Η αποχώρηση των Η.Π.Α από τη Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δηλαδή το Joint Comprehensive Plan of Action όπως είναι η επίσημη ονομασία της Συμφωνίας, δεν αποτελεί ένα ξεκομμένο γεγονός. Αποτελεί μέρος μιας σειράς κινήσεων της κυβέρνησης Τράμπ και είναι ίσως σημαντικότερη - σε ό,τι αφορά τις «συμμαχικές» σχέσεις και τις διαθέσεις των Η.Π.Α, και ιδιαίτερα της τρέχουσας κυβέρνησης - τόσο από την αποδέσμευση από την εμπορική συμφωνία Trans-Pacific Partnership (TPP), τη Συμφωνία για το Κλίμα, και την απόφαση (εν μέσω διεθνούς απομόνωσης-απόρριψης-επίκρισης) για την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του κράτους του Ισραήλ (σε όλα τα προηγούμενα ζητήματα αναφερόμαστε προ επτά μηνών στο κείμενο, απόσπασμα από το οποίο ακολουθεί, διότι ήταν φανερή και σχεδόν προαναγγελμένη η πορεία που διαγράφεται), όσο και από τον λεγόμενο «εμπορικό πόλεμο».
Ας δούμε το πλαίσιο λοιπόν. Γράφαμε πριν από περίπου επτά μήνες [Quo vadis America?]:
Η πλειοψηφία των Ιδρυμάτων, Οργανισμών και Θεσμών που ιδρύθηκαν-οικοδομήθηκαν μεταπολεμικά, μονάχα ονομαστικά υπήρξαν παγκόσμια. Παραδείγματως χάριν η «Παγκόσμια Τράπεζα» ήταν ένα αμερικανοκινούμενο ή αμερικανοκατευθυνόμενο ίδρυμα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν συνειδητοποιήσει ή/και αποφασίσει πως πλέον, είτε θα υπάρχουν 1ον) αμερικανοκινούμενοι ή/και αμερικανοκεντρικοί θεσμοί που δεν θα είναι παγκόσμιοι, είτε 2ον) παγκόσμιοι θεσμοί, συμφωνίες και όργανα που δεν θα είναι αμερικανοκινούμενα και αμερικανοκρατούμενα, είτε 3ον) τίποτα από τα δύο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Trans-Pacific Partnership αρχίσαν να λένε πως θέλουν αμερικανοκινούμενους θεσμούς και συμφωνίες που δεν θα είναι παγκόσμιες (1η κατηγορία). Αυτή η έμμεση παραδοχή αρκούσε στις Η.Π.Α του Ομπάμα. Δεν αρκούσε όμως στις Η.Π.Α του Τράμπ που επέλεξαν να αποχωρήσουν (3η κατηγορία). Με την αμφισβήτηση ή/και αποχώρηση από τη Συμφωνία για το Κλίμα, οι Η.Π.Α άρχισαν να λένε πως δεν θέλουν παγκόσμιες συμφωνίες που δεν είναι αμερικανοκινούμενες (2η κατηγορία). Το ίδιο ισχύει, σε μικρότερη κλίμακα και σε διαφορετικό -διακρατικό- πλαίσιο, και για τη Συμφωνία P5+1 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (η επίσημη ονομασία της οποίας είναι Joint Comprehensive Plan of Action). Επίσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες, παλαιότερα είχαν αποχωρήσει από το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (International Court of Justice), το οποίο αποτελεί το βασικό δικαστικό Όργανο των Ηνωμένων Εθνών.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως η Συμφωνία J.C.P.O.A ή P5+1 δεν υπογράφτηκε από «την κυβέρνηση Ομπάμα» (έτσι απλά) όπως λέγεται για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης και πολεμικής στο εσωτερικό των Η.Π.Α, αλλά από τις πέντε μόνιμες δυνάμεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε συν τη Γερμανία (και την Ε.Ε) στα πλαίσια μια Διεθνούς Πολυμερούς Συνεννόησης (Entente). Θα πρέπει επίσης εξ αρχής να τονιστεί, για να υπερβούμε τις επιφανειακές ιδεολογίες και πολεμικές που γίνεται προσπάθεια να καλλιεργηθούν προκειμένου να διαμορφώσουν «κοινή γνώμη» και έχουν κομματικά-παραταξιακά κίνητρα, πως σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα (δηλαδή την αποχώρηση από τη Συμφωνία J.C.P.O.A/P5+1/E3+3) ούτε από τη μια πλευρά βρίσκεται η «Δύση έναντι των Υπολοίπων» (Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία και η επίσημη Ε.Ε δε συμφωνούν με την κίνηση Τράμπ), ούτε οι «Η.Π.Α έναντι των Υπολοίπων» (Υπάρχουν αντιδράσεις στο εσωτερικό του αμερικανικού κράτους), ούτε η «αμερικανική δεξιά έναντι της αντίστοιχης αριστεράς» (η αμερικάνικη «δεξιά» είναι διαιρεμένη και η διαίρεση αυτή σχετίζεται και με τον πόλεμο που δέχεται ο Τράμπ - δες και παρακάτω), ούτε καν το σύνολο της κυβέρνησης Τράμπ (με την αποχώρηση από τη Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν διαφωνούσαν τόσο ο πρώην Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Raymond McMaster όσο και ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Rex Tillerson. Και οι δύο απομακρύνθηκαν).
Εκείνο που προκαλεί ανησυχία, μεταξύ άλλων, είναι το ανακάτεμα ή η σύγχυση που δημιουργείται από την κυβέρνηση Τράμπ μεταξύ του υπερεθνικού επιπέδου και του Κινήματος της Παγκόσμιας Διακυβέρνησης (απέναντι στο οποίο θα μπορούσε να γίνει κατανοητή ή αποδεκτή μια κινητοποίηση των Η.Π.Α) από τη μια πλευρά, με το διακυβερνητικό επίπεδο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και τη σύμφυρση Η.Π.Α-Ισραήλ στο δεύτερο αυτό επίπεδο, δηλαδή σε ό,τι αφορά τη σχέση Η.Π.Α - Ο.Η.Ε. Όπως γράφαμε χαρακτηριστικά παλαιότερα (καθώς ήταν φανερό πως αυτή θα ήταν η επόμενη κίνηση της κυβέρνησης Τράμπ): «Η Συμφωνία για το Κλίμα (η οποία έχει μεγαλύτερη συνάφεια με τα περί Παγκόσμιας Διακυβέρνησης), σαφώς και δεν ανήκει στην ίδια κατηγορία με τη Συμφωνία P5+1 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν» [Απολύτως σχετιζόμενο κείμενο που θίγει τόσο το ζήτημα των πυρηνικών (στο δεύτερο μέρος του: Ισραήλ, Β. Κορέα και Ιράν, Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών) όσο και το βασικό μεγάλο ζήτημα των ημερών μας, δηλαδή την διαφορά και ανισορροπία που υπάρχει μεταξύ της διεθνούς τάξης νομιμότητας και της πραγματικής τάξης ισχύος, και καλό είναι να διαβαστεί, είναι ο σχολιασμός της 6ης Σεπτεμβρίου 2017].
Έχουμε να κάνουμε με ένα συνεχές: Προσπάθεια αποπυρηνικοποίησης Κορεατικής Χερσονήσου. Ισραήλ, Ιράν και ανακατανομή ισχύος στη δυτική Ασία [1] - και τα δύο προηγούμενα σχετίζονται με την προσπάθεια ανάσχεσης της διάδοσης και διάχυσης πυρηνικής ισχύος και τεχνολογίας [2] -, με το Ισραήλ να δίνει μάχες οπισθοφυλακών προκειμένου να διατηρήσει την προνομιακή μονοπωλιακή του θέση (Δες αμέσως παρακάτω). Αποχώρηση από TPP και «εμπορικός πόλεμος». Αποδέσμευση από τη Συμφωνία για το Κλίμα και αναταραχές στις σχέσεις Η.Π.Α - Ο.Η.Ε (και εδώ συναντάμε ξανά το Ισραήλ να σχετίζεται με τις κινήσεις των Η.Π.Α στον Ο.Η.Ε, σε αρκετές περιπτώσεις: π.χ απόφαση για Ιερουσαλήμ, αποχώρηση από UNESCO και αποχώρηση από τη Συμφωνία JCPOA: Να τονιστεί πως η Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας, Όργανο του Ο.Η.Ε, δήλωσε πως δεν υπάρχουν στοιχεία για όσα ισχυρίζεται το Ισραήλ - απορρίπτοντας του ισχυρισμούς του Ισραήλ σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν).
