Η διάσταση του συγχρονισμού τριών ζητημάτων: Το Παλαιστινιακό, το θέμα του Ιράκ και το Κουρδικό, τα Βαλκάνια και ο μαρκοπρόθεσμός στρατηγικός σχεδιασμός των ΗΠΑ.

.~`~.
Ι

Αν μπορούμε να συνοψίσουμε τη διαφορά μεταξύ της οπτικής γωνίας των ΗΠΑ και της Ευρώπης στο «Κουρδικό ζήτημα», οι ΗΠΑ σε πρώτο στάδιο θεώρησαν το «Κουρδικό ζήτημα» κυρίως μέρος του Ιρακινού προβλήματος, ενώ η Ευρώπη θεωρεί το ζήτημα πρωτίστως ως θέμα που αφορά την Τουρκία. Η εξέταση του «Κουρδικού ζητήματος» εντός των συνόρων του Ιράκ και της Τουρκίας αδυνατεί να προσδιορίσει εξολοκλήρου τα επί του εν λόγω ζητήματος συμφέροντα της Ευρώπης και των ΗΠΑ αντιστοίχως... Η θεώρηση εκ μέρους της Ευρώπης του «Κουρδικού ζητήματος», πέραν του ότι αξιολογείται ως σύμφυτο στοιχείο της αίτησης της Τουρκίας προς ένταξη της στην ΕΕ, πρόκειται περί ενός προβλήματος, το οποίο επηρεάζει τις διμερείς σχέσεις με τα ευρωπαϊκά κράτη, πρωτίστως με την Ελλάδα και με τη Γερμανία...

Η σύλληψη του Αμντουλάχ Οτζαλάν αξιολογούμενη από τη σκοπιά των μεγάλων δυνάμεων δεν είναι τίποτε άλλο από την έναρξη ενός νέου στρατηγικού παιχνιδιού... κατά πάσα πιθανότητα οι ΗΠΑ έπαιξαν σημαντικό ρόλο επηρεάζοντας άμεσα ή έμμεσα στο να πειστεί η Ελλάδα να τον παραδόσει όσο και στη διαξαγωγή της επιχείρησης στην Κένυα. Η παρεχόμενη από τις ΗΠΑ στήριξη προς την Τουρκία ενδεχομένως να διαρκέσει ως την επίλυση των αβεβαιοτήτων του Ιρακινού και Παλαιστινιακού ζητήματος.

Έτσι, οι ΗΠΑ έδωσαν το εξής μήνυμα στην Τουρκία: Με τη σύλληψη του Οτζαλάν το Κουρδικό ζήτημα στην Τουρκία έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία και στον πλήρη έλεγχο της. Συνεπώς, ελαχιστοποιήθηκαν οι πτυχές του καθεστώτος του Ιράκ και των εξελίξεων του Βορείου Ιράκ που προκαλούσαν ανησυχία... Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Τουρκία στις επόμενες κινήσεις της θα υιοθετήσει σχετικά με το Ιράκ μια πιο ευέλικτη στάση.

Η Ευρώπηαντιλαμβάνεται ότι ο άμεσος συσχετισμός των τουρκοευρωπαϊκών σχέσεων με το Κουρδικό ζήτημα στην πραγματικότητα μετατρέπει το τελευταίο σε ένα ευρωπαϊκό ζήτημα. Κατανοεί επίσης ότι οποιαδήποτε λύση που θα επιτευχθεί στο θέμα του Ιράκ δεν θα είναι ικανή να επιλύσει τις δυσκολίες που εμφανίζονται στον ευρωπαϊκό βραχίονα του εν λόγω ζητήματος [II].

