Οδεύοντας από το 1800 στο 2025 ή από το ένα προς τα οκτώ δις ― μέρος α΄.

Στην αρχιτεκτονική σχεδίαση υπάρχουν τα ριζόχαρτα και οι διαφάνειες. Μέσω της χρήσής τους είναι δυνατόν να σχεδιάζεται ο Α'όροφος και πάνω σε αυτόν ένας Β'όροφος. Με παρόμοιο τρόπο στα αρχιτεκτονικά και σχεδιαστικά προγράμματα υπολογιστών υπάρχουν στρώματα-επίπεδα (layers) και διαφορετικοί χρωματισμοί για διαφορετικά στοιχεία όπως οι οπλισμοί, οι τοιχοποιϊες, οι κολώνες, τα ανοίγματα-κουφώματα κ.λπ. Αρκετά κείμενα στην Κοσμοϊδιογλωσσία λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Όταν υπάρχει δίπλα στον τίτλο μιας δημοσίευσης η επέκταση ― μέρος α΄, τούτο δε σημαίνει απαραίτητα χρονική ή νοηματική συνέχεια, αλλά ένα ακόμη επίπεδο, μια ακόμη διαφάνεια, πάνω σε μια άλλη. Παραδείγματος χάριν, το πρόσφατο κείμενο για τις Η.Π.Α την τελευταία εικοσαετία (2001-2021) μπορεί να λειτουργήσει ως μικροεπίπεδο, και ως πρόσθετο στρώμα, για τα μέρη VI και VII στο κείμενο που ακολουθεί. Ακόμη καλύτερα, ως επιπλέον μακροεπίπεδο, που καλύπτει σχεδόν όλο το χρονικό εύρος των γεγονότων και των εξελίξεων που ακολουθούν, ή και ως υποδομή τους, μπορεί να λειτουργήσει μια ωραιότατη παλαιά δημοσίευση (η οποία ακριβώς λόγω της γραμμικότητας της γραφής και της αποθήκευσης των κειμένων μπορεί να έχει ξεχαστεί) υπό τον τίτλο Χρονολόγιο μελετητή και ερευνητή ενός πιθανού μέλλοντος ― μέρος α΄. Ένα ακόμη κείμενο που μπορεί να λειτουργήσει ως διαφάνεια σε όσα ακολουθούν είναι οι Δεκαπέντε θέσεις για τους παγκόσμιους πολέμους ― μέρος α΄.

Περί το 1800, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, ο πληθυσμός του πλανήτη αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους (1 δις). 

Περίπου ένας στους πέντε ανθρώπους που ζει στον πλανήτη γεννιέται στην Ευρώπη. Μπορεί να θεωρηθεί ως σημείο καμπής προς την ηγεμονική περίοδο της ευρωκεντρικής εποχής και την εδραίωση των αντιλήψεων περί Προόδου.

Μέχρι περίπου το 1820 το διεθνές σύστημα ήταν ευρωκεντρικό αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν παγκόσμιο. Επίσης δεν υπήρχε ένα ενιαίο και σχετικά ομοιογενές πολιτικό σύστημα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οι δυνάμεις που βρίσκονταν στο κέντρο του διεθνούς ευρωκεντρικού συστήματος, και αποτελούσαν τον πυρήνα του δυνητικά πλανητικού πολιτικού συστήματος, θεωρούνταν ως μέλη της πολιτισμένης ανθρωπότητας. Υπήρχαν μη ευρωπαϊκές δυνάμεις οι οποίες δεν κοινωνικοποιούνταν ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο σύστημα, είτε επειδή αποτελούσαν από μόνές τους ολόκληρους κόσμους, δηλαδή «Οικουμένες», είτε επειδή σταδιακά υπέκυπταν στην αποικιοκρατική επέκταση, μετατρεπόμενες από υποκείμενα της δικής τους ιστορίας σε αντικείμενα της ιστορίας των άλλων. Οι δυνάμεις αυτές, που περιελάμβαναν και τα ανεξάρτητα κράτη της Ασίας ―την Τουρκία, την Περσία, το Σιάμ, την Ιαπωνία κ.λπ― μέχρι περίπου το 1870, θεωρούνταν από τον ευρωπαϊκό πυρήνα του συστήματος ως η βάρβαρη ανθρωπότητα και είχαν δικαίωμα  μονάχα μερικής αναγνώρισης. Τέλος, υπήρχαν και οι λεγόμενες πρωτόγονες κοινωνίες ―οι υπόλοιπες― που ήταν απόβλητες από την κοινωνία των κρατών ή εκτός συστήματος και εκτός ανθρωπότητας, αν και είχαν ένα ελάχιστο δικαίωμα «φυσικής και ανθρώπινης αναγνώρισης». 

Η τριχοτόμηση αυτή, ανάμεσα σε πολιτισμένους, βάρβαρους και πρωτόγονους, είναι η ίδια με εκείνη που χρησιμοποιούν οι κοινωνικοί επιστήμονες όταν κάνουν διάκριση μεταξύ σύγχρονων, παραδοσιακών και πρωτόγονων κοινωνιών. Η τελευταία μεταμφίεση αυτού του τριχοτομικού σχήματος ―με νομιμοποιητική ιδεολογική βάση τη Γαλλική Επανάσταση― έλαβε σάρκα και οστά την περίοδο του ψυχρού πολέμου: Πρώτος, Δεύτερος και Τρίτος κόσμος (βλέπουμε πως το ίδιο τριχοτομικό σχήμα πέρασε από αντιλήψεις περί φυσικού δικαίου σε κοινωνιολογικές θεωρήσεις για να καταλήξει, μετασχηματιζόμενό, σε διεθνοπολιτικές και οικονομικές αντιλήψεις). Μέσω αυτής της τριχοτομικής ιεράρχησης, απόρριψης και αποβολής, το σύστημα διατηρούσε τη συνοχή και την ταυτότητα του, ενώ οι μονάδες που ανταγωνίζονταν μεταξύ τους επέβαλλαν τις αντιλήψείς τους και προωθούσαν τα συμφέροντά τους έναντι των υπολοίπων.

Την ίδια περίπου εποχή, γύρω στο 1820, η Γαλλία ήταν το κράτος με το μεγαλύτερο πληθυσμό στην Ευρώπη και το τρίτο πολυπληθέστερο στον πλανήτη, πίσω μόνο από την Κίνα και την Ινδία (πιθανότατα προς τα τέλη του προηγούμενου αιώνα έχει υπερβεί, έστω οριακά, την Ιαπωνία). Την ίδια εποχή έχουμε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία πέντε ευρωπαϊκές χώρες στις δέκα πολυπληθέστερες του πλανήτη: Γαλλία, Ρωσσία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιταλία. Η περίοδος αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως δημογραφικό και πληθυσμιακό σημείο έναρξης της ηγεμονικής φάσης της ευρωκεντρικής εποχής.