Παράνομο πυρηνικό μονοπώλιο και προνομιακή θέση του Ισραήλ
Ως προς την προσπάθεια διατήρησης της μονοπωλιακής και προνομιακής θέσης του Ισραήλ - αλλά και το επιχείρημα περί ευρύτερης αποσταθεροποίησης που προκαλεί το υπό έλεγχο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και όχι η μη ελέγξιμη και παράνομη κατοχή πυρηνικού οπλοστασίου από το Ισραήλ - αναφέρουμε στο δεύτερο μέρος του σχολιασμού της 6ης Σεπτεμβρίου 2017:
Η κατάσταση αυτή αποτελεί ανωμαλία πρώτου μεγέθους και πηγή απίστευτης ανισορροπίας και αστάθειας, που διαμορφώθηκε υπό συγκεκριμένες ιδιαίτερες συνθήκες. Ο αείμνηστος Kenneth Waltz, λίγα χρόνια πριν πεθάνει, σε ένα άρθρο του που είχε προκαλέσει σάλο, υπό την ονομασία Why Iran Should Get the Bomb, έγραφε:
Israel's regional nuclear monopoly, which has proved remarkably durable for the past four decades, has long fueled instability in the Middle East. In no other region of the world does a lone, unchecked nuclear state exist. It is Israel's nuclear arsenal, not Iran's desire for one, that has contributed most to the current crisis. Power, after all, begs to be balanced. What is surprising about the Israeli case is that it has taken so long for a potential balancer to emerge.
Και συνέχιζε σε άλλο σημείο ο «πατέρας» της νεορεαλιστικής θεώρησης-προσέγγισης των διεθνών σχέσεων:
Clearly Israel has a very great interest in preventing Iran from becoming a nuclear weapons state. I do not think the same applies to the U.S. The American interest in the long run is that the region be stable and peaceful. The existence of a single nuclear power without a balancer is a recipe for instability in the long-run. The amazing thing is that Israel managed to remain a single nuclear power for such a long time! Israel is an anomaly in this way. This anomaly will be removed if Iran becomes a nuclear power.
Kenneth Waltz
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν είναι κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, περιορισμένης διεθνούς αναγνώρισης και νομιμοποίησης, μερικής απομόνωσης στον Ο.Η.Ε [3] και μη αναγνωρισμένων συνόρων, ούτε παράνομης κατοχής πυρηνικών όπλων. Το Ισραήλ είναι. Δεν είναι ούτε λογική (ως προς το συμφέρον) ούτε ηθική (ως προς τις αξίες) η αντιστροφή που επιχειρείται, δηλαδή οι Η.Π.Α να αναγνωρίζουν και να νομιμοποιούν μερικώς τον κόσμο (και θεσμούς που οι ίδιες δημιούργησαν) και να αυτόαπομονώνονται [4], επειδή ισχύει η πρώτη πρόταση. Αντί να κοινωνικοποιηθεί το Ιράν στο διεθνές και περιφερειακό σύστημα, απο-κοινωνικοποιούνται οι Ηνωμένες Πολιτείες (μιλάμε για τρελά πράγματα, τα οποία παρουσιάζονται ως «λογικά και συμφέροντα»). Αν είναι να αποχωρήσουν οι Η.Π.Α και από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, αγκαζέ με το Ισραήλ, όπως αποχώρησε η Γερμανία και η Ιαπωνία από την Κοινωνία των Εθνών το 1933 (μόνο που οι Η.Π.Α συν-δημιούργησαν τον Ο.Η.Ε ενώ η Γερμανία δεν δημιούργησε την ΚτΕ. Οι Η.Π.Α, ώρες και στιγμές, συμπεριφέρονται σαν αναθεωρητική δύναμη των συστημάτων, των θεσμών και των ισορροπιών που οι ίδιες δημιούργησαν, του ίδιου τους του εαυτού). Ο πλανήτης δεν μας αρέσει. Αποχωρούμε από τον πλανήτη. Οι στάσεις και συμπεριφορές αυτές αποτελούν κατάντια για το ισχυρότερο - αλλά όχι πλέον ηγεμονικά κυρίαρχο - κράτος στον πλανήτη, το οποίο μάλιστα συνέβαλλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του κόσμου που ζούμε (Οι Ηνωμένες Πολιτείες συμπεριφέρονται «αναθεωρητικά» ως προς τον εαυτό τους και η Κίνα συμπεριφέρεται ως οι μη αναθεωρητικές Η.Π.Α του παρελθόντος - σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τον Ο.Η.Ε). Το Ισραήλ πρακτικά παρουσιάζει την εξισορρόπηση της αποκλειστικότητας και της προνομιακής και μονοπωλιακής του θέσης, μέσω του φόβου, ως υπαρξιακό κίνδυνο και εχθρό.
Μεταφορά της πρεσβείας των Η.Π.Α στην Ιερουσαλήμ
Σε ό,τι αφορά την απόφαση της κυβέρνησης Τράμπ για μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, είναι δύσκολο να πειστεί κάποιος πως οι κινήσεις αυτές είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Υπό ποια έννοια είναι προς το συμφέρον των Η.Π.Α για πρώτη φορά να τοποθετούνται απέναντι από Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσσία και Κίνα ή, όχι απλά να μην στηρίζονται, αλλά να καταψηφίζονται αποφάσεις τους στον Ο.Η.Ε από χώρες όπως η Νέα Ζηλανδία και η Ιαπωνία [5], ή να μην ψηφίζουν θετικά, αλλά αποχή, ο Καναδάς και η Αυστραλία (δηλαδή οι δύο χώρες που παραδοσιακά εναλλάσσονται με τις Η.Π.Α στη στήριξη του Ισραήλ στα ψηφίσματα του Ο.Η.Ε).
Δηλώσεις του ύφους και του στύλ πως οι Η.Π.Α θα θυμούνται αυτή την ημέρα (μετά το ψήφισμα για την Ιερουσαλήμ) ή πως θα επιβάλλουν κυρώσεις σε χώρες που δεν θα αποσυρθούν από τη Συμφωνία για το Ιράν (οι οποίες απευθύνονται πρώτα και κύρια σε συμμάχους και σε εταιρείες εθνικής-εδαφικής βάσης των χωρών αυτών), δεν ξέρουμε αν είναι για γέλια ή για κλάματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μετεξελίσσονται στο πλέον αντιδραστικό [6] κράτος του διεθνούς συστήματος (δεν γράψαμε συντηρητικό, αλλά αντιδραστικό). Τα πράγματα αυτά φανερώνουν την ξεκάθαρη πτωτική πορεία και παρακμή της αμερικανικής ισχύος (και τη δυσκολία διαχείρισης αυτής της αποδυνάμωσης).
Μέχρι πριν λίγες ημέρες, τρεις από τις εκατόν ενενήντα τρεις χώρες μέλη του Ο.Η.Ε είχαν πρεσβείες στην Ιερουσαλήμ (ή είχαν αποφασίσει μεταφορά): Ηνωμένες Πολιτείες, Γουατεμάλα και Παραγουάη. Παλαιότερα μέχρι και δέκα έξι χώρες - ανάμεσα τους η Ολλανδία, η Κένυα και η Χιλή - είχαν πρέσβεις στην Ιερουσαλήμ αλλά τους απέσυραν.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως δεν απορρίπτουμε την περίπτωση μιας χώρας να γίνει επιθετική ή απρόβλεπτη προκειμένου να υπερασπίσει τα συμφέροντα και τη κυριαρχία της (ούτε ισχυριζόμαστε πως οι πολυμέρειες είναι άγιες και λειτουργικές, απλά είναι πολύ χαρακτηριστικά τα πεδία στα οποία οι Η.Π.Α κινούνται μονομερώς και εναντίον των πάντων). Αυτά που βλέπουμε να συμβαίνουν στις Η.Π.Α, ιδιαίτερα από το 2003 και ύστερα (δες και bonus), δηλαδή περίοδος που αρχίζουν να τα «σπάνε» με όλους και με όλα και να αναδύεται με εμφανή πλέον τρόπο η «Διάσπαση της Δύσης» και η περίοδος του «μονομερούς τσαμπουκά», δεν μας πείθουν πως εκφράζουν απλά και μόνον το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (με όποιον τρόπο κι αν ορίζεται αυτό το συμφέρον δεσμευτικά. Αρκετή ζημιά έχουν πάθει και έχουν κάνει οι Η.Π.Α από τότε μέχρι σήμερα, φτάνει). Περισσότερο hijacking θυμίζουν. Επίσης δεν πείθουν οι αναφορές για μη κατανόηση της «στρατηγικής» των Η.Π.Α (μια από τις πιο «τακτικιστικές» μεγάλες δυνάμεις στην ανθρώπινη ιστορία). Δεν υπήρχε ανάγκη για συνεχής «κατατριβή τρίτων» από μια χώρα που βρίσκεται στην άλλη άκρη της Γης και χάνει περιφερειακούς συμμάχους και περιφερειακή επιρροή και ισχύ, όταν οι Η.Π.Α ασκούσαν μεγαλύτερο έλεγχο στη Μέση Ανατολή (οι τρίτοι δεν «κατατρίβονταν» τόσο). Η κατατριβή και η καλλιέργεια χάους και αναρχίας (ως άλλοθι ασκήσεως της), από κάποια σημείο και έπειτα, δεν φανερώνει ηγεμονική συμπεριφορά ούτε αποτελεί σημάδι δύναμης, αλλά αδυναμίας. Η αδυναμία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής είναι εμφανής [4].
