλλο. Έτσι κατέληξαν, μετά τις αποκαλύψεις του αμερικανού αναλυτή της Σ.Ι.Α. Σνόουντεν, οι Νατοϊκοί σύμμαχοι να κατηγορεί ο ένας τον άλλον ότι παρακολουθείτο. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να κατευνάσουν ορισμένους από τους στενότερους συμμάχους τους καθώς οι επιβεβαιώσεις περί αμερικανικής κατασκοπείας διαδέχονται η μία την άλλην σε ανησυχητικά γρήγορους ρυθμούς. Οι τελευταίες, όμως, εξελίξεις στο σκάνδαλο των υποκλοπών κάθε άλλο παρά θετικές είναι. Για πρώτη φορά, στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Βραζιλία και η Γερμανία, καταρτίζουν ένα σχέδιο ψηφίσματος στον ΟΗΕ ώστε να δοθεί τέλος στην ανεξέλεγκτη κατασκοπεία και την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής. Η πράξη αυτή σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη διεθνή προσπάθεια να καταδικαστεί η διεθνή κατασκοπική δραστηριότητα της Αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας. Το θέμα απέχει πολύ από το να επιλυθεί και οι ΗΠΑ πρέπει να προετοιμαστούν για μια νέα δύσκολη εποχή στη διεθνή σκηνή (5).

Οι περισσότερες Αρχές θα φροντίσουν να ομαλοποιηθεί ο διατλαντικός διάλογος υπάρχει, όμως, μια αδιαμφισβήτητη τάση προς πιο εσωστρεφείς τάσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού (6). Οι Ηνωμένες Πολιτείες διανύουν μια φάση αυξημένου απομονωτισμού (7) που ενδεχομένως να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις για την Διατλαντική Συνεργασία Εμπορίου και Επενδύσεων. Από την πλευρά της, η ΕΕ ασχολείται κυρίως με το μέλλον και τη σταθερότητα της ένωσης που, εξαρτάται από μια πληθώρα θεμάτων, όπως την οικονομική κρίση ή τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών που, ενδεχομένως την φέρουν στα πρόθυρα διάλυσης. Εν μέσω της κρίσης χρέους η Ελλάδα είναι το μήλο της έριδος για το οποίο οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν πολύ διαφορετικές απόψεις και λύσεις. Οι Γερμανοί υποστηρίζουν, ακλόνητα, ότι η λιτότητα είναι ο καλύτερος τρόπος για την έξοδο από την κρίση, ενώ οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα πρέπει να επικεντρωθεί πλέον στην ανάπτυξη.

Οι πρόσφατες εξελίξεις, όπως η σύγκρουση για την αντιμετώπιση της Λιβύης, η την διαχείριση της κρίσης του ευρώ ή το σκάνδαλο των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, απεικονίζουν μερικές από τις διαφορές Ευρωπαίων και Αμερικανών. Η υπόθεση βέβαια αυτή θα αποδείξει κατά πόσον οι Διατλαντικές Σχέσεις θα διατηρήσουν τους παλαιούς δεσμούς τους ή θα διαταραχθούν και μέχρι ποίου σημείου, αφού η σοβαρότητά της αγγίζει ακόμη και τους Αρχηγούς των χωρών – μελών και Κυβερνήσεων της Βόρειο Ατλαντικής Συμμαχίας. Για να υπάρξει πρόοδος, τόσο οι ηγέτες της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ θα πρέπει να ανταποκριθούν στις διεθνείς ευθύνες τους και βρουν κοινές απαντήσεις σε σοβαρές προκλήσεις, μερικές των οποίων είναι εκτός διατλαντικών σχέσεων, διατηρώντας ανέπαφη την εσωτερική στήριξη. Αυτό είναι το μήνυμα που οι ηγέτες και των δύο πλευρών πρέπει να μεταδώσουν στους ψηφοφόρους τους, αλλά, και μεταξύ τους.