Ενδεικτικά ορισμένες εξελίξεις κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα: Κριμαϊκός Πόλεμος (1853-1856). Πόλεμοι του Οπίου (1839-1860) και παράλληλα, από το 1850, ίσως ο συγκλονιστικότερος εμφύλιος πόλεμος της ανθρώπινης ιστορίας στην Κίνα (εξέγερση των Ταϊπίνγκ). Πόλεμοι Βρετανών και Σιχ (1845-1849) και Ινδική εξέγερση ή επανάσταση (1857). Ευρύτερα το λεγόμενο Μεγάλο Παιχνίδι (ο ανταγωνισμός Βρετανίας-Ρωσίας στην κεντρική Ασία). Μεταβολές στη δομή ισχύος της ηπειρωτικής Ευρώπης (1848, ενοποίηση Γερμανιας το 1871 κ.λπ). Διάσκεψη του Βερολίνου και αποικιακός διαμοιρασμός της Αφρικής (1884). Διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος.

Ας προχωρήσουμε όμως στο κύριο μέρος του κειμένου (ναι, το προηγούμενο ήταν εισαγωγή):

• 1870: Η Γαλλία τρίτη (3η) πολυπληθέστερη χώρα στην Ευρώπη και έκτη (6η) σε παγκόσμια κλίμακα. Αναδύονται οι Η.Π.Α, κατόπιν του εμφυλίου, πίσω από τη Ρωσσία. Μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες θα την ξεπεράσουν. Τις ακολουθεί η Γερμανία. Για πρώτη φορά η Γαλλία πίσω και από τις τρεις αυτές χώρες (Η.Π.Α, Ρωσσία, Γερμανία). Μια κατάσταση που παραμένει μέχρι σήμερα, 150 χρόνια μετά. Παράλληλα έχουμε για πρώτη φορά έξι χώρες που ―έμμεσα ή άμεσα― σχετίζονται με την Ευρώπη στις δέκα πολυπληθέστερες του πλανήτη: πληθυσμιακό και δημογραφικό ζενίθ της ευρωκεντρικής εποχής. Αυτή η συνθήκη, μοναδική στην παγκόσμια ιστορία, θα διαρκέσει μέχρι περίπου το 1950, έτος που μπορεί να τοποθετηθεί το δημογραφικό τέλος της ευρωκεντρικής εποχής (το οποίο είχε αρχίσει να διαφαίνεται με τη σταδιακή υπεροχή των αγγλοσαξονικών κρατών και την άνοδο της βαρύτητας του Ατλαντικού, την ιδεολογικοποίηση του όρου «Δύση» και τη σταδιακή υποκατάσταση του όρου «Ευρώπη». Οι δύο αυτοί όροι, Ευρώπη και Δύση, εκφράζουν διαφορετικές πολιτιστικές κατηγορίες και στρατηγικές οντότητες).

• 1870-1890: Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη. Η Κίνα και οι Ινδίες χάνουν για πρώτη φορά την οικονομική πρωτοκαθεδρία, ενώ η Βρετανία χάνει τα πρωτεία της βιομηχανικής παραγωγής. Οι Η.Π.Α ξεπερνούν πληθυσμιακά τη Γερμανία, αποτελώντας την τέταρτη μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα στον πλανήτη, πίσω από τη Ρωσσία την Ινδία και την Κίνα. O πληθυσμός των Η.Π.Α είναι περίπου 50 εκατομμύρια και της Γερμανίας περίπου 45 εκατομμύρια. Την ίδια περίοδο ο πληθυσμός της Βραζιλίας είναι περίπου 10 εκατομμύρια. 

• 1890-1900: Οι Η.Π.Α τρίτη πολυπληθέστερη χώρα στον πλανήτη (όπως παραμένουν μέχρι σήμερα, έναν και πλέον αιώνα μετά). Ξεπερνούν πληθυσμιακά τη Ρωσσία, αν την εξετάσουμε ξεχωριστά και όχι ως αυτοκρατορία. Ως αυτοκρατορία, είτε τσαρική είτε σοβιετική, η Ρωσσία θα παραμείνει στην τρίτη θέση για έναν ακόμη αιώνα περίπου, μέχρι το 1991.

Μεταβατική περίοδος ολοκλήρωσης της λεγόμενης Pax Britannica

• 1900: Eight-Nation Alliance: Όλες οι δυνάμεις που θα έχουν συμμετοχή στο συνασπισμό της Οκταεθνούς Συμμαχίας εις βάρος της Κίνας, ουδεμιάς εξαιρουμένης, θα συγκρουστούν μεταξύ τους στον Μεγάλο Πόλεμο ή στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όπως θα τον ονομάσουν οι Αμερικανοί.

• 1905-1912 | 1917: Εμφύλιοι πόλεμοι, εξεγέρσεις και επαναστάσεις σε Ρωσία και Κίνα. Τέλος Δυναστειών Τσινγκ / Μαντσού (Qing) και Ρομανόφ. Κίνα και Ρωσία από Μοναρχίες μετασχηματίζονται σε Republics ή από Αυτοκρατορίες με υπερκοσμική ή παραδοσιακή top-down νομιμοποίηση υπό την κυριαρχία στέμματος σε υβριδικές Αυτοκρατορίες με κοσμική bottom-up νομιμοποίηση και αναφορές σε πολιτική κοινότητα και εθνική-λαϊκή κυριαρχία. 

Παρόμοια πορεία ακολουθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία με τον μετασχηματισμό του γεωγραφικού της πυρήνα σε Τουρκική Republic και την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της λίγα χρόνια μετά, το 1923. Στο Ιράν, η εξέλιξη αυτή θα συμβεί δεκαετίες αργότερα, το 1979, με την Ιρανική Επανάσταση να εγκαθιδρύει μια Ισλαμική Republic, δίνοντας τέλος στην τελευταία Δυναστεία του Αυτοκρατορικού Κράτους του Ιράν, των Παχλαβί, η οποία ακολούθησε την ανατροπή μέσω πραξικοπήματος της Δυναστείας των Κατζάρων (Qajar) το 1925. Εννέα χρόνια νωρίτερα, το 1914, είχε συσταθεί το βρετανικό προτεκτοράτο του Σουλτανάτου της Αιγύπτου το οποίο, το 1922, θα κηρύξει μονομερώς την μερική ανεξαρτησία του ως Βασίλειο της Αιγύπτου και θα μετασχηματιστεί σε Republic τριάντα χρόνια αργότερα, το 1952. Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1950, τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα της Bhārat Gaṇarājya, της δεύτερης πολυπληθέστερης Republic στον πλανήτη.