Κατά τα λοιπά ξέρουμε, οι Η.Π.Α είναι παντοδύναμες, αλλά το Τέλος της Ιστορίας δεν ήρθε, η Παγκοσμιοποίηση από εκεί που ήταν U.S led αμερικανοκινούμενη και υπό αμερικανική ηγεσία ενοχλεί ή/και καταπίνει τις Η.Π.Α (τουλάχιστον την εθνική-εδαφική και κοινωνική τους βάση), τα ιδρύματα που ήταν αμερικανο-κατευθυνόμενα/ελεγχόμενα ενοχλούν ή δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους, και οι θεσμοί και οργανισμοί που ιδρύθηκαν με καθοριστική συμβολή των Η.Π.Α το ίδιο. Και φυσικά, όλοι οι σύμμαχοι ξαφνικά είναι αχάριστοι και ανυπάκουοι κ.ο.κ (Γενικά ο πλανήτης δεν αρέσει, επειδή μειώνονται εμφανώς οι Yes Men). Αλλά οι Η.Π.Α είναι παντοδύναμες και η στρατηγική τους μη κατανοητή. Τα ακούμε καμιά 20αριά χρόνια τώρα, από τότε που οι Η.Π.Α απολάμβαναν την μονοπολική στιγμή κυριαρχίας τους και αρκετοί θεωρούσαν σχεδόν νομοτέλεια μια από τις πιο γελοίες και καταστροφικές ιδέες των τελευταίων αιώνων: Το Τέλος της Ιστορίας.
Σύντομη αναφορά στο Ισραήλ και στην ελλαδική ισραηλομυθολογία
Το να μετατίθεται, σε κάθε επισήμανση και παρατήρηση που γίνεται σχετικά με το Ισραήλ, η συζήτηση στον εχθρό ή την απειλή, ή ακόμα και στο παρελθόν [7], αποτελεί μέθοδο και τρόπο υπεκφυγής (η δική μας προοπτική στη συγκεκριμένη δημοσίευση δεν είναι αυτή του Παλαιστινιακού, αλλά αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών σε πρώτο πλάνο, και σε δεύτερο της σύμφυσης Η.Π.Α-Ισραήλ σε ό,τι αφορά τις αμερικανικές κινήσεις στον Ο.Η.Ε, το ευρύτερο διεθνές περιβάλλον και τις μονομερείς τους κινήσεις. Οι υπερπολύτιμες Η.Π.Α μας απασχολούν και μας προβληματίζουν, όχι το υπερτιμημένο και υπερεκτιμημένο Ισραήλ). Ούτε Χεζμπολάχ, ούτε Χαμάς υπήρχαν, αλλά ούτε και Ισλαμικό Ιράν, την περίοδο που το Ισραήλ αποκτούσε πυρηνικά όπλα (εκτιμάται πως διαθέτει από 80 ως 200 πυρηνικές κεφαλές. Η τελευταία-μέγιστη αναφορά από τον Colin Powell). Και όπως ήταν διαφορετικός παλαιότερα ο «εχθρός» ή η «απειλή» - και άρα το μέσο νομιμοποίησης - απ'ό,τι σήμερα, το πιθανότερο είναι πως μελλοντικά θα είναι επίσης διαφορετικός [μετά από τον εθνικισμό-σοσιαλισμό των εκκοσμικευμένων Σουνιτών Αράβων, την Αίγυπτο - υπόψιν, το Ιράν ενώ δημόσια επέκρινε το Ισραήλ, συνέχισε να του στέλνει πετρέλαιο παρά το αραβικό εμπάργκο το 1973 -, το Ιράκ των υποτιθέμενων όπλων μαζικής καταστροφής, τη Συρία κ.λπ, τον πολιτικό-ισλαμικό Σιιτισμό των Ιρανών με το υποτιθέμενο πυρηνικό τους οπλοστάσιο κ.ο.κ. Παραδείγματος χάριν μελλοντικά, μια ιδεολογικοποίημένη «Ορθοδοξο-Σιιτική» Συμμαχία, μια νεο-οθωμανική Τουρκία (θυμίζουμε πως Τουρκία και Ισραήλ αποτελούσαν τις χώρες πυρήνα του περιφερειακού συστήματος ασφαλείας των Η.Π.Α μέχρι πριν περίπου μια δεκαπενταετία), μια μη «Ιουδαιοχριστιανική» Κίνα ή Ιαπωνία, ένας αφρομουσουλμανικός Mālikī πόλος (δες παρακάτω), μια μη αρκούντως «δυτική» («ορθόδοξη και αντισημιτική») ή «νέο-εθνικιστική» Ελλάδα και, είμαστε πεπεισμένοι πως κάπου θα βρεθεί χώρος και για τον μεσογειακό ή ηπειρωτικό-ευρωπαϊκό Ρωμαιοκαθολισμό... Όλοι εν δυνάμει εχθροί είναι, μην το ψάχνετε (στα δε γερμανικά φύλα ή σε μια «ακροδεξιά» - οι Ευρωπαίοι είναι φυλετικά μας αδέρφια - Αμερική, δεν αναφερόμαστε καν). Εδώ, για να δούμε και την ανάποδη πλευρά, η Σαουδική Αραβία αποτέλεσε «κράτος υπό συνεννόηση» και η Αίγυπτος από παλαιός βασικός «εχθρός» έγινε ολίγον «φίλος». Στη νέα εποχή υπάρχει λιγότερη σταθερότητα και περισσότερη κινητικότητα απ'ό,τι στην ψυχροπολεμική περίοδο].
Το κράτος του Ισραήλ έχει μυθοποιηθεί ως προς την ισχύ του (η οποία από το 2006 και ύστερα φθίνει). Το Ισραήλ υποχωρεί γι'αυτό ανησυχεί, ζορίζεται και φωνάζει. Η γενικότερη κατάσταση δε στο εσωτερικό και επί του εδάφους, είναι δύσκολη. Για να γίνει καλύτερα κατανοητή. Αν υπήρχε μια ανάλογη κατάσταση στην Ελλάδα, όπως αυτή που υπάρχει στο Ισραήλ, θα είχε περίπου ως εξής: Το σύνολο της χώρας να κατοικείται από Τούρκους σε ποσοστό περίπου 20%. Ολόκληρη η περιοχή της κεντρικής και ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης να μην αποτελεί αναγνωρισμένο τμήμα του ελλαδικού κράτους (δυτική Όχθη), να τελεί υπό τον στρατιωτικό έλεγχο της Αθήνας μεν αλλά η Ελλάδα να κατηγορείται μέσω ψηφισμάτων από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως παράνομη δύναμη κατοχής και για εποικισμούς. Η περιοχή μεταξύ Θεσσαλονίκης και Αλεξανδρούπολης να κατοικείται κυρίως-πλειοψηφικά από σχεδόν τρία εκατομμύρια Τούρκους (και 400 χιλιάδες Έλληνες), η Θεσσαλονίκη να είναι χωρισμένη σε ανατολική και δυτική (με το ανατολικό τμήμα της Θεσσαλονίκης-Ιερουσαλήμ να θεωρείται ως πρωτεύουσα του - υποτιθέμενα - ακρατικού έθνους και μελλοντικού κράτους των Τούρκων από τα περισσότερα κράτη-μέλη του Ο.Η.Ε) και η κυβέρνηση των Αθηνών (Τελ Αβίβ) να επιδιώκει την αναγνώριση της ως πρωτεύουσας του κράτους (με μόνα κράτη στον πλανήτη να την αναγνωρίζουν ως τέτοια να είναι οι Η.Π.Α, το Τόγκο, η Μικρονησία, το Ναουρού και το Παλάου, οι Νήσοι Μάρσαλ, η Γουατεμάλα και η Ονδούρα). Η Ελλάδα να μην έχει διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα προς βορρά και, τέλος, στην Πελοπόννησο, η Μάνη να αποτελεί την ελλαδική Λωρίδα της Γάζας-Μάνης και να κατοικείται επίσης από περίπου δύο εκατομμύρια Τούρκους. Γενικότερα η Ελλάδα να είναι το κράτος με τα περισσότερα ψηφίσματα εναντίον της στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Τραγική-απεπλιστική κατάσταση. Προσέχετε τι εύχεστε («να γίνουμε Ισραήλ»). Το Ισραήλ κατασκευάζει μύθους για τον εαυτό του - μέσα στους οποίους ζει - και τους οποίους πουλάνε και καταναλώνουν αρκετοί στην Ελλάδα. Η κατάσταση όμως είναι τραγική-απελπιστική.