Γενικά η Ευρώπη και ειδικότερα η Ελλάδα κατά τη διαδικασία της σύλληψης Οτζαλάν από διπλωματικής σκοπιάς έδωσαν ανεπιτυχείς εξετάσεις. Το αδιέξοδο στο οποίο περιήλθε η Ελλάδα, αποτέλεσε ένα από τα πιο ενδεικτικά παραδείγματα για το τι αποτέλεσμα μπορούν να έχουν οι αδυναμίες επίτευξης ισορροπίας στους προβληματικούς τομείς μεταξύ των άμεσων διπλωματικών και έμμεσων επιχειρησιακών μέσων.

.~`~.
ΙΙ

Ποτέ άλλοτε η δυτική Εύρώπη δέν ευρέθηκε τόσο ιστορικά άμήχανη όσο κατά τά τελευταία χρόνια. Ουτε κάν γιά τήν ανατολική Ευρώπη δέν βρέθηκε νά διαθέτη ή δυτική μίαν άντίληψη συνύπαρξης.

Απόδειξη της ολικής αγνόησης (όχι άγνοιας) της πνευματικής ιστορίας της ανατολικής Ευρώπης (μια ιδιαιτερότητα που υποβάλλεται ακριβώς από την συνύπαρξη με τις πολιτιστικές αξίες του ανατολικου ημισφαιρίου καί πού στήν λογοτεχνία θά όδηγήση στην δημιουργία όλοκλήρων σχολών καί ρευμάτων, όπως ο Σαρματισμος π.χ. στην Πολωνία) είναι ακριβώς οι απόψεις που επεκράτησαν μετά τη πτώση των συνόρων. Η πρώτη θεωρία ήταν η «θεωρία του απορροφητήρος» (!) -«Staubsauger theorie»-, δια της οποίας το όλον θέμα της ανατολικής Ευρώπης ελύετο δι'οικονομικής... απορροφήσεως. Αλλα πως ομως - αποικιοκρατικά ή πολιτικά καί ιστορικά; Έπ'αυτού βεβαίως δεν ηταν δυνατόν νά ύπάρχη άπάντηση, και δεν υπαρχει ακόμη φυσικά, και δια τούτο εφευρέθηκε ό νέος όρος του «βλέποντας και κανοντας»... Κρατώντας ή ανατολική Ευρώπη τήν πολιτιστική της ιδιομορφία καί μή εξανεμίζοντάς την σέ στατιστικά νούμερα και σε πίνακες των κομπιούτερ, θα προσδωση ισως ακομη μια φορά τις πνευματικές ώθήσεις πρός την δυτική, όπως καί στόν μεσαίωνα, γιά μιά ενιαία καί φυσιολογική περί Ευρώπης άντίληψη. Μιά άντίληψη που δέν μπορεί νά ολοκληρωθή παρά μόνο διά τής νέας ιστορικής λειτουργίας του μεσογειακου οργανισμού. Ένα αναγκαστικό προστάδιο πού θά περάση ή δυτική Ευρώπη πρό αυτής της ολοκλήρωσης, θά ειναι ακριβώς ο... εθνικοσοσιαλισμός. Είναι ή αναγκαστική πολιτική τάξη πραγμάτων που απορρέει άπό τήν ιδεολογία τής «ευμάρειας» καί τών «οικονομικών θαυμάτων»!

