Σε παλαιότερο σημείωμα, στο οποίο τονίζαμε πως το 1945 είχαμε το τέλος του ευρωκεντρικού συστήματος και τη μετάβαση σε ένα εξωευρωπαϊκό σύστημα, γράφαμε: «Η σύνθεση των μόνίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε μέχρι σήμερα είναι Η.Π.Α, Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία και Κίνα. Οι πέντε αυτές χώρες αποτελούν τις επίσημες πυρηνικές δυνάμεις» [1]. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έγιναν πυρηνική δύναμη το 1945, η Σοβιετική Ένωση-Ρωσσία το 1949, το Ηνωμένο Βασίλειο το 1952, η Γαλλία το 1960 και η Κίνα το 1964 (αυτές είναι τουλάχιστον οι επίσημες χρονολογίες). Οι πέντε αυτές χώρες αποτελούν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών λοιπόν. «Όμως με την πάροδο του χρόνου», συνεχίζαμε «έχουμε de facto διεύρυνση σε οκτώ-εννέα πυρηνικές δυνάμεις, η οποία δεν αντικατοπτρίζεται πουθενά» [1]. Κάπου στα μέσα της δεκαετίες του 1960 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 το Ισραήλ απέκτησε πυρηνική τεχνογνωσία και τεχνολογία και τέλος πυρηνικό οπλοστάσιο. Η Ινδία έγινε πυρηνική δύναμη το 1974 [2], ενώ το Πακιστάν το 1998. Η Β. Κορέα το 2005 ή το 2008.
Αυτή η de facto διεύρυνση (από τις πέντε πυρηνικές δυνάμεις που αποτελούν μόνιμα μέλη του Σ.Α του Ο.Η.Ε σε εννέα πυρηνικές δυνάμεις), η οποία δεν αντικατοπτρίζεται πουθενά, φανερώνει ένα χάσμα ή μια διαφορά μεταξύ διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος. Το ζήτημα που πραγματικά υποβόσκει με αφορμή τις εξελίξεις στην Κορεατική Χερσόνησο (Β. Κορέα) και τη Μέση Ανατολή (Ιράν) σε ό,τι αφορά την πυρηνική ισχύ συνδέεται με το ζήτημα που τίθεται από τη Βραζιλία, τη Γερμανία, την Ινδία κ.λπ σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε (και τη διεύρυνση των μόνιμων μελών του).
Το ουσιαστικό ζήτημα που υποβόσκει είναι η διαφορά και η ανισορροπία που υπάρχει μεταξύ της διεθνούς τάξης νομιμότητας και της πραγματικής τάξης ισχύος.
Έχουμε επαναλάβει δεκάδες φορές πως «Σχεδόν όλα τα πλεονεκτήματα που διαθέτει μια χώρα όπως η Γαλλία, προέρχονται από το παρελθόν και όχι από το παρόν... Για ποιόν λόγο π.χ στις μέρες μας η Γαλλία κατέχει μόνιμη θέση...; Δεν υπάρχει επιχείρημα στο παρόν» [3], ενώ έχουμε επισημάνει πως «Η Βραζιλία είναι... η πέμπτη μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως τόσο εδαφικά όσο και πληθυσμιακά. Η όγδοη (nominal) ή η έβδομη (PPP) μεγαλύτερη οικονομία και διεκδικεί μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε (όπως και η Γερμανία)» [4]. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί πως οι δύο βασικές ηττημένες δυνάμεις του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου «...η Γερμανία και η Ιαπωνία δεν έχουν δικά τους πυρηνικά όπλα και αντ'αυτού βασίζονται στην αμερικανική πυρηνική αποτρεπτική δύναμη για την προστασία τους... Η Ιαπωνία δείχνει σημάδια ανεξάρτητης συμπεριφοράς. Η αμερικάνικη δέσμευση για υπεράσπιση της Ευρώπης και της Βορειοανατολικής Ασίας δείχνει σημάδια εξασθένισης» [5].
Η Ιαπωνία και η Γερμανία, δηλαδή η δεύτερη και η τρίτη (nominal, ή η τέταρτη και πέμπτη με όρους PPP) οικονομία στον πλανήτη, κατά τη δεκαετία του 1990 άρχισαν να διεκδικούν μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε [6]. Η Βραζιλία και η Ινδία, δηλαδή η πέμπτη μεγαλύτερη εδαφικά χώρα και η δεύτερη μεγαλύτερη πληθυσμιακά που αποτελούν την έβδομη και τρίτη μεγαλύτερη οικονομία (PPP) αντίστοιχα, ως οι ισχυρότερες χώρες των περιφερειών τους, επίσης άρχισαν να αξιώνουν μόνιμη θέση. Οι τέσσερις αυτές χώρες δημιούργησαν-αποτέλεσαν την ομάδα-γκρούπ συμφερόντων που ονομάστηκε G4.
Με πρωτοβουλία της Ιταλίας δημιουργήθηκε η ομάδα Uniting for Consensus (UfC). Η ομάδα αυτή διαμορφώθηκε ως αντίπολίτευση στην ομάδα G4 και αντιτίθεται στη διεύρυνση των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Ιδρυτικές χώρες ήταν η Ιταλία, η Αίγυπτος, το Μεξικό και το Πακιστάν, ενώ σύντομα προστέθηκαν η Ισπανία, η Τουρκία, η Αργεντινή, ο Κανάδάς και η Νοτιος Κορέα. Στη συνέχεια προσχώρησαν και άλλες χώρες. Σε περιφερειακή κλίμακα, η ομάδα αυτή, στοχεύει τη Γερμανία (Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία), τη Βραζιλία (Αργεντινή, Κολομβία, Μεξικό), την Ινδία (Πακιστάν, Τουρκία) και την Ιαπωνία (Ν. Κορέα). Δηλαδή τις αξιώσεις των κρατών-μελών της ομάδας G4.
Το Ηνωμένο Βασιλείο -υποτίθεται πως- υποστηρίζει δημόσια τη διεύρυνση των μόνιμων θέσεων για την ομάδα G4 και για δύο αφρικανικές χώρες, δίχως όμως δικαίωμα βέτο. Η Γαλλία επίσης φαίνεται θετική (πόσο μάλλον εφόσον μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε η τελευταία έχασε τη μια από τις δύο μόνιμες θέσεις της). Ο Αραβικός Σύνδεσμος έχει προτείνει να αποκτήσει μόνιμη θέση. Η ομάδα των τεσσάρων (G4) έχει προτείνει να υπάρξουν δύο θέσεις από την Αφρική, όμως η Αφρικανική Ένωση δεν μπορεί να καταλήξει ποιές θα είναι αυτές οι δύο, με κύριες υποψήφιες να είναι η Αίγυπτος, η Νιγηρία και η Ν. Αφρική. Και τα πέντε μόνιμα μέλη είναι θετικά στην υποψηφιότητα της Ινδίας (η οποία είναι από απαράδεκτο ως γελοίο να μην έχει λόγο και να έχει η... -σωστά μαντέψατε- Γαλλία, την οποία προσπαθούν να ξαναφουσκώσουν). Όμως η Κίνα δηλώνει πως είναι έτοιμη να υποστηρίξει την υποψηφίότητα της Ινδίας μονάχά εάν η τελευταία αποσυνδεθεί από αυτήν της Ιαπωνίας (Αμερικάνικά κόλπα αυτές οι συνδέσεις-συσχετίσεις. Οι Αμερικανοί πιθανότατα θέλουν τους Ινδούς για να παίξουν στο πεδίο -και το παιχνίδι- των «δημοκρατιών». Η Ινδια είναι η μεγαλύτερη «δημοκρατία» στον πλανήτη). Η Ιαπωνία έχει τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου, όμως η Κίνα και η Ν. Κορεά είναι οριζοντίως, καθέτως, πλαγίως και διαγωνίως αντίθετες με την υποψηφιότητα της Ιαπωνίας. This is Big Politics.
