Γεγονότα, ημερομηνίες και εξελίξεις που καθόρισαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής την τελευταία εικοσαετία (2001-2021) ― μέρος α΄.

Επιλέγω ως χρονικά σημεία έναρξης και λήξης τα έτη 2001 και 2021 αντίστοιχα, όχι επειδή έχουν μεσολαβήσει ακριβώς είκοσι έτη ανάμεσα στις δύο αυτές χρονιές αλλά γιατί οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και στο Πεντάγωνο, σηματοδότησαν την αρχή ενός κύκλου ο οποίος ολοκληρώθηκε με την εισβολή στο Καπιτώλιο της 6ης Ιανουαρίου 2021.

Το 2001 φανερώθηκε η αδυναμία αποτροπής μιας εξωτερικής επίθεσης στα κύρια εμπορικά και στρατιωτικά σύμβολα της παγκόσμιας αμερικανικής ηγεμονίας ενώ το 2021 δεν απετράπη μια εσωτερική απειλή για το κύριο πολιτικό και πολιτειακό σύμβολο της αμερικανικής εθνικής ενότητας. Η εξωτερική αμφισβήτηση της αίγλης και του μύθου της εμπορικής και στρατιωτικής υλικής ισχύος το 2001 ολοκληρώθηκε με την εσωτερική αμφισβήτηση του κύριου συμβόλου της συνοχής και του ηθικού κύρους της ομοσπονδιακής εξουσίας το 2021.

Το κείμενο περιλαμβάνει κάποιες παραγράφους και στην αγγλική λόγω ανυπαρξίας χρόνου που απαιτείται για τη μετάφρασή τους. Μελλοντικά, τα κυριότερα γεγονότα αυτού του αμερικανοκεντρικού εικοσαετούς κύκλου (2001-2021), σκοπεύω να τα εντάξω σε ευρύτερους ιστορικούς κύκλους, με στόχο την ανάδυση ιστορικών και πολιτικών νοημάτων που θα συμβάλλουν τόσο στην ανάδειξη και την κατανόηση μεταβολών που έχουν συμβεί σε πλανητική κλίμακα όσο και στη μελέτη της πορείας κρατών (όπως οι Η.Π.Α) και ηπείρων (όπως η Ευρώπη), κατά τη διάρκεια της μακράς ιστορικής περιόδου από τον 19ο μέχρι τον 21ο αιώνα.

~ . ~

Ήταν Τρίτη ή Τετάρτη, αν δεν κάνω λάθος. Δεν είχα μάθημα στη Σχολή. Άνοιξα την τηλεόραση και έβλεπα να επαναλαμβάνεται συνεχώς η εικόνα ενός αεροπλάνου να πέφτει σε έναν ουρανοξύστη. Αρχίσαν να χτυπάνε τα τηλέφωνα. Επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου και στο Πεντάγωνο.

• 7 Οκτωβρίου 2001. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και Ηνωμένο Βασίλειο εξαπολύουν επιθέσεις στο Αφγανιστάν υπό το δόγμα του «Παγκόσμιου Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας», ο οποίος ονομάστηκε και μακρύς ή τέταρτος παγκόσμιος πόλεμος.

• Στις 19 Μαρτίου 2003 οι Ηνωμένες Πολιτείες εισβάλλουν στο Ιράκ. Ξεκινά ο δεύτερος Πόλεμος του Κόλπου ή πόλεμος του Ιράκ. Ο πόλεμος θα απομακρύνει τις Η.Π.Α από τα κράτη της Ε.Ε. 

• Μαζικές αντι-αμερικανικές/πολεμικές διαδηλώσεις στις 15 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους σε Λονδίνο, Μαδρίτη, Βερολίνο, Παρίσι και άλλου (τρία χρόνια αργότερα, το 2006, ο Jürgen Habermas θα κυκλοφορήσει μια μετριότατη συλλογή με κείμενά του υπό τον τίτλο The Divided West).

• 17 Μαΐου 2005. Εκλέγεται ο πρώτος λατινοαμερικάνος-ισπανόφωνος (Hispanic) δήμαρχος στο Λος Άντζελες μετά από 130 χρόνια. Antonio Ramon Villaraigosa.