Ο Δυτικοευρωπαίος που θά θέλη τήν καλοπέρασή του, θά θελήση «κοινοτικά σύνορα» καί «εθνική προστασία» έναντι τών ξένων. Θα πέση έτσι στις άκροδεξιές κυβερνήσεις, που θά του προσφέρουν «προστασία» καί απομονωτισμό. Και επειδή οί νέοι πόλεμοι θά αποδειχθούν μάλλον αδύνατοι, θά βρεθή έτσι μιά σύμμετρη αντίληψη περί Ευρώπης. Ο έθνικοσοσιαλισμός αυτός, που θά έχη επίσης τό έμβλημα τής δημοκρατίας, δέν θά είναι ό παλαιού τύπου εθνικός ανταγωνιστικός εθνικοσοσιαλισμός. Θα είναι απλώς μιά ιδεολογία τής κεκτημένης καλοπέρασης, τής «αναπτύξεως», που δέν θά προσφέρεται γιά διάλογο μέ κανέναν. Καί ακριβώς έτσι θά προκύψη τό νέο, διότι ή δυτική Ευρώπη θά υποχρεωθή νά προσβλέψη στις πραγματικότητες. Άκόμη είναι άγνωστο έν ονόματι ποίου ή Ευρωπαϊκή Ένωση «μεσολαβεί» γιά τήν «ειρήνη στά Βαλκάνια». Την ειρήνη όλοι βέβαια τήν επιθυμούν, ποιά όμως είναι ή βάση έπί τής όποίας στηρίζονται οί «ειρηνευτικές προσπάθειες» τής Ευρωπαϊκής Ένωσης; Άφού καμμιά θεωρία δέν υπάρχει, κανένα σχέδιο τής Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την σχέση της με τήν μεσογειακή περιοχήκαί την άνατολικη Ευρώπη, καμμιά ιδεολογική προσέγγιση των πνευματικών μεσογειακών κόσμων ή καποια ένδειξη πώς κάτι τέτοιο είναι έπιθυμητό (η ιδεολογία του «ισλαμικού κινδύνου» είναι ικανή απόδειξη), ποιές είναι οι αρχές νομιμότητος βάσει τών όποίων η Ευρωπαϊκή Ένωση άσκεί, τήν μεσολαβητική της πολιτική; Καί πώς μεσολαβεί γιά τά Βαλκάνιακαί σιωπά γιά τό Κουρδικό, που έχει άμεση σχέση αίτίου καί αίτιατου;Μπορούν νά λυθούν μερικώς καί μέ σιωπηρά ημίμετρα, δηλαδή χωρίς μιαν γενικώτερη γεωπολιτική θεώρηση πού όφείλουν όλοι νά ξέρούν, τά προβλήματα του μεσογειακού χώρου, στόν οποίον καί ή δυτική Ευρώπη υπάγεται; Άλλά οί τακτικές αυτές δέν είναι αναίτιες...

Γεράσιμος Κακλαμάνης
Η ιστορική αμηχανία της δυτ. Ευρώπης

Διότι εκείνο που ενδιαφέρει ειναι ότι μέ τις τρέχουσες διαχειρίσεις δέν είναι δυνατόν νά λυθή το Κουρδικό, που ειναι το πιο έπείγον όλων τών προβλημάτων. Χωρίς λύση τού Κουρδικού όμως δέν μπορει ή Τουρκία νά παίξη κανένα ένεργό ρόλο στήν περιοχή τής Μαύρης Θαλάσσης, διότι θά παραμένη πάντοτε ένας άρρωστος πολιτικά καί κοινωνικά όργανισμός. Τόν τεράστιο καί όργανικό ρόλο τής Μικράς Ασίας ώς πρός τήν Μαύρη Θάλασσα τόν ξέρομε έδώ καί 2.500 χρόνια καί πιό κάτω θά τόν ιδούμε άπό μερικές άπόψεις καλύτερα. Χωρίς αυτόν τόν παράγοντα, όμως, χωρίς τόν παράγοντα Τουρκία δηλαδή, δέν μπορει νά λειτουργήση η Μαύρη Θάλασσα, τόσο ώς πρός τά Βαλκάνια (διά τής Ρουμανίας καί Βουλγαρίας - έξ ου καί η άνάγκη ενός ενιαίου χώρου Μακεδονίας που νά ενώνη τό Ιόνιο μέ τό Αίγαίο καί την Μαύρη Θάλασσα), όσο καί ώς πρός τήν Ουκρανία καί τις χώρες τού Καυκάσου. Καί χωρίς Μαύρη Θάλασσα καί Βαλκάνια, δέν μπορει νά λειτουργήση καί όλος ό μεσογειακός οργανισμός. παραβλεπομένων όλων αύτών, είναι μάλλον λεκτική ύπερβολή ή όποιαδήποτε «νέα τάξη» τού κόσμου... Να πούμε ότι η Ούκρανία, η Γεωργία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία ή η Ουγγαρία άπετίναξαν τήν «δικτατορία», γιά νά περάσουν μέ τήν «ελευθερία» καί τήν «δημοκρατία» στήν μόνιμη υπανάπτυξη, ή νά περιμένουν άπ'τις ελεημοσύνες τής Ευρωπαϊκής Ενωσης καί τών διεθνών ταμείων, ειναι κάπως παράλογο, άφού έχουν τήν φυσική δυνατότητα νά άναπτυχθουν.