Και ο στρατός του έχει μυθοποιηθεί, αλλά επ'αυτού περισσότερα και πιο συγκεκριμένα-αναλυτικά στο μέλλον. Το Ισραήλ δεν είναι σε θέση να αντέξει έναν πόλεμο τριβής (όπως παραδείγματος χάριν άντεξε το Ιράν στον πόλεμο Ιράκ-Ιράν ή πρόσφατα πιο ιδιόμορφα η Συρία, η οποία βέβαια δεν θα επιστρέψει στην πρότερη της κατάσταση προ επταετίας - άρα μάλλον δεν άντεξε, θα δούμε).
Το Ισραήλ μετεξελίσσεται σε όγκο-βαρίδι - ρεαλιστικά αποτελεί «φύρα» - για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το τρίγωνο Αίγυπτος-Τουρκία-Ιράν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα για τις εξελίξεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής (και όχι το Ισραήλ) και το τρίγωνο Ελλάδα, Αίγυπτος, Τουρκία σε ό,τι αφορά την ανατολική Μεσόγειο (και όχι το Ισραήλ). Δίχως αυτές τις χώρες δεν γίνεται τίποτα σε αυτές τις περιοχές.
Ας μην συζητήσουμε δε, πως ακόμα και η Ελλάδα, η τωρινή υπαρκτή με τα σημερινά της χάλια και την κατάντια της Ελλάδα, αν είχε την εξωτερική-διεθνής υποστήριξη που είχε το Ισραήλ τις τελευταίες δεκαετίες (δηλαδή, πυρηνικό μονοπώλιο τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, να αποτελεί τη μόνη χώρα από τη Γαλλία μέχρι το Πακιστάν στην κατεύθυνση δύσης-ανατολής και από τη Νότιο Αφρική μέχρι τη Ρωσσία στην κατεύθυνση νότου-βορρά με πυρηνικά όπλα, στρατιωτική, οικονομική και διπλωματική υποστήριξη, μαλακή ισχύ, μοχλούς άσκησης πίεσης και επιρροής, ανοχή στην ηθελημένη καταστροφή αμερικανικού πλοίου και στον θάνατο αμερικανών στρατιωτών, βομβαρδισμούς και επεμβάσεις σε χώρες που είναι σαν να μη συνέβησαν και γενικότερα ακαταλόγιστο για πολιτικές και στρατιωτικές συγκεκριμένες πράξεις και γενικότερες πρακτικές, προνομιακούς εξοπλισμούς, η λέξη ανθελληνισμός να έφερε το νομικό, ηθικό, πολιτικό φορτίο που φέρει ο όρος αντισημιτισμός κ.ο.κ), αν είχε ανάλογη προνομιακή και μονοπωλιακή στήριξη, η περιφερειακή ελληνική ισχύ και επιρροή θα εκτεινόταν από την Κριμαία μέχρι την Αλεξανδρέττα και τον Νείλο, την Κυρηναϊκή και τη Σικελία, ενώ το κράτος των Αθηνών θα αποτελούσε μικρόπολο εντός της Ε.Ε και κυρίαρχη δύναμη στην ανατολική Μεσόγειο. Το Ισραήλ αντίθετα είναι καθηλωμένο μεταξύ λωρίδας της Γάζας, δυτικής Όχθης και Υψιπέδων του Γκολάν, δίχως διεθνώς αναγνωρισμένα και σαφώς καθορισμένα σύνορα, περιλαμβάνει τμήματα μιας ξένης επικράτειας επί της οποίας ζουν ομάδες που ψηφίζουν επί τη βάσει εθνοτικών και θρησκευτικών κριτηρίων (οι Έποικοι - οι οποίοι ζουν εκτός των επίσημων συνόρων του κράτους - ψηφίζουν, ενώ οι ακρατικοί Άραβες της δυτικής Όχθης όχι), έχει παραχωρήσει περίπου το 13% της κυρίαρχης επικράτειας του - και ένα μεγάλο μέρος κατοικημένης γης - σε εξωτερικό οργανισμό (δηλαδή έχει απολέσει έλεγχο επί της κυρίαρχης επικράτειας του) και πολλά ακόμα. Μιλάμε για μια χώρα, με λίγα λόγια, που της λείπουν βασικά συστατικά στοιχεία που καθιστούν μια πολιτική οντότητα «κράτος» (η συνθηματολογία «να γίνουμε Ισραήλ» είτε δεν έχει αίσθηση και δεν αντιλαμβάνεται για τι πράγμα μιλάει - είναι αφελής, είτε ιδιοτελής). Έχει παραφουσκωθεί το μυθώδες Ισραήλ που στον πολυεπίπεδα καταστροφικό πόλεμο του 2006, χτυπήθηκε ακόμη και πλοίο του (INS Hanit, η μια από τις τρεις κορβέτες του - ούτε καν φρεγάτα δεν διαθέτει) από τα παράλια του Λιβάνου. Κουράζει η ισραηλομυθολογία.
Εάν, ο μη γένοιτο, προέκυπτε πραγματικός εξωτερικός διακρατικός (και όχι εσωτερικός-κοινωνικός) άμεσος κίνδυνος για την ύπαρξη του Ισραήλ ως κράτους (και όχι απλά ανταγωνισμοί που λαμβάνουν μεταφυσικές διαστάσεις, οδηγούν σε εμμονές και επαναφέρουν σύνδρομα από το παρελθόν), θα μπορούσε να επιχειρηθεί μια ανάλογη Συμφωνία P5+1 (Plus) για την εξασφάλιση της επιβίωσης του ως κράτους (για να τελειώνουμε με όλη αυτή την ιστορία. Ο πλανήτης δεν περιστρέφεται γύρω από το Ισραήλ αλλά γύρω από τον άξονα και τους πόλους του). Καμία χώρα ή δύναμη δεν πρόκειται να αμφισβητούσε μια Συμφωνία που θα είχαν συνάψει τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε (Η.Π.Α, Ρωσσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία) και η Γερμανία συν την Ε.Ε (και ίσως την Ινδία ή/και ένα αραβόμουσουλμανικό κράτος). Αλλά αν το ζήτημα ήταν πραγματικά αυτό - που προϋποθέτει όμως τη δέσμευση όλωντων μερών - μια τέτοια συμφωνία θα είχε επιτευχθεί... Και τα σύνορα θα είχαν οριστεί και αναγνωριστεί.
Έξοδος
Φυσικά κάτι ανάλογο ισχύει και για την Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Καμία χώρα ή δύναμη δεν θα αμφισβητούσε μια Συμφωνία που θα είχαν συνάψει Η.Π.Α, Ρωσσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και η Γερμανία (συν την Ε.Ε). Ο μόνος τρόπος-διέξοδος ή λύση, ήταν να την αμφισβητήσουν οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Φως φανάρι.
Είμαστε λοιπόν υπέρ του κοινού ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (και της δέσμευσης του μέσω μιας διαδικασίας ανάληψης υποχρεώσεων), όπως είναι και το σύνολο των κρατών του Συμβουλίου Ασφαλείας (πλην Η.Π.Α, πλέον) και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε, συμπεριλαμβανομένων βασικών «δυτικών» κρατών, τμήματος της αμερικανικής «δεξιάς» (και όχι μόνο της «αριστεράς») αλλά και πρώην μελών της ίδιας της κυβέρνησης Τράμπ (τα οποία αποπέμφθηκαν).
Η μονομερής αποχώρηση από τη Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι το μεγαλύτερο λάθος της εξωτερικής πολιτικής της προεδρίας Τράμπ μέχρι στιγμής.