• Virginia Tech shooting. Στις 16 Απριλίου 2007 λαμβάνει χώρα η φονικότερη ένοπλη επίθεση στην ιστορία των Η.Π.Α σε ακαδημαϊκό ίδρυμα (πέντε χρόνια αργότερα, στις 14 Δεκεμβρίου 2012, η αμερικανική κοινωνία θα ζήσει τη δεύτερη φονικότερη επίθεση και τη φονικότερη σε δημοτικό σχολείο, από έναν εικοσάχρονο αυτή τη φορά. Sandy Hook Elementary School shooting). 

Η αμερικανική είναι η μόνη κρατική κοινωνία στον πλανήτη που αυτό το φαινόμενο λαμβάνει χώρα κατ'εξακολούθηση σε εκπαιδευτικά ιδρύματα.

• 15 Σεπτεμβρίου 2008. Χρεοκοπία της Lehman Brothers.

• Στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές της 4ης Νοεμβρίου 2008 εκλέγεται ο πρώτος Αφροαμερικανός Πρόεδρος στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δηλαδή 220 χρόνια μετά από την ίδρυσή τους (Σύνταγμα, 1788).

• 1η Ιουνίου 2009. Χρεοκοπεί η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία των Η.Π.Α, η General Motors. Ένα χρόνο νωρίτερα την είχε ξεπεράσει ο όμιλος της Toyota. 

Την ίδια χρονιά ο Obama ανακοινώνει τη μέγιστη στρατιωτική παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, με επιπλέον ενισχύσεις 30.000 ανδρών.

• 2 Μαΐου 2011. Osama bin Laden is dead.

• 2011: Η Κίνα ξεπερνά οικονομικά την Ιαπωνία. Για πρώτη φορά στην καταγεγραμμένη και γνωστή σε εμάς ανθρώπινη ιστορία οι δύο από τις τρείς μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη βρίσκονται στην περιοχή της ανατολικής Ασίας ή της Ασίας του Ειρηνικού.

• As of December 2011, roughly 73 percent of active component soldiers had deployed to Iraq and/or Afghanistan.

• 2012. The Census Bureau forecasts that the U.S. will become a minority-majority population for the first time in 2043.

• 2013. Ο Barack Obama, με αφορμή τον πόλεμο στη Συρία, δηλώνει την πεποίθησή του ότι η ισχύ απορρέει από το δίκαιο και όχι το δίκαιο από την ισχύ, χαράσσοντας τις περίφημες κόκκινες γραμμές του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με την απόφαση τους να μην επιτεθούν στη Συρία, αγνοώντας τις κόκκινες γραμμές που οι ίδιες έβαλαν, ομολόγησαν πως δεν μπορούν ούτε να προασπίσουν το δίκαιο ούτε να επιβεβαιώσουν την ισχύτους.

• 2013: Η Κίνα μεγαλύτερο εμπορικό έθνος στον πλανήτη.

• 15 Απριλίου του 2013. Τρομοκρατική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης.

• Στις 30 Σεπτεμβρίου 2013, λόγω έντονης κομματικής πόλωσης και αντιπαράθεσης, που οδήγησε σε νομοθετική εμπλοκή με αφορμή την ανάγκη αύξησης του ορίου του δημοσίου χρέους πάνω από τα 16,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, η Αμερικανική Κυβέρνηση αναγκάζεται να οδηγηθεί σε αναστολή της λειτουργίας της για περίπου ένα μήνα. Εξέλιξη που έφθειρε σημαντικά το διεθνές κύρος και το παγκόσμιο γόητρο των Η.Π.Α. (2013 United States federal government shutdown).

• Το ίδιο έτος (2013) ο Έντουαρντ Σνόουντεν διοχετεύει στον τύπο απόρρητες πληροφορίες από την NSA σχετικά με τα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι Αμερικανικές και Βρετανικές κυβερνήσεις. Ο Σνόουντεν αποκάλυψε πληροφορίες για μία σειρά από απόρρητα προγράμματα των μυστικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων παρακολούθησης PRISM και Tempora.

In October 2013, it was reported that the NSA monitored Merkel's cell phone. The United States denied the report, but following the allegations, Merkel called President Obama and told him that spying on friends was "never acceptable, no matter in what situation."

