I
Μιλάνε αρκετοί για Ισλαμισμό, με αφορμή τους θανάτους στην Αίγυπτο. Όμως η Hezbollah καταδίκασε με απόλυτο τρόπο την επίθεση στην Αίγυπτο. Αλλά μάλλον για ορισμένους, απ'ό,τι φαίνεται, η Hezbollah δεν είναι Ισλάμ - όπως ακριβώς δηλαδή ισχυρίζονται και Σουνίτες Άραβες, οι οποίοι δεν τα πάνε και άσχημα με συγκεκριμένες «δυτικές» δυνάμεις στην Ε.Ε και με τις Η.Π.Α. Η Hezbollah, επίσης, τόνισε πως αυτή η τρομοκρατική επίθεση στοχεύει την Ummah και γίνεται ως μέρος ενός μεγάλου σχεδίου για τον εκτοπισμό των Χριστιανών, από το Σινά και άλλες περιοχές σε όλη την Αίγυπτο, τη Συρία, το Ιράκ και το Λίβανο, ανοίγοντας το δρόμο για τη σεκταριστική-θρησκευτική και εθνοτική «ομοσπονδιοποίηση» της περιοχής. Με διαφορετικά λόγια, για την Πολιτική «Βαλκανοποίηση» της (πάνω σε σεκταριστικές και εθνοτικές γραμμές. Αυτό ακριβώς είναι το απότελεσμα σε Γιουγκοσλαβία, Ιράκ και Συρία - θα μπορούσαμε να προσθέσουμε τη Λιβύη και το Αφγανιστάν).
Αλλά ποιός την ακούει τη Hezbollah; Αφού είναι «τρομοκράτες». Έστω ότι είναι. Αν είναι όμως και Ισλάμ, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε γενικά και αόριστα για Ισλαμ. Μήπως άραγε αρκετοί στις Η.Π.Α και στην Ε.Ε δεν είναι υπέρ της σεκταριστικής ή θρησκευτικής και εθνοτικής ομοσπονδιοποίησης -δηλαδή του πολιτικού κατακερματισμού- της ευρύτερης Μέσης Ανατολής; Μήπως άραγε δεν επιθυμούν τη διάλυση των υπαρχουσών πολιτικών σχηματισμών;
Την στρατηγική στόχευση, της αναγωγής των κρατών της περιοχής σε μικρότερης κλίμακας πολιτικές μονάδες και της καλλιέργειας της «ελεγχόμενης» αναρχίας (ως άλλοθι ασκήσεως της), δηλαδή του πολλαπλασιασμού των κρατών-καρκινωμάτων και της πολιτικής βαλκανοποίησης περιοχών, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι χώρες που είναι ικανές να συγκεντρώσουν περιφερειακή ισχύ, προκειμένου εξω-περιφερειακές δυνάμεις να εξακολουθήσουν να παρεμβαίνουν στην περιοχή -εκμεταλλευόμενες εσωτερικές αντιπαλότητες που υποδαυλίζονται και δυναμιτίζονται- διατηρώντας το ρόλο του μεσολαβητή, την στόχευση αυτή, τη γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες.
Οι κατατμήσεις, οι διαιρέσεις και οι κατακερματισμοί ξεκινούν, πάντα, από θρησκευτικές ή σεκταριστικές γραμμές αρχικά, και ύστερα ακολουθούν οι εθνοτικές γραμμές.
