Θραύσματα περί Ιστορίας και Ταυτότητας - μέρος α´.

Χονδρικά μιλώντας. Η «Επανάσταση» -ορθότερα η Εθνεγερσία ή Παλιγγενεσία- του 1821 ήταν μια ιστορική κίνηση που στόχευε στην Κωνσταντινούπολη και όχι στην Αθήνα (όπως την συμπίεσαν -και την κατάντησαν- οικοδομωντας το αθηναϊκό κρατίδιο). Το 1833 και η ιδεολογία του αθηναϊσμού (βαυαροκρατία, γαλλικός νομικισμός κ.λπ) αποτέλεσε στρέβλωση -ή hijacking- του 1821. Το 1821 ήταν προσπάθεια, επιδίωξη -εσωτερικής, ενδογενούς- αναίρεσης του 1453 μ.Χ. Το 1833 ήταν προσπάθεια, επιβολή -εξωγενούς ή ετερόχθονης- αναβίωσης του 461 π.Χ. Το 1821 ήταν «πολιτισμικό». Το 1833 ήταν -και παραμένει- «κρατικό». Παρ'αυτά οικοδομήθηκε μια πραγματικότητα την οποία πρέπει να αποδεχτούμε και να προχωρήσουμε.

Αυτήν την πραγματικότητα, μαζί με όλες τις επιμέρους αποχρώσεις της (δεν εκφράζω δηλαδή κάποιου είδους δογματισμό), οφείλουμε να αναγνωρίσουμε εάν πρόκειται κάποια στιγμή να αποφασίσουμε (σε περίπτωση που πάψουμε να ασχολούμαστε αποκλειστικά με «το νόμισμα» και «την οικονομία») τι θα θέλαμε να είναι ή/και να σηματοδοτεί το 2021 (αν και έχουν αποφασίσει άλλοι για εμάς και μας σέρνουν δεμένους χειροπόδαρα) ή το 2033 (εάν και εφόσον υπάρχουμε μέχρι τότε ως διακριτό υποκείμενο).

Οι φανατικοί οπαδοί -αρνητές και πολέμιοι- τόσο της αναίρεσης του 1453 μ.Χ όσο και της αναβίωσης του 461 π.Χ, είναι εξίσου καταστροφικοί. Ζούμε σε εποχή συνθέσεων (και ανάγκης για ολοκληρωτική εκ-μεταλλευση και αποθησαύριση ιστορικού πλούτου), όχι σε εποχή του είτε, είτε. Εδαφικές και μη εδαφικές ταυτότητες αλληλοδιαπλέκονται στην εποχή μας.

Μπορούμε να διακρίνουμε τρεις κυρίαρχες τάσεις ή «παρατάξεις» στην Ελλάδα (υπάρχουν και άλλες):

1) Οι «δυτικιστές» («φιλελεύθερο»-αριστερο-δεξιοί κ.λπ) που επιθυμούν την πλήρη και άνευ όρων (υλική και πνευματική) υποταγή ή πρόσδεση της χωράς σε κάτι το οποίο ονομάζουν «Δύση» (αυτή η επιθυμία δεν είναι άσχετη με τη θέση πως είμαστε -ως νέος ελληνισμός- δημιούργημα ή κατασκεύασμα εκ του μηδενός και πως δεν υπήρχε τίποτα πριν το 1821 - ότι είμαστε, δηλαδή, αποκλειστικά και μόνο τεχνητό κατασκεύασμα εξωχώριων δυνάμεων).

2) Οι «νεοπαγανιστες» (πάσης φύσεως από δεξιούς μέχρι γιακωβινικούς, καστοριαδικούς) που αξιώνουν την αποκοπή και «αποπολιτισμικοποιηση» του μεσαιωνικού ελληνισμού ή/και ρωμαϊσμού, την πλήρη και ολική «αποεθνικοποίηση/ελληνοποίηση» του «Βυζαντίου» και την επανασύνδεση με την προμονοθεϊστική αρχαιότητα (δηλαδή ένα νέο 1833 - όχι απαραίτητα κρατικό).

3) Όσοι επιθυμούν να διαχωρίσουν και να αποκόψουν ριζικά τις έννοιες Ρωμαίος και Έλληνας δαιμονοποιόντας ή απαξιώνοντας τη μία ή την άλλη (βυζαντινιστες, αρχαιολάτρες, ιδεολογικοί απόγονοι βενιζελικών και αντίβενιζελικών, κοινοτιστές κ.λπ). Ο Κολοκοτρώνης δεν δυσκολευόταν να χρησιμοποιεί εντός της ίδιας πρότασης και τους δύο όρους.

Όλοι τους, με τους τρόπους και τις αντιλήψεις τους ξεχωριστά, θα πρέπει να συμβάλλουν στη διαχείριση και αναψηλάφηση -και όχι στην αποκοπή, τον κατακερματισμό και την καταστροφή- του πολιτισμικού πλούτου και στη διαμόρφωση μιας νέας ιστορικής ταυτότητας.

Ολοκληρώνοντας. Το μεγάλο όραμα πριν από περίπου δύο αιώνες, ήταν κατ'ουσίαν η (ανα)σύσταση ανεξάρτητης και κυρίαρχης Πολιτείας της ΕλληνόΟρθόδοξης Ρωμαϊκότητας με κέντρο την Πρωτεύουσα Πόλη (δες επίσης VII και VIII για περισσότερη κατανόηση: Ρωμαϊκότητα κ.λπ).

[-] «Νέο» στοιχείο που με κάποιο τρόπο θα ενσωματωνόταν ως συστατικό μέρος της ανεξάρτητης και κυρίαρχης Πολιτείας της ΕλληνόΟρθόδοξης Ρωμαϊκότητας με κέντρο την Κωνσταντινούπόλη θα ήταν ο Ρεπουπλικανισμός-Republicanism (ασφαλώς σε μια τέτοια πολιτεία θα υπήρχαν κάτοικοι και διαφορετικών εθνοθρησκευτικών ομάδων όπως σχεδόν σε κάθε πολιτική μονάδα στην πολιτική ιστορία της ανθρωπότητας. Θα ήταν όμως Έλληνες πολίτες - όπως συμβαίνει π.χ στη σημερινή Ρωσσία). Κάτι σαν Ορθόδοξο Ρωμαϊκό Κράτος του πολιτικού Έθνους των Ελλήνων με Ρεπουμπλικανικά στοιχεία και Λαό αυτοκράτορα (αυτοκυριαρχο-αυτεξούσιο). Η Ορθόδοξη Ρωμαϊκότητα προσέδιδε Οικουμενίζόντα και όχι στενά εθνοκρατικό χαρακτήρα (η εθνοκρατικοποίηση των Εκκλησίων είναι καταγωγικά κυρίως προτεσταντικό χαρακτηριστικό). Λογικά πράγματα αφού όποιος κατέχει την Πόλη και τα Στενά, από απόψεως γεωπολιτικής, αποτελεί σίγουρα περιφερειακή δύναμη και ανάλογα τη δυνητική του ισχύ μπορεί να εξελιχθεί σε δύναμη πλανητικής εμβέλειας. Δεν μπορεί μια πολιτική οντοτητα που έχει ως κέντρο της την Πόλη να έχει εθνική ιδεολογία και ταυτότητα με την στενή έννοια (η Τουρκία έχει -ακόμη- ως πρωτεύουσα της την Άγκυρα). Πόλη σημαίνει Οικουμενικότητα. Οικουμενίζόντα και όχι στενά εθνοκρατικό χαρακτήρα στις μέρες μας έχουν κράτη όπως οι Η.Π.Α, η Ινδία και το Ιράν - και η Ε.Ε.