Όλες αυτές οι Republics, όπως η Κίνα η Ρωσσία η Ινδία το Ιράν, λιγότερο η Τουρκία και η Αίγυπτος, μαζί με ορισμένα ακόμη κράτη (όπως π.χ η Ινδονησία η Βραζιλία η Μαλαισία) αποτελούν υβριδικές μορφές που συνδυάζουν Republic και Αυτοκρατορία, με ρητή όμως πλέον αναφορά σε πολιτική κοινότητα (έθνος). Τα κράτη αυτά μόνο τυπικά αποτελούν αυτό που ο μέσος ευρωπαίος έχει στο μυαλό του ως «έθνος-κράτος» (δηλαδή πρώτιστα τη Γαλλία και δευτερευόντως τις Η.Π.Α). Το νέο πολιτειακό στοιχείο είναι η αντιστροφή της φοράς νομιμοποίησης από top-down σε bottom-up. Ωστόσο, εδώ και κάποιες δεκαετίες, μέσω της χρήσης του ηθικού οικουμενισμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της υποβάθμισης της προτεραιότητας ή της πρωτογενούς σημασίας της εκλογικής διαδικασίας (και αυθαίρετων αντιλήψεων που διαμορφώνονται στη δημόσια σφαίρα όπως π.χ κακές ή απονομιμοποιημένες εκλογές αλλά καλό νομιμοποιημένο πραξικόπημα, π.χ στην Αίγυπτο), έχουμε μερική επιστροφή της top-down νομιμοποίησης. Μόνο που αυτή τη φορά η από τα πάνω προς τα κάτω (top-down) φορά νομιμοποίησης δεν είναι θρησκευτική, μοναρχική ή παραδοσιακή αλλά κοσμική, δικαιωματοκρατική και φιλελεύθερη. Υπό μια έννοια, ιδιαίτερα κατά την πρώτη μεταψυχροπολεμική περίοδο, μπορούμε να μιλήσουμε για τάσεις ανάδυσης μιας κοσμικής φιλελεύθερης δικαωματοκρατικής πλανητικής μόνης αρχής που θεμελιώνεται στην κυριαρχία ενός ηθικού οικουμενισμού. Ας επιστρέψουμε όμως στο κυρίως κείμενο:

Post-Pax Britannica

• 1917-1918: Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέρχονται στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό της Βρετανίας και της Γαλλίας ― ενώ η Ρωσσία αποχωρεί από αυτόν. Οι ρωσικές επαναστάσεις έχουν τα θεμέλιά τους στην ήττα της Ρωσσίας στον πόλεμο με την Ιαπωνία (1904-5). Με την αποχώρηση της Ρωσσίας από τον Μεγάλο Πόλεμο και την είσοδο των Η.Π.Α σε αυτόν, διαμορφώνονται οι συνθήκες για τη γέννηση ―ή γίνεται η σύλληψη και κυοφορία― της λεγόμενης Δύσης, στην διατλαντική ευρωαμερικανική της διάσταση. Οι γεωπολιτικές προϋποθέσεις οικοδόμησης της «Δύσης», στην ευρωπαϊκή της διάσταση, είχαν τεθεί με τον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856).

Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος είχε ονομαστεί «ο πόλεμος που θα τελείωνε όλους τους πολέμους». Οδήγησε στον πλέον πολύνεκρο πόλεμο στην ιστορία των ανθρώπων.

Το 1927 η ανθρωπότητα προσεγγίζει τα δύο δισεκατομμύρια (2 δις).

• 1930-1935: Η Ιαπωνία ξεπερνά πληθυσμιακά τη Γερμανία και γίνεται η πέμπτη μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα στον πλανήτη ― ενώ η Ιταλία ξεπερνά τη Γαλλία και γίνεται η τέταρτη πολυπληθέστερη στην Ευρώπη. Λίγα χρόνια νωρίτερα και το Ηνωμένο Βασίλειο, για πρώτη φορά από πολιτικής υπάρξεώς του, είχε ξεπεράσει πληθυσμιακά την ηπειρωτική μητροπολική χώρα της Γαλλίας. Αυτή η εξέλιξη δεν είχε συμβεί ποτέ από τότε που πάτησαν άνθρωποι στο νησί που οι αρχαίοι ονόμασαν Brettaniai και το σύμπλεγμα Κασσιτερίδες νήσους. Μια πρωτοφανής εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μάλιστα για ένα νησί απέναντι σε μια ηπειρωτική χώρα. Η Γαλλία αποτελεί μόλις και μετά βίας την 9η μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα σε παγκόσμια κλίμακα. Ηγεμονικές αξιώσεις Η.Π.Α, Γερμανίας και Ιαπωνίας (διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος).

• 1941: Υπογράφεται η Χάρτα του Ατλαντικού. Πιστοποιητικό γέννησης της «Δύσεως». Επί αυτής της συμφωνίας θα οικοδομηθεί μεγάλο μέρος του μεταπολεμικού κόσμου. Θεσμοί, δομές, προσανατολισμοί, πρότυπα και αρχές που θα κυριαρχήσουν και θα διαμορφώσουν το παγκόσμιο πολιτικό τοπίο, μετά από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, έχουν τις ρίζες τους σε αυτήν.

• 1945: Το κέντρο βάρους του διεθνούς συστήματος αποχωρεί οριστικά από την «Ευρώπη» (της Abendland) και μεταφέρεται σε εξω-ευρωπαϊκούς χώρους, στην διατλαντική Δύση και στην ευρασιατική Ανατολή, που θα αποτελέσουν τα δύο συστατικά μέρη του διπολικού συστήματος ενός χώρου που αργότερα θα ονομαστεί Παγκόσμιος Βορράς. Διαβάζοντας τα πράγματα κάπως διαφορετικά μιλάμε για τον διπολικό πυρήνα ενός τριχοτομημένου πλανητικού συστήματος.

Στο τέλος του πολέμου οι Η.Π.Α ήταν η μόνη βιομηχανική δύναμη που οι υποδομές της, η κοινωνική της συνοχή, και οι φυσικοί της πόροι δεν είχαν πληγεί άμεσα από τον παγκόσμιο πόλεμο. Ήταν επίσης, με μεγάλη απόσταση από τις υπόλοιπες, η πιο παραγωγική και αποτελεσματική δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας και μάλιστα, με εξαιρετικό δημογραφικό σφρίγος. 

Ξεκινούν οι σημαντικότεροι πόλεμοι του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Οι πόλεμοι της Ινδοκίνας (τμήμα των οποίων αποτελεί ο πόλεμος στο Βιετνάμ). Έχει υποβαθμιστεί ή δεν έχει ερμηνευθεί σε βάθος η σημασία των συγκεκριμένων πολέμων (το 1950 θα ξεκινήσει και ο πόλεμος της Κορέας). Τα κράτη της Ινδοκίνας, μαζί με ορισμένα ακόμη της ευρύτερης περιοχής, αποτελούν στις μέρές μας τον πέμπτο μεγαλύτερο οικονομικό πόλο στον πλανήτη (ASEAN).  