Το Ιράκ, ως κράτος, αποτελούσε τον κλειδόλιθο της περιοχής, καθώς εμπεριείχε στους κόλπους του, πρώτον, από απόψεως θρησκευτικής, σουνιτικά, σιιτικά και χριστιανικά στοιχεία (στο Ιράκ πριν από την «απελευθέρωση» και τον «εκδημοκρατισμό» του, υπήρχαν περίπου 1.500.000 εκατομμύριο Χριστιανοί. Στα χρόνια που μεσολάβησαν της «απελευθερώσεως» -από το 2003 μέχρι τις μέρες μας-, εξαϋλώθηκε περίπου το 80%-90%. Οι εκτιμήσεις λένε πως έχουν απομείνει λιγότεροι από 200.000 Χριστιανοί στο Ιράκ) και δεύτερον, Αραβικά, Κουρδικά, Ασσυριακά, Περσικά και Τουρκμανικά εθνοτικά στοιχεία. «Δημοκρατία» στο Ιράκ σημαίνει κατακερματισμός, αναρχία, χάος και σφαγές. Παρόμοια. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι πολυ-εθνοτική και πολυ-θρησκευτική (επίσης πολυ-γλωσσική σε επίπεδο περιφερειών). Συνυπάρχουν Ορθοδοξία, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός και Βουδισμός (και πάσης φύσεως σαμανίζουσες και άλλες εθνοθρησκευτικές παραφυάδες). Ομιλούνται δεκάδες γλώσσες από δεκάδες εθνοτικές ομάδες (ethnic groups), οι περισσότερες από τις οποίες αποτελούνται από αυτόχθονες ευρασιατικούς πληθυσμούς (περίπου 100 γλώσσες - εκ των οποίων πάνω από 30 αναγνωρισμένες - και πάνω από 160 εθνοτικές ομάδες). Η Ρωσική Ομοσπονδία αποτελείται από τουλάχιστον 80 ομοσπονδιακά υποκείμενα, από republics και μη ρωσικής εθνικότητας και γλώσσας αυτόνομα περιφερειακά υποκείμενα με επικρατούσες ή κυρίαρχες μειονότητες, ομοσπονδιακές πόλεις και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε (ακόμα και Εβραϊκή Αυτόνομη Περιφέρεια υπάρχει, η οποία, εκτός από το Ισραήλ, αποτελεί το μόνο επίσημα αναγνωρισμένο εβραϊκό έδαφος στον κόσμο). Η κοινωνική σύνθεση και δημογραφική δομή της Ρωσίας σε συνδυασμό με τη γεωγραφική της θέση (δεν υπάρχουν φυσικά γεωγραφικά σύνορα-όρια) αποτελούν δύο από τους βασικότερους και πλέον καθοριστικούς παράγοντες που την καθιστούν διαχρονικά αυταρχική από τη σκοπιά του τυπικά δυτικοευρωπαϊκού φιλελεύθερου εθνικού κράτους. Η Ρωσική Ομοσπονδία εάν γινόταν «δημοκρατία δυτικού τύπου», όπως φαντασιώνονταν ορισμένοι, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, θα κατακερματιζόταν και θα διαλυόταν εις τα εξ ων συνετέθη. Αλλά που να τα καταλάβει αυτά ο «δυτικός» (Ή μήπως τα καταλαβαίνει και τα γνωρίζει πολύ καλά;...). Τα ίδια και με το Ιράν, το οποίο διαθέτει στους κόλπους του τη μεγαλύτερη «μειονότητα» Εβραίων της Μέσης Ανατολής και δεν έχει ανοίξει μύτη, για το οποίο Ιράν, ο «σχεδιασμός» ή το «πλάνο» προβλέπει την κατάτμηση του πάνω σε εθνοτικές γραμμές, καθώς θρησκευτικά είναι σε συντριπτικό βαθμό Σιιτικό (αφού αποτελεί το κράτος πυρήνα του Σιιτισμού. Άρα, στην περίπτωση του δεν μπορεί να προηγηθεί θρησκευτικός κατακερματισμός) κ.λπ...
Επειδή ο λεγόμενος «δυτικός» θεωρεί πως η κοινωνική ετερογένεια, η δημογραφική δομή και η εθνοτική και θρησκευτική σύνθεση μιας πολιτικής μονάδας, δεν διαδραματίζουν -σπουδαίο ή ιδιαίτερο- ρόλο στη διαμόρφωση της δομής του κράτους και του πολιτεύματος, ποτέ δεν πρόκειται να καταλάβει γιατί τα κράτη αυτά είναι όπως είναι.
Όταν προβληματίζεσαι ουσιαστικά και σε βάθος με τα σημερινά αδιέξοδα και μπουρδουκλώματα της «Δύσεως» και της «Ευρώπης» -ουσιαστικά όμως με τα αδιέξοδα του φιλελευθερισμού και της κεντρικής ευρωπαϊκής γεωγραφίας του-, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις περί «πολυ-πολιτισμού» πειραματικές θεωρίες και προσεγγίσεις -οι οποίες συνδέονται ευθέως και άμεσα με τις μεταβολές στη δημογραφία και την κοινωνική σύνθεση-, καταλήγεις στο συμπέρασμα πως ο Ρήγας (Κυρίτζης ή Βελεστινλής ή Φεραίος) ίσως να ήταν και δυόμιση αιώνες μπροστά από την εποχή του. Υπό την εξής έννοια: Με τι νομίζετε πως έρχεται αντιμέτωπη η «Δύση» ή η «Ευρώπη» στις μέρες μας; (με δική της επιλογή και ευθύνη). Με τις συνθήκες που στην Ανατολή (στα Βαλκάνια, την Ρωσία, την Μέση Ανατολή, την Ινδία, την Ινδονησία και αλλού) μέσα στην κατάσταση του αυτοκρατορικού πολυφυλετισμού και πολυθρησκευτισμού, οδήγησαν διϊστορικά στην πλήρη εκμηδένιση της έννοιας του κράτους ή στην «αυταρχία» (γι'αυτό τα κράτη σε αυτές τις περιοχές ήταν δυσλειτουργικά ή αυταρχικά). Παρόμοιες είναι και οι καταστάσεις που προκύπτουν από τις μεταβολές που παρατηρούμε σε κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είτε τα -εθνικά- κράτη θα εκμηδενιστούν, είτε θα αυταρχοποιηθούν.