Η Νότιος Κορέα αποτελεί χαμένη υπόθεση για τις Η.Π.Α. Βέβαια, υπό μια έννοια και υπό τις παρούσες συνθήκες, ο Kim Jong-un της Β. Κορέας με τα κόλπα του, κάνει καλύτερη δουλειά στο να σπρώχνει την Ν. Κορέα προς τις Η.Π.Α (και την Ιαπωνία) απ'ό,τι ο ίδιος ο Trump ή παλαιότερα ο Obama. Η Τουρκία (η οποία διατηρεί καλές σχέσεις με την Ιαπωνία) δεν θέλει ή/και δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί η Γερμανιά, η μεγάλη χαμένη του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου, να απολαύσει προνόμια -π.χ σε επίπεδο πυρηνικής τεχνολογίας- που δεν θα απολαμβάνει η ίδια (Η Τουρκία βλέπει με διαφορετικά μάτια τον κόσμο απ'ό,τι η Ελλάδα. Ευτυχώς γι'αυτήν. Θα επανέλθουμε στις αξιώσεις της Τουρκίας σε αυτό το πλαίσιο). Μπορεί να μην είναι δυνατόν να αξιώσει -όπως επίσης η Ιταλία και η Ισπανία- σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας κάτι προς όφελος της θετικά, παρά μονάχα αρνητικά (μέσω περιορισμού της Γερμανίας), θα διεκδικήσει όμως θετικά-ενεργητικά πράγματα σε επίπεδο πυρηνικής τεχνολογίας και τεχνογνωσιας.
Και με αυτές τις δύο παρατηρησεις, για τη Νότιο Κορέα και την Τουρκία, περνάμε στο δεύτερο ζήτημα. Δεν υπάρχει περίπτωση το Ισραήλ να παραμείνει η μόνη χώρα από τη Γαλλία μέχρι το Πακιστάν στην κατεύθυνση δύσης-ανατολής και από τη Ν. Αφρική μέχρι τη Ρωσσία στην κατεύθυνση νότου-βορρά, με πυρηνικά όπλα. Είναι ονειροφαντασία να πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο στις μέρες μας.
Η κατασταση αυτή αποτελεί ανωμαλία πρώτου μεγέθους και πηγή απίστευτης ανισορροπίας και αστάθειας, που διαμορφώθηκε υπό συγκεκριμένες ιδιαίτερες συνθήκες και δεν πρόκειται να συνεχιστεί. Ο αείμνηστος Kenneth Waltz, λίγα χρόνια πριν πεθάνει, σε ένα άρθρο του που είχε προκαλέσει σάλο, υπό την ονομασία Why Iran Should Get the Bomb, έγραφε [7]:
Η Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων (Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, NPT), δεν έχει υπογραφεί από τις εξής χώρες: Ινδία [8], Πακιστάν, Ισραήλ και Νότιο Σουδάν. Η Βόρείος Κορέα είναι η πέμπτη χώρα, η οποία όμως είχε υπογράψει-συμμετάσχει αλλά αποχώρησε το 2003. Το 2003 ξεκινά ο -δεύτερος- πόλεμος στο Ιράκ, το οποίο αρχικά είχε κατηγορηθεί για κατοχή πυρηνικών όπλων [9] και έπειτα για όπλα μαζικής καταστροφής. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2002, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α George W. Bush στον ετήσιο λόγο του (the State of the Union) εισήγαγε για πρώτη φορά στην αμερικανική και παγκόσμια δημόσια σφαίρα και «κοινή γνώμη» τον όρο «άξονας του κακού» (Axis of evil) [10] στοχοποιώντας το Ιράκ, το Ιράν και τη Β. Κορέα, ενώ τον Οκτώβριο του 2002 περνά από το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών το Iraq Resolution (formally the Authorization for Use of Military Force Against Iraq Resolution of 2002). Εδώ βρίσκονται, μεταξύ άλλων [11], κάποιες από τις ρίζες σποραδικών αντι-ισραηλινών δηλώσεων του καθεστώτος της Β. Κορέας (η οποία δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη το Ισραήλ). Επίσης το 2007, ένα χρόνο μετά τον Πόλεμο στον Λίβανο, κατά την επιχείρηση Orchard σκοτώθηκαν στην Deir ez-Zor -η οποία έγινε σχετικά γνωστή με αφορμή την πολιορκία της πόλης και τη διαμάχη Ισλαμικού Κράτους και Συριακών Δυνάμεων- δέκα πολίτες της Β. Κορέας που, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, βοηθούσαν στην κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα (είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο του 2005 η δολοφονία του Rafik Hariri και η επακολουθη Επανάσταση των Κέδρων στο Λίβανο, η οποία οδήγησε στην απόσυρση των συριακών στρατευμάτων. Ένα μήνα μετά θα ακολουθήσει η περίφημη ομιλία της Condoleezza Rice -στην οποία έχουμε αναφερθεί σε ειδικό σημείωμα- για τις ''vibrant revolutions of rose and orange and purple and tulip and cedar'' [12]). Η περίοδος μεταξύ 2005 και 2008 είναι καθοριστικής σημασίας και καλό θα ήταν να εξετάζει κανείς παράλληλα τι συμβαίνει εκείνη την εποχή και στην περιοχή μας (ενδεικτικά: το 2008 το Κόσοβο κηρύσσει την ανεξαρτησία του από την Σερβία).
Γιατι η Β. Κορέα απέκτησε πυρηνικό οπλοστάσιο; Ο Bremmer μέ ένα tweet το έθεσε απλοϊκά συμπυκνώνοντας το ως εξής: ''Gaddafi: No nukes [13]. Hussein: No nukes. Kim Jong Un: Nukes. Any questions?''. Τα πυρηνικά όπλα είναι η ισχυρότερη δύναμη αποτροπής που διαθέτει ένα κράτος [14].
