α´
Ή ιδεοκτονία είναι πράγμα πολύ παληό. Αφ'ότου υπάρχουν ιδέες σε τούτον τον κόσμο, φυσικό είναι να υπάρχουν και οι ιδεοκτόνοι. Ποιός μπορεί να ξέρη λ.χ. πόσες και πόσες ιδεοκτονικές καταστάσεις υπέστησαν τα κείμενα του Πλάτωνα και του Άριστοτέλη ύστερα από τόσα χέρια παπάδων και ιμάμηδων που πέρασαν; Άγνωστα για πάντα θα μας μείνουν τα εγκλήματα αύτά. Αλλά για πρώτη φορά στην εποχή μας η ιδεοκτονία παίρνει την μορφή του ωργανωμένου εγκλήματος. Ωργανωμένη ιδεοκρισία έχομε, βέβαια, με την περίπτωση της Ιεράς Εξετάσεως, που εγκαθιδρύεται επισήμως ώς κρατική τέτοια στην Ισπανία είκοσιπέντε χρόνια μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως και την έλευση στην Εύρώπη των ελλήνων ανθρωπιστών. Ωστόσο - και τούτο έξ αιτίας του δημοκρατικού καθεστώτος που επικρατεί στην Βενετία - τα ίδια αυτά χρόνια έχομε ανάπτυξη των ιδεών υπό την λεγόμενη «Άναγέννηση» στην οποίαν συμμετέχουν και οι Πάπες. Αυτό σημαίνει οτι το πρόβλημα δεν είναι περί της μή κυκλοφορίας ιδεών, που είναι έκ των πραγμάτων αδύνατον, αλλά περί της μονομερούς αξιοποιήσεως των εκ μέρους της ισταμένης εξουσίας. Και αυτό θα μείνη και το μόνιμο χαρακτηριστικό στην ιστορία του δυτικού κράτους, εξ ου και το φαινόμενο ότι κάθε «νέα» ιδέα - που κάθε άλλο παρά νέα μπορεί να είναι στην ιστορία των ιδεών - εμφανίζεται στην πολιτική ιστορία της δυτικής Ευρώπηςυπό τη μορφή επαναστάσεως. Παραδείγματος χάριν, η ιδέα της «ισότητας» (συμπεριλαμβανομένων σ'αυτήν και των ιδεών του «Διαφωτισμού») είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από καταβολής κόσμου, γίνεται όμως επαναστατική στα πλαίσια του δυτικού κράτους, διότι είναι το κράτος αυτό που στηρίζεται στην ανισότητα (όπως όλα τα κράτη εξ άλλου), χωρίς όμως να μπορή, λόγω της μονίμου λογοκρισίας, ιδεολογικά να την αντιμετωπίση. Σε άλλους χώρους, π.χ. σ'αυτούς του ανατολικού Χριστιανισμούκαι του Ισλάμ, που αγνοούν την έννοια του εξουσιάζοντος κράτους, οι ίδιες ιδέες υπάρχουν ανέκαθεν, συζητούνται, αλλά δεν δημιουργούν επαναστάσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των πολιτικώς ασχοληθέντων με το φαινόμενο του «πανσλαβισμού» τον (προ)περασμένο αιώνα (Bonald, De Maistre κλπ). Από το ένα μέρος ανακαλύπτουν τους «πανσλαβιστές» οπαδούς της «ισότητας», ανατρεπτικούς, ριζοσπαστικούς και επαναστάτες, ενώ από το άλλο άκρατους οπαδούς του τσαρισμού. Και καταλήγουν σε απλοϊκά συνθήματα ιμπεριαλιστικής πολιτικής για την «κοινή γνώμη»: είτε η θρησκεία εκεί δεν παίζει κανένα ρόλο, είτε πρόκειται για «γενική τακτική» του σλαβισμού να υπονομεύση τα καθεστώτα στην Ευρώπη κλπ. Εν προκειμένω, αυτό που αγνοείται είναι μια εμπειρία που δεν υπάρχει: ότι τα θρησκευτικά συστήματα στην Ανατολή δεν είναι «θρησκείες» αλλά κοινωνικά συστήματα και συνεπώς οι «ιδέες» έχουν το νόημα της αλλαγής αλλά όχι της επανάστασης. Και τούτο είναι ένα πράγμα παρόν και για την τρέχουσα πολιτική ιστορία.