Μετά από αιώνες καθυστέρησης, οι πληθυσμοί της κεντρικής ευρωπαϊκής γεωγραφίας του φιλελευθερισμού έρχονται αντιμέτωποι με τα πολυεθνοτικά και πολυθρησκευτικά ζητήματα που αντιμετώπισαν οι χώροι περιφερειακά αυτής της περιοχής. Ακολουθούν με καθυστέρηση αιώνων, αλλά πάντα «προηγούνται».
Υπό μια έννοια, οι αξίες του κοσμικισμού (secularism) είναι περισσότερο ακραίες από τις «θρησκευτικές» αξίες. Όχι μόνο αρνούνται στις «θρησκείες» να έχουν ή να διαμορφώνουν πολιτική ατζέντα, αλλά απαιτούν από τους θρησκευόμενους να μην εκφράζουν την πολιτική τους βούληση. Όλες οι «θρησκείες» είναι ίσες λοιπόν, όλες όμως πρέπει να είναι και απολίτικες (και όπως είδαμε σε προηγούμενο σημείωμα η «θρησκεία» ορίζεται ως εκείνο που η εκκοσμίκευση ή ο κοσμικισμός δεν είναι. Ας αναρωτηθούμε ξανά: Δηλαδή αν δεν υπάρχει εκκοσμίκευση υπάρχει «θρησκεία»;).
Οι «θρησκείες» στην Ανατολή αποτελούν κοινωνικά συστήματα. Πέρα όμως από αυτό, σε πλανητική κλίμακα, οι «θρησκείες» αποτελούν και πολιτικά κινήματα (η Αμερική, βόρεια και νότια, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα). Οι «θρησκείες» είναι κοινωνικά συστήματα και πολιτικά κινήματα γιατί προκειμένου να αναμορφώσουν τα «ιδιωτικά πράγματα», πρέπει να αναμορφώσουν και το πως οι θρησκευόμενοι συμπεριφέρονται στα «κοινά πράγματα», στην δημόσια σφαίρα. Μια προσωπική πεποίθηση που εκφράζεται στην ιδιωτική σφαίρα δεν ειναι δυνατόν να παραμείνει αιώνια εκεί, εισρέει στη δημόσια σφαίρα με αφορμή ένα γεγονός, μια αδικία, ένα ερέθισμα κ.λπ και οδηγεί σε κινητοποίηση, σε δράση (και κατά αυτόν τον τρόπο μπορεί να ασκηθεί πίεση για πολιτικές απαιτήσεις και διεκδικήσεις). Αυτή η κατάσταση ενισχύεται από τη στιγμή που το δημογραφικό ισοζύγιο κοσμικών - θρησκευόμενων μεταβάλλεται συνεχώς εις βάρος των πρώτων.
Ταφόπλακα, τέλος, στην παλαιά περί ουδετερότητος αντίληψη της δημόσιας σφαίρας, έρχεται να βάλει μια δομική μεταβολή που δυναμοποιεί αυτή την κατάσταση (δηλαδή την επαναφορά της «θρησκείας» στο δημόσιο χώρο). Ζούμε σε μια εποχή όπου παρατηρείται η συγχώνευση ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας, μια εξέλιξη που εκ των πραγμάτων (ακόμη και αν κάποιος απορρίψει την ιδέα πως οι «θρησκείες» αποτελούν κοινωνικά συστήματα και πολιτικά κινήματα) επαναφέρει την «θρησκεία» στην επικαιρότητα και στα «κοίνα πράγματα».
