I
Το έχω γράψει και κατά το παρελθόν (πριν ακόμη ψηφίσει για αποχώρηση το Ηνωμένο Βασίλειο από την Ε.Ε): το «ευρωατλαντικό, δυτικό ή/και φιλελεύθερο» τρίγωνο Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Γερμανία έχει χάσει μεγάλο μέρος της σημασίας, της βαρύτητας και της συνοχής του (και τελικά «έσπασε»). Η ιστορία της ηπείρου εξελίσσεται πλέον στο νέο ευρωπαϊκό κέντρο βάρους, το οποίο έχει μεταφερθεί στο τρίγωνο Γερμανίας, Ρωσίας και Τουρκίας (και στο εσωτερικό αυτού του τριγώνου). Αναμένουμε να δούμε τι ακριβώς θα προκύψει μεσοπρόθεσμα από την συνάντηση-προσέγγιση Ρωσίας και Τουρκίας.
Η Τουρκία προσπαθεί να κάνει άνοιγμα στην Ρωσία (και το Ιράν), αλλά η Τουρκία είναι απομονωμένη. Βασικά, ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, δηλαδή περιφερειακά, απομονωμένη είναι η Σαουδική Αραβία και όχι η Τουρκία (η οποία, εάν προσεγγίσει το Ιράν, θα κινδυνεύσει με κατάρρευση όλο το περιφερειακό σύστημα υπό την ομπρέλα των Η.Π.Α: Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ισραήλ, Τουρκία. Γι'αυτό έχουν πάρει φωτιά τα μπατζάκια τους). Ιδιαίτερα αυτός ο περί «απομόνωσης» λόγος, έχει καταντήσει γραφικός. Την αρχική περίοδο των κυρώσεων επί της Ρωσίας διαβάζαμε πως η Ρωσία είναι απομονωμένη. Ούτε καν ο Ian Bremmer (που στα διεθνή μπορεί να έχει κάποιες ιδέες, αλλά ουσιαστικά δημοκρατικός προσανατολισμένος προς το σύστημα Κλίντον είναι ο άνθρωπος), δεν άντεξε με αυτό το παραμύθι περί «απομόνωσης» και ανέβασε έναν χάρτη στον λογαριασμό του στο twitter όπου έδειχνε τον πλανήτη σχεδόν κενό, και να υπάρχει σε αυτόν μονάχα η δυτ. Ευρώπη, η βόρεια Αμερική και η Αυστραλία, γράφωντας ειρωνικά: ''η Ρωσία είναι απομονωμένη'' (αφήστε που οι άνθρωποι περίμεναν να «πέσει», ή το λιγότερο να αποσταθεροποιηθεί, το σύστημα Πούτιν λόγω των κυρώσεων! Τελικά γκρινιάζουν οι Ιταλοί, οι Ούγγροι, οι Γάλλοι κ.λπ). Στον Ειρηνικό, επιδιώχθηκε η «απομόνωση» της Κίνας (και με την βοήθεια της TPP) και τελικά, παρά τις παραινέσεις και τις πιέσεις για να μην συμμετάσχουν στην AIIB οι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών, συμμετείχε όλος ο πλανήτης και όλοι τους οι σύμμαχοι (από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, μέχρι το Ισραήλ και την Σαουδική Αραβία, την Πολωνία και την Αυστραλία, την Τουρκία και την Νότιο Κορέα). Η Τουρκία, διαβάζαμε συνεχώς τους τελευταίους μήνες πως απομονώνεται όλο και περισσότερο, και μέσα σε αυτούς τους μήνες φιλοξένησε στην Κωνσταντινούπολη την Σύνοδο των G20 και τον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης-Συνεργασίας (μουσουλμανικός Ο.Η.Ε).
Κοιτάτε. Δεν λέω πως δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι προηγούμενες χώρες. Λέω πως είναι μονοδιάστατη η παρουσίαση της κατάστασης. Είναι δύσκολο όμως να ακολουθήσεις όλη αυτή την παπαγαλία και όλο αυτό το κλίμα διαμόρφωσης της «κοινής γνώμης», γιατί πρέπει να γίνεσαι συνεχώς όλο και περισσότερο ηλίθιος ή καθυστερημένος (ή υποκριτής). Εγώ δεν μπορώ να γίνω οικειοθελώς ηλίθιος ή καθυστερημένος.
