Οι ερμηνείες έχουν σημασία και βαρύτητα. Οι ιστορίες και οι ερμηνείες καθώς και οι λεγόμενες αφηγήσεις - βασικά οι ιδέες - διαμορφώνουν την πραγματικότητα που ζούμε ή τον τρόπο που την προσλαμβάνουμε και την αντιλαμβανόμαστε. Κυρίαρχη είναι η θέση πως κατά τη διάρκεια της ιστορικής περιόδου που ορίζεται από την ήττα της αυτοκρατορικής Γερμανίας και Ιαπωνίας, δηλαδή την ίδρυση της Ομοσπονδιακής και Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και του Κράτους της Ιαπωνίας, μέχρι και την αποσύνθεση της Ε.Σ.Σ.Δ, δηλαδή την ίδρυση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, υπήρξε ένας ανταγωνισμός σε πλανητική κλίμακα - ένας λεγόμενος «ψυχρός πόλεμος» - μεταξύ «του καπιταλισμού και του κομμουνισμού» στα πλαίσια ενός «διπολικού συστήματος». Η προηγούμενη αποτελεί ιδεολογικά κυρίαρχη, καθεστωτική και ηγεμονεύουσα ερμηνεία της μεταπολεμικής εποχής (1945-1989/92) μέσω της οποίας αναδύεται το νόημα αυτής της περιόδου αλλά - προσέξτε - και το νόημα της μεταψυχροπολεμικής τέτοιας (1992-...). Οι λεγόμενες ιστορικές αφηγήσεις αποτελούν ερμηνείες του παρελθόντος. Οι αφηγήσεις καθώς και οι ερμηνείες αποτελούν διαφορετικά πράγματα από την περιγραφή και την εξήγηση.
Το πρώτο και απλούστερο που μπορούμε να επισημάνουμε είναι πως ο ανταγωνισμός ήταν ανάμεσα σε Η.Π.Α και Ε.Σ.Σ.Δ. Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δε μας ενδιαφέρει να σταθούμε σε κάτι που έχει τονιστεί κατ'επανάληψη. Την ίδια ιστορική περίοδο (1945-1989/92), της οποίας το νόημα υποτίθεται πως γνωρίζουμε και έχουμε ορίσει αλλά στην πραγματικότητα μας έχει δοθεί και έχουμε αποδεχτεί (ως αληθές), συνέβαιναν ορισμένα ακόμη πράγματα που επίσης θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην κατανόηση και εξήγηση του νοήματος της περιόδου από το 1945 μέχρι το 1989/92. Τα πράγματα αυτά τυγχάνει να είναι αντικειμενικά και εμπειρικώς επαληθεύσιμα δεδομένα.
1. Παγκόσμια πληθυσμιακή και δημογραφίκη αύξηση και επανάσταση.
Με το πέρας του παγκοσμίου πολέμου ο πληθυσμός των ανθρώπων επί του πλανήτη ήταν περίπου δύο δισεκατομμύρια και τριακόσια εκατομμύρια. Με το τέλος του ψυχρού πολέμου ο ανθρώπινος πληθυσμός ήταν πάνω από πεντέμησι δισεκατομμύρια. Υπήρξε υπερδιπλασιασμός του ανθρώπινου πληθυσμού. Η μεταπολεμική εποχή είναι εποχή παγκόσμιας δημογραφικής και πληθυσμιακής αύξησης και επανάστασης.
2. Διάχυση πυρηνικής τεχνολογικής ισχύος και αύξηση του αριθμού πυρηνικών κρατών.
Το 1945, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ήταν η πρώτη και μοναδική, η μία και μόνη, δύναμη που είχε στην κατοχή της πυρηνικά όπλα (ήταν και αυτή μια μονοπολική στιγμή. Ορθότερα υπήρξε «Η» πρώτη και σημαντικότερη Μονοπολική Στιγμή σχεδόν απόλυτης κυριαρχίας τους. Διήρκεσε μόλις τέσσερα χρόνια). Με το πέρας του λεγόμενου διπολικού συστήματος (1989-1992), ο αριθμός των πυρηνικών κρατών είχε φτάσει τα οκτώ. Προσμετρώντας του δύο μεγάλους μαζί, ο αριθμός πυρηνικών κρατών τετραπλασιάστηκε. Στις μέρες μας περισσότερα από τριάντα κράτη κάνουν χρήση πυρηνικής τεχνολογίας για ενεργειακούς σκοπούς. Η μεταπολεμική εποχή είναι εποχή διάχυσης πυρηνικής ισχύος και τεχνολογίας και αύξησης του αριθμού πυρηνικών κρατών.