Θα έχουμε διάχυση πυρηνικής ισχύος (όπως έχουμε και διάχυση της τεχνολογίας, καθως στις μέρες μας η παλαιά αποικιακή πολιτική, δηλαδή η μη εξαγωγή τεχνολογίας, δεν μπορεί -και δεν συμφέρει- να εφαρμοστεί). Το θέμα είναι οι φορείς να είναι αναγνωρισμένα υποκείμενα διεθνούς -δημοσίου- δικαίου (πρώτα και κύρια τα κράτη), να γίνει με οργανωμένο τροπο και μέσω μιας προσπάθειας κοινωνικοποίησης στο διεθνές σύστημα και παράλληλης δέσμευσης με διαδικασίες ανάληψης υποχρεώσεων [15]. Οι χώρες αποκτούν πυρηνικά με στόχο την ασφάλεια τους, και όχι για να βελτιώσουν τις επιθετικές τους ικανότητες ή προκειμένου να αυτόκαταστραφούν. Τα κράτη επιθυμούν ασφάλεια δίχως απομόνωση. (Μόνο) Εάν κάτι τέτοιο καθίσταται αδυνατόν επιλέγουν την απομόνωση χάριν της ασφάλειας [16]. Επίσης θα έχουμε αλλάγη ή «μεταρρύθμιση» των παγκόσμιων θεσμών. Γιατί οι θεσμοί αυτοί, εκτός του ότι αποτελούν αποτελέσματα και προϊόντα μιας παλαιάς τάξης πραγμάτων και κατανομής ισχύος, στις αρχές τους εμπεριέχουν -και βασίζονται σε- «αντιφάσεις», οι οποίες προκύπτουν από την προσπάθεια εξίσωσης άνισων μελών ή/και ιεράρχησης ισότιμων μελών σε παρομοια και ενιαία -ευρωκεντρική ή δυτικοκεντρική- ιδεολογική βάση. Τέλος, θα υπάρξει και μια νέα μορφή διεθνών σχέσεων. Αυτο είναι το πιο δύσκολο, αλλά είναι και το μόνο πραγματικό μέσο αποτροπής και ισορροπίας. Όλα τα προηγούμενα θα συμβούν διότι ο κόσμος έχει αλλάξει, η τεχνολογία έχει διαχυθεί, η ισχύς έχει ανακατανεμηθεί, και επειδή η παρούσα διεθνής τάξη νομιμότητας δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική τάξη ισχύος: ''Η διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος, εαν το κενό δεν καλυφθει με τροπο ικανοποιητικό, οδηγεί σε πόλεμο'' [17].
Χρησιμοποιώντας δύο κλασικές διαστάσεις της ισχύος [18], τη στρατιωτική και την οικονομική, ολοκληρώνουμε με τα εξής:
So all aberrations and all anomalies comes to a natural end, and you go back to the norm, and this is perfectly normal [22], and there's nothing you can do, to stop it from happening [*].
[*] Το μόνο ερώτημα που τίθεται είναι εάν τα πράγματα αυτά θα γίνουν με σχετικά ομαλό τρόπο ή έαν θα χρειαστεί πυρηνικό ολοκαύτωμα.
[1] Κοσμοϊδιογλωσσία: Πλανητικός Μετασχηματισμός και Διεθνές Σύστημα (ιστορικά).
[2] Η Νότιος Κορέα και η Ταϊβάν είχαν αναπτύξει κρυφό πυρηνικό πρόγραμμα κατά τη δεκαετία του 1970, το οποίο διακόπηκε.
[3] Κοσμοϊδιογλωσσία: i. Δυτικοευρωπαϊκό και μεσανατολικό τρίγωνο. Δημογραφική βαρύτητα (1950-2050), ii. Μια διαφορετική παγκοσμιοποίηση: Γλώσσα, δημογραφική δομή και διαδίκτυο, iii. Η άποψη μου για τη Γαλλία είναι μια άποψη αιρετική.
[4] Κοσμοϊδιογλωσσία: Ολοκλήρωση τριών ιστορικών κύκλων ή εποχών.
[5] Κοσμοϊδιογλωσσία: Για την Ιαπωνία - μέρος α'.
[6] ''1989/91-2003-2008/9:... Κρίση εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας του Ο.Η.Ε (μάλλον κορύφωση της). Ενίσχυση της ενδο-δυτικής αλλά αποδυνάμωση της παγκόσμιας σημασίας της ομάδας G8, μετακύλιση βαρών από πλευράς Η.Π.Α και παραχώρηση -μέσω της ομάδας- νομιμότητας σε Γερμανία και Ιαπωνία προκειμένου να καταστεί περιττή η έμμεση πίεση των δύο χωρών για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Ίδρυση της ομάδας G20 που αποτελείται από μεγάλης δημογραφικής βαρύτητας δυνάμεις, περιφερειακές δυνάμεις, εκπροσώπους πολιτισμικών περιοχών και χώρες που συνδυάζουν φυσικούς πόρους, δημογραφικό δυναμικό, οικονομικό εκτόπισμα και εμβέλεια (διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος)'', Κοσμοϊδιογλωσσία: Πλανητικός Μετασχηματισμός και Διεθνές Σύστημα (ιστορικά).
[7] Kenneth Waltz, Why Iran Should Get the Bomb. Foreign Affairs (July/August 2012 Issue)
[8] Η Ινδία, η οποία μέσα στην επόμενη πενταετια θα είναι η μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα στον πλανήτη, δεν έχει υπογράψει την NPT λόγω ηθικής και όχι λόγω ισχύος. Αποτελεί μοναδική περίπτωση δηλαδή. Δεν θα πρέπει να συγχέεται με το Ισραήλ, το Πακιστάν και το Νότιο Σουδάν. Αν μελετήσετε τη λογική-νοοτροπία τους θα καταλάβετε. Ουσιαστικα είναι υπερασπιστική προς τους μη έχοντες ενώ παλαιότερα είχε αναπτύξει την πολιτική της «μη πρώτης χρήσης» ή χτυπήματος (αργότερα προστέθηκε το «ενάντιόν μιας μη πυρηνικής δύναμης»). Η στρατηγική της κουλτούρα δίνει έμφαση στην ελάχιστη δυνατή αποτροπή. Οι Ινδοί δεν πολύ-ήθελαν πυρηνικά. Απέκτησαν επειδή ζούν στον κόσμο που ζούν. Πολύ πιθανόν να διαθετουν λιγότερες πυρηνικές κεφαλές ακόμη και από το Ισραήλ (το οποίο εκτιμάται πως διαθέτει από 80 ως 200. Η τελευταία-μέγιστη αναφορά από τον Colin Powell).
[9] Στο Ιράκ υπάρχει προϊστορία. Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας υπό την ονομασία Osirak είχε βομβαρδιστεί από το Ισράηλ το 1981 (Operation Opera / Babylon).
[10] Ο όρος Axis of evil έρχεται και υποκαθιστά τον όρο Rogue state (να ψάξετε να βρείτε ποιά κράτη θεωρούνταν τέτοια), που εγκαταλείφθηκε επίσημα από το (US) State Department το 2000. Ορισμένοι από τους ορους που εισήχθησαν στην αμερικανική και παγκόσμια δημόσια σφαίρα διαμορφώντας «κοινή γνώμη» -κατ'ουσίαν επιδιώκοντας να αντλήσουν νομιμοποίηση- από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά την περίοδο του πολέμου στο Ιράκ το 2003 ήταν: Αλλαγή καθεστώτος (Regime change), Συμμαχία / Συνασπισμός των προθύμων (Coalition of the willing), Μητέρα όλων των Βομβών (Mother of all bombs), Σοκ και Δέος (Shock and Awe) και, τέλος, Παλαιά Ευρώπη - Old Europe (τα ζητήματα που θέτουμε περί «Ευρώπης» και «Δύσης» δεν είναι θέμα υποκειμενικού γούστου). Οι λέξεις και τα νοήματα έχουν ισχύ και βαρύτητα, φέρουν φορτία, επηρεάζουν και διαμορφώνουν συνειδήσεις.
