Ο Bismarck έδειχνε να χάνει την υπομονή του όταν γινόταν χρήση των λέξεων «Χριστιανοσύνη» ή «Ευρώπη» στη διπλωματική γλώσσα (συνήθως από τους Ρώσους και τον Υπουργό των Εξωτερικών τους Gorchakov). Στα Γερμανικά έγγραφα προ του 1914 υπάρχει μια σημείωση που έκανε ο Bismarck σε ένα υπόμνημα που είχε συντάξει ο Gorchakov: «Η συζήτηση περί Ευρώπης είναι άνευ αντικειμένου: πρόκειται για γεωγραφική έννοια: Ποια είναι η Ευρώπη; (η φράση αυτή γραμμένη στα γερμανικά, στα γαλλικά και στη συνέχεια στα αγγλικά) wer ist Europa? qui est-il l'Europe? who is Europe?»
Και όταν κάποτε ο ίδιος ο Gorchakov υποστήριξε την άποψη ότι το Ανατολικό Ζήτημαδεν ήταν ούτε Γερμανικό, ούτε Ρωσικό, αλλά Ευρωπαϊκόζήτημα, ο Bismarck έδωσε την ισοπεδωτική απάντηση: «Ανέκαθεν συναντούσα τη λέξη Ευρώπη στα χείλη των πολιτικών εκείνων που ήθελαν κάτι από άλλες Δυνάμεις, το οποίο όμως δεν τολμούσαν να ζητήσουν εξ ονόματος τους»... ένας Ρώσος διπλωμάτης χρησιμοποίησε κάποτε σε μια συζήτηση με τον Bismarck τη λέξη «Χριστιανοσύνη». Ο Bismarck είπε: «τι εννοείς με τη λέξη Χριστιανοσύνη;». Ο διπλωμάτης απάντησε: «Ορισμένες Μεγάλες Δυνάμεις». Ο Bismarck απάντησε:
«και τι συμβαίνει αν δεν συμφωνούν μεταξύ τους;»
13.Το ιστορικό υπόβαθρο της Ε.Ε ως νεοπαραδοσιακή αντίδραση και η μεταστροφή στην έννοια της «Ευρώπης».
.~`~.