Η ύπαρξη των ιδεών, καθώς γνωρίζομε, είναι ένα πράγμα που δεν μπορεί να ελεγχθή. Το μεγάλο πρόβλημα του De Maistre π.χ. που αναφέραμε, είναι ότι με τις «ιδέες» και την «επιστήμη» ανεβαίνουν τα κατώτερα στρώματα στις διαχειρίσεις του κράτους... Και επειδή τα ιστορικώς δεδομένα πράγματα με το «κράτος» δεν άλλαξαν, γιατί δεν ήταν δυνατόν ν'αλλάξουν - πολύ περισσότερο μέσα στα πλαίσια της ωργανωμένης βιομηχανικής παραγωγής -, για τούτο έχομε το εξής κωμικό καθεστώς με τις ιδέες, που όλοι το θεωρούν αυτονόητο: από το ένα μέρος το πρώτο άρθρο όλων των «συνταγμάτων» και των «διεθνών συνθηκών» να είναι το περί της «ελευθερίας εκφράσεως», ενώ από το άλλο να υπάρχη πλήρως θεσμοθετημένη η λογοκρισία (επίσης και «συνταγματικώς»: επαγγελματική ελευθερία...) υπό την μορφή των «εκδοτών». Οι «εκδότες» δεν διακινούν βιβλία (αυτό το πιστεύει μόνο ο «αναγνώστης») αλλά χειρόγραφα - δηλαδή ιδέες.
Άλλά ήδη εγγίσαμε τον πυρήνα του εγκληματολογικού αντικειμένου μας. Τι σκοπείται μ'αυτο το καθεστώς; Όχι βέβαια να μη βγαίνουν ιδέες (αυτό μόνο μεταπολεμικώς επιχειρήθηκε), διότι αυτές προκύπτουν όπως τα φυσικά προϊόντα. Σκοπείται, απλώς, ακριβώς σαν τέτοια, να χάσούν την δύναμη τους και την όποια δράση τους, και να καταστούν «αξιοποιήσιμα» μέσα στα δεδομένα πλαίσια, χωρίς να τα άλλάξουν. Γι'αυτό κιόλας, παρά το πλήθος των ιδεών που κύκλοφορούν έν τέλει, καμμία δεν είχε επίδραση στην σφαίρα της πολιτικής, ή ελάχιστη, ενώ το μορφωτικό επίπεδο κατεβαίνει αντί ν'ανεβαίνη.
---------------------------------------------------------------
Η Αμερική με το «μπλού-τζιν» και το «Big-Mac» διέδωσε μεταπολεμικά έναν τρόπο απλότητος στις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων (αν αυτό είναι καλό ή κακό ως προς τις παλαιές ταξικές εκμεταλλεύσεις δια της μόδας που οδηγούσαν στην ταξική μίμηση, είναι κάτι που δεν μπορεί να μας απασχολήσει εδώ), αλλά αρχές και ιδεώδη στις κοινωνίες δεν έδωσε. Και ούτε αρκούν ο κινηματογράφος και η τζάζ, για να διαδώσουν τέτοιες. Η διανόηση και οι ιδέες που θα μπορούσαν, απετέλεσαν τον κατ'εξοχήν εχθρό της αμερικανικής πολιτικής. Και απόδειξη είναι πως κανένα «σύστημα», καμμιά ανάπτυξη ιδεών, κανένα πνευματικό ρεύμα, δεν αναπτύχθηκαν μεταπολεμικά ως κάτι ανάλογο των καταστάσεων της παλαιάς ευρώπης. Οπωσδήποτε και αν ήθελε κριθούν αυτές. Η διανόηση υπεκατεστάθει από τους... «σχεδιαστές» της εξωτερικής αμερικανικής πολιτικής, όπου μέσα σε έναν νερώδες αφατικό λεκτικό γράφουν σελίδες επί σελίδων για να πουν τα πιο απλά και αναιτιολόγητα πράγματα...