Classified documents showed an ongoing National Security Agency program to steal data from the biggest tech companies in the world, codenamed “PRISM.” Diagrams showed direct access to databases at Google, Apple, Facebook, Microsoft, and even AOL— companies that, between them, touched just about everyone on the internet. The industry scrambled to show that they knew nothing about the program, and later leaks seemed to suggest that the NSA had actively hacked into internal networks to secure the data, but the loss of trust was permanent. 

After PRISM, it was hard to believe that private data could really be private in the cloud.

• 2014: H Κίνα μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη με βάση το Α.Ε.Π σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης (και δεύτερη μεγαλύτερη με ονομαστικούς όρους από το 2011). Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 150 χρόνια οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πέφτουν στην δεύτερη θέση (PPP). Με βάση το ονομαστικό ΑΕΠ (nominal) οι Η.Π.Α θα παραμείνουν στην πρώτη θέση για λίγα χρόνια ακόμη.

• 2015. The Decline of U.S. Export Competitiveness for Manufactures And Its Consequences for the World Economic Order. The geographic composition of trade in manufactures changed radically between 2000 and 2013. The U.S. share of global exports declined from 19% to 12% while the Chinese share soared from 7% to 23%. The U.S. deficit in manufactures almost doubled from 2009 to $562 billion in 2014, while the Chinese surplus rose to $1 trillion. Transition from the dollarized financial system to some form of multi–key currency relationship is projected as the share of world trade financed in dollars drops below 50%.

• The Vanishing Protestant Majority (2004). 6 Reflections on Protestant Decline in America. For the first time in American history, the United States does not have a Protestant majority (2012). The Eclipse of White Christian America (2016). 

White Christian America ended in the 2010s (2019).

• 17 Ιουνίου 2015. Πολύνεκρη επίθεση σε εκκλησία στο Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας (Charleston church shooting).

• 2016. Pew Research Center. It’s official: Minority babies are the majority among the nation’s infants, but only just. The U.S. is projected to have no racial or ethnic group as its majority within the next several decades, but that day apparently is already here for the nation’s youngest children, according to new Census Bureau population estimates.

• 23 Ιουνίου 2016. Δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η απόφαση για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση σηματοδοτεί, πέρα από την ολοκλήρωση ενός ιστορικού κύκλου για το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο (1973-2016), πολλαπλές μεταβολές πρώτον, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεύτερον, για τις σχέσεις Βρετανίας-Γαλλίας-Η.Π.Α και, τρίτον, δυτικής και ανατολικής Ευρώπης, τέταρτον, για τις ευρωαμερικανικές διατλαντικές σχέσεις και τέλος, πέμπτον, για την Αγγλόσφαιρα.

• Στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές της 8ης Νοεμβρίου 2016 ο Ντόναλτ Τραμπ εκλέγεται Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

• Donald Trump abandons the Trans-Pacific Partnership, withdraws the United States from the Paris Climate Agreement, refuse to certify that Iran is in compliance with its nuclear obligation and recognise Jerusalem as the capital of Israel.

• 11-21 Αυγούστου 2017. Unite the Right rally - Charlottesville car attack

• 1η Οκτωβρίου 2017. Las Vegas shooting. The incident is the deadliest mass shooting committed by an individual in modern United States history. 

• 5 Νοεμβρίου 2017. Μαζική δολοφονική επίθεση σε εκκλησία Βαπτιστών στο Sutherland Springs. Η συγκεκριμένη ήταν η πιο πολύνεκρη μαζική επίθεση πυροβολισμών στην Πολιτεία του Τέξας και η πέμπτη πιο θανατηφόρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης ήταν η πιο θανατηφόρα σε τόπο λατρείας, ξεπερνώντας και την προαναφερθείσα στην εκκλησία του Τσάρλεστον δύο χρόνια νωρίτερα.

• Facebook–Cambridge Analytica data scandal. Information about the data misuse was disclosed in 2018 by Christopher Wylie, a former Cambridge Analytica employee.

• 27 Οκτωβρίου 2018. Επιθέσεις στη συναγωγή του Πίτσμπεργκ (Pittsburgh synagogue shooting).

