Γεωπολιτικών τεκτονικών πλακών συνέχεια και επίκαιροι επιμέρους σχολιασμοί.

Πέρα από ένδειξη αδυναμίας, όπως εξ αρχής επισημάνθηκε, η κρίση του Κατάρ και η προσπάθεια απομόνωσης του, φανερώνει την έλλειψη ή την ανεπάρκεια ηγεσίας στο Σουνιτικό κόσμο (η συντριπτική πλειοψηφία -πάνω από 80%- του μουσουλμανικού κόσμου είναι Σουνίτες, και όμως, είναι η σιιτική μειονότητα υπό την ηγεσία του Ιράν που αποτελεί κινητήρια δύναμη των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή). Ο εσφαλμένος στρατηγικός υπολογισμός της Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε διάλυση του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου.

Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council-GCC) είναι μια περιφερειακή διακυβερνητική πολιτική και οικονομική ένωση που αποτελείται από όλα τα αραβικά κράτη του Κόλπου εκτός του Ιράκ. Μέλη του είναι το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, η Σαουδική Αραβία, το Ομάν, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα [Χάρτης].

Εάν συνεχιστεί η κρίση και πολωθούν περαιτέρω τα πράγματα, θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στη διάλυση του GCC μέσω της αποχώρησης του Κατάρ, ίσως και του Ομάν (πιο δύσκολα, ακόμη και του Κουβέιτ).



Εάν από την άλλη, η σύγκρουση χαλαρώσει σε ένταση αλλά παραταθεί χρονικά, θα μπορούσε να οδηγήσει σε εσωτερική αποσταθεροποίηση τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με αποτέλεσμα να πάψουν να είναι... ενωμένα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι μια ομοσπονδιακή απόλυτη μοναρχία που αποτελείται από επτά Εμιράτα [Χάρτης]. Γνωστότερα στην Ελλάδα είναι το Αμπού Ντάμπι και το Ντουμπάι.

Σε αυτή την περιπέτεια και στον άξονα Σαουδικής Αραβίας - Η.Α.Ε (στρατεύματα των οποίων, όπως έγραψα παλαιότερα, συνέβαλλαν στην καταστολή της εξέγερσης στο Μπαχρέιν το 2011), έχει σύρει όλα τα υπόλοιπα Εμιράτα κυριως το Αμπού Ντάμπι (Abu Dhabi). Τα Εμιράτα Dubai και Sharjah, το πρώτο και το τρίτο πληθυσμιακά, δεν είναι χαρούμενα με αυτήν την εξέλιξη και δεν θέλουν να έχουν μεγάλη σχέση, ούτε με την περιπέτεια εις βάρος του Κατάρ ούτε με την αντιπαράθεση Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, και ενδέχεται να έρθουν σε αντίθεση με το Abu Dhabi, το μεγαλύτερο εδαφικά Εμιρατο, εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποσύνθεση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ή απλά στη δημιουργία δύο ομάδων-στρατοπέδων στο εσωτερικό τους (μια που θα είναι πιο κοντά στη Σαουδική Αραβία και μια που θα είναι πιο κοντά στο Κατάρ και τη Τουρκία).



Ο μόνος τρόπος η όλη κατάσταση στη δυτική Ασία [Απεικόνιση] να εξελιχθεί με αυξημένες πιθανότητες υπέρ της Σαουδικής Αραβίας είναι μια άμεση και καθαρή παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών υπέρ της. Διαφορετικά, η όλη προσπάθεια απομόνωσης του Κατάρ και μεταβολής της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ στην ίδια τη Σαουδική Αραβία - και σε ακραία περίπτωση, αντί να έχουμε πραξικόπημα και αναταραχές στο Κατάρ, να ζήσει τέτοιες καταστάσεις η Σαουδική Αραβία (Η Τουρκία, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, κατάφερε να ανταπεξέλθει στο πραξικόπημα, η Σαουδική Αραβία δεν μπορεί να αντέξει πραξικόπημα). Μέσω ενός εσφαλμένου στρατηγικού υπολογισμού, ο οποίος βασίζεται στην αμέριστη υποστήριξη την οποία υποτίθεται πως παρέχουν οι Η.Π.Α, η Σαουδική Αραβία θα έχει πυροβολήσει τα πόδια της.