Είναι όμως καί ή άναγκαστική εκδοχή μέ άλυτο τό Κουρδικό. Δυστυχώς αυτή είναι ή φυσική διασύνδεση τών πραγμάτων... Λύση όμως τού Κουρδικού -έστω καί κατά μιά μείζονα αυτονομία τών Κούρδων (πράγμα πού θ'άργήση νά τους χρησιμεύση, διότι άκριβώς λόγω τής διαιρέσεως θά πέσουν σέ... δυναστικούς πολέμους)- σημαίνει κατάργηση του Ιράκ ώς κράτους. Διότι ή κρατική ύπαρξη του Ιράκ στηρίζεται άκριβώς στήν Μοσούλη. Μιά καί τά άραβικά κράτη ξέρουν καλύτερα τά μεταξύ των «μυστικά», τό 1958 η Συρία καί η Αίγυπτος άκριβώς τήν Μοσούλη προσπάθησαν νά ξεκολλήσουν άπό τό Ιράκ μέ τήν πολιτική τού στρατηγού Κασσέμ. Αλλά ούτε καί τό νέο καθεστώς τού Κασσέμ μπορούσε νά προσχωρήση στις ιδέες τού παναραβισμού τού Νάσσερ, αφού ή ύπαρξη τού κράτους του έξηρτάτο άκριβώς άπό τούς Κούρδους τής Μοσούλης πού δέν ήσαν Αραβες...

Σίγουρα τό κράτος τού Ισραήλπολεμά για τήν «ασφάλειά» του, αυτό όμως δέν σημαίνει πώς εξασφαλίζει έτσι καί τήν ιστορική επιβίωση του, άκόμη κι'άν δεκαπλασιασθή. Διότι αύτή έξαρτάται άπό τις ιστορικές σχέσεις πού μπορεί νά άναπτύξη με τον ισλαμικό κόσμο και όχι από τα όπλα. Υπό άλλες συνθήκες το Ισραήλ θά μπορούσε νά παίξη ένα θετικό ρόλο, οί συνθήκες όμως αυτές βλέπομε πώς δέν προβλέπονται. Πρέπει έξ άλλου νά παραδεχθούμε ότι ουδέποτε άνεγνωρίσθη κατά τό παρελθόν, ότι είναι δυνατόν νά ύπάρξουν προβλήματα που θά μπορούσαν νά είχαν τις μακροπρόθεσμες άντανακλάσεις των στήν ίδια τήν Εύρώπη...

Γεράσιμος Κακλαμάνης
Η ευρωπαϊκή δυναμική και η παγκόσμια πολιτική (και Εγγύς καί Μέση Ανατολή).

.~`~.
ΙΙΙ

Στις μέρες μας το Ιράκ και η Παλαιστίνη αποτελούν το μέγιστο σημείο των δύο άκρων του μοιρογνωμονίου, που μεσολαβεί μεταξύ των διεθνών συνόρων της Μέσης Ανατολής και των πραγματικών στοιχείων... Στο εξής είναι αδύνατο να διορθωθεί η ένταση στη Μέση Ανατολήμεταξύ των υφιστάμενων διεθνών νομικών συνόρων και της de facto κατάστασης, δίχως να γίνουν σαφείς ρυθμίσεις αναφορικά με τα πεδία πολιτικής κυριαρχίας της Παλαιστίνης και του Ιράκ, τα οποία αποτελούν δύο χρονίζοντα πεδία αβεβαιότητας. Στο επίκεντρο των προβλημάτων που κινούνται επί του ανάλογου άξονα τόσο στο περιφερειακό επίπεδο όσο και στο επίπεδο του Ιράκ, βρίσκεται το ζήτημα του Βορείου Ιράκ και το «Κουρδικό ζήτημα».