• Στις 22 Δεκεμβρίου 2018 ξεκινά η μεγαλύτερη σε διάρκεια αναστολή λειτουργίας της Αμερικανικής Κυβέρνησης στην ιστορία των Η.Π.Α η οποία διήρκησε 35 ημέρες, μέχρι τις 25 Ιανουαρίου 2019 (2018–2019 United States federal government shutdown).

• Μετά από 18 χρόνια πολέμου, εκατοντάδες χιλιάδες χαμένες ζωές και μερικά τρισεκατομμύρια δολάρια, γίνεται ευρέως παραδεκτό (σε μεγάλα διεθνοπολιτικά περιοδικά) πως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ηττήθηκαν στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Οι εκτιμήσεις για το κόστος του λεγόμενου Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας, συνολικά, κινούνται από δύο (2) μέχρι έξι (6) τρισεκατομμύρια δολάρια. Ο αριθμός των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που σκοτώθηκαν αμφισβητείται. 

• The coronavirus has now killed more Americans than the Vietnam War, Gulf War, Afghanistan War, and Iraq War combined.

Americans Are Dying In The Pandemic At Rates Far Higher Than In Other Countries | U.S. Virus-Death Rate Is World’s Worst Among Developed Nations.

Home of the brave? Coronavirus epidemic reveals America's fundamental weakness. Despite America's national mythology, this crisis has revealed a weak, divided and totally unprepared nation. 

• Από την επομένη της 25ης Μαΐου 2020 ο αριθμός οκτώ λεπτά και 46 δευτερόλεπτα (8:46) θα μετεξελιχθεί σε σύμβολο. Τόση ήταν η διάρκεια που χρειάστηκε ο ύψους 1.93 και 101 κιλών George Floyd να πιέζεται στο πίσω μέρος του λαιμού και στην πλάτη του (από το πόδι και το γόνατο ενός αστυνομικού) προκειμένου να αφήσει την τελευταία του πνοή. Την επόμενη μέρα θα ξεκινήσουν διαδηλώσεις και επεισόδια μεγάλης κλίμακας, διάρκειας και έντασης. Θα λάβουν διεθνή έκταση.

• Το 2020 θα αποτελέσει συμβολικό εναρκτήριο έτος ενός νέου αμερικανικού πολέμου. Γκρεμίσματα, βανδαλισμοί, αφαίρεση ή μετεγκατάσταση μνημείων και αγαλμάτων, δηλαδή πόλεμος μνήμης και συμβόλων, σημαίνουν μονάχα ένα πράγμα: εμφύλιος πόλεμος ή, πιο κομψά, οικοδόμηση ενός νέου έθνους, διότι τα θεμέλια της συνοχής μιας πολιτικής κοινότητας ή ενός έθνους είναι πάντοτε συμβολικά.

Ενδεικτικά ορισμένα αγάλματα και μνημεία που αφαιρέθηκαν είτε από πολίτες είτε από τις αρχές: Thomas Jefferson (Decatur), Robert E. Lee, Jefferson Davis,  J. E. B. Stuart, Albert Pike, Charles Linn, Jim Crow, Raphael Semmes, Bentonville Confederate Monument, Zebulon Baird Vance Monument, Confederate Soldiers and Sailors Monument, DeKalb County Confederate Monument, Confederate Soldier Memorial in Huntsville, Athens Confederate Monument ― οι προβληματισμοί και οι συζητήσεις για την αφαίρεση ή μετεγκατάσταση του τελευταίου μνημείου (Athens Confederate Monument) είχαν ξεκινήσει ήδη από το 2015, αμέσως μετά από την πολύνεκρη επίθεση στην εκκλησία στο Τσάρλεστον για την οποία διαβάσατε νωρίτερα. Έτσι, ένας προσεκτικός αναγνώστης μπορεί να βρει, όχι μόνο ένα αόρατο νήμα μεταξύ φαινομενικά άσχετων και ασύνδετων μεταξύ τους συμβαντων, που δεν διακρίνεται με μια πρώτη ματιά, αλλά και να κατανοήσει πως μέσω τυχαίων συμβάντων εκρήγνυνται και επανέρχονται βίαια στην επιφάνεια εν υπνώσει προϋπάρχουσες βαθύτερες δομές. Όσοι και όσες υποτιμούν τη δύναμη τη σημασία και τη βαρύτητα των συμβόλων κάνουν μέγα λάθος. 