• 1950: Τέσσερις (4) χώρες από την ευρωπαϊκή ήπειρο στις δέκα πολυπληθέστερες του πλανήτη. Ρωσσία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιταλία. Την ίδια χρονιά η Τουρκία η Αίγυπτος και το Ιράν από κοινού, και τα τρία κράτη μαζί, έχουν μικρότερο πληθυσμό απ'ό,τι έχει η Γερμανία μόνη της. Για πρώτη φορά εδώ και αιώνες η Γαλλία εκτός πρώτης δεκάδας σε παγκόσμια κλίμακα. Βρισκόμαστε έξι χρόνια πριν από την Κρίση του Σουέζ, η οποία σφραγίζει οριστικά και με εμφατικό τρόπο τη μεταφορά του κέντρου βάρους του διεθνούς συστήματος σε εξω-ευρωπαϊκούς χώρους. Οι μεγάλες δυνάμεις πλέον δεν είναι αποικιακές ευρωπαϊκές. 

• 1957-1960: Ίδρυση της Ε.Ο.Κ από τις χώρες της Ευρώπης του Ρήνου ή της Καρολίγγειας Ευρώπης ― αυτή δεν είναι η Ευρώπη της West, κάτι που ίσως γίνει ευκολότερα αντιληπτό μετά από το Brexit (Abendland, Occident και West, εκφράζουν διαφορετικά νοήματα στη γερμανική, τη γαλλική και την αγγλική, όχι μόνο γλωσσικά αλλά και ως ιστορικές εξελίξεις, ως σχέσεις μεταξύ γεωγραφικών χώρων, ως πολιτικές επιδιώξεις και σχέδια εκσυγχρονισμού και ως ιδεολογικές εκφράσεις). Οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες (Ε.Ο.Κ, Ε.Κ.Α.Χ, Ε.Κ.Α.Ε), και η μετέπειτα ιδρυθείσα Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορούν να ιδωθούν ως άτυπες συνθήκες ειρήνης του πυρήνα του ευρωπαϊκού συστήματος (όχι της ηπείρου στο σύνολό της, όπως αποδεικνύεται συνεχώς άλλωστε μετά-ψυχροπολεμικά). Το 1960, δηλαδή τέσσερα χρόνια μετά από την ανεξαρτησία της Τυνησίας και την κρίση του Σουέζ, τρία χρόνια μετά από τις Συνθήκες της Ρώμης, δύο χρόνια μετά από την κατάρρευση της τέταρτης Γαλλικής Δημοκρατίας και δύο χρόνια πριν από την ανεξαρτησία της Αλγερίας, ο πληθυσμός της Ευρώπης των είκοσι επτά σημερινών κρατών-μελών της Ε.Ε, αναλογούσε περίπου στο 12% του παγκόσμιου πληθυσμού. 

Ένα χρόνο νωρίτερα, το 1959, ο αριθμός των ανθρώπων στον πλανήτη ξεπερνά τα τρία δισεκατομμύρια (3 δις).

• 1961: Η Ινδία καταλαμβάνει μέσω εισβολής την περιοχή της Goa (γνωστή στην ευρωπαϊκή νεολαία της δεκαετίας του 1990 από την μουσική Trance και τα Rave Party), την οποία κατείχε η Πορτογαλία μαζί με άλλα μικροεδάφη και αποικιακές κτήσεις (Daman and Diu). 451 έτη πορτογαλικής ―έμμεσης ή άμεσης― κυριαρχίας και επιρροής ολοκληρώνονται και μαζί τους ένας ιστορικός κύκλος (1505-1961).

• 1965-1970: Η Ιαπωνία ξεπερνά οικονομικά τη Γερμανία και γίνεται η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη. Η Βραζιλία ξεπερνά πληθυσμιακά τη Γερμανία και γίνεται η έβδομη μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα του πλανήτη. 

• 1971-1973: Κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομικής ηγεμονίας των Η.Π.Α («Δόγμα Νίξον»). Είσοδος του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας στην Ε.Ο.Κ (1973). Μέσω αυτής της εξέλιξης κινούμαστε από μια Ευρώπη της Abendland περισσότερο προς την κατεύθυνση μιας Ευρώπης της West. Τα κέντρα του διπολικού συστήματος κλονίζονται. Η διαδικασία της απο-αποικιοποίησης συνεχίζεται και αναδύεται με έντονο τρόπο αυτό που αργότερα θα ονομαστεί σχέση Βορρά-Νότου. Η αραβική προστίθεται στις επίσημες γλώσσες του Ο.Η.Ε. 

Το 1974 ο ανθρώπινος πληθυσμός στον πλανήτη αγγίζει τα τέσσερα δισεκατομμύρια (4 δις). 

• Ένα χρόνο μετά, το 1975, ιδρύεται η ομάδα G7. Η ίδρυση συμβολίζει τις μεταβολές στο εσωτερικό της λεγόμενης Δύσης, ουσιαστικά του Βορρά και της Τριάδας, σηματοδοτόντας την προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου πεδίου νομιμότητας για τη Γερμανία και την Ιαπωνία (και παράκαμψης της πιθανότητας ή της αξίωσης των τελευταίων να συμμετέχουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε ως μόνιμα μέλη). Η ομάδα G7, παράλληλα με μεταβολές στο διεθνές δίκαιο, λειτούργησε ως μέσο αποδυνάμωσης του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Όλα αυτά, ήδη από την δεκαετία του 1970, αποτελούν προσπάθειες των Η.Π.Α να διατηρήσουν την προνομιακή τους θέση στο σύστημα (και τα κατάφεραν). Ωστόσο, το 1945 δεν υπήρχε λόγος ύπαρξης μιας ομάδας G7. Το 1975 υπήρχε. 

• 1980-1985: Μια (1) χώρα από την ευρωπαϊκή ήπειρο στις δέκα πολυπληθέστερες του πλανήτη: η Ρωσσία. Δόγμα Κάρτερ για τον Περσικό Κόλπο. Είσοδος της Ελλάδας και της Ισπανίας στην Ε.Ο.Κ. Κινούμαστε περισσότερο προς την κατεύθυνση μιας Ευρώπης της Occident. 

• 1985-1990: Υπερχρέωση των Η.Π.Α και σταδιακή εξάρτηση της χρηματοδότησης της χώρας από ξένους πιστωτές, που έχει τις ρίζες της στην υπερανάπτυξη της στρατιωτικής τους ισχύος. 

Το 1987, ο πληθυσμός των ανθρώπων προσεγγίζει τα πέντε δισεκατομμύρια (5 δις). 