Μόνο που δυστυχώς η πολιτική δεν διεξάγεται με διαστημικούς χάρτες, με μοιρογνωμόνια και διαβήτες επ'αυτών, και με αεροπλάνα. Διεξάγεται μόνο με ιδέες. Δεν είναι οι ιδέες που δημιουργούν πολέμους και τριβές, όπως επικρατεί το καλώς θεμελιωμένο αξίωμα, αλλά αντίθετα η έλλειψη τους που τους δημιουργεί. Γιατί η έλλειψη ιδεών οδηγεί στην επικράτηση μετριοτήτων στη πολιτική, που είναι εγγενώς αδύνατο να κυριαρχήσουν των μεγάλων προβλημάτων και ιδιαίτερα των διεθνών. Οι ιδέες και ο κοινωνικός ιδεολογικός κοχλασμός βγάζουν τους μεγάλους ηγέτες, ενώ η ιδεολογική στασιμότητα οδηγεί στην καθίζηση, στην πολιτική ως υπαλληλίκι, στην επικράτηση των μανδαρινάτων. Και τα μανδαρινάτα, εκ φύσεως έξω και πέρα από κάθε έννοια κοινωνικής αντιθέσεως, αισθάνονται θιγόμενα από το κάθε τι και ο μόνος τρόπος που έχουν να το αντιμετωπίσουν είναι η βία και οι μέθοδοι του υποκόσμου.
Οι Αμερικανοί μπορεί να μπορούν πολλά, την φύση όμως αυτών των πραγμάτων δεν θα μπορέσουν να την αλλάξουν, επειδή έτσι ορίσθηκε να λειτουργεί ο κόσμος. Μας λένε ότι θέλουν να κυριαρχήσουν του κόσμου, να γίνουν ο επιδιαιτητής του, δεν μας λένε όμως πως. Την μόνη ιδέα που προσέφεραν στην ανθρωπότητα είναι η λαστιχένια και αεριώδης ιδέα του αποικιοκρατικού παρελθόντοςπερί «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», που την θέλουν «γενική αρχή» να διαπερνά συστήματα, κράτη, πολιτισμούς και καθεστώτα. Κάτι πολιτικώς χρήσιμο δηλαδή... Πριν οι πολιτισμοί επολεμούσαν ως παρακείμενες ιδεολογίες. Με την αποικιοκρατία ανεκηρύχθησαν σε «εχθρούς», απλώς και μόνον επειδή υπήρχαν. Ιδεολογικός φορέας αυτής της ανακήρυξης οι ρατσιστικές θεωρίες της δυτικής Ευρώπης (του «εκπολιτισμού» κατ'άλλους λόγους)...Υπό την αμετάτρεπτον αρχή της καθολικής ισχύος των αξιωμάτων της αμερικανικής πολιτικής, όπως αυτού των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», είναι πιθανό ότι οι υποθέσεις του κ. Huntington είναι κάτι περισσότερο από υποθέσεις: είναι η μέλλουσα «εργαλειακή χρήση» των πολιτισμών...
---------------------------------------------------------------
β´
Ό μηχανισμός διά των «εκδοτών» είναι απλός. Πέριξ των εκδοτών υπάρχουν αμέτρητες στρατιές ιδεοκτόνων (εφημερίδες, περιοδικά, «άνθρωποι του πνεύματος και της τέχνης», «κριτικοί», «ειδικοί», πλασιέ, βιβλιοπώλες κλπ.) και όλο το πρόβλημα συνίσταται στο να καταστούν οι ιδέες «προβληματα της εποχής». Μιά εφημερίδα θα γράψη λίγο απ'αυτές, κάποιο περιοδικό λίγο περισσότερο, κάποιο τρίτο έντυπο θα φέρη τον «αντίλογο», κάποιο τέταρτο θα επιληφθή της «προβληματικής» και θα δημιουργήση «συζήτηση», θα μεσολαβήση κάποια «έγκυρη γνώμη», κάποια «πρακτικά επιστημονικών ομάδων» κλπ. Όταν τελικώς μιά ιδέα ή ένα σύνολο ιδεών, δηλαδή μιά προβληματική, καταστή «πρόβλημα της εποχής» και