Σημειώσεις-Επισημάνσεις
[1] Σε ό,τι αφορά το περιφερειακό επίπεδο, αυτό της δυτικής Ασίας, έχουμε τονίσει πως με τον Πόλεμο στο Λίβανο το 2006 ξεκίνησε μια νέα περίοδος. Το Κουρδικό στη Συρία αποτέλεσε μια από τις τελευταίες μεταμορφώσεις της συνέχισης του Πολέμου στο Λίβανο. Όπως είχαμε τονίσει πριν από δύο περίπου χρόνια [Στοιχεία περί Μέσης Ανατολής από το 2005 και ύστερα (to "put things in perspective")]: «Ο πόλεμος στον Λίβανο το 2006 διεξήχθη με την έμμεση βοήθεια της Συρίας. Επίσης ήταν μια σύγκρουση δια αντιπροσώπων (proxy conflict) ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν. ...Οι Ιρανοί ήθελαν να σταματήσει μια τέτοια προσπάθεια εν τη γενέσει της. Την σταμάτησαν στο Λίβανο και ξεφύτρωσε στην Συρία (και από εκεί στο Κουρδιστάν κ.ο.κ). Μετά τους Άραβες σιίτες στο Λίβανο εναντίον των Ισραηλινών, ήρθαν οι Άραβες σουνίτες στη Συρία εναντίον των σιιτών (και έτσι ο πόλεμος απέκτησε ενδο-μουσουλμανική χροιά). Ο πόλεμος στη Συρία, από την σκοπιά του άξονα Τεχεράνη, Δαμασκός, Βηρυτός, αποτελεί συνέχεια του πολέμου στο Λίβανο. Ωστόσο το ζήτημα δεν είναι μονοδιάστατο και δεν σχετίζεται απλά και μόνον με το Ισραήλ, ενώ σχετίζεται απόλυτα με το Ιράν». Στα πλαίσια των μεταβολών στη δυτική Ασία εντάσσεται και η - υποτιθέμενη - μελλοντική προσπάθεια επίλυσης του ισραηλινο-παλαιστινιακού (με την υποτιθέμενη βοήθεια της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας).
[2] Η προσπάθεια περιορισμού της διάχυσης-διάδοσης πυρηνικής ισχύος και τεχνολογίας μεσοπρόθεσμα - πόσο μάλλον όπως εξελίσσονται τα πράγματα - θα αποτύχει [6 Σεπτεμβρίου 2017].
[3] Αντιγράφω από παλαιότερη δημοσίευση με τίτλο «Η απομόνωση του Ισραήλ και η συνεχής απώλεια επιρροής και ισχύος στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών» [III]:
Τον περασμένο μήνα πέρασε μια σειρά ψηφισμάτων (συγκεκριμένα έξι) στη Γενικη Συνέλευση του Ο.Η.Ε, όπου καταδίκαζαν το Ισραήλ για μια σειρά ζητημάτων (καθεστώς Ιερουσαλήμ, υψίπεδα Γκολάν, εποικισμούς κ.λπ). Κάποτε αυτά δεν είχαν ιδιαίτερη σημασία. Όμως οι εποχές -και οι συσχετισμοί- έχουν αλλάξει. Σε μια από τις πιο «ευνοϊκές» περίπτωσεις για το Ισραήλ, ψήφισμα πέρασε με 103 ψήφους κρατών υπέρ, 6 ψήφους κατά (που δεν ήταν 6 αλλά 2: Η.Π.Α, Καναδάς και κάτι Μικρονησίες, νήσοι Παλάου και Μάρσαλ - φυσικά και Ισράηλ), ενώ 56 κράτη απείχαν. Αυτή ήταν σχετικά «ευνοϊκή» περίπτωση και το ψήφισμα απαιτούσε την αποχώρηση από τα υψίπεδα του Γκολάν. Στην πιο δυσάρεστη περίπτωση, ψήφισμα πέρασε με 153 ψήφους κρατών υπέρ, 7 ψήφους κατά (που δεν ήταν 7 αλλά 3: Αυστραλία, Η.Π.Α, Καναδάς και ξανά Μικρονησίες, νησιά Παλάου κ.λπ) και 7 αποχες. Πριν λίγες ημέρες πέρασε ψήφισμα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε... Οι Ηνωμένες Πολιτείες απήχαν. Αποτέλεσμα: 14 ψήφοι υπέρ και μια (1) αποχή. Πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που οι Η.Π.Α δεν άσκησαν βέτο σε ψήφισμα που αφορά το ζήτημα των εποικισμών.
Σε ένα κείμενο που είχαμε παρουσιάσει στις αρχες του 2015 διαβάζαμε: «Ο Νετανιάχου οδηγεί το Ισραήλ σε πρωτοφανή απομόνωση» [*]. Μόνο το Ισραήλ; Τους Αμερικανούς; Αν αυτό δεν είναι διεθνής απομόνωση, τι είναι;... Ότι και να κάνει ή να λέει ο Τράμπ δεν ζούμε στην περίοδο του Ρήγκαν. Το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών του 1975 (Resolution 3379) πέρασε εκείνη την εποχή με ψήφους 72 υπέρ και 35 κατά (32 αποχές). Τα πρόσφατα ψηφίσματα της Γ.Σ του Ο.Η.Ε πέρασαν με ψήφους 103 υπέρ και 6 κατά (56 αποχές) το «ευνοϊκό» και 153 υπέρ και 7 κατά (7 αποχές) το «δυσμενές». Η μεταβολή είναι εμφανής. Φυσικά το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με ψήφους 14 υπέρ και μια αποχή είναι και αυτό ενδεικτικό [Quo vadis America?]
[4] Όλα αυτά φανερώνουν την αδυναμία και την ανικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να επιβάλλουν τη θέληση τους, όχι απλά σε εχθρούς αλλά και σε φίλους (κάτι που το είδαμε έντονα και στην περίπτωση της Asian Infrastructure Investment Bank - AIIB). Η αποδέσμευση των Η.Π.Α από την TPP ήταν μεγάλη νίκη ή είχε ως κερδισμένη την Κίνα. Η αποχώρηση από τη Συμφωνία για το Ιράν βγάζει κερδισμένη τη Ρωσσία [Δες και 6].
[5] Θα πρέπει να τονιστεί πως οι Άπω Ασιάτες - και πιο συγκεκριμένα, κυρίως οι Ιάπωνες και λιγότερο οι Κορεάτες - δεν καταλαβαίνουν τίποτα από ευαισθησίες στο συγκεκριμένο ζήτημα (Ισραήλ) όσο και αν βρίσκονται «κοντά» (βασικά υπό εξάρτηση και ανάγκη βρίσκονται) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν ψηφίζουν θετικά δηλαδή ή προς την κατεύθυνση των Η.Π.Α σε τέτοιας υφής ζητήματα. Εδώ ψήφισε αρνητικά η Νέα Ζηλανδία...
[6] Από την αντιδραστική συμπεριφορά των Η.Π.Α κερδισμένη χώρα, από τις «συμμαχικές», είναι η Γαλλία: «Σε παρακαλώ, μην αποχωρήσεις από τη Συμφωνία για το Κλίμα και την Συμφωνία για το Ιράν... (αλλά φύγε, φύγε)...». Η Γαλλία προσπαθεί να παρουσιαστεί ως η «υπεύθυνη δυτική χώρα» (ήδη άρχισαν να ψαρώνουν αρκετοί δικοί μας). Το προηγούμενο ισχύει τόσο στο επίπεδο της πραγματικότητας όσο και στο επίπεδο της επιτήδευσης, της προώθησης και της προπαγάνδας (εμείς τα έχουμε πει για την ύπουλη αλλά και μεγαλοπιασμένη madame République française).