Ορισμένοι -τάχα- ορθολογιστές μάλλον δεν έχουν πάρει είδηση τι συμβαίνει και, είτε συνθηματολογούν, είτε κάνουν ψευδο-minimal και less is more υποτιθέμενα «ξυραφογενείς» αναλύσεις. Τα ζητήματα όμως υπάρχουν και παραμένουν άλυτα. Τα πράγματα που συμβαίνουν δεν συμβαίνουν αναίτια, και ίσως τελικά οι οπαδοί του ριζοσπαστικού κοσμικισμού (secularism) με τις οικονομιστικες και ψυχολογίζουσες ερμηνείες τους, να μην τα διαγιγνωσκουν καν.
[-] Σε επόμενα βήματα θα πρέπει να εξεταστεί η σχέση ριζοσπαστικού κοσμικισμού με τα πολιτικά κινήματα του περασμένου αιώνα (έναν αιώνα που η «Ευρώπη» αποφάσισε πως δεν επιθυμεί πλέον να αποτελεί χριστιανική ήπειρο) σε συνδυασμό με τους παλαιούς και νέους Kulturkampf, έπειτα ο λεγόμενος «φονταμενταλισμός» , δηλαδή το φαινόμενο του «ριζοσπαστισμού» (Funtamentalismus), και τέλος, η νέα «τρομοκρατία» των ημερών μας. Τα σημαντικά όμως, ο σκληρός πυρήνας, τα αίτια των μεταβολών δεν βρίσκονται στην «τρομοκρατία» (η οποία είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης). Η «τρομοκρατία» αποτελεί στάχτη στα μάτια (και αίμα στους δρόμους). Αποτελεί το σύμπτωμα.
[-] Οι οπαδοί του κοσμικισμού, πίστευαν πως με τη λατρεία της νεότητας και της νεανικότητας, θα συμβάδιζαν και συγκεκριμένα ιδεολογικά περιεχόμενα. Τελικά, σε μια από τις νεανικότερες κοινωνίες στο σύνολο της Ευρώπης, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής (στην Αιγυπτιακή), ο συνασπισμός των δύο κομμάτων που αποτέλεσε φορέα τέτοιων περιεχομένων έλαβε στις εκλογές της περίοδου της «Αραβικής Άνοιξης» λιγότερο από το 10% των ψήφων. Η μέση ηλικία στην Αίγυπτο είναι τα 25 έτη (στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται μέσα στις δέκα πιο γηρασμένες κρατικές κοινωνίες του πλανήτη, είναι τα 44 έτη).
Αλλά ποιός την ακούει τη Hezbollah; Αφού είναι «τρομοκράτες». Έστω ότι είναι. Αν είναι όμως και Ισλάμ, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε γενικά και αόριστα για Ισλαμ. Μήπως άραγε αρκετοί στις Η.Π.Α και στην Ε.Ε δεν είναι υπέρ της σεκταριστικής ή θρησκευτικής και εθνοτικής ομοσπονδιοποίησης -δηλαδή του πολιτικού κατακερματισμού- της ευρύτερης Μέσης Ανατολής; Μήπως άραγε δεν επιθυμούν τη διάλυση των υπαρχουσών πολιτικών σχηματισμών;
Την στρατηγική στόχευση, της αναγωγής των κρατών της περιοχής σε μικρότερης κλίμακας πολιτικές μονάδες και της καλλιέργειας της «ελεγχόμενης» αναρχίας (ως άλλοθι ασκήσεως της), δηλαδή του πολλαπλασιασμού των κρατών-καρκινωμάτων και της πολιτικής βαλκανοποίησης περιοχών, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι χώρες που είναι ικανές να συγκεντρώσουν περιφερειακή ισχύ, προκειμένου εξω-περιφερειακές δυνάμεις να εξακολουθήσουν να παρεμβαίνουν στην περιοχή -εκμεταλλευόμενες εσωτερικές αντιπαλότητες που υποδαυλίζονται και δυναμιτίζονται- διατηρώντας το ρόλο του μεσολαβητή, την στόχευση αυτή, τη γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες.
Οι κατατμήσεις, οι διαιρέσεις και οι κατακερματισμοί ξεκινούν, πάντα, από θρησκευτικές ή σεκταριστικές γραμμές αρχικά, και ύστερα ακολουθούν οι εθνοτικές γραμμές.