Ο ένας πυλώνας του διπολικού συστήματος, η σοβιετική σφαίρα, βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης. Για λόγους που σχετίζονται με την διπολική ιδεολογική αντιπαράθεση (καπιταλισμός-σοσιαλισμός), η πτώση του σοβιετικού μοντέλου δεν έχει ερμηνευθεί με τρόπο εξωτερικό ως προς τα δύο κέντρα του Παγκόσμιου Βορρά εκείνης της εποχής, δηλαδή μη ρωσοκεντρικά και μη αμερικανοκεντρικά, όπως θα όφειλε: η κατάλυση της σοβιετικής σφαίρας αποτέλεσε τμήμα του ευρύτερου καμβά της ευρωπαϊκής αποαποικιοποίησης. Αποτελεί μέρος της ολοκληρωτικής αποσύνθεσης όλων των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών (Φιλιππίνες, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Δυτική Σαχάρα και Ισημερινή Γουινέα, Σιγκαπούρη, Λιβύη, Αγκόλα, Ερυθραία, Κύπρος, Αιθιοπία, Μάλτα, Σουδάν, Αλγερία, Λάος, Τυνησία, Γκόα και, δες παρακάτω, Χονγκ Κονγκ και Μακάο). 

Αυτή η ερμηνευτική ματιά, το αντιλαμβανόμαστε πλέον, οδηγεί σε περισσότερο γόνιμες προσεγγίσεις από τις αμερικανοκεντρικές θριαμβολογίες που κυριάρχησαν ως ερμηνείες αυτής της εξέλιξης, και διαψεύσθηκαν: «Η δημοκρατία νίκησε» έγραφε ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, ενώ το καλοκαίρι του 1989 το περιοδικό The National Interest παρουσίαζε ένα κείμενο, γραμμένο από έναν άγνωστο και άσημο ακαδημαϊκό, με τίτλο: «Το Τέλος της Ιστορίας;». Λίγους μήνες αργότερα, το περιοδικό Foreign Affairs θα παρουσιάσει τις σκέψεις ενός Αμερικανού αρθρογράφου και σχολιαστή υπό τον τίτλο «Η Μονοπολική Στιγμή». Αρχίζει η περίοδος της μονοπολικής στιγμής ή κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Όμως τα δαιδαλώδη και δυσεπίλυτα προβλήματα, που είχαν συσσωρευθεί και κρύβονταν κάτω από τα χαλί της ψυχροπολεμικής ιδεολογικής αντιπαράθεσης, επανήλθαν ή ξεπάγωσαν από το 1989 και ύστερα, κατακλύζοντας και πνίγοντας τους Αμερικανούς.

• 1989-1990: Επανένωση της Γερμανίας μετά από 41 έτη. Οι διαδηλωτές στη Λειψία φώναζαν «Wir sind ein Volk!» (Είμαστε ένας λαός). Η ενοποίηση-επανένωσή της θα οδηγήσει στη σταδιακή μεταβολή της δομής ισχύος στην Ευρώπη, σε περισσότερο ηπειρωτική κατεύθυνση, μέσω της μελλοντικής υπεροχής της επανενωμένης Γερμανίας. Μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα της αλλαγής αυτής, σε συστημικό επίπεδο, είναι το Brexit. Η ενοποίηση της Γερμανίας μας επαναφέρει πλησιέστερα στην Ευρώπη της Abendland. Η θεμελιώδης μεταβολή στην ευρωπαϊκή ισορροπία δυνάμεων και στη δομή ισχύος της ηπείρου, την οποία επέφερε η επανένωση της Γερμανίας, υπήρξε με τη σειρά της αποτέλεσμα της σταδιακής κατάρρευσης της σοβιετικής Ρωσσίας. Όπως ακριβώς υπήρξε αποτέλεσμά της και το δεύτερο σπουδαιότερο γεγονός που επηρέασε τις ισορροπίες, τους συσχετισμούς και τη δομή ισχύος, της ευρωπαϊκής ηπείρου: η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η οποία συμβαίνει σχεδόν παράλληλα με την επανένωση της Γερμανίας.

Η Βραζιλία διεξάγει προεδρικές εκλογές για πρώτη φορά μετά από 29 έτη, με τον Fernando Collor de Mello να είναι ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος Πρόεδρος της Βραζιλίας, από το 1961. Ο πληθυσμός της είναι 150 εκατομμύρια. 

• 1991: Επί αιώνες, και για όσο χρονικό διάστημα η Ρωσσία είχε αυτοκρατορική δομή, είτε τσαρική είτε σοβιετική, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν πληθυσμιακά τη Ρωσσία. Αυτό συνέβη με την κατάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ. Το 1989 ο πληθυσμός της Σοβιετικής Ένωσης ήταν γύρω στα 285 εκατομμύρια και των Ηνωμένων Πολιτειών προσέγγιζε τα 250 εκατομμύρια. Το 1991, λοιπόν, υπήρξε η πρώτη χρονιά που οι Ηνωμένες Πολιτείες αποκτούν ένα τέτοιο πλεονέκτημα και προβάδισμα έναντι της Ρωσσίας.

• 1990-1995: Επιστρέφει στη θέση της τέταρτης (4η) πολυπληθέστερης χώρας η Γαλλία σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Ξεπερνά την Ιταλία. Ουσιαστικά όμως βρίσκεται στην 5η θέση καθώς η Τουρκία έχει μεγαλύτερο πληθυσμό. Για πρώτη φορά, εδώ και περίπου χίλια χρόνια, η ευρύτερη περιοχή της Ανατολίας (σημερινή Τουρκία) είναι περισσότερο πολυάνθρωπη από την περιοχή της Γαλλίας. Η Τουρκία μέχρι εκείνη την περίοδο, καθ'όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, είχε μικρότερο πληθυσμό από τη Γαλλία. Επίσης, το Παρίσι ιστορικά παίρνει τα πρωτεία της πολυπληθέστερης πόλης στην Ευρώπη από την Κωνσταντινούπολη. Η Κωνσταντινούπολη σταδιακά επιστρέφει στην πρωτοκαθεδρία της Ευρώπης. Αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 αποτελεί εξέλιξη ιδιαίτερης αν όχι ευρωϊστορικής σημασίας. Τα δύο αυτά κράτη θα μετεξελιχθούν είτε σε συστημικούς ανταγωνιστές είτε σε συστημικούς συνεργάτες, με πιθανότερο το πρώτο (ας υπάρχει, όμως, και η δεύτερη πιθανότητα κατά νου, όχι μόνο λόγω παρελθόντος ή εξωτερικού επικαθορισμού των σχέσεών τους από κράτη όπως οι Η.Π.Α η Ρωσσία η Γερμανία το Ηνωμένο Βασίλειο κ.λπ, αλλά και επειδή οι μεγάλες έχθρες οδηγούν σε μεγάλες φίλιες και αντίστροφα). Εν τω μεταξύ, η Γαλλία έχει πέσει στην 19η θέση από πληθυσμιακής άποψης σε παγκόσμια κλίμακα. Ρωσσία και Ηνωμένες Πολιτείες οι μόνες χώρες που σχετίζονται με την Ευρώπη στις δέκα πολυπληθέστερες του πλανήτη. Καμία ευρωπαϊκή στις πρώτες δέκα. Πρώτη φορά στην καταγεγραμμένη ιστορία των ανθρώπων συμβαίνει αυτό (πληθυσμιακό ναδίρ). 