[-] Η Ρωμαϊκότητα μπορεί να ιδωθεί ως αντίθεση προς την τουρκοποίηση, την αραβοποίηση, την φραγκοποίηση (ευρωπαϊσμός λέγεται σήμερα) κ.λπ. Υπό αυτή την οπτική στις μέρες μας, στην Ελλάδα είμαστε Ελλαδίτες που -κατά το παλαιό «τούρκεψαν»- αμερικανεύσαμε, φράγκεψαμε, ρωσεύσαμε, άγγλεψαμε, γερμανεύσαμε κ.λπ. Η λεγόμενη «Ρωμηοσύνη» ή Ρωμαιοσύνη ουσιάστικα μπορεί να ιδωθεί ως πνευματική άμυνα διαφύλαξης ετερότητας απέναντι στην φραγκοκρατία, την τουρκοκρατία, την αραβοκρατία κ.λπ. Εδώ και αιώνες Ορθόδοξοι Ρωμαίοι κατέφευγαν στην Ευρώπη για να ζήσουν ως Φράγκοι «ελεύθερα» ή γίνονταν Τούρκοι για να ζήσουν «ελεύθερα». Τίποτα καινούργιο. Στις μέρες μας απλά φωνάζουμε «Μένουμε Φραγκία». Δεν είμαστε καν καθεαυτούς «Γραικοί», αλλά «ΦραγκοΓραικοί».

[-] Έχει ενδιαφέρον πως γιορτάζεται η αρχή του ξεσηκωμού και όχι το 1830 ή το 1833...

[-] Οι κάτοικοι της Ελλάδας (Ελλαδίτες) δεν είναι τα μόνα μέλη της ΕλληνόΟρθόδοξης Εκκλησίας-Κοινωνίας. Η Εκκλησία αριθμεί στις μέρες μας περίπου 20-25 εκατομμύρια μέλη που βρίσκονται διάσπαρτα ανά την υφήλιο και έχουν ως ιστορικό τους πυρήνα τη γεωγραφία των τέσσάρων πρεσβυγενών πατριαρχείων: Του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων.

[-] Πάντως οι εποχές δεν είναι δύο («χριστιανική-προχριστιανική»). Είναι πολλές. Από την μινωική και μυκηναϊκή, την αρχαϊκή και την κλασική, την ελληνιστική, την προ και μετά μονοθεϊστική ρωμαϊκή, την ορθόδοξη ρωμαϊκή και πρωτο-ελληνοορθόδοξη, την λατινική, οθωμανική και ρωμαίϊκη, του νέου ελληνισμού κ.λπ. Όλες αυτές δεν είναι απαραίτητα «εχθρικές» -και εναλλακτικές- μεταξύ τους.

Αναγνωρίζω πως όλα τα προηγούμενα είναι χονδροειδέστατα.



Για να διαθέτεις πραγματικά δική σου διοίκηση, πρέπει να διαθέτεις δικούς σου πολιτικούς, για να διαθέτεις δικούς σου πολιτικούς, πρέπει να διαθέτεις δικά σου κόμματα, για να διαθέτεις δικά σου κόμματα, πρέπει να διαθέτεις δικούς σου θεσμούς, για να διαθέτεις δικούς σου θεσμούς, πρέπει να διαθέτεις δική σου πρωτεύουσα, και για να διαθέτεις δική σου πρωτεύουσα, πρέπει να διαθέτεις δικό σου κράτος (και για να διαθέτεις δικό σου κράτος και θεσμούς, πρέπει να διαθέτεις δική σου ιστορία και ταυτότητα - και όχι «δανεική» ταυτότητα και ιστορία, να μαθαίνεις την ιστορία σου από άλλους).

Δεν προξενεί σε κανέναν εντύπωση που η Αθήνα, για περίπου 18-20 αιώνες, αποτελεί ένα άνευ ιδιαίτερης σημασίας περιφερειακό αστικό κέντρο (η άνοδος της ασημαντότητας της ξεκινά σταδιακά από τα ελληνιστικά χρόνια) και που ξαφνικά, μετά από αιώνες αδιαφορίας του αυτόχθονου πληθυσμού, αρχίζει να μεταβάλλεται σε πρωτεύουσα του «ελληνικού κράτους»; Ποιο αστικό κέντρο επιθυμούσε ως πρωτεύουσα του ο αυτόχθων πληθυσμός;

Η Αθήνα αποτελεί ένα εξω-εθνικό κατασκεύασμα, αποτέλεσμα πολιτικού παρεμβατισμού και αποικιακής κρατο-κατασκευαστικής. Προϊόν συστημικής ή δομικής αποικιοποίησης. Ο Αθήναϊσμός, μια εξω-χώρια φυτεμένη ιδεολογία, αποτελεί επίσημη και κυρίαρχη ιδεολογία, και καταστατική συνθήκη του ελλαδικού κράτους. Το λεγόμενο «ελληνικό κράτος», καθόλου παράξενο δεν είναι που είναι αθηνοκεντρικό. Δεν είναι ελληνικό το κράτος, αθηναϊκό είναι.

Από τον Αθήναϊσμό προκύπτει ο Ελλαδισμός ως ιδεολογία, δηλαδή η ολοκληρωτική αποκοπή από όλους τους ιστορικούς χώρους και όλες τις ιστορικές περιόδους και η εμμονική ιστορική και γεωγραφική προσκόλληση, συγκέντρωση και ενασχόληση με την Αθήνα. Η αναγωγή των πάντων στην Αθήνα. Προσοχή! Ο Αθήναϊσμός και ο Ελλαδισμός αποτελούν εντελώς καινοφανή «νεο-ελληνικά» ιδεολογικά προϊόντα και ουδεμία σχέση έχουν με την κυρίως ειπείν Αθήνα. Οι Αθηναίοι, προς τη Σικελία και τον Ελλήσποντο έβλεπαν οι άνθρωποι (και προς την Αίγυπτο, τη Μακεδονία και την Ιωνία ή αλλού). Γι'αυτό και ήταν Αθηναίοι και όχι νεο-Αθηναίοι, Έλληνες και όχι φιλέλληνες.