Ειρήνη Μυλωνά
BA Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων, Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών
Mphil Διεθνής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης
Πηγή

(1)

Ένας τρόπος για να σκεφτούμε τους δυο παγκόσμιους πολέμους είναι να τους εκλάβουμε ως έναν ενιαίο, στην πραγματικότητα, τριακονταετή πόλεμο, στον οποίο κύριοι πρωταγωνιστές ήταν οι ΗΠΑ και η Γερμανία στον αγώνα τους για τη διαδοχή της Βρετανίας, που είχε αρχίσει να παρακμάζει ως ηγεμονική δύναμη. Από αυτή τη σκοπιά, η άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας το 1945 σήμανε την ολοκάθαρη νίκη των Ηνωμένων Πολιτειών - Immanuel Wallerstein.

Η πρόθεσή μας είναι να διεξαγάγουμε τον πόλεμο, σε συμμαχία με σας και με συνεχείς διαβουλεύσεις μαζί σας, στο έπακρον των δυνάμεων μας και για όσο αυτός διαρκέσει, και όταν ο πόλεμος λήξει νικηφόρα, όπως είμαι βέβαιος πως θα συμβεί, αναμένουμε ότι η σοβιετική Ρωσία, η Μεγάλη Βρετανία και οι Η.Π.Α θα συναντηθούν στο τραπέζι των συνεδριάσεων της νίκης ως οι τρεις κύριοι συνεργάτες και ως αντιπροσωπείες από τις οποίες ο ναζισμός θα έχει καταστραφεί.Φυσικά το πρώτο αντικείμενο θα είναι να αποτραπεί η Γερμανία, και ιδιαίτερα η Πρωσία, από το να ξέσπασει-επιτεθεί πάνω μας για μια τρίτη φορά. Το γεγονός ότι η Ρωσία είναι Κομμουνιστικό Κράτος και ότι η Βρετανία και οι Η.Π.Α δεν είναι και δεν σκοπεύουν να είναι, δεν αποτελεί οποιοδήποτε εμπόδιο στη δημιουργία ένός καλού σχεδίου για την αμοιβαία ασφάλεια μας και τα νόμιμα συμφέροντά μας - No. 21 Received on November 22, 1941. W. CHURCHILL TO J. V. STALIN.

Πρωτύτερα: Τρεις δυνάμεις, Ιαπωνία, Γερμανία και Ιταλία, εξεγέρθηκαν εναντίον του status quo και υπονόμευσαν τους παραπαίοντες θεσμούς... Η Γερμανία τώρα επιδίωκε να επιταχύνει την κατάρρευση της παραδοσιακής παγκόσμιας οικονομίας και ανέμενε την κατάρρευση της διεθνής τάξης με στόχο να αποκτήσει υπεροχή απέναντι στους αντιπάλους της - Karl Polanyi.

(2)

Η Δύση δεν υπάρχει πια. ''Δύση''ήταν το αντικομμουνιστικό στρατόπεδο (διαφορετικά Ιαπωνία και Ν. Κορέα δεν θα ανήκαν στη ''Δύση''). Όσοι –και κυρίως οι κοσμοπολίτες ''αριστεροί''– θεωρούν ότι η συνοχή της Δύσης στηρίζεται απλώς στις κοινές της αξίες είναι πολιτικά και ιστορικά αφελείς. Οι κοινές αξίες καθεαυτές δεν δημιουργούν κοινά συμφέροντα –το αντίθετο, ναι, μπορεί να συμβεί–ούτε εμπόδισαν ποτέ τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ χριστιανικών ή φιλελεύθερων λαών. Το πολιτικά σημαντικό ερώτημα είναι: τι εννοούμε όταν λέμε δυτικός προσανατολισμός και τι μπορεί να σημαίνει δυτικός προσανατολισμός για τη Γερμανία αν η Δύση διασπαστεί και η Γερμανία χρειαστεί να επιλέξειπ.χ. μεταξύ ενός ευρωπαϊκού χώρου και της φιλίας με τις ΗΠΑ ή, αντίστροφα, εάν η ευρωπαϊκή ενοποίηση γίνει υπό προϋποθέσεις που η πλειονότητα του γερμανικού λαού θα απέρριπτε; Διότι η ώρα της αλήθειας θα σημάνει όταν θα χρειαστεί να γίνει κατανομή όχι πλέον των ωφελημάτων της ευημερίας αλλά του παθητικού και των χρεών - Παναγιώτης Κονδύλης.