[7] Δεν μπορούν να δικαιολογούνται τα πάντα με αναφορές στο ολοκαύτωμα (ή στους εχθρούς που σχεδόν σίγουρα υποτίθεται πως είναι έτοιμοι να διαπράξουν νέο ολοκαύτωμα). Το ολοκαύτωμα το διέπραξε η εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία (και όσοι ακόμα, έμμεσα ή άμεσα, συνεργάστηκαν με το συγκεκριμένο καθεστώς), όχι ολόκληρος ο πλανήτης. Επίσης τα παιδιά που γεννιούνται πλέον στη Γερμανία, δεν μπορούν να αποτελούν φορείς ενοχής και καταδίκης για όσα διεπράχθησαν δύο-τρεις γενιές πριν (εκτός αν πιστεύει κανείς στο ολοκαύτωμα ως εκκοσμικευμένη μορφή προπατορικού αμαρτήματος και πτώσης). Τέλος, το ολοκαύτωμα δεν συνέβη στο κράτος του Ισραήλ αλλά κυρίως στους ακρατικούς - δίχως κρατική εστία - εβραϊκούς πληθυσμούς της Ευρώπης (όχι μονάχα σε αυτούς αλλά κυρίως σε αυτούς). Το ολοκαύτωμα προϋποθέτει την ανυπαρξία ή κατάρρευση κρατικής δομής (π.χ ανέστιοι ακρατικοί εβραϊκοί πληθυσμοί, ανυπαρξία-κατάλυση πολωνικής κρατικής οντότητας, κατεχόμενα εδάφη κρατών και διοικήσεις-μαριονέτες υπό εξωτερική εξάρτηση-εντολή κ.λπ). Σε πρόσφατο, ασφαλώς αναντίστοιχο και ασφαλώς σε μικροκλίμακα παράδειγμα, οι κτηνωδίες στη Συρία από τα μέλη ισλαμιστικών φονταμενταλιστικών γκρουπών-σεκτών αλλά κυρίως του Ισλαμικού Κράτους συνέβησαν ακριβώς εκεί που καταλύθηκε, δεν υπήρχε κρατικός έλεγχος από τη κεντρική διοίκηση. Τα ίδια ισχύουν και για ένα «άγνωστο ολοκαύτωμα»: Την σταδιακή αποσύνθεση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και την δημιουργία του κεμαλικού κράτους συνοδεύει ένα διαρκές ολοκαύτωμα των Milliyet - Μιλιέτ: θρησκευτικό «έθνος» κοινότητα. Τα «θρησκευτικά έθνη» ή οι εθνοπολιτικές-θρησκευτικές κοινότητες των Ρουμ (Rūm millet, millet-i Rûm "Roman nation") Ορθόδόξων, των Αρμενίων και των Ιουδαίων, όλες κατασφάχτηκαν (ενώ έχουμε αδικίες, διώξεις, δολοφονίες και ασύμμετρους πολέμους, όχι όμως σφαγές σε μαζική κλίμακα, και στο εσωτερικό πρώην Milliyet: Τούρκοι-Κούρδοι). Οι Σύριοι - όχι μόνο οι Χριστιανοι αλλά και οι Σιίτες - επίσης κατασφάχτηκαν και συνεχίζουν να σφάζονται ακόμη και σήμερα στον Λεβάντε. Αυτά που έγιναν παλαιότερα στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στον Λίβανο και γίνονται στις μέρες μας στην Συρία έχουν κοινό ιστορικό πλαίσιο αναφοράς. Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα: Το διαρκές όλοκαύτωμα των Milliyet της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τραγωδία, διαρκείας.
[-] EU trade with Iran, 2017: $25 billion. US trade with Iran, 2017: $0,2 billion ($201 million).
[-] Το πρώτο κείμενο: Quo vadis America?. Το δεύτερο: 6 Σεπτεμβρίου 2017. Το τρίτο: Στοιχεία περί Μέσης Ανατολής από το 2005 και ύστερα (to "put things in perspective"). Και ένα ακόμα για το κράτος του Ισραήλ: Σχολιασμός (30 Αυγ 2017). Δες και ολοκλήρωση της Αμερικανικής Ηγεμονικής Περιόδου.
Bonus περί ιδεολογίας δίχως κράτη
και σύντομη αναφορά στον χριστιανικό σιωνισμό
και σύντομη αναφορά στον χριστιανικό σιωνισμό
Στο συγκεκριμένο σημείωμα θέτουμε τα πράγματα στο επίπεδο του κράτους, όχι της ιδεολογίας. Για αναφορές και προσεγγίσεις σε ηθικοθρησκευτικό και ιδεολογικό επίπεδο και σε ό,τι αφορά το εσωτερικό των Η.Π.Α μπορεί να επανέλθουμε (εδώ θα κάνουμε μια πρώτη εισαγωγική αναφορά). Παραδείγματος χάριν, για τη τριχοτόμηση των ρεπουμπλικανικών γερακιών σε «νεοσυντηρητικούς», επιθετικούς εθνικιστές και χριστιανική «δεξιά». Τη διαίρεση ανάμεσα στους προηγούμενους από τη μια μεριά και στους λεγόμενους «ρεαλιστές» από την άλλη, οι οποίοι βρίσκονται πιο κοντά και είναι περισσότερο κεντρισμένοι στο State Department και την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών - CIA (η διαίρεση αυτή όπως προαναφέραμε σχετίζεται και με τον πόλεμο που δέχεται ο Τράμπ, έχει τις ρίζες της στη κυβέρνηση Μπους και απαιτεί ειδικό σημείωμα: κοσμικοί άγιοι άνθρωποι οι λεγόμενοι «ρεαλιστές» που παρ όλες τις επιθέσεις που δέχτηκαν, άντεξαν, και βρίσκονται κοντά σε συγκεκριμένες υπηρεσίες και τομείς του αμερικανικού κράτους). Για το χριστιανικό σιωνισμό, τους Ευαγγελικούς κ.λπ (οι «νεοσυντηρητικοί», ή ένα μεγάλο τμήμα τους, είναι σαν παντρεμένο ζευγάρι με χριστιανούς, δηλαδή προτεστάντες, σιωνιστές). Θα πρέπει να τονίσουμε πως ορισμένα στοιχεία αποτελούν εσωτερικά χαρακτηριστικά των ίδιων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της μυθικής και ιστορικής θεμελίωσης και εξέλιξης τους, της εσωτερικής σύστασης και της ταυτότητας τους. Και όχι «ισραηλινό λόμπι». Είναι ενδογενείς διεργασίες και όχι εξωγενείς επιρροές.
Περί το 2000, άρχισαν σταδιακά να υπάρχουν μεταβολές στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Το συγκεκριμένο κόμμα αρχισε να αγκαλιάζει τα δόγματα των νεοσυντηρητικών ιδεολόγων που υποστήριζαν την αμερικανική μονομερή προσέγγιση και ευνοούσαν τις στρατιωτικές λύσεις έναντι της διπλωματίας. Η πιο επιθετική προσέγγιση τέθηκε σε εφαρμογή μετά από την 11η Σεπτεμβρίου και συνδέθηκε με τον πόλεμο των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας (στις παραπομπές, μεταξύ άλλων, έχουμε ένα κείμενο για το χριστιανικό σιωνισμό που γράφτηκε το 2003, χρονιά του δεύτερου πολέμου στο Ιράκ)
Είναι αδιανόητο το America First να σημαίνει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες παύουν να λειτουργούν ως δρώντας του κρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος με βάση τη raison d' etat και αρχίζουν να λειτουργούν ως κράτος-φορέας του χριστιανικού σιωνισμού (ο αμερικανικός χριστιανικός, δηλαδή προτεσταντικός το επαναλαμβάνουμε, σιωνισμός στις μέρες μας είναι περισσότερο ισχυρός από τον αντίστοιχο εβραϊκό. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως μιλάμε για αμερικανικά και όχι για εβραϊκά πράγματα). Αν είναι δυνατόν οι Η.Π.Α και η αμερικάνικη «δεξιά» να συρρικνωθούν και να μικρύνουν τόσο πολύ. Επισημαίνουμε τον κίνδυνο ο χριστιανικός σιωνισμός να ηγεμονεύσει επί της αμερικανικής «δεξιάς» και κατόπιν, μέσω των παραρτημάτων του αμερικανισμού ανά την Ευρώπη, στο σύνολο ή σε μεγάλο μέρος της ευρωατλαντικής «δεξιάς» (κάτι σχετικά δύσκολο βέβαια, καθώς ο χριστιανικός σιωνισμός είναι πρακτικά αγγλοσαξονικός και προτεσταντικός - υπήρξε παλαιότερα και το ρεύμα ή η θεωρία του British Israelism για όσες και όσους ενδιαφέρονται να ψάξουν - και ουδεμία σχέση έχει π.χ με τον Ρωμαιοκαθολικισμό). Ο χριστιανικός σιωνισμός έχει μακρά ιστορία στις Η.Π.Α αλλά ποτέ δεν είχε - τόσο μεγάλη και κυρίαρχη - θέση και επιρροή στον Λευκό Οίκο. Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο εμφανώς και σε τέτοια έκταση (δες παραπομπές-πηγές).