Ο σημαντικότερος λόγος αδυναμίας της εν λόγω γεωγραφικής έκτασης [του Κουρδιστάν], η οποία κατέχει από άποψη διέλευσης μια τόσο σημαντική θέση, να συγκροτίσει μια εσωτερική γεωπολιτική ολότητα είναι η απουσία άμεσης θαλάσσιας σύνδεσης. Αυτό καθιστά αναπόφευκτη την ολοκλήρωση της με μια χώρα της εν λόγω γεωγραφίας η οποία διαθέτει έξοδο στη θάλασσα. Ακόμη και οι εγγυήσεις παροχής ασφάλειας μιας παγκόσμιας κλίμακας μεγάλης δύναμης δεν επαρκούν για να καταστήσουν την εν λόγω γεωγραφική έκταση έναν ανεξάρτητο γεωπολιτικό χώρο. Οι μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες γνωρίζουν αυτό, διατηρούν το θέμα στην επικαιρότητα ως σημαντική παράμετρο στις σχέσεις τους με τις περιφερειακές δυνάμεις...

Στο γεωοικονομικό υπόβαθρο του «Κουρδικού ζητήματος» βρίσκεται η ισορροπία πετρελαίου-νερού-πετρελαίου, που αναπόφευκτα έχει διαμορφωθεί από τη γεωπολιτική δομή της περιοχής. Ο γεωοικονομικός άξονας που συνδέει τα πετρέλαια του Καυκάσου και της Κασπίας διαμέσου της υδάτινης λεκάνης της Μεσοποταμίας στις πετρελαϊκές πηγές του Περσικού κόλπου, συνιστά άλλο ένα σημαντικό στοιχείο που παρασύρει την περιοχή στη δίνη του διεθνούς ανταγωνισμού... Στη γεωπολιτική/γεωεθνική βάση του «Κουρδικού ζητήματος» βρίσκεται το γεγονός ότι ο κουρδικός πληθυσμός βρίσκεται εγκατεστημένος στα πεδία επιρροής των άλλων τριών εγκατεστημένων στοιχείων της Μέσης Ανατολής, τα οποία είναι οι τουρκικοί, οι αραβικοί και οι περσικοί πληθυσμοί... Αυτή η αλληλεπίδραση της γεωεθνικής συγκρότησης και των πεδίων γεωοικονομικών πόρων αποτελεί πηγή νέων σεναρίων κρίσεων στα σχέδια αναφορικά με το μέλλον της Μέσης Ανατολής. Τα μελλοντικά σχέδια, που επικεντρώνονται επί της εν λόγω διαπίστωσης, συνίστανται στη μετατροπή του Μεσανατολικού ζητήματος, το οποίο κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα ταυτίστηκε με την αραβοϊσραηλινή διένεξη με άξονα την Παλαιστίνη σε μια τουρκοαραβοϊρανική ένταση επικεντρωθείσα κατά το πρώτο ήμισυ του 21ου αιώνα επί του «Κουρδικού ζητήματος»... Το Μεσανατολικό ζήτημα, που προηγουμένως είχε τεθεί σε σημαντικό βαθμό στη βάση της εξίσωσης Παλαιστίνης-πετρελαίου, επιχειρήθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας να μετατραπεί σε μια εξίσωση Κουρδικού-υδάτινων πόρων...

Από την εκτεθείσα πλευρά προκαλεί το ενδιαφέρον κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο η διάσταση του συγχρονισμού (που έχουν τρία ζητήματα): Το Παλαιστινιακό, το θέμα του Ιράκ και το Κουρδικό.