• 1995-2000: Η Αφρική ξεπερνά πληθυσμιακά την Ευρώπη. Για πρώτη φορά στην καταγεγραμμένη και γνωστή σε εμάς ιστορική εποχή, η δεύτερη πληθυσμιακά ήπειρος στον πλανήτη, η Ευρώπη, πέφτει στην τρίτη θέση πίσω από την Ασία και την Αφρική, ενώ μέχρι το 2040 πιθανώς να βρεθεί στην τέταρτη, καθώς ενδέχεται να την ξεπεράσει η Λατινική Αμερική.

• 1997: Ανάκτηση και επιστροφή της κυριαρχίας του Hong Kong από τη Βρετανία στην Κίνα. Ολοκληρώνεται ένας ιστορικός κύκλος που ξεκινά με τους Πολέμους του Οπίου (1839-1997). Με την επιστροφή και ανάκτηση της κυριαρχίας του Macau από την Πορτογαλία στην Κίνα δύο χρόνια αργότερα, το 1999, πάμε ακόμη βαθύτερα στο χρόνο. Το Macau ήταν η παλαιότερη ευρωπαϊκή αποικία στην Κίνα. Ένας ακόμη ιστορικός κύκλος ολοκληρώνεται (1557-1887-1999).

Οι Η.Π.Α μαζί με την Google δίνουν μάχες οπισθοφυλακών στην Ταϊβάν. Θα πρέπει βέβαια να τονιστεί πως η πολιτική των Η.Π.Α ιστορικά είχε αντιευρωπαϊκό και αντιαποικιακό πρόσημο και χαρακτήρα (π.χ Φιλιππίνες σε σχέση με την Ισπανία, πιέσεις στην Ολλανδία για αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ινδονησίας, κρίση του Σουέζ κ.λπ). Το κράτος που ζει πραγματικά στον κόσμό του, όμως, σε ένα κόσμο ψευδαισθήσεων, είναι η Γαλλία.

Κατά τον ύστερο μεσαίωνα και την απαρχή των νέων χρόνων, η Γαλλία αποτελούσε περίπου το 20-25% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Σήμερα αποτελεί περίπου το 8-9% (αναλόγως πως ορίζει και προσμετρά κανείς την Ευρώπη) και το 13% περίπου του πληθυσμού της Ε.Ε (2η), ενώ είναι η μεγαλύτερη (1η) εδαφικά χώρα της (Ε.Ε). Κατά την διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης ―την οποία κεφαλαιοποιεί ηθικά και υλικά ακόμη και σήμερα, δυόμιση σχεδόν αιώνες μετά― η Γαλλία ήταν η δεύτερη (2η) μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα στην Ευρώπη και η τέταρτη (4η) στον πλανήτη. Σήμερα είναι η τέταρτη (4η) πολυπληθέστερη στην Ευρώπη (Συμβούλιο της Ευρώπης, πίσω από τη Ρωσσία, τη Γερμανία και την Τουρκία ή το Ηνωμένο Βασίλειο) και η εικοστή δεύτερη (22η) στον πλανήτη. Η αδυναμία της Γαλλίας σε Συρία και Λιβύη αποτελεί εικόνα από το μέλλόν της σε ό,τι αφορά τη δυτική Αφρική. Αν καταφέρει να εργαλειοποιήσει την Ε.Ε προκειμένου να επιτύχει τους στόχούς της στην Αφρική, αλλάζει το ζήτημα. Δύσκολο, όμως, καθώς η αποαποικιοποίηση σάρωσε όλα τα ευρωπαϊκά πρώην αυτοκρατορικά και αποικιακά κράτη και η αντιστροφή της σχέσης κέντρου-περιφέρειας στην εποχή και στον κόσμο που αναδύεται, γίνεται φανερή σε όλες τις περιπτώσεις: Ηνωμένο Βασίλειο και Ινδική υποήπειρος, Κάτω Χώρες και Μαλαϊκό-Ινδοαυστραλιανό αρχιπέλαγος, Ισπανία και Μεξικό, Πορτογαλία και Βραζιλία κ.ο.κ. 

Όλες οι ιστορικές παρεκκλίσεις, εκτροπές και ανωμαλίες, κάποια στιγμή φτάνουν στο φυσικό τους πολιτικό τέλος.

Το 1999 ο αριθμός των ανθρώπων στον πλανήτη είναι περίπου έξι δισεκατομμύρια (6 δις).

• 1999: Ιδρύεται η Ομάδα των Είκοσι, γνωστή ως G-20. Αποδυναμώνεται η σημασία των G8 οι οποίοι έγιναν G7. Εξέλιξη που εσφαλμένα και λόγω παλαιών συνηθειών ερμηνεύτηκε ως «απομόνωση» της Ρωσσίας ενώ την ίδια στιγμή αποδυναμωνόταν, γινόταν αδιάφορη και έχανε τη βαρύτητά της, η ομάδα G7 (The Irrelevant Seven). Το 1975 δεν υπήρχε λόγος ύπαρξης μιας ομάδας G20. Το 2000 υπήρχε. Το 2000, μέσω της ομάδας G20, σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της περιόδου του αμερικανοκεντρισμού και του δυτικοκεντρισμού (ο ευρωκεντρισμός είχε πεθάνει ήδη πριν από το 1945 αλλά παραμένει μέχρι τις μέρες μας ισχυρός σε επίπεδο ιδεολογίας).

Η ομάδα G20 (που ουσιαστικά είναι G19, καθώς πέρα από τις τέσσερις μεγαλύτερες χώρες της Ε.Ε, συμμετέχει και η Ε.Ε η ίδια ξεχωριστά), συμβολίζει την προσπάθεια εξάλειψης της διαφοράς μεταξύ της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης νομιμότητας και της πραγματικής τάξης ισχύος μεταψυχροπολεμικά. Αποτελεί επίσης παραδοχή της κρίσης εκπροσώπησης και νομιμότητας της ομάδας G7 ως προς τον υπόλοιπο πλανήτη (όλως τυχαίως κρίση εκπροσώπησης και νομιμότητας διέρχονται οι περισσότερες χώρες της ομάδας G7 και στο ίδιο το εσωτερικό τους). Μέσω αυτής της ομάδας αναγνωρίζονται έμμεσα ορισμένες χώρες ως pivot states ή ως σημαντικές περιφερειακές δυνάμεις και ως πυρήνες περιφερειακής ολοκλήρωσης. Ουσιαστικά η ομάδα G19 καθορίζεται από, και παράλληλα φανερώνει, ισχυρές δυνάμεις 1) δημογραφικές, 2) περιφερειακές, 3) πολιτισμικές, 4) οικονομικές και τέλος 5) από απόψεως φυσικού πλούτου. Φανερώνει επίσης την ετερογένεια και την ποικιλομορφία του παγκοσμίου συστήματος και αποτελεί θεσμοποιημένη παραδοχή ―στον κόσμο της πραγματικότητας και όχι στον κόσμο της ιδεολογίας― της εγκατάλειψης του Τέλους της Ιστορίας και της Δογματικής Ομοιομορφίας.