[11] Το 2010 ο Avigdor Lieberman, υπουργός εξωτερικών του Ισραήλ, δήλωσε πως ο άξονας του κακού, ο οποίος αποτελείται από τη Β. Κορεά, τη Συρια και το Ιράν, είναι η μεγαλύτερη απειλή για ολόκληρο τον κόσμο.
[12] Η επανάσταση των ρόδων αναφερόταν στην Γεωργία, η πορτοκαλί επανάσταση στην Ουκρανία, η μωβ επανάσταση στο Ιράκ, η επανάσταση της τουλίπας στο Κιργιστάν και η επανάσταση των κέδρων στο Λίβανο. Όλες αυτές οι «επαναστάσεις ή εξεγέρσεις» ονομάστηκαν «Πολύχρωμες Επαναστάσεις» (color revolution), εξελίχθηκαν την ίδια περίοδο (2003-2005) και προηγούνται του κύματος των επαναστάσεων της «Αραβικής Άνοιξης» (2010-2012).
[13] Την ίδια χρονιά, το 2003, η Λιβυή ανακοίνωσε πως θα τερματίσει όλα τα ''WMD programs''και αποδέχθηκε επιθεωρητές από τη Διεθνή Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας (IAEA). Η επιλογή της Λιβυής του Muammar Gaddafi βρισκόταν στον αντίποδα της επιλογής της Β. Κορέας του Kim Jong-un. Οι Αφρο/Αραβο-Βερβέροι της Βορείου Μεσογειακής Αφρικής κινήθηκαν στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση απ'ό,τι οι Κορεάτες της Άπω Ανατολικής Ασίας.
[14] Εκτός απο δύναμη αποτροπής, τα πυρηνικά, εάν δεν υπάρχει μεγάλη ανισορροπία ισχύος σε μια περιοχή, παράγουν σταθερότητα: ''by reducing imbalances in military power, new nuclear states generally produce more regional and international stability, not less'' [7]. Βέβαια ούτε η αποτροπη ούτε η σταθερότητα είναι αποδεκτή ή θεμιτή για ορισμένους στη Μεσόγειο.
[15] Αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός της Συμφωνίας P5+1. Γράφαμε στις 21 Δεκεμβρίου 2016. ''Σε διεθνές επίπεδο, μια μονάχα επιτυχημένη -και 100% σωστή- κίνηση έκανε ο Obama (άξια λόγου). Τη συμφωνία P5+1 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Και το μόνο σωστό διεθνοπολιτικό βήμα που έκανε σε ολόκληρη τη θητεία του έρχεται και το αμφισβητεί, και απειλεί να το γκρεμίσει, ο Trump...''και παρατηρούσαμε πριν λίγους μήνες: ''Οι Αμερικανοί κάνουν λάθος. Η σωστή κίνηση -η μόνη ορθή άλλωστε της προηγούμενης διοίκησης- ήταν η προσπάθεια κοινωνικοποίησης του Ιράν στο διεθνές και περιφερειακό σύστημα (και η δέσμευση του μέσω μιας διαδικασίας ανάληψης υποχρεώσεων). Όχι το boosting, η άνευ όρων ενίσχυση, προώθηση και υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας''.
[16] Στις μέρες μας η απομόνωση είναι σχετικό πράγμα και εξαρτάται από ποιά σκοπιά μιλάει κανείς. Για παράδείγμα, υπήρξαν άνθρωποι που όντως πίστεψαν στα σοβαρά πως η Ρωσσία ή/και το Ιράν ήταν απομονωμένες -και ξεκομμένες- από τον κόσμο επειδή ταύτιζαν τον κόσμο με την Ευρωπαϊκή Ένωση -ή με τμήμα της- και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τι να πεις. Τα πράγματα αυτά δεν ισχύουν (π.χ στην περίπτωση της AIIB, οι Η.Π.Α κατέληξαν απομονωμένες από τους συμμάχους τους και από όλους τους υπολοίπους). Η Β. Κορέα όντως αποτελεί εξαίρεση και δεν θα πρέπει να ταυτίζεται π.χ με το Ιράν. Η Κορεατική Χερσόνησος, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αργά ή γρήγορα θα ενοποιηθεί. Το θέμα είναι πως θα γίνει αυτό κατορθωτό δίχως παγκόσμιο όλεθρο. Η εξαίρεση της Β. Κορέας μάλλον μας λέει περισσότερα πράγματα για το χαρακτήρα αυτών των ανθρώπων -των Ανατολικών ή Άπω Ασιατών και ειδικότερα των Κορεατών- παρά για οτιδήποτε άλλο «ιδεολογικό» (πολλοί «κομμουνισμοί» λειτούργησαν ως επικαλύψεις). Στάθμισε και το [13].
[17] ''Η διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος, εαν το κενό δεν καλυφθει με τροπο ικανοποιητικό, οδηγεί σε πόλεμο. Ο μονοπολικός ευρωκεντρισμός και ο δυτικόκεντρισμός ηγεμονικού χαρακτήρα οδηγεί -κατευθείαν- σε παγκόσμιο πόλεμο'', Κοσμοϊδιογλωσσία, Πλανητικός Μετασχηματισμός και Διεθνές Σύστημα (ιστορικά).
[18] Αυτές τις δύο διαστάσεις ισχύος (οικονομική, στρατιωτική) τις χρησιμοποιούμε ενδεικτικά, διχως να περιοριζόμαστε σε αυτές.
[19] Μελλοντικά θα επανέλθουμε στο ζήτημα των σχέσεων Η.Π.Α - Ισραήλ και τις αναταράξεις που έχουν δημιουργηθεί στο εσωτερικό των Η.Π.Α. Έχουμε παρουσιάσει παλαιότερα κάποιες ομιλίες. Αναφερόμαστε σε σοβαρά πρόσωπα, ενσωματωμένα σε θεσμούς που κατέχουν θέσεις (π.χ CIA, Brookings Institution) και όχι σε αυτά τα ιδεολογικά που αναδύονται τον τελευταίο καιρό. Τα πράγματα ούτε μέλι-γάλα είναι (όπως παρουσιάζονται), ούτε είναι αυτονόητη η κοινότητα συμφερόντων και σκοπών, ούτε είναι απλά ζήτημα Δημοκρατικών - Ρεπουμπλικανών (από την μια ο Obama ήθελε -και καλά- το Ισλάμ να κατακτήσει τη «Δύση», από την άλλη τώρα ο Trump είναι ''Anti-Semite''). Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν πλέον -ή τελειώνουν με τις- "Special Relationships". Δεν έχετε παρά να ρωτήσετε τους Άγγλους. Ούτε, όπως έχουμε επισημάνει και παλαιότερα, το Ισραήλ έχει τη βαρύτητα που του αποδίδεται. Τώρα τι διαβάζουμε και τι γίνεται στο κρατίδιο τα τελευταία χρόνια, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο... Θα επανελθουμε στο συγκεκριμένο ζήτημα που μπορεί να ενοχλεί ορισμένους εν ελλαδί «αμερικανό(ισραηλινο)φιλους».
[20] Kenneth Waltz on “Why Iran Should Get the Bomb”, The Diplomat (July 08, 2012)
[21] Κοσμοϊδιογλωσσία: There's nothing you can do, to stop it from happening.
[22] Power, after all, begs to be balanced.