• 6 Ιανουαρίου 2021. Εισβολή στο Καπιτώλιο.

~ . ~

Και έτσι ολοκληρώνεται η περίοδος που ξεκίνησε με τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας στον οποίον οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπέστησαν πανωλεθρία. Πετώντας, κατά αυτόν τον τρόπο, στον κάλαθο των αχρήστων τα ηθικά και υλικά οφέλη της επικράτησής τους στον Ψυχρό Πόλεμο. 

Η εικοσαετία 2001-2021 έρχεται μετά από μια περίοδο μέθης, ψευδαισθήσεων και θριαμβολογιών (1989-1992 | 2001-2003). Είναι μια εικοσαετία που χαρακτηρίζεται από την φανέρωση των ορίων της αμερικάνικης δύναμης, την κατάρρευση του κύρους των Η.Π.Α, και την τραγωδία που εξελίσσεται στο εσωτερικό τους (2001-2021).

Με το πέρας του Ψυχρού Πολέμου και καθ'όλη τη διάρκεια αυτής της πρώτης μεταψυχροπολεμικής περιόδου (1989-1992 | 2001-2003), δηλαδή της περιόδου που ξεκίνησε με τις θριαμβολογίες για την νίκη στον Ψυχρό Πόλεμο για να καταλήξει στην ήττα στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας ή στον Τέταρτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τα χάλια στο εσωτερικό τους, οι Αμερικανοί διαμορφωτές πολιτικής επιδίωξαν να κυβερνήσουν τα μυαλά και τις καρδιές των ανθρώπων με ορισμένες κεντρικές ιδέες. 

Η πρώτη ήταν το πασίγνωστο σε όλους πλέον Τέλος της Ιστορίας. Η δεύτερη ήταν η Παγκοσμιοποίηση, μέσω της οποίας θα δημιουργείτο μια Νέα μονοπολική αμερικανοκεντρική και πλήρως αμερικανικοποιημένη Παγκόσμια Τάξη (ασχέτως αν ορισμένοι στις Η.Π.Α έκαναν κωλοτούμπα. Η παγκοσμιοποίηση ήταν όχι μόνο US-led αλλά και US-made ως προς συγκεκριμένες διαστάσεις και μορφές της. Έγινε «κακή» για μια συγκεκριμένη Αμερική, όπως και ο Ο.Η.Ε, μόνο αφού οι Η.Π.Α αδυνατούσαν πλέον να ασκήσουν ηγεμονικό έλεγχο). Η τρίτη ιδέα ισχυριζόταν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν Το Απαραίτητο Έθνος. Η τέταρτη μεταψυχροπολεμική κυρίαρχη ιδέα ήταν αυτό που οι σχεδιαστές στρατηγικής του Πενταγώνου ονόμασαν Κυριαρχία Πλήρους Φάσματος ή/και Υπεροχής. 

Μέχρι που φάγανε ένα αεροπλάνο στα κεφάλια τους. 

Και κάπως έτσι, με τη διάψευση όλων των προηγούμενων ιδεών και εννοιών, ολοκληρώθηκε η πρώτη μεταψυχροπολεμική περίοδος (1989-1992 | 2001-2003) και ξεκίνησε ο νέος ιστορικός κύκλος (2001-2021). Τις διαψευσμένες πλέον από την πραγματικότητα προηγούμενες ιδέες ακολούθησαν νέες ορολογίες και φρασεολογίες ―μέσω του λεγόμενου Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας― που εισήχθησαν στη δημόσια σφαίρα, διαμορφώνοντας τη λεγόμενη κοινή γνώμη, όπως: Παλαιά Ευρώπη, Άξονας του Κακού, Συνασπισμός των προθύμων, Είτε είστε μαζί μας Είτε εναντίον μας, Μητέρα όλων των Βομβών, Αλλαγή Καθεστώτος, Σοκ και Δέος (και αυτές οι έννοιες, εν πολλοίς, έχουν χάσει πλέον τη δύναμη να διαμορφώνουν συνειδήσεις). Γιατί η πολιτική, προκειμένου να κυβερνήσει τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων, χρειάζεται ιδέες και σύμβολα.