Απαραίτητη και επείγουσα κρίνεται, με την αυγή του νέου αιώνα, η μεταρρύθμιση του Ο.Η.Ε και η μεταβολή της σύνθεσης των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος). Βραζιλία και Ινδία πρωταγωνιστούν σε αυτή την προσπάθεια. Η Γερμανία και η Ιαπωνία την επιθυμούν αλλά κρατούν χαμηλούς τόνους, ενώ την ενστερνίζονται αφρικανικές χώρες, η Τουρκία και αρκετά μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης (Η Ε.Ε με την αποχώρηση της Βρετανίας χάνει τη μια από τις δύο μόνιμες θέσεις στο Συμβούλιο. Ένα ακόμη δείγμα αποδυνάμωσης μετά και την αποδυνάμωση του πυρηνικού της οπλοστασίου). Επίσης, σε βάθος χρόνου, θα διευρυνθούν και οι επίσημες γλώσσες του Ο.Η.Ε. Ήδη έχουν προταθεί η ινδική, η βεγγαλική, η πορτογαλική και η τουρκική (ξανά, διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος)

• 2001: Επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου και στο Πεντάγωνο. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και Ηνωμένο Βασίλειο εξαπολύουν επιθέσεις στο Αφγανιστάν υπό το δόγμα του «Παγκόσμιου Πολέμου κατά τη τρομοκρατίας». 

Μεταβατική περίοδος ολοκλήρωσης της λεγόμενης Pax Americana

• 2003-2006: Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισβάλλουν στο Ιράκ. Ξεκινά ο (δεύτερος) Πόλεμος του Ιράκ ο οποίος, κατά τους Αμερικανούς, αποτέλεσε μέρος του γενικότερου «Πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Ο πόλεμος απομακρύνει τις Η.Π.Α και τις χώρες της Ε.Ε. Ξεσπούν οι λεγόμενες πολύχρωμες επαναστάσεις στον μετασοβιετικό χώρο που μέσω του Λιβάνου (επανάσταση και πόλεμος) θα καταλήξουν σε αυτές του αραβικού κόσμου, ενώ σταδιακά εκτοξεύεται ο αριθμός των θυμάτων από τρομοκρατικές επιθέσεις. Η άνοδος της τρομοκρατίας, η αποδυνάμωση της κρατικής κυριαρχίας και η αναρχοποίηση του διεθνούς συστήματος ή περιφερειακών υποσυστημάτων ―φαινόμενα που όλα καταλήγουν ή εκβάλλουν σε καταστροφή και ρευστοποίηση κρατών― δεν είναι άσχετα μεταξύ τους φαινόμενα.

• 2009-2015: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Λισσαβώνας η οποία τροποποίησε ολόκληρη τη δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγχωνεύοντας τα τρία θεμέλια-πυλώνες της (Συνθήκες Μάαστριχτ, Άμστερνταμ και Νίκαιας) σε μια ενιαία νομική οντότητα. Ευρωπαϊκές κρίσεις. Κρίση της ζώνης ευρώ (οικονομική-χρέους), της ζώνης Σένγκεν (μεταναστευτική-προσφυγική) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικότερα (τάσεις επαναφοράς κυριαρχίας και εθνοκρατικοποίησης πολιτικών, άνοδος «ευρωσκεπτικισμού» κ.λπ). Οι σχέσεις Η.Π.Α και Ε.Ε φτάνουν στο ναδίρ τους, στο χειρότερο σημείο τους εδώ και 70-80 χρόνια, από τη δεκαετία του 1930. Διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. 

• 2010-2011: Η Κίνα ξεπερνά οικονομικά την Ιαπωνία. Για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία οι δύο από τις τρείς μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη βρίσκονται στην περιοχή της ανατολικής Ασίας ή της Ασίας του Ειρηνικού (το παγκόσμιο οικονομικό κέντρο βάρους κατά τις δεκαετίες 1970-1980 βρισκόταν στις ακτές του Ατλαντικού).

Το 2012 ο ανθρώπινος πληθυσμός στον πλανήτη άγγιξε τα επτά δισεκατομμύρια (7 δις).

Η μονοπολική κυριαρχία των Η.Π.Α έχει καταρρεύσει. Έχουν αμφισβητηθεί ευθέως θεσμοί και οργανισμοί πάνω στους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν την μεταπολεμική και στήριξαν την μεταδιπολική αταξία της μονοπολικής τους στιγμής. Τίθεται εντονότερα ζήτημα μεταρρύθμισης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Νέες περιφερειακές δυνάμεις έχουν εισέλθει δυναμικά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, ενώ παραδοσιακές παλαιότατες δυνάμεις επανακάμπτουν καθιστώντας αδύνατη την αγνόηση του νέου ρόλού τους. Η άνοδος αυτών των δυνάμεων και των νέων παγκόσμιων κέντρων, παράλληλα με την έλευση πληθυσμών από την περιφέρεια του συστήματος προς τις πρώην μητροπολιτικές περιοχές, σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της περιόδου αποαποικιοποίησης και την αντιστροφή αυτής της σχέσης.

• 2012-2016: Ολοκλήρωση της αμερικανικής ηγεμονικής περιόδου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπήρξαν στρατηγική, ηγέτιδα δύναμη σε τρεις καθοριστικές στιγμές του εικοστού αιώνα στην ευρωπαϊκή ήπειρο: μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Σήμερα, έναν αιώνα μετά από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ουάσιγκτον δεν διαδραματίζει πλέον αυτόν το ρόλο (1917-1945-1957-1993-2012). Και στο βαθμό που τον διαδραματίζει αυτό οφείλεται κυρίως στους Γερμανούς Ατλαντιστές.

• 2013: Η Κίνα το μεγαλύτερο εμπορικό έθνος στον πλανήτη. 

Στις 30 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, λόγω και της έντονης κομματικής πόλωσης και αντιπαράθεσης που οδήγησε σε νομοθετική εμπλοκή με αφορμή την ανάγκη αύξησης του ορίου του δημοσίου χρέους πάνω από τα 16,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, η Αμερικανική Κυβέρνηση αναγκάζεται να οδηγηθεί σε αναστολή της λειτουργίας της για περίπου ένα μήνα. Μεγάλο πλήγμα στο διεθνές κύρος και το παγκόσμιο γόητρο των Η.Π.Α.