Ο χριστιανικός σιωνισμός, εάν άλωνε κράτη της Ε.Ε μέσω νεο-εθνικιστικών κινημάτων με ανάλογα περιεχόμενα (αυτό δε σημάνει πως όλα τα νεο-εθνικιστικά κινήματα-κόμματα έχουν τέτοια περιεχόμενα και προσανατολισμούς), θα μπορούσε να λειτουργήσει ως η τελευταία προσπάθεια-απόπειρα να παραμείνει η «Δύση» υπό αμερικανική ηγεσία και τα ευρωπαϊκά κράτη υποταγμένα σε αυτήν (ενώ παράλληλα το Ισλάμ θα υποκαθιστούσε τον Κομμουνισμό ως εχθρό). Φυσικά το προηγούμενο είναι δύσκολο καθώς δεν σταθμίζει, τον Ρωμαιοκαθολικισμό, τη Γαλλία, τη Ρωσσία, τη φύση και καταγωγή του χριστιανικού σιωνισμού η οποία είναι αγγλοσαξονική και προτεσταντική, τον Πάπα και τον Πατριάρχη (αλλά ποιόν Πατριάρχη;), τα συμφέροντα των χωρών της Ε.Ε (που πλέον δεν μπορούν να είναι τόσο στενά αμερικανοκεντρισμένα όπως κατά τη διάρκεια της ψυχροπολεμικής «κομμουνιστικής - δηλαδή ρωσικής - απειλής») και την συνεχή απομάκρυνση Η.Π.Α - Ε.Ε από το 2003 και ύστερα (εμείς έχουμε μιλήσει εδώ και χρόνια όχι απλά για διάσπαση αλλά για «πολύδιάσπαση της Δύσης» έτσι όπως οδεύουν τα πράγματα) καθώς τέλος, και την εξαιρετικά έντονη μονομέρεια και τις αντιδράσεις στο εσωτερικό των ίδιων των Ηνωμένων Πολιτειών (ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι απλά η ηγεμόνευση του χριστιανικού σιωνισμού επί της αμερικανικής «δεξιάς» αλλά επί του αμερικανικού χριστιανισμού γενικότερα. Μιλάμε για θρησκευτικό-πολιτικό 'hijacking').
Όταν μιλάς με ιδεολογίες (ιδιαίτερα στο επίπεδο της εξωτερικής-διεθνούς-παγκόσμιας πολιτικής) δίχως κράτη, πάντα κινδυνεύεις να παραπλανήσεις ή να παραπλανηθείς: Όπως επισημάναμε νωρίτερα, σε ό,τι αφορά την απόφαση για αποχώρηση από τη Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ούτε «Δύση έναντι των Υπολοίπων» είχαμε, ούτε «Η.Π.Α έναντι των Υπολοίπων», ούτε σύνολη «αμερικανική δεξιά έναντι της αντίστοιχης αριστεράς», ούτε καν το σύνολο της κυβέρνησης Τράμπ (πριν τις απομακρύνσεις του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας και του Υπουργός Εξωτερικών). Έτσι δεν υπάρχει λοιπόν, σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα, και «Δύση εναντίον Ισλάμ» (καθώς έχουμε την τριάδα Η.Π.Α, Ισραήλ, Σαουδική Αραβία). Οι όροι «αντι-ισλαμικός» ή «ισλαμοφοβικός» στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι παραπλανητικοί. Πίσω από τον όρο Ισλάμ κρύβεται το Ιράν, εξ ου και η τριπλέτα που προαναφέραμε. Ο όρος που θα έπρεπε να λέγεται είναι «αντι-ιρανισμός» ή «αντι-σιιτισμός». Τα προηγούμενα ισχύουν κυρίως για την Αμερική και τα αμερικανικά παραρτήματα στην Ευρώπη (και την πιθανή άνοδο κεκαλυμμένα νεοσιωνιστικών κομμάτων με προβιά νεοεθνικιστική όπως γράψαμε). Η Ευρώπη είναι διαφορετική και πιο σύνθετη περίπτωση για αρκετούς λόγους: το Ισραήλ έχει χάσει την προνομιακή και άνευ όρων στήριξη βασικών κρατών της Ε.Ε, λόγοι γεωγραφίας (περιφερειακής γειτνίασης στον άξονα Μεσόγειος-Εύξεινος), ιστορίας (παρελθοντικές σχέσεις) και θρησκευτικής σύνθεσης, ενδογενούς αδυναμίας και απίσχνασης, και εξωτερικής εξάρτησης.
Πάντα είμαστε δύσπιστοι λοιπόν με το λόγο που εξαφανίζει τα κράτη και μιλά αποκλειστικά και μόνο με όρους ιδεολογίας (όπως συνέβαινε, σε μεγάλο βαθμό, και κατά τη διάρκεια της ψυχροπολεμικής περιόδου). Οι κύριοι φορείς των ιδεολογιών είναι τα κράτη - και όχι, ή σε μικρότερο βαθμό, οι τάξεις ή οι κοινωνίες των πολιτών. Μια ιδεολογία, μια κοσμοθέαση ή ένα σχέδιο κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και ιδεολογικής ή ηθικοθρησκευτικής οργάνωσης, όταν παύει να στηρίζεται από ένα ισχυρό κράτος, αποδυναμώνεται και χάνει επιρροή (τάξεις, κινήματα, μη κυβερνητικές και υπερεθνικές οργανώσεις, ομάδες πίεσης κ.λπ χρειάζονται είτε τη στήριξη, είτε την κατάληψη της εξουσίας ή/και την «άλωση» κρατών). Ο κομμουνισμός έφθινε επειδή έχασε το βασικό του φορέα (την σοβιετική Ρωσσία-Ε.Σ.Σ.Δ), ο χριστιανικός σιωνισμός ανεβαίνει επειδή καταφέρνει να επηρεάζει τις Η.Π.Α και ο «ευρωπαϊσμός» ως ιδεολογία κρατιέται και προωθείται, για λόγους ανάγκης, επειδή τον στηρίζουν η Γερμανία και η Γαλλία (οι οποίες συμφύρουν-αναμειγνύουν το εθνικό τους συμφέρον με το «ευρωπαϊκό»). Τα ίδια ισχύουν και για ηθικοθρησκευτικά ρεύματα ή «σχολές» (π.χ ισλαμικές ομολογίες, φικχ) όπως οι σουνίτικές χαναφισμός, χανμπαλισμός (ο ουαχαμπισμός προέρχεται από τη Hanbali school of Law), Shafi‘i και Mālikī (πολυπληθής η τελευταία δίχως όμως ισχυρό κράτος-φορέα), ο σιιτισμός (με τις υποκατηγορίες του), ο ινδουισμός, ο νέο-κομφουκιανισμός (στο ανακάτεμα του με «σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά») κ.λπ.
Ο χριστιανικός σιωνισμός έχει τις ρίζες του στην premillennial dispensationalist theology (1800+ π.χ John Nelson Darby), αν και μπορεί να βρει κανείς και παλαιότερες συσχετίσεις. Φυσικά, η βάση ή το θεμέλιο, βρίσκεται στην 'Restoration of the Jews'την οποία εξέφρασε ο Προτεσταντισμός και κυρίως ο αγγλικός πουριτανισμός.
Αρχικά, η οθωμανική «εξωτερική» πολιτική (η οποία πολύ έχει υποβαθμιστεί, υποτιμηθεί ή απλά δεν έχει μελετηθεί) συνέβαλε την προτεσταντική άνοδο χτυπώντας τον Ρωμαιοκαθολικισμό και τους Αψβούργους και προστατεύοντας τους προτεστάντες και τους Ουγενότους κυρίως της Ουγγαρίας (μέχρι και όρος Turco-Calvinism αναπτύχθηκε - δες και Ολλανδία). Έπειτα, εφόσον σταδιακά κατοχυρωνόταν η προτεσταντική σφαίρα και τα κράτη, τα πράγματα άλλαξαν. Τρεις είναι οι παράγοντες που συνέβαλλαν στην ιδέα της αποκατάστασης των Εβραίων στην αγγλική προτεσταντική σκέψη: Η «Τουρκο-Καθολική» πλέον απειλή για τη Προτεσταντική Χριστιανοσύνη ή Σφαίρα (Από εκεί που χτυπιόταν ο Πάπας και οι Αψβούργοι από Προτεστάντες, Φράγκους και Οθωμανούς, γύρισε ανάποδα το πράγμα τώρα: ο Turco-Calvinism ως ενότητα έναντι του Ρωμαιοκαθολικισμού μετασχηματίστηκε σε Turco-Catholic [*] εχθρότητα-απειλή έναντι του προτεσταντικού χώρου), ο ηθικολογικός χιλιασμός-μιλλεναριανισμός των πουριτανών, και η ηθική ευθύνη της Αγγλίας απέναντι στους Εβραίους (Αργότερα, η άνοδος του χριστιανικού σιωνισμού θα είναι παράλληλη με την αποδυνάμωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Δες και Ottoman Land Code of 1858).