[-] Δύσμοιρε πολίτη της ''Hellenic Republic''. Πέρασε η περίοδος που ήταν της μόδας ο «φιλελληνισμός» και ο «κλασικισμός» εις τας Ευρώπας (εξυπηρέτησε η συγκεκριμένη ιδεολογία - του «φιλελληνισμού» - τους απαραίτητους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς συγκεκριμένων ευρωπαϊκών κέντρων). Τώρα είναι της μόδας οι Μέσοι Χρόνοι και οι Αγίες Ρωμαϊκές Αυτοκρατορίες. Τι θα κάνεις τώρα; Θα πάρεις το εκ κατασκευής ετεροκαθοριζόμενο και προϊόν συστημικής ή δομικής αποικιοποίησης παράρτημα-κράτος στα χέρια σου ή θα συνεχίσεις να λειτουργείς ως ένα - όχι και τόσο απαραίτητο - αποικιακό παράρτημα;

[-] Καθόλου παράξενο φυσικά που στην απέναντι όχθη του Αιγαίου ακούγονται φωνές για μεταφορά της πρωτεύουσας στην Κωνσταντινούπολη. Όπως οι Χιώτες που «πάνε δυο-δυο», έτσι πάνε και τα αποικιακά project ή οι αποικιοκρατικές κρατο-κατασκευαστικές σε ενιαίους γεωπολιτικά χώρους: Όταν ο Mustafa Kemal επιλέγει ως πρωτεύουσα του «τουρκικού κράτους» την Άγκυρα-Engürije, μετά από 1593 συνεχή χρόνια της Κωνσταντινούπολης ως πρωτεύουσας Πόλης, το ασήμαντο και σκονισμένο αυτό βλαχοχώρι δεν έχει περισσότερους από 25.000 κατοίκους (αυτοί ήταν ακόμη χειρότεροι από εμάς).

[-] Επί 1593 έτη, η Κωνσταντινούπολη αποτελεί πρωτεύουσα Πόλη (μετά έρχεται ο «εξευρωπαϊσμός» και ο «εκδυτικισμός» και άλλα τέτοια παραμύθια με καθρεφτάκια για τους αυτόχθονες και τους ιθαγενείς). Ανάλογο και κάπως μεγαλύτερο είναι και το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η Αθήνα βρίσκεται στην ιστορική αφάνεια. Η Αθήνα αποτελεί πρωτεύουσα του... κράτους των Αθηνών, από το 1834 (ψάξτε λίγο την ιστορία των πρωτευουσών της χώρας νωρίτερα).



Α'«Λατινοκρατική ή Φραγκοκρατική» περίοδος (1205 - 1458): 253 έτη

Β'«Λατινοκρατική ή Φραγκοκρατική» περίοδος (1832 - 2016): 184 έτη (θα έγραφα πως έχουμε ακόμη αρκετό καιρό μπροστά μας, αλλά ανατολικά του Αιγαίου... μάλλον διαφωνούν).

Είτε ως "Kingdom of Greece"είτε ως "Hellenic Republic", το «ελληνικό κράτος» ουδεμία σχέση έχει, είτε με το «Βυζάντιο» είτε με την «Αρχαία Ελλάδα». Ούτε αποτελεί κάποιου είδους επαναφορά ή αναβίωση τους. Το κράτος των Αθηνών (λεγόμενο κατ'ευφημισμόν και «ελληνικό κράτος») περισσότερο αποτελεί επαναφορά ή/και αναβίωση του Δουκάτου των Αθηνών (παρά οτιδήποτε άλλο).

Το ερώτημα είναι το εξής. Μετά από τη Β'«Λατινική ή Φραγκική» περίοδο, οι αυτόχθονες και οι ιθαγενείς, θα περάσουν ξανά σε «Οθωμανική» περίοδο ή θα πάρουν τη διοίκηση ή/και «το κράτος» στα χέρια τους; (ή τέλος πάντων ότι θα έχει απομείνει όρθιο, μετά από τα ερείπια που θα αφήσουν πίσω τους οι - για δεύτερη φορά - «εκπολιτιστές» του καθημαγμένου και ιστορικού αυτού χώρου).

[-] Μην ξεχνάμε πως οι χρονολογίες σε αρκετές περιπτώσεις είναι παραπλανητικές. Λατινική ή Φραγκική και Οθωμανική περίοδος διαπλέκονται ή επικαλύπτονται ανάλογα την περιοχή. Η χρονολογία που χρησιμοποίησα είναι ενδεικτική και αναφέρεται στο Δουκάτο των Αθηνών (1205 - 1456/8). Η Κομητεία της Κεφαλλονιάς και της Ζακύνθου - η οποία σχετιζόταν με το Βασίλειο της Σικελίας - διήρκεσε περισσότερο. Μεταξύ 1484-1500 η Ζάκυνθος, η Κεφαλλονιά και η Ιθάκη περιέρχονται στη Βενετία ενώ το 1579 έχουμε την προσάρτηση του δουκάτου του Αιγαίου ή/και της Νάξου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. [Όλες οι χρονολογίες μ.Χ].

[-] Το Δουκάτο των Αθηνών (Duchy of Athens/Ducat d'Atenes) διήρκεσε 253 έτη (1205-1458). Το αναβιωμένο Δουκάτο των Αθηνών [κατ΄ ευφημισμό(ν) και ''Hellenic Republic''] αριθμεί λιγότερο από 200 χρόνια ζωής. Προς γνώσιν...



Μετά από 1593 συνεχή έτη που η ονομασία της Πόλης είναι Κωνσταντινούπολη (Κωνστανιιέ-Kostantiniyye την έλεγαν και οι Σουλτάνοι και την λένε ακόμη οι Άραβες), έρχεται ένας τύπος και την μετονομάζει σε «Ἰστανμποὺλ». Και στα καθ'ημάς, έχουμε κάτι άλλους παράξενους τύπους (Έλληνες κεμαλιστές, οπαδούς του, και διάφορα μέλη του Κεμαλικού Κόμματος Ελλάδος) να μας κάνουν παρατήρηση εάν δεν την λέμε «Ἰστανμποὺλ»!

Tο όνομα της Πόλης επί 1593 έτη, από το 330 μ.Χ μέχρι το 1923 μ.Χ, είναι Κωνσταντινούπολη-Κωνστανιιέ.

Κωνσταντινούπολη-Κωνστανιιέ: (330 - 1923 μ.Χ) 1593 έτη

Ιστανμπούλ: (1923 - 2016 μ.Χ) 93 έτη

Δεν υπάρχει μεσαιωνική ευρωπαϊκή ιστορία χωρίς Κωνσταντινούπολη. Προκειμένου η Πόλη και η ιστορία της να εξαφανιστεί, δεν έπρεπε το όνομα να μείνει στο στόμα των Τούρκων - αλλά και των Ελλήνων. Κάτι τέτοιο συμβάδιζε με τις επιδιώξεις της εποχής. Δηλαδή με τη μεταβολή του Κεράτιου Κόλπου της Κωνσταντινούπολης των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων, των Οθωμανών Σουλτάνων και των Βενετών Πατρίκίων (η ταφική πλάκα του Ερρίκου Δάνδολου ακόμη βρίσκεται στην Αγιά Σοφίά) σε ευρωπαικό αποχωρητήριο εξυπηρέτησης συγκεκριμένων πολιτικών. Με την Πόλη ως Κωνσταντινούπολη-Κωνστανιιέ, κάτι τέτοιο ήταν αδύνατον να συμβεί. Ως «Ἰστανμποὺλ» όμως, κάτι τέτοιο ήταν δυνατόν (τα υπόλοιπα αποτελούν «εκκοσμικευτικές» παραμυθίες). Χαρακτηριστικό είναι πως το «Ἰστανμποὺλ» καθιερώνεται με τον «ευρωπαϊκό προσανατολισμό» της Τουρκίας και με την ιστορική επιβολή ενός παραμυθιού για έναν τύπο που τον έλεγαν Ali Rıza oğlu Mustafa.