διαχυθή κατά τους παραπάνω τρόπους στην γενική συνείδηση, θα βρεθή κάποια «καθιερωμένη μορφή» των γραμμάτων, θα συνοψίση αυτά τα κατά δόσεις «προβλήματα της εποχής» και θα τους δώση την επιθυμητή κατεύθυνση εντός των παραδεδομένων πλαισίων. Η πολιτική μπορεί να συνεχίση τον ρυθμό της ανενόχλητη. Έν όλίγοις, διά της ιδεοκτονίας, η όποια δύναμη μιάς ιδέας ή μιάς προβληματικής, μεταβάλλεται σε «επικρατούσα γνώμη» και σε περαιτέρω τροφή των περιοδικών. Μετά απ'αυτό μπορεί και ο εκδότης να κυκλοφορήση κάποιον περιωρισμένο αριθμό αντιτύπων του αρχικού βιβλίου. Βέβαιο είναι έτσι ότι η ιδέα δεν θα αποκτήση οπαδούς, γιά να εξασκήση πολιτική επιρροή. Η μεγάλη μάζα των «αναγνωστών» θα έρθη σε επαφή με την ιδέα μέσω των γυαλιών που της εφόρεσε ο «προβληματισμός της εποχής». Και αυτό είναι το κατ'έξοχήν σκοπούμενο. Ο μηχανισμός αυτός λέγεται στα «συντάγματα» «ελευθερία εκφράσεως» και «απαγόρευση λογοκρισίας». Επειδή όμως η φύση των ιδεών δεν είναι δυνατόν ν'αλλάξη, ενώ οι «θεσμοί» πρέπει να διατηρηθούν, τελικώς ο συγγραφέας λίγο πρίν πεθάνη θα πάρη και το βραβείο Νόμπελ, ή κάποιαν άλλη διάκριση. Σήμερα, όντως, ακούμε να παίρνουν το Νόμπελ ονόματα των όποιων κανένας δέν ξέρει τη έργο. Άρκεί μόνο νά ξέρουν κάποιοι...
Περιττόν βέβαια να πούμε ότι αυτές οι διαδικασίες έχουν μεταμορφωθεί σε ολόκληρους «επιστημονικούς» κλάδους, όπως π.χ. η «ιστορία της λογοτεχνίας». Η λογοτεχνία, και ιδίως το μυθιστόρημα, που αποτελεί την κατά λόγον έκφραση της ταυτότητας ενός λαού (χωρίς τέτοιο πράγμα δεν είναι δυνατόν να υπάρξη μυθιστόρημα...), είναι εκ φύσεως καθαρά χώρος πολιτικής. Λογοτεχνία πάντα υπήρχε, η «ιστορία της λογοτεχνίας» όμως είναι νέος «κλάδος». Που δεν έχει τόσο με την λογοτεχνία να κάμη, όσο με το πως πρέπει να «καταλάβη» ο αναγνώστης το λογοτεχνικό έργο. Και βέβαια ως χώρος που βρίσκεται διαρκώς «εγγύς» του καλλιτέχνη. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία ως προς την... παρακολούθηση της λογοτεχνικής παραγωγής.
Την σημασία όλων τούτων των ιστορικώς δεδομένων διαδικασιών μπορούμε κάλλιστα να ιδούμε μετά τον δεύτερον πόλεμο. Όταν μετά τον πρώτον παγκόσμιο πόλεμο οι Ευρωπαίοι διεμαρτύρονταν για την παρουσία της Αμερικής στην ευρωπαϊκή πολιτική, ένας αμερικανός δημοσιογράφος, ο E. A. Mowrer, έβγαλε ένα ήρεμο και ειλικρινές βιβλίο, όπου έλεγε ότι κακώς διαμαρτύρονται οι Ευρωπαίοι, διότι τα βασικά χαρακτηριστικά του ευρωπαϊκού πολιτισμού, της μαζικής παραγωγής και της νόρμας, η Αμερική τα κατέχει στον ύπατο βαθμό. Επομένως εκ των πραγμάτων, οι Ευρωπαίοι δεν έχουν παρά να τεθούν υπό την ηγεσία της Αμερικής. Απλά πράγματα και ως εκ τούτου προφητικά. Στην υπερθετική διάσταση της Αμερικής θα εφαίνονταν και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών πραγμάτων.