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου (χονδρικά 1660-1700), ο φόβος της Καθολικής και της Τουρκικής στρατιωτικής δύναμης οδήγησε τους θεολόγους να πιστεύουν ότι η κατάκτηση της Παλαιστίνης από τους Εβραίους θα έπρεπε απαραίτητα να προηγηθεί της νίκης επί του Ισλάμ και του Καθολικισμού [*] (αυτό το ψιλοκατάφεραν οι Αγγλοσάξονες - και μερικώς οι Γάλλοι που αυτονομήθηκαν οριστικά από τον Πάπα με εργαλείο-μέσο τον κοσμικισμό και τον εθνικισμό ως μαζικό λαϊκό ή «δημοκρατικό» κίνημα -, υπό την προβιά της «νεωτερικότητας». Ξέρετε, αυτά που ακούμε περί εκκοσμίκευσης, «δυτικοποίησης», φιλελεύθερης δημοκρατίας και τα λοιπά γνωστά). Το ότι τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει τόσο πολύ από παλαιότερα φαίνεται από την αντίδραση των τωρινών απόγόνων των αγγλοσαξόνων εθνόπροτεσταντών πουριτανών μόλις ο Πάπας (ο τωρινός) κάνει μια κίνηση θετική ή μη αρνητική προς μουσουλμάνους: Το 'Turco-Catholic'ως απειλή της Προτεσταντικής Σφαίρας επιστρέφει ως Islamo-Catholic και απειλή έναντι της Μετά-Χριστιανικής White Anglo-Saxon Protestant - ή European German-Nordic Protestant - «Δύσης».
Για δύο πράγματα είμαστε σίγουροι. Πρώτον, πως ο Ρωμαιοκαθολικισμός, ό,τι κι αν λέμε, ενσωματώνει μια σοφία λόγω ιστορικής εμπειρίας, καθώς είναι ο μόνος που έχει πολεμήσει έναντι όλων (κυριολεκτικά όλων, των πάντων. Δεν έχει αφήσει τίποτα με το οποίο να μην έχει συγκρουστεί) και δεύτερον, πως οι Ινδοί και οι Κινέζοι θα σκέφτονται που μπλέξαμε με δαύτους (τους μεσσιανικούς εσχατολόγους χιλιαστές μονοθεϊστές, εκκοσμικευμένους και μη. Βέβαια η μεγάλη προσπάθεια του Ισραήλ είναι να «σύρει» την Ινδία στο «μακελειό». Η Ινδία και το Ιράν είναι από τα λίγα μέρη που δεν καταλαβαίνουν ιστορικά από «αντισημιτισμό» - ούτε η Τουρκία καταλάβαινε). Πάντως αυτή η ΙουδαιοΠροτεστανική ΧριστιανοΣιωνιστική White Anglo-Saxon Protestant λαίλαπα δείχνει σημάδια πως ετοιμάζεται να οδηγήσει τον πλανήτη στο Χάος.
Τα προηγούμενα ασφαλώς, ως ηθικές, μεταφυσικές ή/και μεσσιανικές στάσεις, μπορούν είτε να τροφοδοτήσουν και να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη, είτε να επενδυθούν (αναλόγως πως βλέπει κανείς τα πράγματα) σε αποφάσεις και στενά «υλικά», γεωπολιτικά οικονομικά ή άλλα, συμφέροντα και επιδιώξεις. Μακάρι να ισχύει το τελευταίο, αν και δεν είμαστε απολύτως σίγουροι...
Παραπομπές και πηγές
[*] The Idea of the Restoration of the Jews in English Protestant Thought, 1661-1701 - N. I. Matar (The Harvard Theological Review)Ενδεικτικά άρθρα: 1) Christian Zionism and Netanyahu's speech, 2) Netanyahu thanks Christian Zionists in Netherlands for support, 3) Trump, Pence, Jerusalem: the Christian Zionism connection και 4) Mike Pence's Zionist Sermon at Knesset Casts Him as Hero of Israel, Horseman of Trumpacolypse.
Ενδεικτικά βιβλία (από τα πρόσφατα): 1. Allies for Armageddon. The Rise of Christian Zionism by Victoria Clark (Yale University Press), 2. The New Christian Zionism: Fresh Perspectives on Israel and the Land by Gerald R. McDermott (InterVarsity Press Academic), 3. A Match Made in Heaven: American Jews, Christian Zionists, and One Man's Exploration of the Weird and Wonderful Judeo-Evangelical Alliance by Zev Chafets (Harper Perennial), 4. Christian Zionism: Road-map to Armageddon? by Stephen Sizer (InterVarsity Press Academic) 5. Evangelicals and Israel: The Story of American Christian Zionism by Stephen Spector (Oxford University Press). Το θέμα μας, όπως και των βιβλίων, δεν είναι ο σιωνισμός και η ιστορία του γενικά, αλλά ο χριστιανικός-προτεσταντικός αμερικανικός σιωνισμός ειδικά.
Το κείμενο του 2003 στο οποίο αναφερθήκαμε: An Historical Account of Christian Zionism: Donald Wagnerκαι δύο από τους σημαντικότερους οργανισμούς - ομάδες πίεσης Christians United for Israelκαι International Christian Embassy.
Το επιχείρημα των Αμερικανών χριστιανών σιωνιστών προς την επιφυλακτικότητα Αμερικανών Εβραίων (επισημάναμε πως αναφερόμαστε σε πράγματα και καταστάσεις που κινούνται από Αμερικανούς και όχι από εκκοσμικευμένους ριζοσπαστικοποιημένους Εβραίους), είναι πως αυτά τα πράγματα - γκέτο, διώξεις, αντισημιτισμός, ολοκαύτωμα - τα έκαναν οι «Ευρωπαίοι» στην Ευρώπη. Εδώ, η Αμερική και οι «Αμερικανοί» επιχειρηματολογούν, είναι διαφορετικό πράγμα. Έχει βάση το επιχείρημα τους. Πάντως θα προτείναμε οι νεο-πουριτανοί φονταμενταλιστές προτεσταντο-σιωνιστές αγγλοσάξονες - αμερικανοί στην προκειμένη περίπτωση - να έρθουν να κάνουν κάνα μπάνιο στη Μεσόγειο (σε μια περιοχή που ούτε τους άνηκε ούτε πρόκειται ποτέ να τους ανήκει) μπας και μαλακώσει η ψυχή τους.
Εμάς αυτά τα πράγματα μας αρέσουν
και όχι ο φονταμενταλιστικός αμερικάνικος προτεσταντικός σιωνισμός
και όχι ο φονταμενταλιστικός αμερικάνικος προτεσταντικός σιωνισμός
Bonus Έξοδος
Μελλοντικά, θα εξετάσουμε την περίπτωση ποιο θα μπορούσε να είναι το περιεχόμενο και η κατεύθυνση ενός - προφανώς ουτοπικού και ανέφικτου - οράματος «συμμαχίας Ελληνισμού και Ιουδαϊσμού» (όχι ασφαλώς τα πράγματα που προβάλλονται στις μέρες μας), το οποίο θα σχετιζόταν με τις σχέσεις περιφερειακών και εξώ-περιφερειακών δυνάμεων, την ανασύσταση ή επανεύρεση παλαιότατων δικτύων και τη λειτουργική επανασύνδεση ιστορικών περιοχών. Ίσως να μην γίνεται εύκολα αντιληπτό, αλλά εμείς μπορεί να παίρνουμε πιο σοβαρά και να σκεφτόμαστε περισσότερο μακροπρόσθεσμα το μέλλον των σχέσεων με το 'Ισραήλ'απ'ό,τι διάφοροι «αγωγολόγοι», όψιμοι «ελλαδό-χριστιανόσιωνιστές» και διάφοροι άλλοι που τους απασχολεί η παράταση ζωής για λίγο ακόμα της δολαριοκρατίας και οι δείκτες του Dow Jones ή που ενδιαφέρονται να ζεσταίνουν τα ποδαράκια τους (αν όχι τίποτα άλλο) οι κάτοικοι πέριξ του Ρήνου, απολαμβάνοντας ανέμελα τις χαρές της ζωής, ενώ εδώ θα σκοτωνόμαστε και θα μετατρέπουμε τη Μεσόγειο σε σκουπιδότοπο σωμάτων και ψυχών (φτώχειας και υπανάπτυξης, αναρχίας και χάους, συνεχών κοινωνικών σφαγών και υπο-εθνικών ή διακρατικών πολέμων).
Όπως είχαμε επισημάνει παλαιότερα:
Η επιβίωση μιας πολιτικής ή/και πολιτισμικής οντότητας ή ενός κράτους, σε βάθος χρόνου, εξαρτάται από τις ιστορικές σχέσεις που θα αναπτύξει και από τις λειτουργίες που θα επιτελέσει στη γεωγραφική και ιστορική περιφέρειά του, όχι από τα όπλα ή την καταστροφή κρατικών οντοτήτων και κοινωνικών σχηματισμών, την καλλιέργεια χάους και αναρχίας και την εξυπηρέτηση σχεδιασμών - εν είδει παραρτήματος - εξωπεριφερειακών δυνάμεων.
.~`~.