[-] Με την ιστορική αλλοίωση και παραχάραξη του ονόματος και την μετονομασία της Κωνσταντινούπολης-Κωνστανιιέ (Kostantiniyye) σε «Ἰστανμποὺλ», ξεκινά και το project της ολικής ιστορικής «τουρκοποίησης» της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και του παράλληλου «εξευρωπαϊσμού» της «Τουρκίας», δηλαδή της προσπάθειας πλήρους ενσωμάτωσης ή/και αφομοίωσης της Κωνσταντινούπολης στον... Ρήνο, στην Ευρώπη του Ρήνου.



Η μετονομασία (το γράφω ευγενικά) της Κωνσταντινούπολης σε «Ἰστανμποὺλ», αποτελεί το αποκορύφωμα και την ολοκλήρωση μιας πορείας που ξεκινά με την μετονομασία (ομοίως) της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (ή καλύτερα της Βασιλείας των Ρωμαίων) σε «Βυζαντινή Αυτοκρατορία». Η πορεία ξεκινά με την αλλοίωση και την παραχάραξη του χαρακτήρα, της ταυτότητας και του ονόματος της Αυτοκρατορίας και ολοκληρώνεται με της Πόλης.

Από απόψεως ιστορικών νοημάτων μακράς διάρκειας, ο Ali Rıza oğlu Mustafa (κατά κόσμον Mustafa Kemal Atatürk), μετονομάζοντας την Κωνσταντινούπολη σε «Ἰστανμποὺλ», ολοκληρώνει το «έργο» ή το ''project''που ξεκινά με τον Hieronymus Wolf (ασχέτως κινήτρων και ανεξαρτήτως προθέσεων) και τον Gibbon.

Το 1923 μ.Χ σηματοδοτεί την ολοκλήρωση και αποτελεί την κατάληξη του 1557 μ.Χ (ή του 1568. Corpus Historiæ Byzantinæ). Το αρχικά ιστοριογραφικό και έπειτα γεωπολιτικό και πολιτισμικό ευρωκεντρικό project διαρκεί πάνω από 350 έτη.

Ιστορικό αποτέλεσμα: Η κατασκευή του κράτους των Αθηνών και του κράτους της Άγκυρας από τη μια μεριά, του «Βυζαντίου» και της «Ἰστανμποὺλ» από την άλλη, και η ενσωμάτωση των μεν πρώτων στη Νέα Αγία Ρωμαϊκή Ευρωπαϊκή και Ατλαντική Αυτοκρατορία, των δε δεύτερων, στα έσχατα και πλέον σκοτεινά και αραχνιασμένα μπουντρούμια του «ευρωπαϊκού και δυτικού πολιτισμού».

Επιτέλους, η προσπάθεια πλήρους απαξίωσης, κατόπιν ενσωμάτωσης και τελικά αφομοίωσης έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Η Αυτοκρατορία των Ρωμαίων ως «Βυζάντιο» και η Νέα Ρώμη-Κωνσταντινούπολη ως «Ἰστανμποὺλ», εξαφανίζονται από το ιστορικό προσκήνιο και μεταβάλλονται (μέσω του κράτους των Αθηνών και της Άγκυρας) σε συνιστώσες μιας Ευρώπης του Ρήνου και μιας Δύσεως του Ατλαντικού (μέχρι να αφομοιωθούν και να εξαφανιστούν πλήρως).

Ο «εξευρωπαϊσμός» και «εκδυτικισμός» έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί.

[-] Corpus Historiæ Byzantinæ. Παρουσίαση για πρώτη φορά στο ευρωπαϊκό αναγνωστικό κοινό μιας ολοκαίνουργιας και πρωτόφαντης αυτοκρατορίας που ονομάζεται «Βυζαντινή».

[-] Μπουντρούμια του «ευρωπαϊκού και δυτικού πολιτισμού»: Κατά το αφήγημα, το «Βυζάντιο» δεν αποτελεί τίποτα άλλο παρά μια χιλιετή αέναη παρακμή που σέρνεται, η δε «Οθωμανία», σχεδόν εκ γενετής θεωρείται παρηκμασμένη (μετά από καμιά 70αριά - 100 χρόνια). Λυπούμεθα, ἐγεννήθη γερασμένη. 17 και πλέον αιώνες ατελείωτης παρακμής. Τι λες ρε παιδί μου...

[-] Αποτελέσματα «εξευρωπαϊσμού» και «εκδυτικισμού»: Κράτος των Αθηνών, κράτος της Άγκυρας, «Βυζαντίο», «Ἰστανμποὺλ». Όλα τα προηγούμενα «υπανάπτυκτα, καθυστερημένα, αδιαφώτιστα» κ.λπ. Οι κάτοικοι αυτών των ιστορικών χώρων δεν υπήρξαν ποτέ «τριτοκοσμικοί». Κι όμως, ο «εξευρωπαϊσμός» και ο «εκδυτικισμός» έκανε και εδώ το θαύμα του. Αρκετοί τους θεώρησαν ως τέτοιους. Βέβαια το τελικό αποτέλεσμα και η έσχατη κατάληξη του «εξευρωπαϊσμού» και του «εκδυτικισμού» δεν είναι τίποτα λιγότερο, από την ολοκληρωτική ιστορική εξαφάνιση.

[-] Ο Πόλεμος κατά της Αυτοκρατορίας και της Πόλης σαφώς και έχει την απαρχή του μεταξύ 9ου και 11ου αιώνα. Αλλά είναι ένας πόλεμος «αδερφικός», ενδομεσογειακός και «εμφύλιος». Αυτά είναι ενδο-οικογενειακά ζητήματα και καυγάδες, μέχρι ενός σημείου. Μετά την Άλωση του 1204, ο πόλεμος αποκτά άλλες διαστάσεις, ριζοσπαστικοποιείται, τα πάθη αγριεύουν, οι μνήμες χαράσσονται και οι ταυτότητες μεταβάλλονται. Ωστόσο η πραγματική παραχάραξη και αλλοίωση (η κατασκευή της «Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» και μετέπειτα της «Ἰστανμποὺλ») ξεκινά περίξ της Ευρώπης του Ρήνου κατά την οθωμανική περίοδο της Κωνσταντινούπολης. Έχει σημασία η προηγούμενη παρατήρηση. Ουδείς επιχειρεί, ουδείς μπορεί να διανοηθεί - ουδείς τολμά να μιλήσει για - «Βυζαντινή Αυτοκρατορία» πριν από το 1453 μ.Χ. Όπως ουδείς μπορεί να διανοηθεί μια «Ἰστανμποὺλ» πριν από το 1923 μ.Χ.



Κατ'αρχάς. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν είναι «Δύση» και δεν «καταρρέει» το 476 μ.Χ. Όπως δεν καταρρέει και κάποια πολιτική οντότητα που ονομάζουμε «δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία» και η οποία, ως «δυτική», έχει ιστορία μόλις 81 έτη (395-476 μ.Χ) ενώ το ανατολικό διοικητικά τμήμα της, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχει διάρκεια ζωής 1058 έτη (Εκτός εάν θεωρήσουμε πως υπήρχαν τέσσερις... Ρωμαϊκές Αυτοκρατορίες επειδή υπήρξε το σύστημα της Τετραρχίας). Επίσης το 395 μ.Χ, ως ορόσημο, μπορεί να θεωρηθεί αυθαίρετο, καθώς, ήδη, πριν από τον Θεοδόσιο, το ανατολικό διοικητικά τμήμα - Υπαρχία - της αυτοκρατορίας διοικείται από τον Ουάλη.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συνεχίζει τον ιστορικό της βίο μετά τον 5ο μ.Χ αιώνα. Οι τρεις χάρτες φανερώνουν την πορεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως ενιαίου όλου: i. 2ος αι. ii - 6ος αι. - iii 11ος αιώνας.