Οι πιθανότητες για τις προηγούμενες περιπτώσεις θα είναι αυξημένες εάν η ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων οδηγήσει σε απομάκρυνση -ή ακόμη και ρήξη στις σχέσεις- Σαουδικής Αραβίας και Τουρκίας (κάτι που η Τουρκία δεν επιθυμεί). Μόλις τα τουρκικά στρατεύματα φτάσουν στο Κατάρ, η Σαουδική Αραβία θα βρεθεί σε αδιέξοδο. Θα έχει έρθει η ώρα των αποφάσεων. Η σύγκρουση για το Κατάρ, όπως εξελίσεται, αποτελεί μεγάλο βήμα τόσο για τους Άραβες της χερσονήσου όσο και για τους Τούρκους. Ιδιαίτερα εάν έρθουν στην επιφάνεια, όπως φαίνεται να συμβαίνει, κατηγορίες πως τα Η.Α.Ε είχαν συμβάλλει μέσω χρηματοδοτήσεων στο πραξικόπημα στην Τουρκία (κάτι που είχε αιωρηθεί παλαιότερα, αλλά αφέθηκε να περάσει), τα πράγματα μαλλον θα εκτραχυνθούν. Μέσω της κρίσης στο Κατάρ η Τουρκία θα μπορούσε να βάλει για τα καλά πόδι στον Κόλπο, εξέλιξη για την οποία μάλλον δεν δείχνει έτοιμη. Πάντως η πόλωση ανάμεσα σε Τουρκία και Σαουδική Αραβία - Η.Α.Ε, θα επανακαθορίσει τη γεωπολιτική τοποθέτηση της Τουρκίας, καθώς έρχεται στην επιφάνεια μια Αραβο-Τουρκική ενδο-Σουνιτική διαμάχη που θα εμπλέξει έμμεσα ή άμεσα Κούρδους και Ιρανούς (και που στο βάθος και ως φόντο θα έχει τοπικούς παράγοντες όπως το Κατάρ, το Ισράηλ και τη Συρία, και επιβλέποντες τους Αμερικανούς και τους Ρώσσους).


Ολοκληρώνω με το παρακάτω απόσπασμα που γράφτηκε πριν από περίπου δύο δεκαετίες:

...η αλληλεπίδραση της γεωεθνικής συγκρότησης και των πεδίων γεωοικονομικών πόρων αποτελεί πηγή νέων σεναρίων κρίσεων στα σχέδια αναφορικά με το μέλλον της Μέσης Ανατολής... Από την εκτεθείσα πλευρά προκαλεί το ενδιαφέρον κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο η διάσταση του συγχρονισμού (που έχουν τρία ζητήματα): Το Παλαιστινιακό, το θέμα του Ιράκ και το Κουρδικό... Τα μελλοντικά σχέδια, που επικεντρώνονται επί της εν λόγω διαπίστωσης, συνίστανται στη μετατροπή του Μεσανατολικού ζητήματος, το οποίο κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα ταυτίστηκε με την αραβοϊσραηλινή διένεξη με άξονα την Παλαιστίνη σε μια τουρκοαραβοϊρανική ένταση επικεντρωθείσα κατά το πρώτο ήμισυ του 21ου αιώνα επί του «Κουρδικού ζητήματος»...

Ο ευρύτερος κίνδυνος, ικανός να απειλήσει την περιφερειακή ειρήνη σχετικά με το εγγύς μέλλον της Μέσης Ανατολής, έγκειται στην πρόκληση μιας εθνοτικού χαρακτήρα σύγκρουσης μεταξύ τουρκικών, περσικών, αραβικών και κουρδικών στοιχείων και η μετατροπή του σε μια γάγγραινα, η οποία θα αποτελεί πηγή διαρκών προβλημάτων...

Είναι ευδιάκριτος ο μαρκοπρόθεσμός στρατηγικός σχεδιασμός των ΗΠΑ και η αρχή η οποία διέπει τόσο την αβεβαιότητα και τις εσωτερικές αντιμαχίες στο Βόρειο Ιράκ όσο και ό,τι αφορά το καθεστώς τριχοτόμησης του Ιράκ: Την αναγωγή των κρατών της περιοχής όσο το δυνατόν σε μικρότερης κλίμακας μονάδες ελαχιστοποιώντας έτσι τον αριθμό χωρών που είναι ικανές να συγκεντρώσουν περιφερειακή ισχύ, εξακολουθώντας να παρεμβαίνουν στην περιοχή εκμεταλλευόμενες τις εσωτερικές αντιπαλότητες και συμμαχίες των εν λόγω μικρής κλίμακας μονάδων. Αυτός ο στρατηγικός υπολογισμός αποβλέπει στο να παρεμποδίσει να κλονιστεί ο χαρακτήρας του ατλαντικού άξονα ως στηρίγματος του παγκόσμίου συστήματος, ώστε να συνεχίσει να εκτελεί χρέη μεσολαβητή (arbiter) απέναντι στα παγκόσμια κέντρα ισχύος. Η μείωση της ισχύος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή θα σημάνει μεγάλη μείωση και της θέσης ισχύος τους απέναντι στην Ευρώπη και την Ανατολική Ασία. Ο διαχωρισμός της Μέσης Ανατολής σε μικρότερης κλίμακας κέντρα ισχύος εμφανίζει επίσης μια απόλυτη αρμονία με τα στρατηγικά σχέδια του Ισραήλ.

[-] Πάντως, σε ό,τι αφορά την κρίση στο Κατάρ, πιθανώς ούτε το Ισραήλ -το οποίο διατηρεί υπόγειες σχέσεις με τα Η.Α.Ε- επιθυμεί να πάει η κατάσταση στα άκρα. Το Κατάρ είναι ένας από τους κύριους οικονομικούς υποστηρικτές της ανασυγκρότησης της Λωρίδας της Γάζας (και συνομιλεί σε αυτά τα πλαίσια με τους Ισραηλινούς). Η απομόνωσή του θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της υποστήριξής και να ωθήσει τη Χαμάς ανοιχτά στην αγκαλιά του Ιράν. Εκατό φορές αν ρωτήσετε τους Ισραηλινούς ''ποιός προτιμάτε να ασκεί επιρροή στους Παλαιστίνίους, η Τουρκία ή το Ιράν;'', εκατόν μια φορές θα σας απαντήσουν η Τουρκία (ό,τι κι αν λένε για την Τουρκία). Χίλιες φορές συμφέρει το Ισράηλ να «ενσωματώνει» η Τουρκία Παλαιστίνιους Άραβες παρά οι τελευταίοι να φανερώνουν τάσεις αφοσίωσης προς τη Τεχεράνη. Εάν η Τουρκία πάψει να μιλάει φιλό-παλαιστινιακά το πιθανότερο είναι να αρχίσουν να ανησυχούν στο Ισραήλ και να σκέφτονται: ''κάνε κάτι επιτέλους Erdoğan. Θα μας τους πάρει όλους το Ιράν''. Η «φιλο-παλαιστινιακή» πολιτική της Τουρκίας εξασφαλίζει πως το παλαιστινιακό θα είναι ελεγχόμενο. Τα ίδια ισχύουν και με το Κατάρ.

[-] Ηθελημένα δεν αναφέρομαι σε αυτό το σημείωμα σε μια υποτιθεμένη μελλοντική υπόθεση-πρόταση που έχω διαβάσει να συζητείται για το Παλαιστινιακό. Πρώτον, γιατί αυτή η υπόθεση-πρόταση μπορεί να είναι πρώιμη και άτοπη και δεύτερον, γιατί εάν μια τέτοια πρόταση προωθηθεί και δει το φως της δημοσιότητας επίσημα, δε νομίζω πως θα συνεχίσει να υπάρχει Αίγυπτος του Sisi για αρκετό χρονικό διάστημα μετά από τη δημοσιοποίηση της, προκειμένου να συμβάλλει στην εφαρμογή-υλοποίηση της.



Διαφορετικές περιπτώσεις μεν, παρ'όλα αυτά, μετά το Makau και το Hong Kong, πλησιάζει και η ώρα της Taiwan. Και ο Παναμάς διέκοψε διπλωματικές σχέσεις μαζί της (προφανώς υπέρ της «μίας Κίνας»). Οι μόλις 21 χώρες που αναγνώριζαν τη Taiwan, πλέον έγιναν 20. So much for ''the first asian country to recognize / legalize same-sex marriage''. Αμ δε γίνεται διεθνής πολιτική και δεν αντλείται διεθνής νομιμοποίηση μόνον με αυτά Αμερική μου. Στον πλανήτη υπάρχουν 195 χώρες. Από αυτές, 175 αναγνωρίζουν τη κυβέρνηση του Πεκίνου ως τη μοναδική νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας και μόλις 20 τη κυβέρνηση της Ταϊπέι.

Διάφοροι «ευρωπαϊστές» με αφορμή και αντιπαραβάλλοντας τις εκλογές σε Βρετανία και Γαλλία προσπαθούν να παρουσιάσουν-τονίσουν τις δυσκολίες του Λονδίνου και την παρακμή της επιρροής του σε παγκόσμια κλίμακα σε σχεση με του Παρισιού. Παραπλανούν φυσικά προκειμένου και επιδιώκοντας να διαμορφώσουν κλίμα. Όχι επειδή κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση της Βρετανίας αλλά γιατί τα ίδια -αν όχι χειρότερα- ισχύουν για τη Γαλλία. Όταν από εδώ γράφαμε για αποδυνάμωση της Βρετανίας και της Γαλλιας (για την κρίση του ευρωπαϊκού πυρήνα της «Δύσης») και για την ολοκλήρωση ενός ιστορικού κύκλου, αναφερόμενοι σε αυτές τις δύο χώρες, αυτοί πιπίλιζαν μια ευρωφιλική ανάγνωση ή/και φαντασιώνονταν ένα ευρωκεντρικό τελος της ιστορίας. Τώρα προσπαθούν να πείσουν πως είναι μονάχα το Λονδίνο που αντιμετωπίζει πρόβλημα και πως μονάχα το εκτόπισμα της Βρετανίας μειώνεται και η επιρροή της εξασθενεί. Δεν πειράζει. Εδώ είμαστε και σε λίγους μήνες θα ξαναγράψουμε.

Φυσικά ισχύει και το ανάποδο από αγγλοκεντρική σκοπιά. Μονάχα ή κυρίως η Γαλλία έχει πρόβλημα, όχι η Βρετανία. Όμως αυτο το «ενδο-δυτικό» μπρα-ντε-φέρ, πέρα από το ότι είναι αστείο, αποτελεί από μόνο του παραδοχή ορισμένων πραγμάτων για όποιον βλέπει ή δεν επιθυμεί να απωθεί τη μεγαλύτερη εικόνα.

Πριν από περίπου έναν αιώνα, η Βρετανία και η Γαλλία έκοβαν και έραβαν, έλυναν και έδεναν και χώριζαν αυθαίρετα και κατά πως τους βόλευε τις ιστορικές περιοχές της Μεσοποταμίας και του Λεβάντε, της Ανατολίας και της Αραβίας και φυσικά του Περσικού Κόλπου, επιβάλλοντας όρους. Σήμερα, έναν αιώνα μετά, τη μοίρα αυτών των ιστορικών περιοχών καθορίζουν οι Η.Π.Α, η Ρωσσία, το Ιράν, η Τουρκία και οι Άραβες (κρατικά, αναφέρομαι σε κρατικούς δρώντες), επιβάλλοντας όρους. Καληνύχτα ευρωκεντρική Έλλάδα. Ο κόσμος άλλαξε. Εσύ δεν θα αλλάξεις ποτέ.

[-] Κανένας από τους προηγούμενους, που συμμετείχαν ή ενεπλάκησαν ενεργά στη Συρία, δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία ή μεγάλη βαρύτητα στο τι ήθελε ή έλεγε η Γαλλία. Θυμίζω πως η σημερινή Συρία πέρασε από την οθωμανική κυριαρχία, σφαίρα και επιρροή στη γαλλική και πως ήταν «γαλλικό μαντάτο» (υπό γαλλική εντολή) και όχι κάποιο άσχετο προς τη Γαλλία κράτος.

[-] Κατά τα λοιπά, στις μέρες μας, με αφορμή τις εκλογές στις δύο χώρες, ορισμένοι προσπαθούν να διαμορφώσουν κλίμα και ανταγωνίζονται για το εάν μειώνεται περισσότερο το εκτόπισμα της Γαλλιας ή της Βρετανίας και για το αν εξασθενεί περισσότερο η επιρροή του Λονδίνου ή του Παρισιού σε παγκόσμια κλίμακα (δηλαδή κινούνται μεταξύ καθήλωσης, προπαγάνδας, ευρωκεντρισμού και τύφλωσης για το ποιός την έχει πιο... αδύναμη, την επιρροή).