Κατά τα χρόνια της δεκαετίας του ενενήντα μετά τον πόλεμο του Κόλπου, η μετατόπιση της περιοχής ειρήνης της Μέσης Ανατολής σε αντίθεση με τις προηγούμενες περιόδους προς τον άξονα της Παλαιστίνης-Ιορδανίας και της περιοχής πολέμου και της κρίσης προς τον άξονα του Ιράκ-Περσικού κόλπου ενέχουν ιδιαίτερη βαρύτητα ως προς τη νέα τροπή των πραγμάτων.

Η μετατόπιση του επίκεντρου της νέας κρίσης προς το Ιράκ είναι εξαιρετικά σημαντική, διότι το Ιράκ διαθέτει ένα χαρακτηριστικό, το οποίο εμπερικλείει όλες τις αντιφάσεις των γηγενών μουσουλμανικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής. Το Ιράκ, το οποίο το εμπεριέχει, από τη μία, Τουρκμανικά-Κουρδικά-Αραβικά-Περσικά εθνοτικά στοιχεία και, από την άλλη, τα σουνιτικά-σιιτικά δογματικά στοιχεία και που αντικατοπτρίζει τα εν λόγω στοιχεία στις εσωτερικές περιφερειακές του ισορροπίες, έχει καταστεί γεωπολιτικό, γεωπολιτισμικό και γεωοικονομικό κλειδί της Μέσης Ανατολής...

Ο ευρύτερος κίνδυνος, ικανός να απειλήσει την περιφερειακή ειρήνη σχετικά με το εγγύς μέλλον της Μέσης Ανατολής, έγκειται στην πρόκληση μιας εθνοτικού χαρακτήρα σύγκρουσης μεταξύ τουρκικών, περσικών, αραβικών και κουρδικών στοιχείων και η μετατροπή του σε μια γάγγραινα, η οποία θα αποτελεί πηγή διαρκών προβλημάτων.

.~`~.
Επίλογος

Είναι ευδιάκριτος ο μαρκοπρόθεσμός στρατηγικός σχεδιασμός των ΗΠΑ και η αρχή η οποία διέπει τόσο την αβεβαιότητα και τις εσωτερικές αντιμαχίες στο Βόρειο Ιράκ όσο και ό,τι αφορά το καθεστώς τριχοτόμησης του Ιράκ: Την αναγωγή των κρατών της περιοχής όσο το δυνατόν σε μικρότερης κλίμακας μονάδες ελαχιστοποιώντας έτσι τον αριθμό χωρών που είναι ικανές να συγκεντρώσουν περιφερειακή ισχύ, εξακολουθώντας να παρεμβαίνουν στην περιοχή εκμεταλλευόμενες τις εσωτερικές αντιπαλότητες και συμμαχίες των εν λόγω μικρής κλίμακας μονάδων [«Βαλκανοποίηση» της Μέσης Ανατολής ονομάζεται αυτό. Όταν γίνει κατανοητό τι συνέβη τότε στα Βαλκάνια, θα γίνει κατανοητό και τι συμβαίνει τώρα στη Μέση Ανατολή, έγραψα πριν λίγο καιρό]. Αυτός ο στρατηγικός υπολογισμός αποβλέπει στο να παρεμποδίσει να κλονιστεί ο χαρακτήρας του ατλαντικού άξονα ως στηρίγματος του παγκόσμίου συστήματος, ώστε να συνεχίσει να εκτελεί χρέη μεσολαβητή (arbiter) απέναντι στα παγκόσμια κέντρα ισχύος. Η μείωση της ισχύος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή θα σημάνει μεγάλη μείωση και της θέσης ισχύος τους απέναντι στην Ευρώπη και την Ανατολική Ασία. Ο διαχωρισμός της Μέσης Ανατολής σε μικρότερης κλίμακας κέντρα ισχύος εμφανίζει επίσης μια απόλυτη αρμονία με τα στρατηγικά σχέδια του Ισραήλ [ισχυρίζεται ο συγγραφέας].