Η διαίρεση σε «Δύση» και «Ανατολή» συμβαίνει ουσιαστικά μεταξύ 9ου και 11ου μ.Χ αιώνα (Καρλομάγνος, Σχίσμα, Captain General of the Church-Αρχιστρατηγία της Εκκλησιάς, Translatio imperii, Άλωση αργότερα κ.λπ). Μέχρι περίπου τον 7ο-8ο μ.Χ αιώνα δεν υπάρχει διαφορετικός πολιτισμός σε μεγάλο μέρος της Ιταλικής Χερσονήσου και της Χερσονήσου του Αίμου (εξ ου και η ρωμαϊκή αυτοκρατορία από την ανατολή, καταβάλει συνεχείς προσπάθειες ανάκτησης εδαφών στην Ιταλική Χερσόνησο από τους Λομβαρδούς. Μετά από αυτή την περίοδο αρχίζουν να απομακρύνονται οι δύο αυτές ιστορικοί χερσόνησοι και να κοιτάνε προς διαφορετικές κατευθύνσεις).

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (η οποία συνεχίζεται για αιώνες στην Ανατολή, μέχρι τη δημιουργία της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας - μετέπειτα του Γερμανικού Έθνους), σήμερα αποκαλούμενη «Βυζαντινή Αυτοκρατορία», αποτέλεσε τον μεσαιωνικό διάδοχο των ελληνικών Πόλεων και της Ρώμης και οργανική συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε ελληνικό πολιτισμικά και γλωσσικά έδαφος, το οποίο μετεξελίχθηκε σε εδαφική κοιτίδα διαμόρφωσης και ανάπτυξης της Χριστιανοσύνης (μέχρι τουλάχιστον τον 7ο-8ο μ.Χ αιώνα).

Κύριοι ωφελημένοι από την επιρροή του Ρωμαϊκού Κράτους με τη χριστιανική του πίστη και την ελληνογενή του κουλτούρα - και εν πολλοίς κληρονόμοι του - υπήρξαν τρεις νεο-αναδυόμενοι πολιτισμοί ή κόσμοι: η Λατινική Δύση των γερμανικών φύλων, ο Αραβο-Ισλαμικός κόσμος και η Σλαβική πολιτισμική σφαίρα (καθένας από αυτούς τους κόσμους θα «ξεζούμιζε», με τον έναν ή τον άλλον - θετικό ή αρνητικό - τρόπο την ελληνόγλωσση ρωμαϊκή χριστιανική αυτοκρατορία και κληρονομιά).

[-] Ο Χριστιανισμός κληρονόμησε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, της οποίας αποτελεί προέκταση. Το Ισλάμ, σε ότι αφορά την περιοχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (και όχι την κεντρική Ασία, γιατί έφτασε μέχρι την άλλη άκρη της γης, π.χ Ινδονησία), κατέλαβε εδάφη που αποτελούσαν μέρος της αυτοκρατορίας. Οι αρχικοί παράγοντες διαμόρφωσης είναι ο ρωμαϊκός, ο περσικός και ο αραβικός. Οι επόμενοι ο γερμανικός, ο σλαβικός, και ο τουρκικός.

[-] Οι κύριοι πολιορκητές της Κωνσταντινούπολης, της Νέας Ρώμης, ιστορικά ήταν Άραβες, Ρώσοι και Τούρκοι (τρεις ή περισσότερες φορές) και ακολούθησαν Λατίνοι Ιταλιώτες και Φράγκοι («Σταυροφόροι»), Σασσανίδες, Άβαροι, Σλάβοι, Βούλγαροι και Πετσενέγοι. Οι κύριοι πολιορκητές της Ρώμης ιστορικά ήταν Οστρογότθοι (ο Βελισάριος το 536 ανακαταλαμβάνεί τη Ρώμη), Βησιγότθοι, Βάνδαλοι και φυσικά Λομβαρδοί. Η Ρώμη, έχει να κάνει κυρίως με γερμανικά φύλα. Η Νέα Ρώμη έχει να κάνει με Πέρσες και Άραβες, σλαβικά και τουρκικά φύλα, και φυσικά με Λατίνους. Και με αυτά επανερχόμαστε στην κατάληξη της πρώτης παρατήρησης: Κύριοι ωφελημένοι από την επιρροή του Ρωμαϊκού Κράτους με τη χριστιανική του πίστη και την ελληνογενή του κουλτούρα - και εν πολλοίς κληρονόμοι του - υπήρξαν τρεις νεο-αναδυόμενοι πολιτισμοί ή κόσμοι: η Λατινική Δύση των γερμανικών φύλων, ο Αραβο-Ισλαμικός κόσμος (δεν υπάρχει μεσαιωνική ευρωπαϊκή ιστορία δίχως Ισλάμ) και η Σλαβική πολιτισμική σφαίρα.

[-] Ας το επαναλάβω: Οι τρεις παρακάτω χάρτες φανερώνουν την πορεία συρρίκνωσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως ενιαίου όλου: i. 2ος αι. ii - 6ος αι. - iii 11ος αιώνας.



Κατά την περίοδο εσωτερικής και εξωτερικής κρίσης και αποσταθεροποίησης της, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, σταδιακά μετασχηματίζεται σε χριστιανικό θρησκευτικά και ελληνικό γλωσσικά ρωμαϊκό κράτος, με πρωτεύουσα του την Νέα Ρώμη, δηλαδή την Κωνσταντινούπολη. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η περαιτέρω αποσύνθεση και αποσταθεροποίηση της αυτοκρατορίας και η ρωμαϊκότητα αποκτά ελληνικό και χριστιανικό χαρακτήρα και χρώμα. Θα μπορούσαμε, κάπως άτυπα, να πούμε πως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία «εθνικοποιεί» τη γλώσσα και τη θρησκεία, εξελληνίζεται και εκχριστιανίζεται, προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει (αυτή η διαδικασία μπορεί να σας φέρει στο μυαλό μια παλαιότερη αναφορά στους Πέρσες, στην «εθνικοποίηση» της θρησκείας και στη σχέση της με τη γλώσσα). Αυτός ο μετασχηματισμός προσφέρει στην αυτοκρατορία σχεδόν μια χιλιετία ζωής, οδηγώντας τη σε μια νέα ιστορική φάση. Αυτόν τον μετασχηματισμό ονόμασαν ορισμένοι, από τον 16ο αιώνα και ύστερα, «Βυζαντινή Αυτοκρατορία».

Οι όροι «Βυζαντινή Αυτοκρατορία» και «Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία» αποτελούν ιστοριογραφικές κατασκευές.