Το Ιράκ, ως κράτος, αποτελούσε τον κλειδόλιθο της περιοχής, καθώς εμπεριείχε στους κόλπους του, πρώτον, από απόψεως θρησκευτικής, σουνιτικά, σιιτικά και χριστιανικά στοιχεία (στο Ιράκ πριν από την «απελευθέρωση» και τον «εκδημοκρατισμό» του, υπήρχαν περίπου 1.500.000 εκατομμύριο Χριστιανοί. Στα χρόνια που μεσολάβησαν της «απελευθερώσεως» -από το 2003 μέχρι τις μέρες μας-, εξαϋλώθηκε περίπου το 80%-90%. Οι εκτιμήσεις λένε πως έχουν απομείνει λιγότεροι από 200.000 Χριστιανοί στο Ιράκ) και δεύτερον, Αραβικά, Κουρδικά, Ασσυριακά, Περσικά και Τουρκμανικά εθνοτικά στοιχεία. «Δημοκρατία» στο Ιράκ σημαίνει κατακερματισμός, αναρχία, χάος και σφαγές. Παρόμοια. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι πολυ-εθνοτική και πολυ-θρησκευτική (επίσης πολυ-γλωσσική σε επίπεδο περιφερειών). Συνυπάρχουν Ορθοδοξία, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός και Βουδισμός (και πάσης φύσεως σαμανίζουσες και άλλες εθνοθρησκευτικές παραφυάδες). Ομιλούνται δεκάδες γλώσσες από δεκάδες εθνοτικές ομάδες (ethnic groups), οι περισσότερες από τις οποίες αποτελούνται από αυτόχθονες ευρασιατικούς πληθυσμούς (περίπου 100 γλώσσες - εκ των οποίων πάνω από 30 αναγνωρισμένες - και πάνω από 160 εθνοτικές ομάδες). Η Ρωσική Ομοσπονδία αποτελείται από τουλάχιστον 80 ομοσπονδιακά υποκείμενα, από republics και μη ρωσικής εθνικότητας και γλώσσας αυτόνομα περιφερειακά υποκείμενα με επικρατούσες ή κυρίαρχες μειονότητες, ομοσπονδιακές πόλεις και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε (ακόμα και Εβραϊκή Αυτόνομη Περιφέρεια υπάρχει, η οποία, εκτός από το Ισραήλ, αποτελεί το μόνο επίσημα αναγνωρισμένο εβραϊκό έδαφος στον κόσμο). Η κοινωνική σύνθεση και δημογραφική δομή της Ρωσίας σε συνδυασμό με τη γεωγραφική της θέση (δεν υπάρχουν φυσικά γεωγραφικά σύνορα-όρια) αποτελούν δύο από τους βασικότερους και πλέον καθοριστικούς παράγοντες που την καθιστούν διαχρονικά αυταρχική από τη σκοπιά του τυπικά δυτικοευρωπαϊκού φιλελεύθερου εθνικού κράτους. Η Ρωσική Ομοσπονδία εάν γινόταν «δημοκρατία δυτικού τύπου», όπως φαντασιώνονταν ορισμένοι, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, θα κατακερματιζόταν και θα διαλυόταν εις τα εξ ων συνετέθη. Αλλά που να τα καταλάβει αυτά ο «δυτικός» (Ή μήπως τα καταλαβαίνει και τα γνωρίζει πολύ καλά;...). Τα ίδια και με το Ιράν, το οποίο διαθέτει στους κόλπους του τη μεγαλύτερη «μειονότητα» Εβραίων της Μέσης Ανατολής και δεν έχει ανοίξει μύτη, για το οποίο Ιράν, ο «σχεδιασμός» ή το «πλάνο» προβλέπει την κατάτμηση του πάνω σε εθνοτικές γραμμές, καθώς θρησκευτικά είναι σε συντριπτικό βαθμό Σιιτικό (αφού αποτελεί το κράτος πυρήνα του Σιιτισμού. Άρα, στην περίπτωση του δεν μπορεί να προηγηθεί θρησκευτικός κατακερματισμός) κ.λπ...
Επειδή ο λεγόμενος «δυτικός» θεωρεί πως η κοινωνική ετερογένεια, η δημογραφική δομή και η εθνοτική και θρησκευτική σύνθεση μιας πολιτικής μονάδας, δεν διαδραματίζουν -σπουδαίο ή ιδιαίτερο- ρόλο στη διαμόρφωση της δομής του κράτους και του πολιτεύματος, ποτέ δεν πρόκειται να καταλάβει γιατί τα κράτη αυτά είναι όπως είναι.