• 2014: H Κίνα μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη (με όρους PPP) και δεύτερη μεγαλύτερη από το 2011 (Nominal). Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 150 χρόνια οι Η.Π.Α πέφτουν στην δεύτερη θέση (PPP). Εφόσον κατά τη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας η Κίνα γίνει η μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη και με ονομαστικούς όρους (Nominal), αυτή θα είναι η πρώτη φορά είτε από την εποχή του Γεωργίου Γ΄ (1760-1820), πρώτου βασιλιά του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας, είτε από την εποχή της βασίλισσας Βικτωρίας (1837-1901), βασίλισσας του Ηνωμένου Βασιλείου Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας και αυτοκράτειρας των Ινδιών, που ένα μη ατλαντικό μη αγγλόφωνο μη φιλελεύθερο και μη δικομματικό κράτος, θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη. Κάτι τέτοιο δεν έγινε κατορθωτό ούτε από τα Γερμανικά Ράιχ, στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, ούτε από τη Σοβιετική Ένωση, στο δεύτερο μισό του.

Post-Pax Americana

• 2016: Συμμετοχή απάντων των συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών ―πλην Ιαπωνίας― στην Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB). Αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απόφαση για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Έ σηματοδοτεί την ολοκλήρωση μιας ιστορικής περιόδου (1973-2016) και φανερώνει τις αλλαγές που έχουν λάβει χώρα κατά τον μετασχηματισμό της Ε.Ο.Κ σε Ε.Ε (1957-1993). Με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου απομακρυνόμαστε από την Ευρώπη της West και επανερχόμαστε πιο κοντά προς μια Ευρώπη της Abendland. Η Ευρώπη του Ρήνου ή η Καρολίγγεια Ευρώπη επανεμφανίζεται δυναμικά μετά από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μέσω της συνάντησης των έξι ιδρυτικών μελών όχι της Ε.Ε ―όπως συνήθως λένε― αλλά της Ε.Ο.Κ. Η συνάντηση δίχως τα υπόλοιπα μέλη της Ε.Ε είναι ενδεικτική και φανερώνει πως δεν μιλάμε ούτε ακριβώς για τη διατλαντική Ευρώπη της West ούτε όμως και για την ευρωμεσογειακή Ευρώπη της Occident. 

• 2015-2020. Άμεση Επιστροφή των Τούρκων στον Περσικό Κόλπο για πρώτη φορά μετά από έναν αιώνα  (Κατάρ) και στον Ινδικό Ωκεανό για πρώτη φορά μετά από περίπου πέντε αιώνες (Σομαλία). 'Έμμεση επιστροφή των Ιρανών στην ανατολική Μεσόγειο και πύκνωση της ναυτικής παρουσίας τους στον Κόλπο του Άντεν. Έμμεση επιστροφή των Αράβων του Κόλπου στην ανατολική Μεσόγειο για πρώτη φορά μετά από περίπου μια χιλιετία. Για τη σημασία της συγκεκριμένης εξέλιξης παραθέτω εν συντομία, από κείμενο με διαφορετική θεματολογία (τα επίπεδα ή στρώματα-layers στα οποία αναφέρομαι στην αρχή), τα εξής:

Από την εποχή των «σταυροφοριών», με απαρχή τον 11ο αιώνα, μέχρι και τις δύο τελευταίες αραβοϊσραηλινές συγκρούσεις στον 20ο, επί σχεδόν μια χιλιετία, τα πράγματα παραμένουν ίδια και απαράλλαχτα. Μόνον οι  τρόποι δικαιολόγησης και νομιμοποίησης καθώς και οι ιδεολογικές προβιές αλλάζουν... Να τονιστεί πως το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τους πολέμους Μαμελούκων και Οθωμανών (1485-1491 | 1516-17) μέχρι την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο και τους Αγγλό-Τουρκικούς πολέμους (1798-1801 | 1806-1809), είναι περίπου τρεις αιώνες. Είναι ακριβώς το χρονικό διάστημα που λόγω της μαμελουκικής και οθωμανικής κυριαρχίας στον ανατολικομεσογειακό χώρο, τα περιφερειακά ευρωπαϊκά κράτη (Πορτογαλία, Ισπανία, Βρετανία, Ολλανδία) αναγκάζονται να στραφούν στον Ατλαντικό, να εξερευνήσουν τις High Seas και να αποικίσουν νέες ηπείρους, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στα ιστορικά, εμπορικά και πολιτισμικά κέντρα που θα τους βγάλουν από την ιστορική αφάνεια: τις Ινδίες και την Κίνα. 

• 2017-9: Η Ινδία ξεπερνά οικονομικά το Ηνωμένο Βασίλειο (nominal, γιατί με όρους PPP βρίσκεται ήδη από το 2011 στην τρίτη θέση) και η Πολιτεία της Καλιφόρνια τη Γαλλία. Το 1950 η Τουρκία, η Αίγυπτος και το Ιράν, από κοινού και οι τρεις μαζί, είχαν μικρότερο πληθυσμό απ'ό,τι είχε η Γερμανία μόνη της. Εβδομήντα περίπου χρόνια μετά η Αίγυπτος, μόνη της, έχει οριακά μεγαλύτερο πληθυσμό από τη Γερμανία και την Ολλανδία μαζί, ενώ η Νιγηρία προσεγγίζει τον πληθυσμό των τριών πολυπληθέστερων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Γερμανίας της Γαλλίας και της Ιταλίας. Ο συνολικός πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί κάτι λιγότερο από το 6% του παγκόσμιου πληθυσμού.

2020-2025: Θα έρθει για πρώτη φορά στην εξουσία μια νέα γενιά ηγετών που η πολιτική τους εμπειρία δεν θα έχει διαμορφωθεί από τον Ψυχρό Πόλεμο και δεν θα διαθέτει τα ίδια βιώματα, τους συναισθηματικούς δεσμούς, τις ιστορικές εμπειρίες και την ίδια προσκόλληση στη διατλαντική συνεργασία και σχέση. Μια εποχή ή ένας ιστορικός κύκλος που ξεκίνησε το 1917 και παγιώθηκε το 1945 θα έχει ολοκληρωθεί. Οι ηλικίες των Τραμπ και Μπαιντεν, 75 και 79 ετών αντίστοιχα, δεν είναι τυχαίες. Κύκνεια άσματα μιας εποχής και ενός κόσμου που πλέον δεν υπάρχει. Η νέα γενιά ηγετών περιμένει τη σειρά της. Μέχρι να αναλάβει τα καθήκοντά της, ο ανθρώπινος πληθυσμός στον πλανήτη θα έχει ξεπεράσει τα οκτώ δισεκατομμύρια.