Αυτή η de facto διεύρυνση (από τις πέντε πυρηνικές δυνάμεις που αποτελούν μόνιμα μέλη του Σ.Α του Ο.Η.Ε σε εννέα πυρηνικές δυνάμεις), η οποία δεν αντικατοπτρίζεται πουθενά, φανερώνει ένα χάσμα ή μια διαφορά μεταξύ διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος. Το ζήτημα που πραγματικά υποβόσκει με αφορμή τις εξελίξεις στην Κορεατική Χερσόνησο (Β. Κορέα) και τη Μέση Ανατολή (Ιράν) σε ό,τι αφορά την πυρηνική ισχύ συνδέεται με το ζήτημα που τίθεται από τη Βραζιλία, τη Γερμανία, την Ινδία κ.λπ σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε (και τη διεύρυνση των μόνιμων μελών του).
Το ουσιαστικό ζήτημα που υποβόσκει είναι η διαφορά και η ανισορροπία που υπάρχει μεταξύ της διεθνούς τάξης νομιμότητας και της πραγματικής τάξης ισχύος.
Έχουμε επαναλάβει δεκάδες φορές πως «Σχεδόν όλα τα πλεονεκτήματα που διαθέτει μια χώρα όπως η Γαλλία, προέρχονται από το παρελθόν και όχι από το παρόν... Για ποιόν λόγο π.χ στις μέρες μας η Γαλλία κατέχει μόνιμη θέση...; Δεν υπάρχει επιχείρημα στο παρόν» [3], ενώ έχουμε επισημάνει πως «Η Βραζιλία είναι... η πέμπτη μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως τόσο εδαφικά όσο και πληθυσμιακά. Η όγδοη (nominal) ή η έβδομη (PPP) μεγαλύτερη οικονομία και διεκδικεί μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε (όπως και η Γερμανία)» [4]. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί πως οι δύο βασικές ηττημένες δυνάμεις του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου «...η Γερμανία και η Ιαπωνία δεν έχουν δικά τους πυρηνικά όπλα και αντ'αυτού βασίζονται στην αμερικανική πυρηνική αποτρεπτική δύναμη για την προστασία τους... Η Ιαπωνία δείχνει σημάδια ανεξάρτητης συμπεριφοράς. Η αμερικάνικη δέσμευση για υπεράσπιση της Ευρώπης και της Βορειοανατολικής Ασίας δείχνει σημάδια εξασθένισης» [5].
Η Ιαπωνία και η Γερμανία, δηλαδή η δεύτερη και η τρίτη (nominal, ή η τέταρτη και πέμπτη με όρους PPP) οικονομία στον πλανήτη, κατά τη δεκαετία του 1990 άρχισαν να διεκδικούν μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε [6]. Η Βραζιλία και η Ινδία, δηλαδή η πέμπτη μεγαλύτερη εδαφικά χώρα και η δεύτερη μεγαλύτερη πληθυσμιακά που αποτελούν την έβδομη και τρίτη μεγαλύτερη οικονομία (PPP) αντίστοιχα, ως οι ισχυρότερες χώρες των περιφερειών τους, επίσης άρχισαν να αξιώνουν μόνιμη θέση. Οι τέσσερις αυτές χώρες δημιούργησαν-αποτέλεσαν την ομάδα-γκρούπ συμφερόντων που ονομάστηκε G4.
Με πρωτοβουλία της Ιταλίας δημιουργήθηκε η ομάδα Uniting for Consensus (UfC). Η ομάδα αυτή διαμορφώθηκε ως αντίπολίτευση στην ομάδα G4 και αντιτίθεται στη διεύρυνση των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Ιδρυτικές χώρες ήταν η Ιταλία, η Αίγυπτος, το Μεξικό και το Πακιστάν, ενώ σύντομα προστέθηκαν η Ισπανία, η Τουρκία, η Αργεντινή, ο Κανάδάς και η Νοτιος Κορέα. Στη συνέχεια προσχώρησαν και άλλες χώρες. Σε περιφερειακή κλίμακα, η ομάδα αυτή, στοχεύει τη Γερμανία (Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία), τη Βραζιλία (Αργεντινή, Κολομβία, Μεξικό), την Ινδία (Πακιστάν, Τουρκία) και την Ιαπωνία (Ν. Κορέα). Δηλαδή τις αξιώσεις των κρατών-μελών της ομάδας G4.
Το Ηνωμένο Βασιλείο -υποτίθεται πως- υποστηρίζει δημόσια τη διεύρυνση των μόνιμων θέσεων για την ομάδα G4 και για δύο αφρικανικές χώρες, δίχως όμως δικαίωμα βέτο. Η Γαλλία επίσης φαίνεται θετική (πόσο μάλλον εφόσον μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε η τελευταία έχασε τη μια από τις δύο μόνιμες θέσεις της). Ο Αραβικός Σύνδεσμος έχει προτείνει να αποκτήσει μόνιμη θέση. Η ομάδα των τεσσάρων (G4) έχει προτείνει να υπάρξουν δύο θέσεις από την Αφρική, όμως η Αφρικανική Ένωση δεν μπορεί να καταλήξει ποιές θα είναι αυτές οι δύο, με κύριες υποψήφιες να είναι η Αίγυπτος, η Νιγηρία και η Ν. Αφρική. Και τα πέντε μόνιμα μέλη είναι θετικά στην υποψηφιότητα της Ινδίας (η οποία είναι από απαράδεκτο ως γελοίο να μην έχει λόγο και να έχει η... -σωστά μαντέψατε- Γαλλία, την οποία προσπαθούν να ξαναφουσκώσουν). Όμως η Κίνα δηλώνει πως είναι έτοιμη να υποστηρίξει την υποψηφίότητα της Ινδίας μονάχά εάν η τελευταία αποσυνδεθεί από αυτήν της Ιαπωνίας (Αμερικάνικά κόλπα αυτές οι συνδέσεις-συσχετίσεις. Οι Αμερικανοί πιθανότατα θέλουν τους Ινδούς για να παίξουν στο πεδίο -και το παιχνίδι- των «δημοκρατιών». Η Ινδια είναι η μεγαλύτερη «δημοκρατία» στον πλανήτη). Η Ιαπωνία έχει τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου, όμως η Κίνα και η Ν. Κορεά είναι οριζοντίως, καθέτως, πλαγίως και διαγωνίως αντίθετες με την υποψηφιότητα της Ιαπωνίας. This is Big Politics.
Η Νότιος Κορέα αποτελεί χαμένη υπόθεση για τις Η.Π.Α. Βέβαια, υπό μια έννοια και υπό τις παρούσες συνθήκες, ο Kim Jong-un της Β. Κορέας με τα κόλπα του, κάνει καλύτερη δουλειά στο να σπρώχνει την Ν. Κορέα προς τις Η.Π.Α (και την Ιαπωνία) απ'ό,τι ο ίδιος ο Trump ή παλαιότερα ο Obama. Η Τουρκία (η οποία διατηρεί καλές σχέσεις με την Ιαπωνία) δεν θέλει ή/και δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί η Γερμανιά, η μεγάλη χαμένη του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου, να απολαύσει προνόμια -π.χ σε επίπεδο πυρηνικής τεχνολογίας- που δεν θα απολαμβάνει η ίδια (Η Τουρκία βλέπει με διαφορετικά μάτια τον κόσμο απ'ό,τι η Ελλάδα. Ευτυχώς γι'αυτήν. Θα επανέλθουμε στις αξιώσεις της Τουρκίας σε αυτό το πλαίσιο). Μπορεί να μην είναι δυνατόν να αξιώσει -όπως επίσης η Ιταλία και η Ισπανία- σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας κάτι προς όφελος της θετικά, παρά μονάχα αρνητικά (μέσω περιορισμού της Γερμανίας), θα διεκδικήσει όμως θετικά-ενεργητικά πράγματα σε επίπεδο πυρηνικής τεχνολογίας και τεχνογνωσιας.