Σημείωση
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί και η ερμηνευτική μέσω της εξαγωγής-εισαγωγής του σχήματος της Γαλλικής Επαναστάσεως. Ο Ελλαδίτης «Ευρωπαίος» -και όχι μονάχα αυτός- δεν καταλαβαίνει το εξής: η Γαλλική Επανάσταση προϋπέθετε μια κοινωνική δομή. Όπως έχω γράψει και παλαιότερα -και κουράζω επαναλαμβάνωντας-, το ιστορικό και κοινωνικό αντίστοιχο ανάμεσα στον οθωμανικό και το γαλλικό χώρο θα ήταν, το 1789, οι Γάλλοι μαζί με Βάσκους, Άραβες, «Αυστριακούς», Βαλλόνους, Καταλανούς, Τιρολέζους και Βερβέρους, να είχαν πάνω από το κεφάλι τους Άραβα Χαλίφη (ή Ρώσο Τσάρο) ο οποίος θα κυβερνούσε από τη Ρώμη (ή το Παρίσι). Υπό αυτές τις συνθήκες και αυτή την κοινωνική σύνθεση και δομή, βέβαια, η Γαλλική Επανάσταση -ή οποιουδήποτε άλλου είδους «τυπική» (εθνο)αστική επανάσταση «πρότυπο»-, θα ήταν αδύνατη (θυμίζω πως ο Καποδίστριας, τοποθετήθηκε στο κέντρο, μεταξύ του εθνικού Γαλλικού επαναστατισμού και του πολυ-εθνικού Μετερνιχικου αντι-επαναστατισμού).Όταν προβληματίζεσαι ουσιαστικά και σε βάθος με τα σημερινά αδιέξοδα και μπουρδουκλώματα της «Δύσεως» και της «Ευρώπης» -ουσιαστικά όμως με τα αδιέξοδα του φιλελευθερισμού και της κεντρικής ευρωπαϊκής γεωγραφίας του-, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις περί «πολυ-πολιτισμού» πειραματικές θεωρίες και προσεγγίσεις -οι οποίες συνδέονται ευθέως και άμεσα με τις μεταβολές στη δημογραφία και την κοινωνική σύνθεση-, καταλήγεις στο συμπέρασμα πως ο Ρήγας (Κυρίτζης ή Βελεστινλής ή Φεραίος) ίσως να ήταν και δυόμιση αιώνες μπροστά από την εποχή του. Υπό την εξής έννοια: Με τι νομίζετε πως έρχεται αντιμέτωπη η «Δύση» ή η «Ευρώπη» στις μέρες μας; (με δική της επιλογή και ευθύνη). Με τις συνθήκες που στην Ανατολή (στα Βαλκάνια, την Ρωσία, την Μέση Ανατολή, την Ινδία, την Ινδονησία και αλλού) μέσα στην κατάσταση του αυτοκρατορικού πολυφυλετισμού και πολυθρησκευτισμού, οδήγησαν διϊστορικά στην πλήρη εκμηδένιση της έννοιας του κράτους ή στην «αυταρχία» (γι'αυτό τα κράτη σε αυτές τις περιοχές ήταν δυσλειτουργικά ή αυταρχικά). Παρόμοιες είναι και οι καταστάσεις που προκύπτουν από τις μεταβολές που παρατηρούμε σε κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είτε τα -εθνικά- κράτη θα εκμηδενιστούν, είτε θα αυταρχοποιηθούν.
Μετά από αιώνες καθυστέρησης, οι πληθυσμοί της κεντρικής ευρωπαϊκής γεωγραφίας του φιλελευθερισμού έρχονται αντιμέτωποι με τα πολυεθνοτικά και πολυθρησκευτικά ζητήματα που αντιμετώπισαν οι χώροι περιφερειακά αυτής της περιοχής. Ακολουθούν με καθυστέρηση αιώνων, αλλά πάντα «προηγούνται».
II
Ορισμένα μονάχα από τα γεγονότα των τελευταίων μηνών:- Το Ηνωμένο Βασίλειο αποφασίζει την αποχώρηση του από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω δημοψηφίσματος. Εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά από θυελλώδη προεκλογική εκστρατεία και εκλογή Τράμπ.
- Δημοψήφισμα στην Ιταλία και παραίτηση Ρέντσι. Καθαίρεση της Προέδρου της Βραζιλίας Rousseff, από τη Γερουσία.
