Ο Ατλαντικός Ωκεανός στις αρχές του 21ου αιώνα - μέρος α´.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μέχρι περίπου τα μέσα του 20ου, οι ενδοευρωπαϊκές ισορροπίες ισχύος είχαν αντίκτυπο πέραν του ατλαντικού, δηλαδή παγκόσμιο. Μετά από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ο συσχετισμός αυτός άλλαξε υπέρ των Ηνωμένων Πολιτειών, με τις ενδοατλάντικές -και όχι ενδοευρωπαϊκές- ισορροπίες να αποκτούν πλέον παγκόσμιο αντίκτυπο. Την περίοδο του ψυχρού πολέμου ο Ατλαντικός ως έννοια απέκτησε περιεχόμενα που είχαν ως κύριο άξονα την αμερικανική και μόνο συμπληρωματικά την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η ανισοβαρής σχέση στις ενδοατλαντικές ισορροπίες, 1ον), ώθησε, για πρώτη φορά τους τελευταίους δύο αιώνες, τα κράτη της δυτικής Ευρώπης σε μια παθητική θέση, 2ον) άλλαξε το περιεχόμενο της έννοιας του Ατλαντικού -στις μέρες μας υπάρχει αλλαγή στο περιεχόμενο της έννοιας της «Ευρώπης»-, και, 3ον) είχε ως συνέπεια η δομή του διεθνούς συστήματος να διαμορφωθεί από τον διπολισμό ανάμεσα στην ευρασιατική ηπειρωτική ισχύ με πυρήνα τη Ρωσία και μέτωπο την Ανατολική Ευρώπη από τη μια μεριά, και την ατλαντική ναυτική ισχύ με πυρήνα τις Η.Π.Α και μέτωπο τη δυτική Ευρώπη από την άλλη. Η ΒορειοΑτλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ) βλέποντας την από την εσωτερική σκοπιά της δυτικής Ευρώπης ως προς τις Η.Π.Α και όχι από την εξωτερική ως προς την Ε.Σ.Σ.Δ, ήταν εκ των πραγμάτων η φανέρωση της συγκρότησης των ενδοατλαντικών σχέσεων ισχύος και του νέου περιεχομένου που απέκτησε η έννοια του Ατλαντικού (με την Ευρώπη της Βόρειας θάλασσας να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο). Το βασικότερο κίνητρο που προσέλκυσε σαν μαγνήτης τις δυνάμεις που τους δύο τελευταίους αιώνες βρίσκονταν σε κατάσταση ανταγωνισμού (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία) γύρω από την Ε.Ε ήταν η προσπάθεια της δυτικής ή της ατλαντικής Ευρώπης να βγει από αυτή την εξαρτημένη και παθητική θέση (η Ευρώπη της Βόρειας θάλασσας διαφοροποιείται κάπως).

Η σημασία του Ατλαντικού Ωκεανού άλλαξε θεμελιωδώς την μεταψυχροπολεμική περίοδο. Η λήξη του ψυχρού πολέμου και η άρση της «απειλής» της Ε.Σ.Σ.Δ κατέστησε την αμερικανική πλευρά του Ατλαντικού κέντρο της πολιτικής, οικονομικής και στρατηγικής συγκρότησης του διεθνούς συστήματος ενώ παράλληλα τερμάτισε τον Ατλαντικό ως κοινό συμμαχικό πεδίο, οδηγώντας το ΝΑΤΟ σε αναζήτηση ταυτότητας, νοήματος, αποστολής και σκοπού (εξ ου και επανέρχεται η Ρωσία ως «απειλή». Εφόσον όμως συμβαίνει αυτό θα πρέπει να συμπεράνουμε πως το θεμελιώδες δεν ήταν το «σύστημα» της σοβιετικής Ρωσίας αλλά η Ρωσία καθ'εαυτήν, πόσο μάλιστα αν συνυπολογίσουμε, 1ον, την προσέγγιση Η.Π.Α και «κομμουνιστικής Κίνας» σε μια φάση του ψυχρού πολέμου, και, 2ον, την επέκταση του ΝΑΤΟ μέχρι τα σύνορα της Ρωσίας παρά την άρση της «κομμουνιστικής απειλής»).

Στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα το κέντρο του διεθνούς συστήματος μεταφέρεται στον Ειρηνικό (αμερικανική πλευρά και Ασία του Ειρηνικού) και στην Ανατολική Ασία. Αυτή η μεταστροφή στον κεντροβαρικό άξονα του διεθνούς συστήματος ωθεί τις Ηνωμένες Πολιτείες όλο και περισσότερο να στρέφονται προς την Ασία του Ειρηνικού μέσω ναυτικών στρατηγικών και την «Ευρώπη» να στρέφεται προς την Ανατολική Ασία μέσω ηπειρωτικών στρατηγικών. Οι παραδοσιακές διασπαστικές πολιτικές των Ηνωμένων Πολιτειών στη Rimlandκαι γενικότερα στην περιφέρεια της Ευρασίας δεν φαίνεται να συμφέρουν ούτε την «Ευρώπη» (εάν θεωρήσουμε πως μια τέτοια οντότητα είναι υπαρκτή), ούτε τη Ρωσία, ούτε τις μεγάλες δυνάμεις του Ισλαμικού Κόσμου, ούτε την Κίνα. Όλες τις προηγούμενες δυνάμεις τις συμφέρουν ενοποιητικές στρατηγικές και ζώνες στη Rimland (οι ζώνες αυτές θα αναλυθούν μελλοντικά).