3. Πολλαπλασιασμός του συνολικού αριθμού πολιτικών εδαφικών μονάδων.
Στο τέλος του παγκοσμίου πολέμου υπήρχαν περίπου πενήντα κράτη στον πλανήτη. Με την ολοκλήρωση του λεγόμενου ψυχρού πολέμου ο αριθμός τους είχε προσεγγίσει τα εκατόν ογδόντα. Μεταξύ 1945 και 1992 ο αριθμός των κρατών υπερτριπλασιάστηκε (κανονικά πρέπει να εξεταστεί τι κράτη είναι αυτά και κατά πόσο δεν αποτελούν κράτη-μαϊντανούς. Ωστόσο το δεδομένο της ποσοτικής αύξησης τους δεν αλλάζει). Η μεταπολεμική εποχή είναι εποχή πολλαπλασιασμού των πολιτικών εδαφικών μονάδων, δηλαδή των κρατών.
Έχουμε λοιπόν την ιδεολογικά κυρίαρχη, καθεστωτική και ηγεμονική ερμηνεία και τις τρεις προτάσεις που αποτελούν αντικειμενικά δεδομένα (Υπάρχουν και άλλες πέρα από τις συγκεκριμένες τρεις, όμως επιλέξαμε αυτές γιατί είναι σημαντικές, εύκολα επαληθεύσιμες και κατανοητές):
• Η μεταπολεμική εποχή ήταν«Η» εποχή «Του» ανταγωνισμού καπιταλισμού και κομμουνισμού.
1. Η μεταπολεμική εποχή είναι (η) εποχή (της) παγκόσμιας δημογραφικής και πληθυσμιακής αύξησης και επανάστασης.
2. Η μεταπολεμική εποχή είναι (η) εποχή (της) διάχυσης πυρηνικής τεχνολογικής ισχύος και αύξησης του αριθμού πυρηνικών κρατών.
3. Η μεταπολεμική εποχή είναι (η) εποχή (του) πολλαπλασιασμού των κρατών.
Από όλες τις προηγούμενες προτάσεις προκύπτουν διαφορετικές ερμηνείες και νοήματα για την μεταπολεμική περίοδο. Προσέξτε πως μονάχα η καθεστωτική και ιδεολογικά κυρίαρχη ερμηνεία δεν αναφέρεται σε κάτι περιγραφικό και μετρήσιμο για το χρονικό διάστημα 1945-1989/92. Επίσης είναι η μόνη που αναφέρεται στο παρελθόν (ασφαλώς, αφού από την ερμηνεία και το νόημα της παρελθούσας-παλαιάς εποχής απορρέει και το νόημα της μελλοντικής-νέας εποχής).
Οι ερμηνείες έχουν βαρύτητα. Οι ιστορίες οι αφηγήσεις και οι ερμηνείες, οι ιδέες και τα νοήματα, διαμορφώνουν την πραγματικότητα όπως την προσλαμβάνουμε και την αντιλαμβανόμαστε. Οι λεγόμενες ιστορικές αφηγήσεις αποτελούν ερμηνείες του παρελθόντος (και μας βοηθούν στην κατανόηση της ιστοριογραφίας - υπάρχει ιστοριογραφία του ψυχρού πολέμου, της γαλλικής επανάστασης, της μεταρρύθμισης, κ.λπ). Οι αφηγήσεις καθώς και οι ερμηνείες αποτελούν διαφορετικά πράγματα από την περιγραφή και την εξήγηση.
Επιμέρους και συμπληρωματικές επισημάνσεις μη σχετιζόμενες άμεσα με το κεντρικό θέμα της δημοσίευσης το οποίο είναι: Οι Ερμηνείες και το Νόημα μιας Εποχής.