Οι ιστοριογραφικές αυτές κατασκευές οφείλουν την ύπαρξη και διάδοση τους σε ανθρώπους που εξέφρασαν - παιδικές - απόψεις όπως αυτή που θεωρούσε την «βυζαντινή» ιστορία ως μια “worthless collection [which] contains nothing but declamations and miracles. It is a disgrace to the human mind.” (Βολταίρος). Παρόμοιες θέσεις εξέφρασε και ο πιο σοβαρός Μοντεσκιέ. Αλλά δεν είναι μονάχα ζήτημα φωταδισμού. Είναι και ζήτημα ευρωκεντρισμού, καθώς ορισμένες αντιλήψεις ξεκινούν ήδη από τον Πετράρχη ή/και την ίδια τη Ρώμη. Όπως και να 'χει, στις περισσότερες περιπτώσεις μιλάμε για τους πατεράδες της ευρωκεντρικής ιστοριογραφίας. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά, ακολούθησαν και άλλοι (όπως ο γνωστός Edward Gibbon-Γίββωνας).

Αυτές οι απόψεις αντιμετωπίστηκαν σαν το αλάθητο του κοσμικού Πάπα. Η επίκληση στις απόψεις αυτών των ανθρώπων αποτέλεσε το κοσμικό αντίστοιχο της επίκλησης ορισμένων μουλάδων ή/και φονταμενταλιστών στο Κοράνι. Τέτοια ήταν, και εν πολλοίς παραμένει, η προσήλωση προς αυτές τις απόψεις. Αυτή των κοσμικών μουλάδων ή κοσμικών φονταμενταλιστών διαφόρων κοσμικών δογμάτων (το έγραψε ή το είπε ο κοσμικός Μουχάμαντ ή Πάπας του φωτός).

Η δομική ή/και συστημική αποικιοποίηση της απέραντης ζούγκλας, της γεμάτης παπαγάλους, στην οποία ζούμε, υπό την ονομάσία ''Hellenic Republic'', βασίζεται σε αυτήν ακριβώς την άνευ όρων επίκληση ανθρώπων όπως ο Βολταίρος, ο Μοντεσκιέ, ο Γίββωνας ή, σε διαφορετικό πλαίσιο, ο Φαλμεράυερ ή/και ο Γκομπινώ (κάπως πιο κεκαλυμμένα) κ.λπ και στην αντιμετώπιση τους ως Ιερές Αγελάδες και αντιπροσώπους του (Θεού) Λόγου και της (Απόλυτης) Αλήθειας επί της Γης.

Τα προηγούμενα φυσικά μόνο από «κριτικό πνεύμα» δεν χαρακτηρίζονται και μόνο «διαφωτισμός» (ό,τι και αν σημαίνει τέλος πάντων αυτή η λέξη) δεν είναι. Φωταδισμός ίσως.

Έχει πολύ πλάκα να μελετάς τον ευρωκεντρισμό - και τις ρίζες του - ως νεωτερική ιδεολογία σε παγκόσμια κλίμακα και από μια παγκόσμια ματιά, π.χ τον εκσυγχρονισμό της Ιαπωνίας ή της Σιγκαπουρης και την ερμηνεία του, τις σχέσεις Αββασιδών ή/και Οθωμανών με τους σημερινούς Γάλλους, τις εφευρέσεις της Κίνας και τις εμπορικές της σχέσεις κ.λπ και να σκοντάφτεις και στο... «Βυζάντιο». Τα περί «Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» αποτελούν ένα ακόμη επεισόδιο (ίσως από τα πλέον προκλητικά, καθώς μιλάμε για μια από τις μεγαλύτερες - γνωστές - αλλοιώσεις και παραχαράξεις στην παγκόσμια ιστορία), στο μεγάλο έργο που ονομάζεται ευρωκεντρική ιστοριογραφία, πολιτισμική αποικιοκρατία και ιδεολογία του ευρωκεντρισμού (ή/και δυτικοκεντρισμού). Έργο στο οποίο οι κάτοικοι της ζούγκλας, υπό τη μορφή αποικιακού παραρτήματος, που ονομάζεται «Ελλάδα», νομίζουν πως αποτελούν πρωταγωνιστές, ενώ δεν αποτελούν παρά τους κομπάρσους (ή/και τα θύματα).

Έχει πολύ πλάκα να προέρχεσαι από τον «κοσμικό», «μη θρησκευόμενο» και με στοιχεία «αγνωστικισμού» χώρο, και μελετώντας την ευρωκεντρική ιστοριογραφία και ιδεολογία να καταλήγεις να υπερασπίζεσαι πράγματα και καταστάσεις που θεωρούνται «θρησκευτικές» (χριστιανικές, μουσουλμανικές ή άλλες) επειδή βαρέθηκες την προπαγάνδα, τις αλλοιώσεις, τις παραχαράξεις και τα ψέματα των εν «κοσμικότητα άθρησκων αδελφών».

[-] Οι όροι «Βυζάντινή/ος/οι» χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά, με τη σημερινή τους σημασία, κατά τον 16ο αιώνα. Επίσης πριν από τον Γίββωνα έχει κάνει χρήση των όρων αυτών ο Δουκάγγιος (Charles du Fresne, sieur du Cange ή Du Cange).

[-] Για τον Πετράρχη χρειάζεται εκτενή αναφορά. Δεν μπορώ να αναφερθώ απλά σε μια σημείωση.

[-] Μη χαίρεστε που ο Μοντεσκιέ ή άλλοι ονομάζουν την αυτοκρατορία σε στιγμές «Ελληνική Αυτοκρατορία». Την ονομάζουν έτσι και μετά την απαξιώνουν χρωματίζοντας το μεσαιωνικό ελληνισμό με σκοτεινά χρώματα. Κατά αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά διασώζεται η αποκλειστικότητα της Ρωμαϊκότητας. Γνωστά είναι επίσης τα περί Ανσέλμου, Ακινάτη και Contra errores Graecorum κ.λπ, δηλαδή η διάσπαρτη προπαγάνδα ή/και πολεμική από πλευράς Λατίνων την οποία χρησιμοποιούν αρκετοί σημερινοί Έλληνες. Αναφέρομαι στην αυτοκρατορία και στον όρο «βυζαντινή» και στην παραχάραξη που επιβλήθηκε σε παγκόσμια κλίμακα. Στο ζήτημα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και της παραχάραξης του χαρακτήρα, της ταυτότητας και του ονόματος της, δηλαδή στην ιστοριογραφική κατασκευή της «Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» από τον 16ο αιώνα και ύστερα. Ζήτημα το οποίο αποτελεί πεδίο διεθνούς διαλόγου. Κάποιοι - οι περισσότεροι - ήθελαν και θέλουν «Βυζαντινούς» και «Βυζαντινή» Αυτοκρατορία, κάποιοι άλλοι, Έλληνες και Ελληνική Αυτοκρατορία σκέτο (στην προσπάθεια τους να εξαφανίσουν τη ρωμαϊκή ταυτότητα της αυτοκρατορίας. Οι μεν για να κατέχουν αυτοί την αποκλειστικότητα της ρωμαϊκότητας, οι δε προκειμένου να εξαφανίσουν τη ρωμαϊκότητα και τη σχέση της με την ελληνικότητα και τον χριστιανισμό - και η ρωμαϊκότητα να έχει αποκλειστικά λατινικό, γερμανικό ή προ-χριστιανικό χαρακτήρα). Ασχολούμαι με ένα παγκόσμιο ζήτημα της διεθνούς βιβλιογραφίας και της κατασκευασμένης ευρωκεντρικής ιστοριογραφίας, το οποίο, όπως έγραψα προηγουμένως, αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο στο μεγάλο έργο που ονομάζεται ευρωκεντρική ιστοριογραφία, πολιτιστική αποικιοκρατία και ιδεολογία του ευρωκεντρισμού (ή/και δυτικοκεντρισμού).