Η Γερμανία σήμερα δεν είναι μεγάλη δύναμη, πόσο μάλλον δυνητικός ηγεμόνας, διότι δεν έχει δικά της πυρηνικά όπλα και διότι εξαρτάται πολύ από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την ασφάλεια της. Όμως αν τα αμερικάνικα στρατεύματα αποσυρθούν από την Ευρώπη και η Γερμανία καταστεί υπεύθυνη για την άμυνα της, μάλλον θα αποκτήσει το δικό της πυρηνικό οπλοστάσιο και θα αυξήσει το μέγεθος του στρατού της, μετατρεπόμενη σε δυνητικό ηγεμόνα και ως εκ τούτου σε κύρια πηγή προβλημάτων στη νέα Ευρώπη. Παρά τον μικρότερο πληθυσμό της, η Γερμανία ήταν δυνητικός ηγεμόνας της Ευρώπης από το 1903 μέχρι το 1918 και από το 1939 μέχρι 1945 - John J. Mearsheimer.

Πρωτύτερα: Η κοινή γνώμη στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 1930 δεν ήταν σε καμία περίπτωση αντίθετη με την ιδέα μιας αυταρχικής ανασυγκρότησης της ηπείρου υπό γερμανική ηγεσία... Η καχυποψία απέναντι στη δύναμη της Γερμανίας μετριαζόταν από τον θαυμασμό για την οικονομική της ανάκαμψη - Mark Mazower.

(3)

Αυτό που πρέπει να αναμένουμε είναι μάλλον μια αργή, αλλά παρ'αυτά πολύ σημαντική, αναθεώρηση της στάσης των Αμερικανών για συγκεκριμένες ομάδες συμμάχων: Η απομάκρυνση από την Ευρώπη είναι αποφασισμένη, έχει αρχίσει να συμβαίνει εδώ και αρκετό καιρό. Η Ευρώπη θεωρείται «αγνώμων» για όλα όσα έχουν κάνει γι’ αυτήν οι ΗΠΑ, στρατιωτικά και οικονομικά, τα τελευταία εβδομήντα χρόνια. Πάρα πολύ αμερικανοί πολίτες, θεωρούν πως η Ευρώπη φαίνεται απρόθημη να υποστηρίξει τις πολιτικές των Η.Π.Α. Αμερικάνικα στρατεύματα, αυτή τη περίοδο, αποσύρονται από τη Γερμανία και αλλού. Φυσικά, η Ευρώπη δεν είναι ομοιογενής. Έχει ο μέσος Αμερικανός διαφορετική άποψη για την Ανατολική Ευρώπη (τους πρώην σοβιετικούς δορυφόρους); Ή για τη Μεγάλη Βρετανία, με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες υποτίθεται πως έχουν μια ''ειδική σχέση''; Αυτή η περίφημη ''ειδική σχέση''αποτελεί περισσότερο πεποίθηση των Βρετανών, παρά των Αμερικανών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανταμείβουν τη Μεγάλη Βρετανία όταν ακολουθούν τη γραμμή, και όχι όταν παρεκκλίνουν από αυτή... Η ανατολική Ευρώπη είναι διαφορετική περίπτωση. Έχουν υπάρξει αμφίδρομες πιέσεις για να διατηρηθούν στενές σχέσεις και από τις δυο πλευρές. Από την αμερικανική πλευρά, έχει υπάρξει κυβερνητικό ενδιαφέρον για τη χρησιμοποίηση της ανατολικής Ευρώπης ως αντίβαρου στην τάση των Δυτικοευρωπαίων να ενεργούν αυτόνομα. Και εχουν υπάρξει, επίσης, πιέσεις από τους Ανατολικοευρωπαίους απόγονους μεταναστών στις ΗΠΑ να ισχυροποιηθούν οι σχέσεις αυτές. Ωστόσο, η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ευρώπη εξασθενεί κι έτσι καθίσταται αναξιόπιστη, ενώ οι Ανατολικοευρωπαίοι βλέπουν ότι οι οικονομικές σχέσεις με τη δυτική Ευρώπη, ειδικά με τη Γερμανία, είναι πιο σημαντικές, γι'αυτές - Immanuel Wallerstein.