- Οι πλέον αιματηρές συγκρούσεις στο Nagorno-Karabakh από τη δεκαετία του 1990 (τότε που τελείωνε η ιστορία) ανάμεσα σε Αρμένιους και Αζέρους.
- Ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Πατριάρχης Κύριλλος υπογράφουν κοινή διακήρυξη ύστερα από την ιστορική πρώτη κοινή συνάντηση μεταξύ ενός Πάπα και ενός επικεφαλής της ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
- Επιθέσεις σε Νίκαια (87 νεκροί, 430 τραυματίες), Κωνσταντινούπολη (48 νεκροί, 230 τραυματίες) και Βρυξέλλες (32 νεκροί, 340 τραυματίες). Επίσης πτώση του αεροσκάφους των αιγυπτιακών αερογραμμών από Παρίσι προς Κάιρο (66 νεκροί).
- Απόφαση για αποχώρηση από την Κοινοπολιτεία των Εθνών από τις Μαλδίβες (Νιγηρία και Πακιστάν είναι οι δύο πιο σημαντικές χώρες που έχουν αποχωρήσει ή αποβληθεί κατά το παρελθόν και έχουν επανέλθει).
- Δολοφονία του Ρώσσου Πρέσβη στην Τουρκία, Andrei Karlov.
Σημείωση
Συν τοις άλλοις, διακινούνται απόψεις για «διμέτωπο» των Η.Π.Α σε δυτική και ανατολική Ασία (Βλ. Συρία και Β. Κορέα. Πριν από περίπου 3 χρόνια είχα κάνει ένα «δυαδικό» σημείωμα, όπου εξέταζα Ευρώπη, Ρωσία και Ουκρανία και Βορειοανατολική Ασία, Κίνα και Ιαπωνία), ενώ έριξαν και την MOAB στο Αφγανιστάν (Επίδειξη και προβολή ισχύος. Έγραψα όμως πρόσφατα κατά ποσο η περίοδος του «μονομερούς τσαμπουκά» και η απόπειρα εκφοβισμούείχε αποτέλεσμα). Καλά πάμε...III
Από κάποια περίοδο και ύστερα, η «Ευρώπη» ήταν μια χριστιανική ήπειρος, μέχρις ότου ο χριστιανισμός να αποτελέσει ιδιωτικό ζήτημα και να γίνει αντιληπτός ως ένα μονάχα από τα πολλά συστήματα πίστεως (δηλαδή «αγορά θρησκειών»), με τη δημόσια σφαίρα να παραμένει -υποτίθεται- «ουδέτερη». Φυσικά μια τέτοια ουδετερότητα ήταν και παραμένει αδύνατη. Δεν υπάρχει δημόσιος χώρος, δημόσια ζωή ή σφαίρα δίχως κοινές αξίες και αρχές. Και φυσικά η δημόσια σφαίρα δεν είναι ουδέτερη παρά πλήρης αρχών και αξιών, συνήθως «κοσμικών».Υπό μια έννοια, οι αξίες του κοσμικισμού (secularism) είναι περισσότερο ακραίες από τις «θρησκευτικές» αξίες. Όχι μόνο αρνούνται στις «θρησκείες» να έχουν ή να διαμορφώνουν πολιτική ατζέντα, αλλά απαιτούν από τους θρησκευόμενους να μην εκφράζουν την πολιτική τους βούληση. Όλες οι «θρησκείες» είναι ίσες λοιπόν, όλες όμως πρέπει να είναι και απολίτικες (και όπως είδαμε σε προηγούμενο σημείωμα η «θρησκεία» ορίζεται ως εκείνο που η εκκοσμίκευση ή ο κοσμικισμός δεν είναι. Ας αναρωτηθούμε ξανά: Δηλαδή αν δεν υπάρχει εκκοσμίκευση υπάρχει «θρησκεία»;).