Χρειάστηκαν χιλιετίες, από υπάρξεως ανθρώπινου κόσμου μέχρι και το τέλος των δύο τελευταίων μεγάλων πολέμων, προκειμένου να υπάρξουν περίπου δυόμισι δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη. Τόσοι περίπου ήταν οι άνθρωποι προς το έτος 1950. Σήμερα, επτά δεκαετίες μετά από το τέλος του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, της συγκλονιστικότερης πεντηκονταετίας στη γνωστή και καταγεγραμμένη ανθρώπινη ιστορία, οι άνθρωποι έχουμε ξεπεράσει τα επτάμισι δισεκατομμύρια επί της επιφανείας του πλανήτη. Θα πρέπει να επισημανθεί πως ο Μάλθους και οι μαλθουσιανοί ακόμη και όταν υπήρχαν λιγότεροι από ενάμισι δισεκατομμύριο άνθρωποι, ισχυρίζονταν πως υπήρχε «υπερπληθυσμός» στον πλανήτη. Αν έχεις τη mentalité του γενοκτόνου και του ανθρωποκτόνου, την έχει εξ αρχής (το προηγούμενο προκειμένου να αποχωρούν πάσης φύσεως νεο-μαλθουσιανοί ιδεολόγοι, είτε «συντηρητικής» είτε «προοδευτικής» κοπής). Το 1825, όταν ο Μάλθους έγραφε το περίφημο σύγγραμα του, ο ανθρώπινος πληθυσμός στον πλανήτη ήταν περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Χρειάστηκαν επίσης χιλιάδες χρόνια προκειμένου να εισέλθουμε στην πυρηνική τεχνολογικά φάση της ανθρώπινης ιστορίας. Αρχικά ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Έπειτα, το 1949, η Σοβιετική Ένωση, η Μεγάλη Βρετανία το 1952, η Γαλλία το 1960, η Κίνα το 1964 και η Ινδία το 1974. Ακολούθησαν το Ισραήλ και το Πακιστάν καθώς και η Β. Κορέα (η τύχη κυρίως του Ιράκ και λιγότερο της Λιβύης υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για την τελευταία αυτή εξέλιξη). Η Ν. Κορέα και η Ταϊβάν (όπως και άλλες χώρες) είχαν αναπτύξει κρυφό πυρηνικό πρόγραμμα τη δεκαετία του 1970 το οποίο τερματίστηκε. Δεν θέλουμε να επεκταθούμε περισσότερο εδώ στο θέμα της διάχυσης της πυρηνικής ισχύος και τεχνολογίας. Εκείνο που θέλουμε να επισημάνουμε, ολοκληρώνοντας, είναι το εξής:
Η πορεία των ανθρώπων προς την πυρηνική ισχύ και τεχνολογία υπήρξε εξαιρετικά σημαντική γιατί την ακολούθησε, ή ορθότερα διαπλέχθηκε μαζί της, μια ακόμη εξέλιξη που μπορεί να προστεθεί στις τρεις προηγούμενες προτάσεις δεδομένων πραγμάτων του κυρίως κειμένου. Αναφερόμαστε στη δημιουργία του διαδικτύου. Του Κυβερνοχώρου. Είδαμε την εσωτερική λογική συνάφεια και τη συσχέτιση των πυρηνικών με το διαδίκτυο - και κατ'επέκταση με τον Κυβερνοχώρο. Απομένει λοιπόν, σίγα-σιγά, να ανοίξουμε το επόμενο απέραντο πεδίο και τεράστιο κεφάλαιο που διαπλέχθηκε με τα προηγούμενα δύο και θα μας απασχολήσει: το διάστημα. Πυρηνικά, κυβερνοχώρος, διάστημα (ή Υπερχώρος). Η μεταπολεμική εποχή είναι η εποχή του...
Το πρώτο και απλούστερο που μπορούμε να επισημάνουμε είναι πως ο ανταγωνισμός ήταν ανάμεσα σε Η.Π.Α και Ε.Σ.Σ.Δ. Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δε μας ενδιαφέρει να σταθούμε σε κάτι που έχει τονιστεί κατ'επανάληψη. Την ίδια ιστορική περίοδο (1945-1989/92), της οποίας το νόημα υποτίθεται πως γνωρίζουμε και έχουμε ορίσει αλλά στην πραγματικότητα μας έχει δοθεί και έχουμε αποδεχτεί (ως αληθές), συνέβαιναν ορισμένα ακόμη πράγματα που επίσης θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην κατανόηση και εξήγηση του νοήματος της περιόδου από το 1945 μέχρι το 1989/92. Τα πράγματα αυτά τυγχάνει να είναι αντικειμενικά και εμπειρικώς επαληθεύσιμα δεδομένα.
1. Παγκόσμια πληθυσμιακή και δημογραφίκη αύξηση και επανάσταση.
Με το πέρας του παγκοσμίου πολέμου ο πληθυσμός των ανθρώπων επί του πλανήτη ήταν περίπου δύο δισεκατομμύρια και τριακόσια εκατομμύρια. Με το τέλος του ψυχρού πολέμου ο ανθρώπινος πληθυσμός ήταν πάνω από πεντέμησι δισεκατομμύρια. Υπήρξε υπερδιπλασιασμός του ανθρώπινου πληθυσμού. Η μεταπολεμική εποχή είναι εποχή παγκόσμιας δημογραφικής και πληθυσμιακής αύξησης και επανάστασης.