[-] Όταν ο Γίββωνας χρησιμοποιεί κάθε λογής απαξιωτικά επίθετα και χαρακτηρισμούς (διεφθαρμένη, παρακμιακή, εκφυλισμένη) για τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, πίσω από αυτούς τους όρους εννοεί κάτι πολύ συγκεκριμένο: χριστιανική. Ο Γίββωνας θεωρούσε τον χριστιανισμό ως έναν από τους λόγους της κατάρρευσης και της παρακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (της «δυτικής»), θέση την οποία ουδείς «βυζαντινολόγος», ιστορικός της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ή της λεγόμενης ''Late Antiquity'', θεωρεί σοβαρή ή άξια λόγου στις μέρες μας (και η οποία καθρεφτίζει την διανοητική ασθένεια που ήταν της μόδας κατά τον 18ο αιώνα), καθώς ακριβώς η χριστιανική Ανατολή είναι αυτή που επιζεί (συστατικό στοιχείο της επιβίωσης και του μακροχρόνιου βίου της αποτελεί αυτός ο μετασχηματισμός). Το να μαθαίνεις στις μέρες μας για το ιστορικό σου παρελθόν, κυρίως από τον Γίββωνα-Gibbon, ένα πράγμα φανερώνει. Πως είσαι διανοητικά και πολιτισμικά κατεχόμενος.

[-] Οι άνθρωποι τους οποίους όλοι οι δυτικοευρωπαίοι (και όχι μονάχα οι φωταδιστές), ονομάζουν «Βυζαντινούς», ονόμαζαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους, παρόλο που μίλαγαν ελληνικά (το Ρωμαίος δεν δήλωνε εθνική καταγωγή, άλλωστε η Ρώμη είναι Πόλη). Οι Ρωμαίοι χριστιανοί, δηλαδή οι άνθρωποι που μιλούσαν ελληνικά, συμμετείχαν και πίστευαν στη Βασιλεία των Ρωμαίων και του Χριστού, συνέβαλλαν στην εθνογένεση λαών όπως οι Βούλγαροι, οι Σέρβοι, οι Ούγγροι, οι Ρώσοι και ενεπλάκησαν στη διαμόρφωση της «Ευρώπης». Στην Τουρκία, σαφώς και υπάρχει μεγαλύτερη συνείδηση, αντίληψη και γνώση αυτών των πραγμάτων απ'ό,τι στην Ελλάδα.

[-] Οι Άραβες, πάντα και παντού, ονόμαζαν τους «Βυζαντινούς» με το όνομα τους, δηλαδή Ρωμαίους (τους υπόλοιπους, τους ονόμαζαν κυρίως Λατίνους). Οι Άραβες δεν διεκδίκησαν τη Ρωμαϊκότητα για τον εαυτό τους. Διεκδίκησαν όμως την Πόλη, τη Νέα Ρώμη, η οποία τελικά κατέληξε στα χέρια της θρησκείας τους, κατέκτησαν εδάφη της αυτοκρατορίας και διατήρησαν τη μνήμη του ονόματος (Ρουμ). Οι Σλάβοι διεκδίκησαν τη Ρωμαϊκότητα για τον εαυτούς τους, όπως και οι Λατίνοι (Ιταλιώτες ή Φράγκοι), αλλά δεν αλλοίωσαν και δεν παραχάραξαν τον χαρακτήρα, τη ταυτότητα και το όνομα της αυτοκρατορίας και της κληρονομιάς της, μέσω μιας κατασκευασμένης ιστοριογραφίας, που εφηύρε και επέβαλε σε παγκόσμια κλίμακα μια αυτοκρατορία ονόματι «βυζαντινή» (άλλωστε δεν είχαν την ισχύ - αλλά και το ιστορικό συμφέρον - για να το πράξουν. Οι Ρώσοι, μέχρι σήμερα, διεκδικούν τη Ρωμαϊκότητα με συγκεκριμένους τρόπους και εις βάρος συγκεκριμένων ιστορικών πόλων).

[-] Στη φωτογραφία χάρτης του 1911 (Muir's Historical Atlas). Ούτε «Βυζαντινή Αυτοκρατορία», ούτε «Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία» (ο όρος «Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία» καθόλου αθώος δεν είναι). Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, σκέτο.




Ολοκληρώνω, προς το παρόν, τη συγκεκριμένη θεματική με δύο - ενδεικτικές - παραπομπές από τη διεθνή βιβλιογραφία (και ένα σχολιασμό). Η πρώτη έχει να κάνει με το ζήτημα της συνέχειας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τη χρήση των όρων «Βυζαντινή, Ελληνική» κ.λπ και η δεύτερη με την εχθρότητα που κληρονόμησε προς το «Βυζάντιο» (δηλαδή τη χριστιανική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ή τη Βασιλεία των Ρωμαίων και του Χριστού, η οποία προσευχόταν, σκεφτόταν και δρούσε στην ελληνική γλώσσα. Κατ'ουσίαν, από κάποια στιγμή και ύστερα, μιλάμε για ΕλληνοΟρθόδοξη Ρωμαϊκότητα) η δυτικό-σπουδαγμένη ελληνική διανόηση του 18ου και 19ου αιώνα από την δυτική Ευρώπη. Η προκατάληψη αυτή δεν αποτελεί απλό ιδεολογικό προϊόν του φωταδισμού, αλλά προϊόν της μεσαιωνικής ευρωπαϊκής λατινικής Δύσης (των γερμανικών φύλων), το οποίο οι φωταδιστές συνέχισαν και εμπλούτισαν (υπάρχει και η πρωτοφανής «συνεισφορά» της αλλοίωσης και παραχάραξης του χαρακτήρα, της ταυτότητας και του ονόματος της αυτοκρατορίας σε «βυζαντινή»).

In his work (Later Roman Empire) Bury supported the one right idea concerning the Roman Empire: its continuous existence from the first to the fifteenth centuries. There is no period of history, said Bury in the preface to the first edition, which has been so much obscured by incorrect and misleading titles as the period of the later Roman Empire. It is due more to improper nomenclature than one might at first suppose, that the import of the period is so constantly misunderstood and its character so often misrepresented. The first step toward grasping the history of those centuries through which the ancient evolved into the modern world is comprehension of the fact that the old Roman Empire did not cease to exist until the year 1453. The line of Roman emperors continued in an unbroken succession from Octavius Augustus to Constantine Palaeologus, the last of the Byzantine emperors. This essential fact is now obscured by applying the name "Byzantine" or the name "Greek" to the Empire in its later stages. Historians who use the phrase "Byzantine Empire" generally disagree as to the date at which the "Roman Empire" ends and the "Byzantine Empire" begins. Sometimes the line is drawn at the foundation of Con-stantinople by Constantine the Great, sometimes at the death of Theodosius the Great, sometimes at the reign of Justinian, sometimes (as by Finlay) at the accession of Leo the Isaurian; and the historian who adopts one line of division cannot assert that the historian who adopts a different line is wrong, for all such divisions are purely arbitrary. The Roman Empire did not come to an end until 1453, and such expressions as "Byzantine,""Greek,""Romanic," or "Greco-Roman Empire" serve only to obscure an important fact and perpetuate a serious error.