Και με αυτές τις δύο παρατηρησεις, για τη Νότιο Κορέα και την Τουρκία, περνάμε στο δεύτερο ζήτημα. Δεν υπάρχει περίπτωση το Ισραήλ να παραμείνει η μόνη χώρα από τη Γαλλία μέχρι το Πακιστάν στην κατεύθυνση δύσης-ανατολής και από τη Ν. Αφρική μέχρι τη Ρωσσία στην κατεύθυνση νότου-βορρά, με πυρηνικά όπλα. Είναι ονειροφαντασία να πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο στις μέρες μας.
Η κατασταση αυτή αποτελεί ανωμαλία πρώτου μεγέθους και πηγή απίστευτης ανισορροπίας και αστάθειας, που διαμορφώθηκε υπό συγκεκριμένες ιδιαίτερες συνθήκες και δεν πρόκειται να συνεχιστεί. Ο αείμνηστος Kenneth Waltz, λίγα χρόνια πριν πεθάνει, σε ένα άρθρο του που είχε προκαλέσει σάλο, υπό την ονομασία Why Iran Should Get the Bomb, έγραφε [7]:
Israel's regional nuclear monopoly, which has proved remarkably durable for the past four decades, has long fueled instability in the Middle East. In no other region of the world does a lone, unchecked nuclear state exist. It is Israel's nuclear arsenal, not Iran's desire for one, that has contributed most to the current crisis. Power, after all, begs to be balanced. What is surprising about the Israeli case is that it has taken so long for a potential balancer to emerge.
Η Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων (Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, NPT), δεν έχει υπογραφεί από τις εξής χώρες: Ινδία [8], Πακιστάν, Ισραήλ και Νότιο Σουδάν. Η Βόρείος Κορέα είναι η πέμπτη χώρα, η οποία όμως είχε υπογράψει-συμμετάσχει αλλά αποχώρησε το 2003. Το 2003 ξεκινά ο -δεύτερος- πόλεμος στο Ιράκ, το οποίο αρχικά είχε κατηγορηθεί για κατοχή πυρηνικών όπλων [9] και έπειτα για όπλα μαζικής καταστροφής. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2002, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α George W. Bush στον ετήσιο λόγο του (the State of the Union) εισήγαγε για πρώτη φορά στην αμερικανική και παγκόσμια δημόσια σφαίρα και «κοινή γνώμη» τον όρο «άξονας του κακού» (Axis of evil) [10] στοχοποιώντας το Ιράκ, το Ιράν και τη Β. Κορέα, ενώ τον Οκτώβριο του 2002 περνά από το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών το Iraq Resolution (formally the Authorization for Use of Military Force Against Iraq Resolution of 2002). Εδώ βρίσκονται, μεταξύ άλλων [11], κάποιες από τις ρίζες σποραδικών αντι-ισραηλινών δηλώσεων του καθεστώτος της Β. Κορέας (η οποία δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη το Ισραήλ). Επίσης το 2007, ένα χρόνο μετά τον Πόλεμο στον Λίβανο, κατά την επιχείρηση Orchard σκοτώθηκαν στην Deir ez-Zor -η οποία έγινε σχετικά γνωστή με αφορμή την πολιορκία της πόλης και τη διαμάχη Ισλαμικού Κράτους και Συριακών Δυνάμεων- δέκα πολίτες της Β. Κορέας που, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, βοηθούσαν στην κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα (είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο του 2005 η δολοφονία του Rafik Hariri και η επακολουθη Επανάσταση των Κέδρων στο Λίβανο, η οποία οδήγησε στην απόσυρση των συριακών στρατευμάτων. Ένα μήνα μετά θα ακολουθήσει η περίφημη ομιλία της Condoleezza Rice -στην οποία έχουμε αναφερθεί σε ειδικό σημείωμα- για τις ''vibrant revolutions of rose and orange and purple and tulip and cedar'' [12]). Η περίοδος μεταξύ 2005 και 2008 είναι καθοριστικής σημασίας και καλό θα ήταν να εξετάζει κανείς παράλληλα τι συμβαίνει εκείνη την εποχή και στην περιοχή μας (ενδεικτικά: το 2008 το Κόσοβο κηρύσσει την ανεξαρτησία του από την Σερβία).
Γιατι η Β. Κορέα απέκτησε πυρηνικό οπλοστάσιο; Ο Bremmer μέ ένα tweet το έθεσε απλοϊκά συμπυκνώνοντας το ως εξής: ''Gaddafi: No nukes [13]. Hussein: No nukes. Kim Jong Un: Nukes. Any questions?''. Τα πυρηνικά όπλα είναι η ισχυρότερη δύναμη αποτροπής που διαθέτει ένα κράτος [14].
Θα έχουμε διάχυση πυρηνικής ισχύος (όπως έχουμε και διάχυση της τεχνολογίας, καθως στις μέρες μας η παλαιά αποικιακή πολιτική, δηλαδή η μη εξαγωγή τεχνολογίας, δεν μπορεί -και δεν συμφέρει- να εφαρμοστεί). Το θέμα είναι οι φορείς να είναι αναγνωρισμένα υποκείμενα διεθνούς -δημοσίου- δικαίου (πρώτα και κύρια τα κράτη), να γίνει με οργανωμένο τροπο και μέσω μιας προσπάθειας κοινωνικοποίησης στο διεθνές σύστημα και παράλληλης δέσμευσης με διαδικασίες ανάληψης υποχρεώσεων [15]. Οι χώρες αποκτούν πυρηνικά με στόχο την ασφάλεια τους, και όχι για να βελτιώσουν τις επιθετικές τους ικανότητες ή προκειμένου να αυτόκαταστραφούν. Τα κράτη επιθυμούν ασφάλεια δίχως απομόνωση. (Μόνο) Εάν κάτι τέτοιο καθίσταται αδυνατόν επιλέγουν την απομόνωση χάριν της ασφάλειας [16]. Επίσης θα έχουμε αλλάγη ή «μεταρρύθμιση» των παγκόσμιων θεσμών. Γιατί οι θεσμοί αυτοί, εκτός του ότι αποτελούν αποτελέσματα και προϊόντα μιας παλαιάς τάξης πραγμάτων και κατανομής ισχύος, στις αρχές τους εμπεριέχουν -και βασίζονται σε- «αντιφάσεις», οι οποίες προκύπτουν από την προσπάθεια εξίσωσης άνισων μελών ή/και ιεράρχησης ισότιμων μελών σε παρομοια και ενιαία -ευρωκεντρική ή δυτικοκεντρική- ιδεολογική βάση. Τέλος, θα υπάρξει και μια νέα μορφή διεθνών σχέσεων. Αυτο είναι το πιο δύσκολο, αλλά είναι και το μόνο πραγματικό μέσο αποτροπής και ισορροπίας. Όλα τα προηγούμενα θα συμβούν διότι ο κόσμος έχει αλλάξει, η τεχνολογία έχει διαχυθεί, η ισχύς έχει ανακατανεμηθεί, και επειδή η παρούσα διεθνής τάξη νομιμότητας δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική τάξη ισχύος: ''Η διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος, εαν το κενό δεν καλυφθει με τροπο ικανοποιητικό, οδηγεί σε πόλεμο'' [17].