Η Γερμανία ή/και οι Η.Π.Α, από μόνες τους, πλέον δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα εις βάρος της Τουρκίας, δίχως να έχουν έναν περιφερειακό παίκτη στο πλευρό τους (και στο κουρδικό, οι Η.Π.Α τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις). Το να φτάνεις στο σημείο να επικαλείσαι την στάση της Ρωσίας και του Ιράν, δηλαδή να βασίζεσαι σε αυτές τις χώρες, προκειμένου να μιλήσεις για δυσκολίες της Τουρκίας, από μόνο του φανερώνει πως η κατάσταση δεν είναι πλέον στα χέρια σου. Στις μέρες μας, εάν μιλάμε με όρους που υπονοούν παντοδυναμία της Γερμανίας ή των Η.Π.Α, παραπλανούμε.
Διαβάστε το παρακάτω, και με αυτό ολοκληρώνω:
Τα προηγούμενα έγραψε ο Soli Özel. Ο Özel δεν είναι «τσιράκι» του Ερντογάν. Είναι Τούρκος Εβραίος, κοσμικιστής φιλελεύθερος και σφοδρός επικριτής του Ισλαμισμού του Ερντογάν. Αυτή την στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απολέσει σχεδόν κάθε έρεισμα τους στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ορισμένοι εκτέθηκαν, ανεπανόρθωτα.
Βασικά, νομίζω πως οι άνθρωποι βρίσκονται σε πανικό. Όλο το ευρωατλαντικό σύστημα τρίζει και όλες οι σοβαρές χώρες, είτε δημιουργούν άμυνες (είτε απομακρύνονται από τμήματα του, είτε αποκτούν βαθμούς ελευθερίας εντός του κ.λπ), είτε ανοίγονται προς τα νέα κέντρα βάρους στον πλανήτη. Προκειμένου να μην τα βλέπεις ή να μην τα πράττεις αυτά, χρειάζεσαι οικειοθελώς ηλίθιους ή καθυστερημένους.
[-] Δεν είναι μονάχα ο Soli Ozel, είναι και αρκετοί ακόμα (π.χ Murat Yetkin). Οι απόψεις «κοσμικών», η συσπείρωση τους γύρω από τον Ερντογάν, η κήρυξη του Γκιουλέν από όλους ως εχθρό, μαζί με την συγκέντρωση και το γεγονός πως το 85-90% του πολιτικού συστήματος συσπειρώθηκε γύρω από την εκλεγμένη ηγεσία, φανερώνει πως ορισμένοι εκτέθηκαν. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα (και τα παραμύθια που πουλάνε αρκετοί). Αξιοπιστία Μηδέν.
[-] Έχουμε μια εντελώς περιορισμένη και στρεβλή εικόνα, όχι απλά μέσα από τα δικά μας εθνικά μάτια, γιατί εμείς δική μας ματιά δεν έχουμε (δεν είμαστε απλά παπαγάλοι αλλά βλέπουμε και τον κόσμο με τα μάτια των άλλων), αλλά μέσα από μια πολύ συγκεκριμένη Ουάσινγκτονια-Βρυξέλλιώτικη-Βερολινέζικη ματιά («δυτική» ματιά την λένε, για να μην κουράζεστε).
[-] Το Ισραήλ έχει αναπτύξει μια καταπληκτική στρατηγική που εκτείνεται από την δυτική Αφρική μέχρι την Ινδία (κανένα σοβαρό κράτος δεν λειτουργεί «ευρωκεντρικά» ή με όρους «ανηκολογίας»: ανήκω στην Δύση κ.λπ) που συνδυάζει στοιχεία τα οποία έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον (όπως αυτοχθονία, απο-αποικιοποίηση κ.λπ), αλλά χρειάζεται χρόνος προκειμένου αυτή η στρατηγική να αναλυθεί.
Και να μην προκαλούν, γιατί θα αρχίσω να παραθέτω αποσπάσματα από το έργο του Ιμμάνουελ Καντ, του Βολταίρου και άλλων, και θα τρέχουν να κρυφτούν (θα νομίζουν πως διαβάζουν Γκομπινώ-Gobineau ή τίποτα Γερμανούς ανθρωπολόγους του μεσοπολέμου).
[2] Η Ισπανία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Αυστραλία και η Πορτογαλία, ήταν κάποιες από τις χώρες που το μπικίνι απαγορευόταν κατά τις δεκαετίες 1950-1960.
[*] Τα προηγούμενα δεν είναι ζήτημα «πολιτισμικού σχετικισμού» (θα γίνει της μόδας και αυτός ο όρος) αλλά στοιχειώδους γνώσης και ιστορικής προοπτικής, η οποία δεν υποκύπτει σε ένα ακατάσχετο, γελοίο, και σε αρκετές περιπτώσεις ύπουλο, λαϊκισμό.
Η λεγόμενη «αριστερά», νόμιζε πως αρκούσε να μην είναι δυτικό-φιλελεύθερη οικονομικά. Μαντέψτε: δεν αρκεί. Γιατί η «οικονομία» δεν είναι «οντολογία» και η ηθικοπολιτισμική διάσταση δεν είναι «εποικοδόμημα», όπως αρχίζουν να διαπιστώνουν και οι παλαιοί «δεξιοί» αντίπαλοι της, και σημερινοί σύμμαχοι της (οι οποίοι, και αυτοί, προϋποθέτουν ένα συγκεκριμένο πολιτισμό).
Ακόμη αναμένω να μου πουν ποιες είναι οι πολιτισμικές ρίζες του δίπολου «αριστερά-δεξιά».
Ασχολούμαστε με όρους-τσουβάλια και δίπολα άνευ οικουμενικού νοήματος και καθολικής ισχύος (επί των οποίων προστίθενται συνεχώς νέα περιεχόμενα), που προϋποθέτουν έναν συγκεκριμένο και κοινό πολιτισμό. Ο πολιτισμός αυτός, εμπεριέχει πολλά στοιχεία ουνιβερσαλιστικού ουνιταριανισμού (Unitarian Universalism), ντεϊσμού, προτεσταντισμού και υπερ-καλβινισμού, σε μια χοάνη θρησκευτικού συγκρητισμού, όπου αναμειγνύονται κοινωνιολογικά δόγματα με κυρίαρχα «κρυπτοχριστιανικά» στοιχεία, που εκβάλουν σε μια κοσμική θρησκευτικότητα (Secular Religiosity).
II
Το Ηνωμένο Βασίλειο ψηφίζει για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά η Ε.Ε δεν αποδυναμώνεται. Την Τουρκία υποτίθεται πως προειδοποιούν ότι θα εκδιώξουν από το ΝΑΤΟ, αλλά το ΝΑΤΟ δεν θα κινδυνεύσει με κατάρρευση ή αποσταθεροποίηση (σε λίγο θα μας πουν πως θα ενισχυθεί). Το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία - υποτίθεται πως - ήθελαν στην Ε.Ε, και τις δύο χώρες τις έχασαν. Καλές σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας ήθελαν, και τελικά αυτές οι δύο χώρες παίζουν σφαλιάρες μεταξύ τους. Την Ρωσία και την Τουρκία ήθελαν να ενσωματώσουν στην «Δύση» και οι δύο αυτές χώρες απομακρύνονται από την τελευταια, φανερώνοντας σημάδια προσέγγισης μεταξύ τους.Η Τουρκία προσπαθεί να κάνει άνοιγμα στην Ρωσία (και το Ιράν), αλλά η Τουρκία είναι απομονωμένη. Βασικά, ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, δηλαδή περιφερειακά, απομονωμένη είναι η Σαουδική Αραβία και όχι η Τουρκία (η οποία, εάν προσεγγίσει το Ιράν, θα κινδυνεύσει με κατάρρευση όλο το περιφερειακό σύστημα υπό την ομπρέλα των Η.Π.Α: Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ισραήλ, Τουρκία. Γι'αυτό έχουν πάρει φωτιά τα μπατζάκια τους). Ιδιαίτερα αυτός ο περί «απομόνωσης» λόγος, έχει καταντήσει γραφικός. Την αρχική περίοδο των κυρώσεων επί της Ρωσίας διαβάζαμε πως η Ρωσία είναι απομονωμένη. Ούτε καν ο Ian Bremmer (που στα διεθνή μπορεί να έχει κάποιες ιδέες, αλλά ουσιαστικά δημοκρατικός προσανατολισμένος προς το σύστημα Κλίντον είναι ο άνθρωπος), δεν άντεξε με αυτό το παραμύθι περί «απομόνωσης» και ανέβασε έναν χάρτη στον λογαριασμό του στο twitter όπου έδειχνε τον πλανήτη σχεδόν κενό, και να υπάρχει σε αυτόν μονάχα η δυτ. Ευρώπη, η βόρεια Αμερική και η Αυστραλία, γράφωντας ειρωνικά: ''η Ρωσία είναι απομονωμένη'' (αφήστε που οι άνθρωποι περίμεναν να «πέσει», ή το λιγότερο να αποσταθεροποιηθεί, το σύστημα Πούτιν λόγω των κυρώσεων! Τελικά γκρινιάζουν οι Ιταλοί, οι Ούγγροι, οι Γάλλοι κ.λπ). Στον Ειρηνικό, επιδιώχθηκε η «απομόνωση» της Κίνας (και με την βοήθεια της TPP) και τελικά, παρά τις παραινέσεις και τις πιέσεις για να μην συμμετάσχουν στην AIIB οι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών, συμμετείχε όλος ο πλανήτης και όλοι τους οι σύμμαχοι (από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, μέχρι το Ισραήλ και την Σαουδική Αραβία, την Πολωνία και την Αυστραλία, την Τουρκία και την Νότιο Κορέα). Η Τουρκία, διαβάζαμε συνεχώς τους τελευταίους μήνες πως απομονώνεται όλο και περισσότερο, και μέσα σε αυτούς τους μήνες φιλοξένησε στην Κωνσταντινούπολη την Σύνοδο των G20 και τον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης-Συνεργασίας (μουσουλμανικός Ο.Η.Ε).
Κοιτάτε. Δεν λέω πως δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι προηγούμενες χώρες. Λέω πως είναι μονοδιάστατη η παρουσίαση της κατάστασης. Είναι δύσκολο όμως να ακολουθήσεις όλη αυτή την παπαγαλία και όλο αυτό το κλίμα διαμόρφωσης της «κοινής γνώμης», γιατί πρέπει να γίνεσαι συνεχώς όλο και περισσότερο ηλίθιος ή καθυστερημένος (ή υποκριτής). Εγώ δεν μπορώ να γίνω οικειοθελώς ηλίθιος ή καθυστερημένος.
Η Γερμανία ή/και οι Η.Π.Α, από μόνες τους, πλέον δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα εις βάρος της Τουρκίας, δίχως να έχουν έναν περιφερειακό παίκτη στο πλευρό τους (και στο κουρδικό, οι Η.Π.Α τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις). Το να φτάνεις στο σημείο να επικαλείσαι την στάση της Ρωσίας και του Ιράν, δηλαδή να βασίζεσαι σε αυτές τις χώρες, προκειμένου να μιλήσεις για δυσκολίες της Τουρκίας, από μόνο του φανερώνει πως η κατάσταση δεν είναι πλέον στα χέρια σου. Στις μέρες μας, εάν μιλάμε με όρους που υπονοούν παντοδυναμία της Γερμανίας ή των Η.Π.Α, παραπλανούμε.
Διαβάστε το παρακάτω, και με αυτό ολοκληρώνω:
Both EU politicians and Western media outlets preferred to see July 15 only in the context of the previous political developments. They neglected the invaluable democratic resistance shown by all political parties in a parliament bombed by war planes. That no one came to Turkey from EU institutions (with the exception of a UK minister) to offer solidarity with the Turkish parliament, the founding institution of the nation, shows a lack of sensitivity, empathy and solidarity that cannot be easily digested.
Τα προηγούμενα έγραψε ο Soli Özel. Ο Özel δεν είναι «τσιράκι» του Ερντογάν. Είναι Τούρκος Εβραίος, κοσμικιστής φιλελεύθερος και σφοδρός επικριτής του Ισλαμισμού του Ερντογάν. Αυτή την στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απολέσει σχεδόν κάθε έρεισμα τους στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ορισμένοι εκτέθηκαν, ανεπανόρθωτα.
Βασικά, νομίζω πως οι άνθρωποι βρίσκονται σε πανικό. Όλο το ευρωατλαντικό σύστημα τρίζει και όλες οι σοβαρές χώρες, είτε δημιουργούν άμυνες (είτε απομακρύνονται από τμήματα του, είτε αποκτούν βαθμούς ελευθερίας εντός του κ.λπ), είτε ανοίγονται προς τα νέα κέντρα βάρους στον πλανήτη. Προκειμένου να μην τα βλέπεις ή να μην τα πράττεις αυτά, χρειάζεσαι οικειοθελώς ηλίθιους ή καθυστερημένους.
Σημειώσεις
[-] Γνωρίζουμε πως οι προσεγγίσεις ή οι σχέσεις Τουρκίας και Ρωσίας είναι δύσκολες. Άλλο πράγμα όμως δείχνω εδώ.[-] Δεν είναι μονάχα ο Soli Ozel, είναι και αρκετοί ακόμα (π.χ Murat Yetkin). Οι απόψεις «κοσμικών», η συσπείρωση τους γύρω από τον Ερντογάν, η κήρυξη του Γκιουλέν από όλους ως εχθρό, μαζί με την συγκέντρωση και το γεγονός πως το 85-90% του πολιτικού συστήματος συσπειρώθηκε γύρω από την εκλεγμένη ηγεσία, φανερώνει πως ορισμένοι εκτέθηκαν. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα (και τα παραμύθια που πουλάνε αρκετοί). Αξιοπιστία Μηδέν.
[-] Έχουμε μια εντελώς περιορισμένη και στρεβλή εικόνα, όχι απλά μέσα από τα δικά μας εθνικά μάτια, γιατί εμείς δική μας ματιά δεν έχουμε (δεν είμαστε απλά παπαγάλοι αλλά βλέπουμε και τον κόσμο με τα μάτια των άλλων), αλλά μέσα από μια πολύ συγκεκριμένη Ουάσινγκτονια-Βρυξέλλιώτικη-Βερολινέζικη ματιά («δυτική» ματιά την λένε, για να μην κουράζεστε).
[-] Το Ισραήλ έχει αναπτύξει μια καταπληκτική στρατηγική που εκτείνεται από την δυτική Αφρική μέχρι την Ινδία (κανένα σοβαρό κράτος δεν λειτουργεί «ευρωκεντρικά» ή με όρους «ανηκολογίας»: ανήκω στην Δύση κ.λπ) που συνδυάζει στοιχεία τα οποία έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον (όπως αυτοχθονία, απο-αποικιοποίηση κ.λπ), αλλά χρειάζεται χρόνος προκειμένου αυτή η στρατηγική να αναλυθεί.
III
Ο ανιστόρητος άνθρωπος, φωνάζει πιο εύκολα και πιο άναρθρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γίνεται ευκολότερα οπαδός και ιερόμάχος αυτής της ανανεωμένης μετα-πολεμικής και μετα-70s, αλλά κυρίως μετα-90s κοσμικής θρησκευτικότητας (secular religiosity). Τα περισσότερα για τα οποία φωνάζουν όλοι αυτοί, δεν ίσχυαν στο λίκνο και την πατρίδας τους μέχρι τις δεκαετίες 1960-1980 (ποιο ήταν το νομικό πλαίσιο στο θέμα της φυλής και της ομοφυλοφιλίας μέχρι το 1964 και το 1973 στο λίκνο τους;). Άρα, θα πρέπει να απορρίπτουν όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, από το 1960 ή το 1980 και πριν [1]. Μιλάμε για θεσμοθετήσεις μόλις λίγων δεκαετιών που επεκτάθηκαν κυρίως κατά την διάρκεια των 80s και των 90s. Και το μπικίνι, μεταξύ 1960-1980 άρχισε να κερδίζει σε δημοτικότητα. Όταν το 1983, στην ταινία Star Wars (Return of the Jedi) παρουσιάστηκε η πρωταγωνίστρια με μπικίνι, ακόμη και τότε, δημιούργησε αίσθηση (το 1983!). Ξανά, έχουμε το μοτίβο επέκτασης μεταξύ 1980-1990 [2]. Μέχρι το 1988, δύο μόλις χρόνια πριν από την αρχή της δεκαετίας του 1990 και τρία χρόνια πριν από την αρχή της μετα-διπολικής εποχής, το μπικίνι κάλυπτε μόλις το 20% των πωλήσεων.Και να μην προκαλούν, γιατί θα αρχίσω να παραθέτω αποσπάσματα από το έργο του Ιμμάνουελ Καντ, του Βολταίρου και άλλων, και θα τρέχουν να κρυφτούν (θα νομίζουν πως διαβάζουν Γκομπινώ-Gobineau ή τίποτα Γερμανούς ανθρωπολόγους του μεσοπολέμου).