Οι «θρησκείες» στην Ανατολή αποτελούν κοινωνικά συστήματα. Πέρα όμως από αυτό, σε πλανητική κλίμακα, οι «θρησκείες» αποτελούν και πολιτικά κινήματα (η Αμερική, βόρεια και νότια, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα). Οι «θρησκείες» είναι κοινωνικά συστήματα και πολιτικά κινήματα γιατί προκειμένου να αναμορφώσουν τα «ιδιωτικά πράγματα», πρέπει να αναμορφώσουν και το πως οι θρησκευόμενοι συμπεριφέρονται στα «κοινά πράγματα», στην δημόσια σφαίρα. Μια προσωπική πεποίθηση που εκφράζεται στην ιδιωτική σφαίρα δεν ειναι δυνατόν να παραμείνει αιώνια εκεί, εισρέει στη δημόσια σφαίρα με αφορμή ένα γεγονός, μια αδικία, ένα ερέθισμα κ.λπ και οδηγεί σε κινητοποίηση, σε δράση (και κατά αυτόν τον τρόπο μπορεί να ασκηθεί πίεση για πολιτικές απαιτήσεις και διεκδικήσεις). Αυτή η κατάσταση ενισχύεται από τη στιγμή που το δημογραφικό ισοζύγιο κοσμικών - θρησκευόμενων μεταβάλλεται συνεχώς εις βάρος των πρώτων.
Ταφόπλακα, τέλος, στην παλαιά περί ουδετερότητος αντίληψη της δημόσιας σφαίρας, έρχεται να βάλει μια δομική μεταβολή που δυναμοποιεί αυτή την κατάσταση (δηλαδή την επαναφορά της «θρησκείας» στο δημόσιο χώρο). Ζούμε σε μια εποχή όπου παρατηρείται η συγχώνευση ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας, μια εξέλιξη που εκ των πραγμάτων (ακόμη και αν κάποιος απορρίψει την ιδέα πως οι «θρησκείες» αποτελούν κοινωνικά συστήματα και πολιτικά κινήματα) επαναφέρει την «θρησκεία» στην επικαιρότητα και στα «κοίνα πράγματα».
Ορισμένοι -τάχα- ορθολογιστές μάλλον δεν έχουν πάρει είδηση τι συμβαίνει και, είτε συνθηματολογούν, είτε κάνουν ψευδο-minimal και less is more υποτιθέμενα «ξυραφογενείς» αναλύσεις. Τα ζητήματα όμως υπάρχουν και παραμένουν άλυτα. Τα πράγματα που συμβαίνουν δεν συμβαίνουν αναίτια, και ίσως τελικά οι οπαδοί του ριζοσπαστικού κοσμικισμού (secularism) με τις οικονομιστικες και ψυχολογίζουσες ερμηνείες τους, να μην τα διαγιγνωσκουν καν.
Σημειώσεις
[-] Στα προηγούμενα χρησιμοποιούμε ένα καθαρά κοσμικό σχήμα. Οι δικοί μας προβληματισμοί εκφράζονται με περισσότερο συγκεκριμένο τρόπο στην πρόσφατη επαναφοράπαλαιότερου σημειώματος.[-] Σε επόμενα βήματα θα πρέπει να εξεταστεί η σχέση ριζοσπαστικού κοσμικισμού με τα πολιτικά κινήματα του περασμένου αιώνα (έναν αιώνα που η «Ευρώπη» αποφάσισε πως δεν επιθυμεί πλέον να αποτελεί χριστιανική ήπειρο) σε συνδυασμό με τους παλαιούς και νέους Kulturkampf, έπειτα ο λεγόμενος «φονταμενταλισμός» , δηλαδή το φαινόμενο του «ριζοσπαστισμού» (Funtamentalismus), και τέλος, η νέα «τρομοκρατία» των ημερών μας. Τα σημαντικά όμως, ο σκληρός πυρήνας, τα αίτια των μεταβολών δεν βρίσκονται στην «τρομοκρατία» (η οποία είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης). Η «τρομοκρατία» αποτελεί στάχτη στα μάτια (και αίμα στους δρόμους). Αποτελεί το σύμπτωμα.
[-] Οι οπαδοί του κοσμικισμού, πίστευαν πως με τη λατρεία της νεότητας και της νεανικότητας, θα συμβάδιζαν και συγκεκριμένα ιδεολογικά περιεχόμενα. Τελικά, σε μια από τις νεανικότερες κοινωνίες στο σύνολο της Ευρώπης, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής (στην Αιγυπτιακή), ο συνασπισμός των δύο κομμάτων που αποτέλεσε φορέα τέτοιων περιεχομένων έλαβε στις εκλογές της περίοδου της «Αραβικής Άνοιξης» λιγότερο από το 10% των ψήφων. Η μέση ηλικία στην Αίγυπτο είναι τα 25 έτη (στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται μέσα στις δέκα πιο γηρασμένες κρατικές κοινωνίες του πλανήτη, είναι τα 44 έτη).
.~`~.
Αν δεν υπήρχε Radical Secularism δεν θα υπήρχε και Radical Islam(ism)