γ´
Η κυριαρχία των ιδεών θα εγένετο μια υπόθεση επιβολής εκ των άνω, οι μάζες θα εκόβονταν τελείως από αυτές μέσω της μαζικής κουλτούρας και αυτοί που τις παρήγαν σε ένα είδος υποκειμένων του υποκόσμου, που δεν είχαν παρά να συμμορφωθούν με την «τακτοποίηση» τους μέσα στην όντως θεαματική μετατροπή των ιδεών σε τυπωμένο χαρτί, δηλ. σε «βιβλία», και την υπέρμετρη συγκέντρωση του κεφαλαίου στους χώρους του «πνεύματος» και της πληροφορίας, ήτοι στους χώρους του μυαλού. Άκρως χαρακτηριστικό είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας: ενώ παλαιότερα οι συγγραφείς ολοκλήρωναν το έργο τους σε μεγάλη ηλικία (π.χ. ο Ντοστογιέφσκυ τους Αδελφούς Καραμαζώφ τους έγραψε λίγο πρίν πεθάνη και είχε αναγγείλει ακόμη μεγαλύτερα έργα για το μέλλον), σήμερα οι συγγραφείς σταματούν το έργο τους πολύ νωρίς (μόλις στα σαράντα ή πενήντα). Οπωσδήποτε πάντως, το κατοπινό έργο τους είναι άκρως δυσανάλογο ποιοτικά και ποσοτικά με το έργο της νεότητας των. Είναι ίσως αυτό απόδειξη, τι μπορεί να συμβαίνη με τους συγγραφείς στους καιρούς μας;... Όντως, προ πολλού ήδη τα πολιτιστικά πράγματα των καιρών μας μοιάζει να παίρνουν τη μορφή ενός πολιτισμού του αυτιού και του ματιού, του εξωτερικώς συνίστασθαι και υπάρχειν, μακριά από κάθε μορφή πνευματικών επηρεασμών. Τούτη η τάξη πραγμάτων είναι πιθανόν η προσφερόμενη, προκειμένου να πραγματοποιήσουν οι Αμερικανοί το δικό τους Manifest Destiny στην ιστορία - που οφείλουν να πιστεύουν σαν μεγάλος λαός που είναι -, και η θεωρητική προϋπόθεση επί παγκοσμίου επιπέδου για την πολυθρυλούμενη «διεθνοποίηση του κεφαλαίου», δηλαδή την επιβίβαση όλης της ανθρωπότητας στον σιδηρόδρομο του κ. Φουκουγιάμα. Αλλά μπορούν να υπάρξουν τα πράγματα τόσο απλά; Τούτη η μεταπολεμική ποινικοποίηση της διανοήσεως δεν είναι νέο πράγμα στην δυτική ιστορία των ιδεών, όπου το κάθε ιδεολογικό κίνημα έχει χαρακτήρα ολοκληρωτικής μορφής. Ολοκληρωτικές οι θρησκευτικές απαιτήσεις του μεσαίωνα, ολοκληρωτική η Μεταρρύθμιση, ολοκληρωτικός ο αιώνας των «φώτων», ολοκληρωτικός και εμπόλεμος ο μερκαντιλισμός, ολοκληρωτικός ο φιλελευθερισμός και οι αντι-ιδεολογίες του, ολοκληρωτική και η ελεύθερη αγορά με την φιλοσοφία της διεθνοποιήσεως του κεφαλαίου. Πόλεμος και αντιμαχία κάθε φορά προς όλες τις κατευθύνσεις. Τούτος όμως ο τελευταίος ολοκληρωτισμός, που φορέα έχει την έννοια της «ανταγωνιστικότητας», είναι για τον χώρο των ιδεών ο χειρότερος από όλους. Διότι οι ιδέες επενδύονται σε εργατικές διεκδικήσεις και κοινωνικά αιτήματα, δηλαδή επηρεάζουν την αγορά εργασίας, που πρέπει να είναι πλήρως «ελέυθερη» για τον «ανταγωνισμό». Αν λ.χ. μια επιχείρηση προκειμένου να καταστή ανταγωνιστική καταργή δέκα χιλιάδες θέσεις εργασίας ή τα μεροκάματα καθηλώνωνται, ο εργαζόμενος δεν πρέπει να βρή ιδέες να επενδύση τις διεκδικήσεις και τα παράπονα του. Οφείλει να αρκεσθή στο επιδότημα βιοσυντήρησης, προκειμένου να επιτευχθή ο «ανταγωνισμός». Μόνη συνεπώς αποδεκτή μορφή «διανοήσεως» είναι η «φιλοσοφία του ανταγωνισμού», που δεν χρειάζεται να την λένε διανοούμενοι αφού τη λένε οι μάνατζερ. Και οφείλουν αυτόν σε όλους τους τόνους και όλες τις κλίμακες να τον λένε «πρόοδο» και «δημοκρατία». Κλασσική εν προκειμένω έχει μείνει η γνωστή φράση του Χ. Κίσινγκερ: «σωστή διανόηση είναι αυτή που εξυμνεί τις αρετές της υπαρχούσης εξουσίας».