2. Διάχυση πυρηνικής τεχνολογικής ισχύος και αύξηση του αριθμού πυρηνικών κρατών.
Το 1945, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ήταν η πρώτη και μοναδική, η μία και μόνη, δύναμη που είχε στην κατοχή της πυρηνικά όπλα (ήταν και αυτή μια μονοπολική στιγμή. Ορθότερα υπήρξε «Η» πρώτη και σημαντικότερη Μονοπολική Στιγμή σχεδόν απόλυτης κυριαρχίας τους. Διήρκεσε μόλις τέσσερα χρόνια). Με το πέρας του λεγόμενου διπολικού συστήματος (1989-1992), ο αριθμός των πυρηνικών κρατών είχε φτάσει τα οκτώ. Προσμετρώντας του δύο μεγάλους μαζί, ο αριθμός πυρηνικών κρατών τετραπλασιάστηκε. Στις μέρες μας περισσότερα από τριάντα κράτη κάνουν χρήση πυρηνικής τεχνολογίας για ενεργειακούς σκοπούς. Η μεταπολεμική εποχή είναι εποχή διάχυσης πυρηνικής ισχύος και τεχνολογίας και αύξησης του αριθμού πυρηνικών κρατών.
3. Πολλαπλασιασμός του συνολικού αριθμού πολιτικών εδαφικών μονάδων.
Στο τέλος του παγκοσμίου πολέμου υπήρχαν περίπου πενήντα κράτη στον πλανήτη. Με την ολοκλήρωση του λεγόμενου ψυχρού πολέμου ο αριθμός τους είχε προσεγγίσει τα εκατόν ογδόντα. Μεταξύ 1945 και 1992 ο αριθμός των κρατών υπερτριπλασιάστηκε (κανονικά πρέπει να εξεταστεί τι κράτη είναι αυτά και κατά πόσο δεν αποτελούν κράτη-μαϊντανούς. Ωστόσο το δεδομένο της ποσοτικής αύξησης τους δεν αλλάζει). Η μεταπολεμική εποχή είναι εποχή πολλαπλασιασμού των πολιτικών εδαφικών μονάδων, δηλαδή των κρατών.
Έχουμε λοιπόν την ιδεολογικά κυρίαρχη, καθεστωτική και ηγεμονική ερμηνεία και τις τρεις προτάσεις που αποτελούν αντικειμενικά δεδομένα (Υπάρχουν και άλλες πέρα από τις συγκεκριμένες τρεις, όμως επιλέξαμε αυτές γιατί είναι σημαντικές, εύκολα επαληθεύσιμες και κατανοητές):
• Η μεταπολεμική εποχή ήταν«Η» εποχή «Του» ανταγωνισμού καπιταλισμού και κομμουνισμού.
1. Η μεταπολεμική εποχή είναι (η) εποχή (της) παγκόσμιας δημογραφικής και πληθυσμιακής αύξησης και επανάστασης.
2. Η μεταπολεμική εποχή είναι (η) εποχή (της) διάχυσης πυρηνικής τεχνολογικής ισχύος και αύξησης του αριθμού πυρηνικών κρατών.
3. Η μεταπολεμική εποχή είναι (η) εποχή (του) πολλαπλασιασμού των κρατών.
Από όλες τις προηγούμενες προτάσεις προκύπτουν διαφορετικές ερμηνείες και νοήματα για την μεταπολεμική περίοδο. Προσέξτε πως μονάχα η καθεστωτική και ιδεολογικά κυρίαρχη ερμηνεία δεν αναφέρεται σε κάτι περιγραφικό και μετρήσιμο για το χρονικό διάστημα 1945-1989/92. Επίσης είναι η μόνη που αναφέρεται στο παρελθόν (ασφαλώς, αφού από την ερμηνεία και το νόημα της παρελθούσας-παλαιάς εποχής απορρέει και το νόημα της μελλοντικής-νέας εποχής).
Οι ερμηνείες έχουν βαρύτητα. Οι ιστορίες οι αφηγήσεις και οι ερμηνείες, οι ιδέες και τα νοήματα, διαμορφώνουν την πραγματικότητα όπως την προσλαμβάνουμε και την αντιλαμβανόμαστε. Οι λεγόμενες ιστορικές αφηγήσεις αποτελούν ερμηνείες του παρελθόντος (και μας βοηθούν στην κατανόηση της ιστοριογραφίας - υπάρχει ιστοριογραφία του ψυχρού πολέμου, της γαλλικής επανάστασης, της μεταρρύθμισης, κ.λπ). Οι αφηγήσεις καθώς και οι ερμηνείες αποτελούν διαφορετικά πράγματα από την περιγραφή και την εξήγηση.