Χρησιμοποιώντας δύο κλασικές διαστάσεις της ισχύος [18], τη στρατιωτική και την οικονομική, ολοκληρώνουμε με τα εξής:
Clearly Israel has a very great interest in preventing Iran from becoming a nuclear weapons state. I do not think the same applies to the U.S [19]. The American interest in the long run is that the region be stable and peaceful. The existence of a single nuclear power without a balancer is a recipe for instability in the long-run. The amazing thing is that Israel managed to remain a single nuclear power for such a long time! Israel is an anomaly in this way. This anomaly will be removed if Iran becomes a nuclear power [20].
Kenneth Waltz
You know, if you look at the past two thousand years of world history from the year one to the year 1820... for 18 hundred out of the last two thousand years, the two world largest economies where always China and India. So it's only in the last 200 years that Europe took off and North America took off, but if you view the past two hundred years in consideration with the past two thousand years, the past two hundred years have been a major historical aberration. So all aberrations comes to a natural end, and you go back to the historical norm, and therefore is perfectly normal to have China as a number one economy in the world, and there's nothing you can do, to stop it from happening [21].
Kishore Mahbubani
So all aberrations and all anomalies comes to a natural end, and you go back to the norm, and this is perfectly normal [22], and there's nothing you can do, to stop it from happening [*].
Σημειώσεις - Επισημανσεις - Παρατηρήσεις
[*] Το μόνο ερώτημα που τίθεται είναι εάν τα πράγματα αυτά θα γίνουν με σχετικά ομαλό τρόπο ή έαν θα χρειαστεί πυρηνικό ολοκαύτωμα.
[1] Κοσμοϊδιογλωσσία: Πλανητικός Μετασχηματισμός και Διεθνές Σύστημα (ιστορικά).
[2] Η Νότιος Κορέα και η Ταϊβάν είχαν αναπτύξει κρυφό πυρηνικό πρόγραμμα κατά τη δεκαετία του 1970, το οποίο διακόπηκε.
[3] Κοσμοϊδιογλωσσία: i. Δυτικοευρωπαϊκό και μεσανατολικό τρίγωνο. Δημογραφική βαρύτητα (1950-2050), ii. Μια διαφορετική παγκοσμιοποίηση: Γλώσσα, δημογραφική δομή και διαδίκτυο, iii. Η άποψη μου για τη Γαλλία είναι μια άποψη αιρετική.
[4] Κοσμοϊδιογλωσσία: Ολοκλήρωση τριών ιστορικών κύκλων ή εποχών.
[5] Κοσμοϊδιογλωσσία: Για την Ιαπωνία - μέρος α'.
[6] ''1989/91-2003-2008/9:... Κρίση εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας του Ο.Η.Ε (μάλλον κορύφωση της). Ενίσχυση της ενδο-δυτικής αλλά αποδυνάμωση της παγκόσμιας σημασίας της ομάδας G8, μετακύλιση βαρών από πλευράς Η.Π.Α και παραχώρηση -μέσω της ομάδας- νομιμότητας σε Γερμανία και Ιαπωνία προκειμένου να καταστεί περιττή η έμμεση πίεση των δύο χωρών για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Ίδρυση της ομάδας G20 που αποτελείται από μεγάλης δημογραφικής βαρύτητας δυνάμεις, περιφερειακές δυνάμεις, εκπροσώπους πολιτισμικών περιοχών και χώρες που συνδυάζουν φυσικούς πόρους, δημογραφικό δυναμικό, οικονομικό εκτόπισμα και εμβέλεια (διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος)'', Κοσμοϊδιογλωσσία: Πλανητικός Μετασχηματισμός και Διεθνές Σύστημα (ιστορικά).
[7] Kenneth Waltz, Why Iran Should Get the Bomb. Foreign Affairs (July/August 2012 Issue)
[8] Η Ινδία, η οποία μέσα στην επόμενη πενταετια θα είναι η μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα στον πλανήτη, δεν έχει υπογράψει την NPT λόγω ηθικής και όχι λόγω ισχύος. Αποτελεί μοναδική περίπτωση δηλαδή. Δεν θα πρέπει να συγχέεται με το Ισραήλ, το Πακιστάν και το Νότιο Σουδάν. Αν μελετήσετε τη λογική-νοοτροπία τους θα καταλάβετε. Ουσιαστικα είναι υπερασπιστική προς τους μη έχοντες ενώ παλαιότερα είχε αναπτύξει την πολιτική της «μη πρώτης χρήσης» ή χτυπήματος (αργότερα προστέθηκε το «ενάντιόν μιας μη πυρηνικής δύναμης»). Η στρατηγική της κουλτούρα δίνει έμφαση στην ελάχιστη δυνατή αποτροπή. Οι Ινδοί δεν πολύ-ήθελαν πυρηνικά. Απέκτησαν επειδή ζούν στον κόσμο που ζούν. Πολύ πιθανόν να διαθετουν λιγότερες πυρηνικές κεφαλές ακόμη και από το Ισραήλ (το οποίο εκτιμάται πως διαθέτει από 80 ως 200. Η τελευταία-μέγιστη αναφορά από τον Colin Powell).
[9] Στο Ιράκ υπάρχει προϊστορία. Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας υπό την ονομασία Osirak είχε βομβαρδιστεί από το Ισράηλ το 1981 (Operation Opera / Babylon).
[10] Ο όρος Axis of evil έρχεται και υποκαθιστά τον όρο Rogue state (να ψάξετε να βρείτε ποιά κράτη θεωρούνταν τέτοια), που εγκαταλείφθηκε επίσημα από το (US) State Department το 2000. Ορισμένοι από τους ορους που εισήχθησαν στην αμερικανική και παγκόσμια δημόσια σφαίρα διαμορφώντας «κοινή γνώμη» -κατ'ουσίαν επιδιώκοντας να αντλήσουν νομιμοποίηση- από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά την περίοδο του πολέμου στο Ιράκ το 2003 ήταν: Αλλαγή καθεστώτος (Regime change), Συμμαχία / Συνασπισμός των προθύμων (Coalition of the willing), Μητέρα όλων των Βομβών (Mother of all bombs), Σοκ και Δέος (Shock and Awe) και, τέλος, Παλαιά Ευρώπη - Old Europe (τα ζητήματα που θέτουμε περί «Ευρώπης» και «Δύσης» δεν είναι θέμα υποκειμενικού γούστου). Οι λέξεις και τα νοήματα έχουν ισχύ και βαρύτητα, φέρουν φορτία, επηρεάζουν και διαμορφώνουν συνειδήσεις.