(4)

Τρομο/παρακράτος «αριστερό και δεξιό», υποκλοπές και παρακολουθήσεις υπουργών και αρχηγών της αξιωματικής αντιπολίτευσης και άλλα όμορφα που ενδέχεται ν αποκαλυφθούν ή να θαυμάσουμε το επόμενο χρονικό διάστημα (αφουγκραζόμενοι βέβαια τον λαγό των εξελίξεων εν ονόματι «τα φάγαμε όλοι μαζί»). Επίσης: «Εξ αρχής (1948), το Έσελον θεωρήθηκε αγγλοσαξονικό όργανο συλλογής πληροφοριών που προέρχονται από την Ανατολή. Από το τέλος του ψυχρού πολέμου, αυτό το δίκτυο μεταβλήθηκε σημαντικά προς την κατεύθυνση της οικονομικής πληροφόρησης, κυρίως απέναντι στους Ιάπωνες και Ευρωπαίους ανταγωνιστές. Το κοινοβούλιο του Στρασβούργου έχει εγείρει σχετική διαμαρτυρία (2003)». Τα φαινόμενα αυτά είναι γνωστά, γιατί αποφάσισε τώρα να «σηκώσει» επικοινωνιακά το θέμα η «Ευρώπη»; Η απάντηση -ίσως- βρίσκεται στο άρθρο.

(5)

«νέα δύσκολη εποχή στη διεθνή σκηνή». Είχα γράψει παλαιότερα πως αυτό που ίσως κρινόταν στη Συρία ήταν κατά πόσο θα τελείωνε η «μονοπολική στιγμή», δηλαδή κατά πόσο θα τελείωνε η υπόθεση εγκαθίδρυσης ενός μονοπολικού διεθνούς συστήματος. Οι Η.Π.Α ομολόγησαν πως δεν μπορούν -από μόνες τους- ούτε να προασπίσουν το δίκαιο, ούτε να επιβεβαιώσουν την ισχύ τους (συνυφασμένα είναι αυτά τα δύο), τουλάχιστον στα πλαίσια που κινούνται αυτή τη στιγμή οι διεθνείς σχέσεις. Για περισσότερα: α) Η μετάβαση προς το μεταμοντέρνο -μονοπολικό ή πολυπολικό- διεθνές σύστημα. και β) Είπαν... για τις εξελίξεις στη Συρία και τις παγκόσμιες εξελίξεις - ή για τον πλανητικό μετασχηματισμό.

(6)

Στην ευρωπαϊκή πλευρά: Τι συνθήματα περί εξωτερικής πολιτικής φώναζε το Πα.Σο.Κ της δεκαετίας του '80; Ποιός τα φωνάζει τώρα; Όχι πάντως «ο αριστερός Συ.Ριζ.Α». Τι τάσεις περί εξωτερικής πολιτικής εξέφραζε ο «Gaullisme» στη Γαλλία; Ποιός τις εκφράζει τώρα; Όχι πάντως «το δεξιό U.M.P» (ο Sarközy ήταν μάλιστα αυτός που μετά από 43 χρόνια ανακοίνωσε την συμβολική επάνοδο της Γαλλίας στο Ν.Α.Τ.Ο.). Φαντάζει πολύ πιθανόν το επόμενο χρονικό διάστημα, κόμματα τα οποία έχουν φιλοατλαντικό προσανατολισμό σε πολλά μέρη της Ευρώπης (πλην ιδιαίτερων -για λόγους ιστορικούς και όχι μόνο- περιπτώσεων όπως η Γερμανία και η Πολωνία'στην Ουκρανία είναι σχεδόν πλήρης ο διχασμός γι'αυτονόητους λόγους), να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα ανεξάρτητα εάν μιλούν με «αριστερά ή δεξιά» πρόσημα. Επαναλαμβάνω, ούτε «ο αριστερός Συ.Ριζ.Α», ούτε «το δεξιό U.M.P». Πολιτικό -διεθνικό μάλιστα- κενό, δηλαδή οικειοθελή ή εξαναγκασμένη παραχώρηση χώρου προς οικειοποίηση - Σύντομες και εισαγωγικές σκέψεις για το δίπολο «Αριστερά και Δεξιά», την κρίση ή/και την αμφισβήτηση του.

