Ανθρωποποίηση - μικρά περί τεχνικομαζικής musicsociology.

Η αποδιάρθρωση της κλασικής μορφής άρχισε όταν η αισθηματικά φορτισμένη χρωματική γραφή κατέκλυσε και βαθμηδόν συμπαρέσυρε τους φραγμούς της τονικότητας... Η απεμπόληση της τονικής είχε ως συνέπεια τη διεύρυνση του ήχου, κι αυτό πάλι έκαμε το αναλίωμα των ήχων και την αδιάκοπη μετατροπία σπουδαία μέσα μουσικής έκφρασης. Οι ήχοι λογίζονταν τώρα κατά πρώτον λόγο ως χρωματικές αξίες, και στον βαθμό που οι κύριοι τόνοι αντικαταστάθηκαν από απλώς κατευθυντήριους τόνους, η ήχοι αυτονομήθηκαν και μπορούσαν ή αναγκάθηκαν να συνυπάρξουν σε μια σχέση έντασης, πλούσια σε αποχρώσεις... Στη θέση της ατελείωτης μελωδίας, στο πλαίσιο της οποίας η χρωματική γραφή απώθησε για πρώτη φορά την τονική, μπήκαν γρήγορα κλειστές και σύντομες μελωδίες, που σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα εδράζονταν σε λίγες νότες ή παράλληλες μελωδικές γραμμές που δεν σχηματίζονταν με βάση νόμους ηχητικής αρμονίας... Η σύνθεση νοούνταν όλο και περισσότερο ως παιχνίδι με θέματα, ήχους, ρυθμούς...


Η μετατόπιση του μουσικού κέντρου βάρους από το αρμονικό-ηχητικό στοιχείο στο μορφολογικό-δομικό συνεπαγόταν τον υποβιβασμό εκείνου που ίσαμε τότε λογιζόταν ως πνευματικό περιεχόμενο της μουσικής και την αντίστοιχη ανατίμηση του τεχνικού-κατασκευαστικού παράγοντα.