Οι διαφορετικές στρατηγικές και κατανομές ισχύος στις περιοχές της Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής και Ασίας (ηπειρωτικής και νησιώτικής) ως πιθανότερο αποτέλεσμα θα έχουν την εκδήλωση με ολοένα μεγαλύτερη ένταση του ηγεμονικού ανταγωνισμού -ανάμεσα στους δύο ΒορειοΑτλαντικούς πόλους- ο οποίος ελοχεύει κάτω από τη ρητορική της διπλωματικής συμμαχίας και των ιδεολογημάτων -αν όχι ιδεοληψιών- περί «Δύσεως». Κατά την μεταψυχροπολεμική περίοδο υπήρξε η κορύφωση της προσπάθειας κατασκευής της λεγόμενης «ευρωπαϊκής» ταυτότητας η οποία τροφοδοτήθηκε -και συνεχίζει να τροφοδοτείται- από τρεις εξωτερικούς αντι-άξονες. Τον αντι-αμερικανισμό, τον αντι-ισλαμισμό και τον αντι-ρωσιμό. Αυτές οι κατασκευές εξωτερικών ή περιφερειακών «εχθρών» εναλλάσσονται κατά διαστήματα δίχως να συμπίπτουν και λειτουργούν παράλληλα με ενδοευρωπαϊκές αντίστοιχες κατασκευές προσδίδοντας περιεχόμενο στον όρο «Ευρώπη». Ο (Ευρώ)λαϊκιστής μιλάει και γράφει για την «Ευρώπη» χωρίς ποτέ να προσδιορίζει τι εννοεί: την «Ευρώπη» της Ε.Ε. την «Ευρώπη» της Ευρωζώνης, την «Ευρώπη» του ΝΑΤΟ, την «Ευρώπη» του Νότου, την «Ευρώπη του φιλελευθερισμού και του διαφωτισμού», τη μεσογειακή «Ευρώπη», την «Ευρώπη» του Ρήνου, την γερμανόφωνη «Ευρώπη», την «Μεσευρώπη», την μετασοβιετική «Ευρώπη», την σλαβο-ορθόδοξη ή σλαβο-καθολική «Ευρώπη», την κεντρική «Ευρώπη», την «Ευρώπη» ως ιστορίες, την «Ευρώπη» ως γεωγραφίες κ.λπ.

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

- II) Ανατολική Ασία, Βόρεια Αμερική και Ευρώπη. Μεγέθη και στοιχεία με βάση την οικονομική, πολιτική και ιστορική Γεωγραφία. I) Εξέλιξη ανεπτυγμένων οικονομιών (G7) και αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομίων της Ασίας (Emerging and developing Asia) από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Με αφορμή τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Aσιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank - AIIB).

- Παγκόσμια, δυτικά και ευρωπαϊκά οικονομικά και πληθυσμιακά μεγέθη κατά τον πλανητικό μετασχηματισμό.

- Είπαν ή έγραψαν... για το «ευρασιατικό προγεφύρωμα».

- Εισαγωγή στα -στοιχειώδη- περί της ευρασιατικής στρατηγικής της Γερμανίας και γιατί η σύγκλιση θρέφει την σύγκρουση. Η εξομοίωση θα απομακρύνει την Κίνα από τις Η.Π.Α.

- Περί αφέλειας, μη αναστρεψιμότητας και της μυθικής χώρας.

- Με αφορμή μια επισήμανση του Joschka Fischer. Κυριαρχία, ηγεμονία, εθνικό κράτος και «Ευρώπη».

- Ρηξικέλευθες και -τάχα- πρωτοφανείς πολεμικές και ανησυχίες περί «Ευρώπης».

- Υπερεθνικές πολιτικές οντότητες και εθνικά οργανωμένος κόσμος. Σύντομη αναφορά.

- There's nothing you can do, to stop it from happening.

- Πλανητικός μετασχηματισμός - Tο τέλος του μακρού 20ού αιώνα.

- Ο γεωπολιτικός και κοινωνικό-οικονομικός φόβος των Η.Π.Α για την συνεχιζόμενη άνοδο της Κίνας.

- Πλανητικός μετασχηματισμός. Ελπίδα, εξευτελισμός και φόβος. Ασία, Αραβικός κόσμος και Δύση.

- Δυτική Ευρώπη, Αποικίες Και Ανατολική Μεσόγειος. Το Χθες Στο Σήμερα.