(7)

Ο Bush και οι νεο-συντηρητικοί, ήλπιζαν ότι θα εκφοβίσουν όλο τον κόσμο χρησιμοποιώντας την στρατιωτική δύναμη των Η.Π.Α ώστε να αλλάξουν καθεστώτα που κρίνονταν μη φιλικά από την αμερικάνικη κυβέρνηση. Όπως είναι φανερό σήμερα, η πολιτική των νεοσυντηρητικών απέτυχε στο στόχο της. Αντί να εκφοβίσουν τους πάντες, η πολιτική τους μεταμόρφωσε την αργή παρακμή της δύναμης των Η.Π.Α, σε επιτάχυνόμενη παρακμή. Το 2008, ο Ομπάμα έθεσε υποψηφιότητα με μια πλατφόρμα αντιστροφής αυτής της πολιτικής και το 2012 ισχυρίζεται ότι εκπλήρωσε την υπόσχεσή του και διόρθωσε τη ζημιά που προκάλεσαν οι νεοσυντηρητικοί. Αλλά διόρθωσε τη ζημιά; Μπορούσε να την διορθώσει; Αμφιβάλλω. Αλλά η πρόθεσή μου δεν είναι να συζητήσω πόσο επιτυχής ή μη, είναι η εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α αυτήν τη στιγμή. Παρά επιθυμώ να συζητήσω τι σκέφτονται ο Αμερικανικος λαός γι'αυτήν... Είναι χαρακτηριστικό πως, στην πρόσφατη τηλεμαχία ανάμεσα στους δυο υποψήφιους αντιπροέδρους, ο δημοκρατικός Joe Biden διαβεβαίωσε κατηγορηματικά πως δεν θα σταλούν αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράν. Αμέσως, ο ρεπουμπλικάνος υποψήφιος αντιπρόεδρος, Paul Ryan, αντέτεινε ότι κανείς στο κόμμα του δεν σκέπτεται να στείλει στρατεύματα. Μπορεί, βέβαια, κανείς από τους δύο να μην έλεγε την αλήθεια για τις θέσεις τους. Αυτό που είναι αξιοπρόσεκτο είναι πως και οι δύο φάνηκαν να σκέφτονται ότι η οποιαδήποτε απειλή από τη πλευρά τους αποστολής αμερικανικών χερσαίων στρατευμάτων θα στερούσε ψήφους από τα κόμματά τους. Και μετά, τι; Αυτό είναι το ερώτημα. Οι ίδιοι άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι οι αμερικανικές επεμβάσεις ήταν λάθος, δεν είναι έτοιμοι υπό κανένα τρόπο να αποδεχτούν την ιδέα πως οι ΗΠΑ δεν πρέπει να επεκτείνουν το πεδίο δράσης των στρατιωτικών τους δυνάμεων. Το Κογκρέσο συνεχίζει να ψηφίζει προϋπολογισμούς μεγαλύτερους από αυτούς που απαιτεί το ίδιο το Πεντάγωνο. Μερικώς αυτό είναι αποτέλεσμα των νομοθετών -του Κογκρέσου- που επιθυμούν να διατηρηθούν δουλειές στις περιοχές στις οποίες υπάρχουν δουλειές σύνδεδεμένες με τις ένοπλες δυνάμεις. Αλλά επίσης διότι ο μύθος της αμερικανικής υπερδύναμης είναι ακόμη πολύ ισχυρός συναισθηματικά.

Υπάρχει ένας λανθάνων απομονωτισμός πίσω από αυτή τη προοπτική; Μέχρι κάποιο σημείο, σίγουρα. Υπάρχουν, όντως, ψηφοφόροι της αριστεράς, και της ευρύτερης δεξιάς που έχουν αρχίσει να υποστηρίζουν με θέρμη την αναγκαιότητα της μείωσης της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στον κόσμο. Ακόμη, πιστεύω όμως, αυτές οι φωνές δεν είναι ισχυρές - Immanuel Wallerstein.

Το επαναλαμβάνω για όσες και όσους ενδεχομένως δεν το κατανόησαν. Στην τελευταία, ακριβώς προηγούμενη παράγραφο, διαβάζουμε πως η μείωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στον κόσμο αυτόματα σημαίνει απομονωτισμό.

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική