1 Ιουνίου 2017.

Κατά την απογραφή του 1991, ο πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 10.258.364 κάτοικοι. Μια δεκαετία μετά, το 2001, ο πληθυσμός της χώρας ήταν 10.964.020. Το 2011 ο πληθυσμός της Ελλάδας εκτιμήθηκε σε 10.787.690 (δηλαδή μείωση πάνω από 170 χιλιάδες εντός μια δεκαετίας). Ωστόσο, την ίδια χρονιά, η Eurostat ανακοίνωσε τις εκτιμήσεις της για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και οι εκτιμήσεις της για τον πληθυσμό της Ελλάδας ήταν 11.329.600 κάτοικοι. Η απόκλιση μεταξύ Eurostat και ΕΛΣΤΑΤ ξεπερνούσε το μισό εκατομμύριο (πάνω από 540 χιλιάδες). Τα τελικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έκαναν λόγο για 10.815.197 κάτοικους το 2011. Η περσινή (2016) εκτίμηση της CIA μίλαγε για 10.7 εκατομμύρια κατοίκους.

Η μέση ηλικία στην Ελλάδα το 1991 ήταν τα 36 έτη. Σήμερα έχει ξεπεράσει τα 44 έτη. Ο πληθυσμός της Τουρκίας το 1991 ήταν περίπου 56 εκατομμύρια (και της Ελλάδας 10.2). Σήμερα, ο πληθυσμός της Τουρκίας εκτιμάται στα 80 περίπου εκατομμύρια (και της Ελλάδας 10.8).

Για να το γράψουμε πιο απτά, όπως αρέσει στους ανθρώπους να διαβάζουν, να προσλαμβάνουν και να κατανοούν τα πράγματα. Όταν ο εκλιπών εξελέγη βουλευτής Χανίων με το κόμμα των Φιλελευθέρων, το 1950, ο πληθυσμός της Ελλάδας ήταν περίπου 7.5 εκατομμύρια και της Τουρκίας περίπου 21 εκατομμύρια. Όταν σχημάτισε κυβέρνηση το 1990, ο πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 10.1 εκατομμύρια και της Τουρκίας 54 εκατομμύρια. Αφήνει πίσω του μια Ελλάδα των 10.8 εκατομμύριων με μέση ηλικία τα 44 έτη και μια Τουρκία των 80 εκατομμυρίων με μέση ηλικία τα 31 έτη. Το ότι οι Έλληνες είναι καθηλωμένοι, π.χ στα Ιουλιανά ή Αποστασία, και παλινδρομούν συνεχώς σε αυτά τα γεγονότα (ή στον εμφύλιο), δεν σημαίνει πως ο υπόλοιπος κόσμος δεν προχωρά. Σημαίνει πως οι Έλληνες δεν προχωρούν, ζουν καθηλωμένοι και μέσα σε γυάλες (ή με διαφόρων ειδών όπια).


Και κάπως έτσι, αποχωρεί και ο τελευταίος πολιτικός απόγονος μιας παράδοσης που ουσιαστικά έχει τη ρίζα της στον βενιζελισμό. Η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει βήμα πέρα από τον βενιζελισμό (ούτε ο καραμανλισμός, ούτε ο παπανδρεϊσμός κατάφεραν να τον υπερβούν - παραλλαγές, ανανεώσεις, μεταλλάξεις, αλλοιώσεις, στρεβλώσεις του αποτελούν). Θα έπρεπε να ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για το που πάει η χώρα. Γιατί η χώρα, όπως είχα γράψει χρόνια πριν, είναι μετέωρη και δεν διαθέτει ταυτότητα, προσανατολισμό και στρατηγική.

Οποιαδήποτε προσπάθεια αναβίωσης ενός αναμασημένου (ασφαλώς ψευδό-) βενιζελισμού δεν θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις εξελίξεις της εποχής (ή του καιρού). Το τέλος του Βενιζελισμού -όπως και του κεμαλισμού- έχει επέλθει δημιουργώντας ένα τεράστιο κενό (το οποίο φυσικά αδυνατούν είτε να καλύψουν είτε να αποκρύψουν, όσο και αν προσπαθούν, στη δική μας πλευρά του Αιγαίου). Η Ελλάδα πρέπει να βρεί έναν τρόπο να απαγκιστρωθεί από το βενιζελικό παρελθόν και να υπερβεί με ηγεμονικούς όρους τον βενιζελισμό. Τόσες δεκαετίες δεν το έχει καταφέρει. Προσεγγίζουμε έναν αιώνα από την Μικρασιατική Καταστροφή.

Τέλος εποχής.


Ο Καραμανλής γεννήθηκε, στη λήξη περίπου του Μακεδονικού Αγώνα και έξι χρόνια πριν από τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, το 1907. Ο Μητσοτάκης γεννήθηκε, στην έναρξη περίπου της εκστρατείας στη Μικρά Ασία και πέντε χρόνια πριν από τη Συνθήκη της Λωζάνης, το 1918. Ο Παπανδρέου γεννήθηκε, ένα χρόνο πριν από τη Συνθήκη των Σεβρών και τρία χρόνια πριν από το πέρας του πολέμου και την Μικρασιατική Καταστροφή, το 1919.

Για να έχουμε αίσθηση και αντίληψη της εποχής -και ενός ιστορικού κύκλου- που ολοκληρώνεται με την αποχώρηση αυτής της γενιάς.


Διαβάζω (31 Μαΐ 2017):

Italy’s central bank warned today that leaving the eurozone would not solve the country’s economic problems, as two major parties campaign to drop the common currency before an election that may come as soon as this autumn... the anti-establishment 5-Star Movement... wants to hold a referendum on the issue.

Έγραφα (12 Μαΐ 2016):

Η γνώμη μου εδώ και καιρό είναι πως, εάν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι το φθινόπωρο, θα είχαμε δημοψήφισμα στην Ιταλία για αποχώρηση της από την Ευρωζώνη

Και δύο ακόμη ειδήσεις - η μία ίσως προκαλέσει εντύπωση και ξαφνιάσει αρκετούς: 1) The Austrian Social Democratic Party (SPÖ) is on the verge of breaking a long-standing taboo on forming political alliances with the far-right Freedom Party of Austria (FPÖ) [euractiv] και 2) The head of the European Commission accused the US government on Wednesday of seeking bilateral trade deals with individual member states and said he would block any such attempt to break the bloc's unified position on trade... They say: We do not want to negotiate with you as a European Union but with each member state separately, Juncker stated [euractiv].