[11] Το 2010 ο Avigdor Lieberman, υπουργός εξωτερικών του Ισραήλ, δήλωσε πως ο άξονας του κακού, ο οποίος αποτελείται από τη Β. Κορεά, τη Συρια και το Ιράν, είναι η μεγαλύτερη απειλή για ολόκληρο τον κόσμο.
[12] Η επανάσταση των ρόδων αναφερόταν στην Γεωργία, η πορτοκαλί επανάσταση στην Ουκρανία, η μωβ επανάσταση στο Ιράκ, η επανάσταση της τουλίπας στο Κιργιστάν και η επανάσταση των κέδρων στο Λίβανο. Όλες αυτές οι «επαναστάσεις ή εξεγέρσεις» ονομάστηκαν «Πολύχρωμες Επαναστάσεις» (color revolution), εξελίχθηκαν την ίδια περίοδο (2003-2005) και προηγούνται του κύματος των επαναστάσεων της «Αραβικής Άνοιξης» (2010-2012).
[13] Την ίδια χρονιά, το 2003, η Λιβυή ανακοίνωσε πως θα τερματίσει όλα τα ''WMD programs''και αποδέχθηκε επιθεωρητές από τη Διεθνή Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας (IAEA). Η επιλογή της Λιβυής του Muammar Gaddafi βρισκόταν στον αντίποδα της επιλογής της Β. Κορέας του Kim Jong-un. Οι Αφρο/Αραβο-Βερβέροι της Βορείου Μεσογειακής Αφρικής κινήθηκαν στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση απ'ό,τι οι Κορεάτες της Άπω Ανατολικής Ασίας.
[14] Εκτός απο δύναμη αποτροπής, τα πυρηνικά, εάν δεν υπάρχει μεγάλη ανισορροπία ισχύος σε μια περιοχή, παράγουν σταθερότητα: ''by reducing imbalances in military power, new nuclear states generally produce more regional and international stability, not less'' [7]. Βέβαια ούτε η αποτροπη ούτε η σταθερότητα είναι αποδεκτή ή θεμιτή για ορισμένους στη Μεσόγειο.
[15] Αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός της Συμφωνίας P5+1. Γράφαμε στις 21 Δεκεμβρίου 2016. ''Σε διεθνές επίπεδο, μια μονάχα επιτυχημένη -και 100% σωστή- κίνηση έκανε ο Obama (άξια λόγου). Τη συμφωνία P5+1 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Και το μόνο σωστό διεθνοπολιτικό βήμα που έκανε σε ολόκληρη τη θητεία του έρχεται και το αμφισβητεί, και απειλεί να το γκρεμίσει, ο Trump...''και παρατηρούσαμε πριν λίγους μήνες: ''Οι Αμερικανοί κάνουν λάθος. Η σωστή κίνηση -η μόνη ορθή άλλωστε της προηγούμενης διοίκησης- ήταν η προσπάθεια κοινωνικοποίησης του Ιράν στο διεθνές και περιφερειακό σύστημα (και η δέσμευση του μέσω μιας διαδικασίας ανάληψης υποχρεώσεων). Όχι το boosting, η άνευ όρων ενίσχυση, προώθηση και υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας''.
[16] Στις μέρες μας η απομόνωση είναι σχετικό πράγμα και εξαρτάται από ποιά σκοπιά μιλάει κανείς. Για παράδείγμα, υπήρξαν άνθρωποι που όντως πίστεψαν στα σοβαρά πως η Ρωσσία ή/και το Ιράν ήταν απομονωμένες -και ξεκομμένες- από τον κόσμο επειδή ταύτιζαν τον κόσμο με την Ευρωπαϊκή Ένωση -ή με τμήμα της- και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τι να πεις. Τα πράγματα αυτά δεν ισχύουν (π.χ στην περίπτωση της AIIB, οι Η.Π.Α κατέληξαν απομονωμένες από τους συμμάχους τους και από όλους τους υπολοίπους). Η Β. Κορέα όντως αποτελεί εξαίρεση και δεν θα πρέπει να ταυτίζεται π.χ με το Ιράν. Η Κορεατική Χερσόνησος, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αργά ή γρήγορα θα ενοποιηθεί. Το θέμα είναι πως θα γίνει αυτό κατορθωτό δίχως παγκόσμιο όλεθρο. Η εξαίρεση της Β. Κορέας μάλλον μας λέει περισσότερα πράγματα για το χαρακτήρα αυτών των ανθρώπων -των Ανατολικών ή Άπω Ασιατών και ειδικότερα των Κορεατών- παρά για οτιδήποτε άλλο «ιδεολογικό» (πολλοί «κομμουνισμοί» λειτούργησαν ως επικαλύψεις). Στάθμισε και το [13].
[17] ''Η διαφορά διεθνούς τάξης νομιμότητας και πραγματικής τάξης ισχύος, εαν το κενό δεν καλυφθει με τροπο ικανοποιητικό, οδηγεί σε πόλεμο. Ο μονοπολικός ευρωκεντρισμός και ο δυτικόκεντρισμός ηγεμονικού χαρακτήρα οδηγεί -κατευθείαν- σε παγκόσμιο πόλεμο'', Κοσμοϊδιογλωσσία, Πλανητικός Μετασχηματισμός και Διεθνές Σύστημα (ιστορικά).
[18] Αυτές τις δύο διαστάσεις ισχύος (οικονομική, στρατιωτική) τις χρησιμοποιούμε ενδεικτικά, διχως να περιοριζόμαστε σε αυτές.
[19] Μελλοντικά θα επανέλθουμε στο ζήτημα των σχέσεων Η.Π.Α - Ισραήλ και τις αναταράξεις που έχουν δημιουργηθεί στο εσωτερικό των Η.Π.Α. Έχουμε παρουσιάσει παλαιότερα κάποιες ομιλίες. Αναφερόμαστε σε σοβαρά πρόσωπα, ενσωματωμένα σε θεσμούς που κατέχουν θέσεις (π.χ CIA, Brookings Institution) και όχι σε αυτά τα ιδεολογικά που αναδύονται τον τελευταίο καιρό. Τα πράγματα ούτε μέλι-γάλα είναι (όπως παρουσιάζονται), ούτε είναι αυτονόητη η κοινότητα συμφερόντων και σκοπών, ούτε είναι απλά ζήτημα Δημοκρατικών - Ρεπουμπλικανών (από την μια ο Obama ήθελε -και καλά- το Ισλάμ να κατακτήσει τη «Δύση», από την άλλη τώρα ο Trump είναι ''Anti-Semite''). Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν πλέον -ή τελειώνουν με τις- "Special Relationships". Δεν έχετε παρά να ρωτήσετε τους Άγγλους. Ούτε, όπως έχουμε επισημάνει και παλαιότερα, το Ισραήλ έχει τη βαρύτητα που του αποδίδεται. Τώρα τι διαβάζουμε και τι γίνεται στο κρατίδιο τα τελευταία χρόνια, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο... Θα επανελθουμε στο συγκεκριμένο ζήτημα που μπορεί να ενοχλεί ορισμένους εν ελλαδί «αμερικανό(ισραηλινο)φιλους».
[20] Kenneth Waltz on “Why Iran Should Get the Bomb”, The Diplomat (July 08, 2012)
[21] Κοσμοϊδιογλωσσία: There's nothing you can do, to stop it from happening.
[22] Power, after all, begs to be balanced.