---------------------------------------------------------------
Υπό τα δεδομένα της τεχνολογικής παραγωγής, περί δημοκρατίας συζητούν σήμερα μόνο οι αφελείς. Ο κόσμος σήμερα δεν ψηφίζει πρόσωπα αλλά προγράμματα και κόμματα. Αυτά όμως λειτουργούν -είναι υποχρεωμένα να λειτουργούν υπό τα σύγχρονα δεδομένα της παραγωγής- υπό την επήρεια διαφόρων άλλων κέντρων επηρεασμού, που έχουν να κάνουν με στατιστικές και προγράμματα, με ομάδες συμφερόντων και όλα όσα υποβάλλει η οργάνωση της σύγχρονης «ανάπτυξης» πέραν των ψηφοφόρων. Με τους υπεργραφειοκρατικούς μάλιστα οργανισμούς σαν αυτούς των Βρυξελλών η σχέση ψηφοφόρου και κόμματος χάνεται τελείως. Ποια δημοκρατία; Τα αυτά φαινόμενα βέβαια, ακριβώς λόγω της οργανώσεως της παραγωγής επί της ίδιας βάσεως, επικρατούσαν και στον κόσμο του σοσιαλισμού. Ο κόσμος, όμως, την αποξένωση μεταξύ πολιτικής και κοινωνίαςδεν την δέχθηκε.
---------------------------------------------------------------
Τούτη όμως η έννοια του «ανταγωνισμού», μέσα στην φιλοσοφία «διεθνοποιήσεως του κεφαλαίου», καταντά κοινωνική παράνοια, διότι η δυτική παραγωγή οφείλει να καταστή αναταγωνιστική έναντι άλλων αναπτυσσομένων οικονομιών, όπως π.χ. των ασιατικών, οι οποίες αναπτύσσονται επί τελείως άλλων κοινωνικών αρχών και δεδομένων από τις δυτικές. Όταν λ.χ. τίθεται σε ενέργεια ο μηχανισμός των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και οι διάφορες επιτροπές διαμαρτύρονται στην Ινδία ή την Ινδονησία για την εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας εισπράττουν από τις κυβερνήσεις την απάντηση: «μα τα ίδια κάνατε κι εσείς στο παρελθόν για να αναπτυχθήτε». Επομένως, προκειμένου να διατηρηθή η ανταγωνιστικότης μέσα στην διεθνοποίηση του κεφαλαίου, ή πρέπει οι εταιρείες να μεταφέρωνται σε χώρους φθηνής εργατικής δύναμης και να δημιουργούν ανεργία στους δικούς των, ή οι κοινωνικές συνθήκες στους χώρους της δυτικής παραγωγής να εξομοιωθούν με εκείνες των αναπτυσσομένων. Δηλαδή να ξαναγυρίσουν στον 18ο αι., οπότε προκύπτει πρόβλημα με την φιλοσοφία της «προόδου». Μέσα στην επικίνδυνη αυτή σχοινοβασία της «ελέυθερης αγοράς», που ως μόνη διέξοδο έχει την δημιουργία τεχνητών κρίσεων εις βάρος άλλων και εν τέλει τους πολέμους, πρέπει οι πάντες να κραττούν την αναπνοή τους. Όλα οφείλουν να είναι προβλέψιμα και ό,τι αποκλείνει του κανόνος τούτου υπάγεται με συνοπτική διαδικασία στην περιοχή της «αποκλίνουσης συμπεριφοράς», δηλαδή ποινικοποιείται ως υπόκοσμος. και τι πιο προβλέψιμο σε μια κοινωνία από την διανόηση;... Τύχαια άραγε η ιδεολογική ένδεια των καιρών μας;...
To «Ανατολικό Ζήτημα» Σήμερα
Εκδ. Εικοστού Πρώτου
1998
Εκδ. Εικοστού Πρώτου
1998
.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
- Περί ολιγαρχίας -με όμορφο περιτύλιγμα- ή περί «δημοκρατίας», μια ιστοριούλα και ορισμένες ρήσεις...
*
*