Ahmet Davutoğlu

I και III από Το Στρατηγικό Βάθος, Εκδ. Ποιότητα

Η νέα αμερικανική πολιτική όχι μόνο δεν φαίνεται διατεθειμένη να καταργήσει τα κράτη-καρκινώματα εις βάρος των περιοχών, αλλά σκοπεί ευθέως στον πολλαπλασιασμό τους. Οι νέες «βάσεις» της αμερικανικής πολιτικής, όπως αυτή αρχιτεκτονείται στα κείμενα ύπατων επιτελών της είναι η βαλκανοποίηση της υφηλίου και η καλλιέργεια της ελεγχόμενης αναρχίας ως άλλοθι ασκήσεως της... Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι πως θα πάψουν τα Βαλκάνια να είναι πολιτικώς Βαλκάνια και να ενσωματωθούν οργανικώς στην παγκόσμια παραγωγή, αλλά πως θα βαλκανοποιηθούν περαιτέρω άλλες «χρήσιμες» περιοχές... Το μόνο κακό στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι η Αμερική εταύτισε ιδεολογικά τον εαυτό της με τον κόσμο. Οι θεωρητικές αρχές του συστήματος της αξιούν γενικήν ισχύ, και εδώ βέβαια υποκρύπτεται ο κίνδυνος του «πολέμου των πολιτισμών», δηλαδήτης πλανητικής αναρχίας.

Γεράσιμος Κακλαμάνης
Το μέλλον της Ε.Ε...

.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική

- Μεσόγειος και Μέση Ανατολή σε μετάβαση: Αντιφάσεις και ανεπάρκειες της μεσογειακής πολιτικής της Ε.Ε. Κύριοι διαχρονικοί στόχοι, επιθυμίες και ανησυχίες, και οι δέκα πληγές της πολιτικής της προς τα μεσογειακά κράτη (απόσπασμα από ομιλία).

- Ιχνηλατώντας το Νέο Ανατολικό Ζήτημα και τις εξελίξεις στα καθ'ημάς, στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή - οδεύοντας προς τη Συρία και το Ιράν.

- I) Το Ισραήλ ως έθνος-κράτος, οι παγκόσμιες/περιφερειακές ισορροπίες και η μεταψυχροπολεμική περίοδος και II) Όταν η επαγρύπνηση υπονομεύει την ελευθερία του λόγου.

- Η έννοια της Προόδου - μέρος α´. Η ευρωπαϊκή δυναμική και η παγκόσμια πολιτική (και Εγγύς καί Μέση Ανατολή).

- Εισαγωγικά για την Κύπρο, το Νέο Ανατολικό Ζήτημα και τις περιφερειακές και παγκόσμιες ισορροπίες κατά τον Πλανητικό Μετασχηματισμό -ή για την Κρίση.

- Σκέψεις, ενδεχόμενα και προσεγγίσεις, με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία, για την «Ευρώπη», τη «Δύση» και τη Ρωσία.

- Η ιστορική αμηχανία της δυτ. Ευρώπης.

- Το μέλλον της Ε.Ε, η Ανατολική Ευρώπη -η Ουκρανία- και τα Βαλκάνια, ο Huntington, ο Brzezinski και οι πλανητικές πολιτικές των Η.Π.Α. Τα «Ανθρώπινα δικαιώματα», η «σύγκρουση των πολιτισμών» και τα «Ευρασιατικά Βαλκάνια» ως βαλκανοποίηση της υφηλίου και καλλιέργεια της ελεγχόμενης αναρχίας.

- Ο πόλεμος στη Συρία ή ο πόλεμος για τη Συρία.

- Πέντε σύντομες αναφορές για την Κύπρο και ένα κείμενο για τις ρευστές διεθνείς ισορροπίες.