History of the Byzantine Empire, 324–1453, Alexander A. Vasiliev, Publication Year: 1958 by: University of Wisconsin Press

the negative attitudes of the Enlightenment toward Byzantium should be viewed in their historical context; they were an outgrowth of the opinions, held in Medieval times by western Europeans, toward both Orthodox Christianity and the people of the Byzantine Empire. Religious differences and competition, which culminated in the conquest of Constantinople and the partition of the Byzantine lands by the crusaders in A.D. 1204, had created a deep rift between the Catholic West and the Orthodox East.

This hostility towards Byzantium was adopted by the western-educated Greek intelligentsia in the late 18th and early 19th centuries, during the formative years of the Greek national consciousness, before the outbreak of the War of Independence in 1821. The influential Greek intellectual Adamantios Koraes is one of the best known examples. In Koraes's eyes, what today we call Byzantine history was "Hellenism in decline," [πιο Γίββωνας πεθαίνεις] or the period of the "Greco-Romans," a term distinct from that of the "Hellenes" or "Greeks" by which he referred to the ancient Greeks. For him, the decline of the Greeks had begun with the Roman conquest. Koraes expressed the anti-absolutist spirit of his time, and laid the blame for the decline of the Greeks on the Byzantine emperors and their administrative methods...

Thus, Koraes's views regarding the Fall of Byzantium were similar to Gibbon's. However, for Koraes, the worst part was the continuation of the Greco-Roman tradition even after the Turkish conquest of Greece. The representative of that tradition was the leadership of the Orthodox Church. Koraes made it clear that he did not want to see this tradition continue beyond the liberation of Greece. The hostile stance towards Byzantium, exemplified by Koraes, continued during the first decades of the existence of the Modem Greek state, from 1830-1860. The first archaeologists--Ludwig Ross, Kyriakos Pittakis, Rizos Neroulos, and Alexandros Rangavis—were all proponents of a Classical, purist perspective." They did not view Byzantium as part of the Hellenic heritage. A speech delivered by Rizos Neroulos" during a meeting of the Archaeological Society on the Acropolis, in 1841, is quite representative of the ideas of the time:

Byzantine History is a long series of foolish acts and shameful violence of the Roman state which was supplanted in Byzantium. It represents dishonorable writings of the wont misery and degradation of the Greeks."

Archaeology and History in Roman, Medieval and Post-Medieval Greece, By Linda Jones Hall (Studies on Method and Meaning in Honor of Timothy E. Gregory). © 2008 – Routledge

Ή αλλιώς, υψηλή «παπαγαλική» (σε αρκετές περιπτώσεις έχουμε απλές μεταφορές-μεταφράσεις ολόκληρων φράσεων και προκαταλήψεων που διετύπωσαν κοσμικοί μουλάδες και καθόρισαν ολόκληρα έθνη).

Και όμως, πάνω σε απλά αναμασήματα και παπαγαλίες, άποψης, γνώμης, προκαταλήψεων και συμφερόντων προσώπων και παραγόντων, μερικές από τις οποίες ανέφερα στα δύο προηγούμενα σημειώματα, οικοδομήθηκαν ολόκληρα κράτη, ταυτότητες κρατών και κομματικών συστημάτων.

Αυτά τα τραγελαφικά συνειδητοποίησα στην πορεία της μελέτης μου και κατέληξα να μην ξέρω εάν πρέπει να γελάσω ή να κλάψω (ή/και να βαρεθώ) με τα τραγελαφικά πάνω στα οποία οικοδομήθηκε και συνεχίζει να λειτουργεί το αποικιακό παράτημα-ζούγκλα των παπαγάλων της σημερινής Ελλάδας.

Στο θεμέλιο πάντα υπάρχει η διανοητική υστέρηση και η πολιτισμική υποβάθμιση (που επιτυγχάνεται μέσω του - θεσμικού, παραθεσμικού ή έξωθεσμικού - έλέγχου της παιδείας και της ηθικής).

[-] Το ίδιο παραμύθι συνεχίστηκε, με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό πλαίσιο, και με θεωρίες περί εκκοσμίκευσης και εκσυγχρονισμού. Η βαρεμάρα ξέρετε πότε επικρατεί σχεδόν ολοκληρωτικά; Όταν, πρώτον, διαπιστώνεις πως ουσιαστικά σε όλες τις χώρες υπήρξαν δύο παρατάξεις: οι westernizers ή europeanizers ή όπως αλλιώς θέλετε, και όλοι οι υπόλοιποι (οι πρώτοι, σε αρκετές περιπτώσεις, διευρύνθηκαν και μετασχηματίστηκαν σε πολυ-κομματικοί) και κυρίως, δεύτερον, όταν μελετάς τους Έλληνες, Τούρκους, Ρώσους, Ινδούς, Ιάπωνες, Άραβες, Κορεάτες, Κινέζους και λοιπούς westernizers και συνειδητοποιείς πως όλοι πάνω κάτω, με ελαφριές παραλλαγές, λένε, επαναλαμβάνουν - αφόρητα κουραστικά - και παπαγαλίζουν τα ίδια, και σε οδηγούν στις ίδιες πρωτογενείς πηγές (μεταβάλλοντας τα πάντα και τους πάντες σε συνιστώσες μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής). Το ζήτημα είναι πως στις μέρες μας αυτές οι πρωτογενείς πηγές τρίζουν και αμφισβητούνται δομικά και θεμελιωδώς (τόσο εμπειρικά όσο και σε θεωρητικά).

[-] Όπως έγραψα και νωρίτερα, στο θεμέλιο πάντα υπάρχει η διανοητική υστέρηση και η πολιτισμική υποβάθμιση.



Αρχικά σημειώματα: 1. I) 1821 και ορισμένες εσωτερικές τάσεις II) ο μύθος της «φιλελεύθερης» Ινδίας (και Ιαπωνίας κ.λπ) και δύο παρατηρήσεις για III) το UN Refugee Agency και IV) το προσφυγικό, 2. Κράτος Αθηνών και Άγκυρας, «Βυζάντιο και Ἰστανμποὺλ», και η αλλοίωση και παραχάραξη του χαρακτήρα, της ταυτότητας και του ονόματος της Αυτοκρατορίας και της Πόλης στα πλαίσια της ολοκληρωτικής αφομοίωσης και εξαφάνισης - «εξευρωπαϊσμού και εκδυτικισμού» - των φορέων μιας ιστορικής περιοχής. Από τον Hieronymus Wolf στον Ali Rıza oğlu Mustafa, 3. Δουκάτο των Αθηνών, υποβάθμιση ιστορικών περιόδων και αποσύνδεση ή αποκοπή από γεωγραφικούς χώρους, 4. Τρεις επισημάνσεις περί της Ρωμαϊκής - και της αποκαλούμενης «Βυζαντινής» - Αυτοκρατορίας (ενταγμένες στα πλαίσια της ευρωκεντρικής ιστοριογραφίας).