Bonus
Επιμέρους και συμπληρωματικές επισημάνσεις μη σχετιζόμενες άμεσα με το κεντρικό θέμα της δημοσίευσης το οποίο είναι: Οι Ερμηνείες και το Νόημα μιας Εποχής.
Χρειάστηκαν χιλιετίες, από υπάρξεως ανθρώπινου κόσμου μέχρι και το τέλος των δύο τελευταίων μεγάλων πολέμων, προκειμένου να υπάρξουν περίπου δυόμισι δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη. Τόσοι περίπου ήταν οι άνθρωποι προς το έτος 1950. Σήμερα, επτά δεκαετίες μετά από το τέλος του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, της συγκλονιστικότερης πεντηκονταετίας στη γνωστή και καταγεγραμμένη ανθρώπινη ιστορία, οι άνθρωποι έχουμε ξεπεράσει τα επτάμισι δισεκατομμύρια επί της επιφανείας του πλανήτη. Θα πρέπει να επισημανθεί πως ο Μάλθους και οι μαλθουσιανοί ακόμη και όταν υπήρχαν λιγότεροι από ενάμισι δισεκατομμύριο άνθρωποι, ισχυρίζονταν πως υπήρχε «υπερπληθυσμός» στον πλανήτη. Αν έχεις τη mentalité του γενοκτόνου και του ανθρωποκτόνου, την έχει εξ αρχής (το προηγούμενο προκειμένου να αποχωρούν πάσης φύσεως νεο-μαλθουσιανοί ιδεολόγοι, είτε «συντηρητικής» είτε «προοδευτικής» κοπής). Το 1825, όταν ο Μάλθους έγραφε το περίφημο σύγγραμα του, ο ανθρώπινος πληθυσμός στον πλανήτη ήταν περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Χρειάστηκαν επίσης χιλιάδες χρόνια προκειμένου να εισέλθουμε στην πυρηνική τεχνολογικά φάση της ανθρώπινης ιστορίας. Αρχικά ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Έπειτα, το 1949, η Σοβιετική Ένωση, η Μεγάλη Βρετανία το 1952, η Γαλλία το 1960, η Κίνα το 1964 και η Ινδία το 1974. Ακολούθησαν το Ισραήλ και το Πακιστάν καθώς και η Β. Κορέα (η τύχη κυρίως του Ιράκ και λιγότερο της Λιβύης υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για την τελευταία αυτή εξέλιξη). Η Ν. Κορέα και η Ταϊβάν (όπως και άλλες χώρες) είχαν αναπτύξει κρυφό πυρηνικό πρόγραμμα τη δεκαετία του 1970 το οποίο τερματίστηκε. Δεν θέλουμε να επεκταθούμε περισσότερο εδώ στο θέμα της διάχυσης της πυρηνικής ισχύος και τεχνολογίας. Εκείνο που θέλουμε να επισημάνουμε, ολοκληρώνοντας, είναι το εξής:
Η πορεία των ανθρώπων προς την πυρηνική ισχύ και τεχνολογία υπήρξε εξαιρετικά σημαντική γιατί την ακολούθησε, ή ορθότερα διαπλέχθηκε μαζί της, μια ακόμη εξέλιξη που μπορεί να προστεθεί στις τρεις προηγούμενες προτάσεις δεδομένων πραγμάτων του κυρίως κειμένου. Αναφερόμαστε στη δημιουργία του διαδικτύου. Του Κυβερνοχώρου. Είδαμε την εσωτερική λογική συνάφεια και τη συσχέτιση των πυρηνικών με το διαδίκτυο - και κατ'επέκταση με τον Κυβερνοχώρο. Απομένει λοιπόν, σίγα-σιγά, να ανοίξουμε το επόμενο απέραντο πεδίο και τεράστιο κεφάλαιο που διαπλέχθηκε με τα προηγούμενα δύο και θα μας απασχολήσει: το διάστημα. Πυρηνικά, κυβερνοχώρος, διάστημα (ή Υπερχώρος). Η μεταπολεμική εποχή είναι η εποχή του...
Ποιο είναι το νόημα της μεταπολεμικής εποχής;