Σημειώσεις
[1] Αν και σε αρκετά μέρη του πλανήτη, δεν υπήρχε ακριβής προσέγγιση ή αντίληψη περί φυλετικών διακρίσεων. [2] Η Ισπανία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Αυστραλία και η Πορτογαλία, ήταν κάποιες από τις χώρες που το μπικίνι απαγορευόταν κατά τις δεκαετίες 1950-1960.
[*] Τα προηγούμενα δεν είναι ζήτημα «πολιτισμικού σχετικισμού» (θα γίνει της μόδας και αυτός ο όρος) αλλά στοιχειώδους γνώσης και ιστορικής προοπτικής, η οποία δεν υποκύπτει σε ένα ακατάσχετο, γελοίο, και σε αρκετές περιπτώσεις ύπουλο, λαϊκισμό.
IV
Αυτό που οι άνθρωποι αποκαλούν «αριστερά», δεν κατέρρευσε λόγω κάποιας «επικράτησης του καπιταλισμού». Αυτό που αποκαλείται «αριστερά», κατέρρευσε, γιατί η λεγόμενη «αριστερά», είναι ηθικοπολιτισμικά φιλελεύθερη και κοσμικιστική, δυτικογενής και ευρωκεντρική, και γιατί σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη απεκδύονται αυτό το επιφανειακό φαινόμενο που επικάθησε επί των κοινωνιών (εξαιτίας του δόγματος westernization-modernization) κατά τον τελευταίο αιώνα, και αναδύεται το πολιτισμικό υπόβαθρο κάθε κοινωνίας.Η λεγόμενη «αριστερά», νόμιζε πως αρκούσε να μην είναι δυτικό-φιλελεύθερη οικονομικά. Μαντέψτε: δεν αρκεί. Γιατί η «οικονομία» δεν είναι «οντολογία» και η ηθικοπολιτισμική διάσταση δεν είναι «εποικοδόμημα», όπως αρχίζουν να διαπιστώνουν και οι παλαιοί «δεξιοί» αντίπαλοι της, και σημερινοί σύμμαχοι της (οι οποίοι, και αυτοί, προϋποθέτουν ένα συγκεκριμένο πολιτισμό).
Ακόμη αναμένω να μου πουν ποιες είναι οι πολιτισμικές ρίζες του δίπολου «αριστερά-δεξιά».
Ασχολούμαστε με όρους-τσουβάλια και δίπολα άνευ οικουμενικού νοήματος και καθολικής ισχύος (επί των οποίων προστίθενται συνεχώς νέα περιεχόμενα), που προϋποθέτουν έναν συγκεκριμένο και κοινό πολιτισμό. Ο πολιτισμός αυτός, εμπεριέχει πολλά στοιχεία ουνιβερσαλιστικού ουνιταριανισμού (Unitarian Universalism), ντεϊσμού, προτεσταντισμού και υπερ-καλβινισμού, σε μια χοάνη θρησκευτικού συγκρητισμού, όπου αναμειγνύονται κοινωνιολογικά δόγματα με κυρίαρχα «κρυπτοχριστιανικά» στοιχεία, που εκβάλουν σε μια κοσμική θρησκευτικότητα (Secular Religiosity).