α´. Η αυτοκρατορία του φαιδρού και ο Σαμαράς
Ο πρωθυπουργός μίας χώρας, υποτίθεται αρχαίας και ένδοξης, υπόσχεται δωρεάν internet στούς γδαρμένους ιθαγενείς. O διανοούμενος των ιθαγενώναπαντά με την απειλή της κατάληψης της εξουσίας. Οι διάφοροι φύλαρχοικλαίνε από συγκίνηση και αληθινό πόνο. Είναι απόλυτα φυσικό και αναμενόμενο. Έχουν περάσει δεκαετίες τηλεοπτικής αποχαύνωσης και χαβαλέ της πλάκας. Οι ιθαγενείς, οι οποίοι νομίζονται και ευφυείς, είναι αλήθεια ότι δεν πολυ πιστεύουν ούτε τον πρωθυπουργό, ούτε τον ινδιάνο διανοούμενο, ούτε και τους δακρύοντες φυλάρχους. Όμως τους αρέσουν όλα αυτά, αν και γδαρμένοι, γιατί σπάνε πλάκα. Το να σπας πλάκα είναι η απόλυτη αξία αυτής της αποικίας. Εάν, παρ'ελπίδα, εμφανιστεί κάποιος σοβαρός και προσπαθήσει ν'αναλύσει την κατάστασή τους, είναι σίγουρο ότι θα βαρεθούν και θα επιλέξουν να σπάνε πλάκα. Η καταστροφή δεν τους ενδιαφέρει αρκεί να σπάνε πλάκα. Να κάνουν και να λένε χαριτωμενιές, να κάνουν διαδικτυακές οικογένειες (τώρα και δωρεάν), να καληνυχτίζονται και να καλημερίζονται από την οθόνη του υπολογιστή τους.
Ο πρωθυπουργός, ο ινδιάνος διανοούμενος και οι φύλαρχοι έχουν τελικά δίκιο!
Μανώλης Βαρδής
Πηγή
Πηγή
β´. Ο θάνατος του τέρατος και τα θνήσκοντα οφιοειδή πλοκάμια του
Δεν είναι ο Μαρξισμός, ο Νεοφιλελευθερισμός ή άλλα –ισμός, αναλφάβητα μάλιστα, που βοηθούν να κατανοήσουμε τις πολιτικές μεταλλάξεις, τις γεννοβολίες των 58, των 75 κ.λπ, το φαινόμενο των κομμάτων μη κομμάτων, τις δεξιές και αριστερές γιάφκες.
Είναι η Ελληνική έννοια του τέρατος, της τερατογονίας... που βοηθά στην κατανόηση των αποκρουστικών φαινομένων αλλά και την απελευθέρωση μας από το τέρας. Πριν τον τελικό θάνατο του τέρατος εμφανίζονται διάφορα θνήσκοντα οφιοειδή πλοκάμια του, επίσης μεταλλάξεις, μεταστάσεις του σε νέα τέρατα. Είναι γνωστή η γνώμη μου. Η απελευθέρωση μας προϋποθέτει τον θάνατο του μεταπολιτευτικού τέρατος, των τερατογόνων κυττάρων του, δεξιών και αριστερών.
Δεν εισακούσθηκαν οι προγνώσεις μου το 1996 (*), το 1999 (**), το 1981 ας γίνουν κατανοητές οι σημερινές. Η κληρονομιά μας είναι αυτή του Προμηθέα όχι του Επιμηθέα (***). Η δεύτερη χαρακτηρίζει τα νήπια, τους ανοήμονες, τους ιδιώτες όχι τους ανθρώπους της Πόλις.
Μιχάλης Χαραλαμπίδης
Πηγή
Πηγή
---------------------------------------------------------------
(*) ''...είμαι πολύ ανήσυχος και πρέπει να σας το πω εδώ, πέρα από ιδεολογισμούς. Δε σας μιλώ ιδεολογικά, γιατί πίσω από τους ιδεολογισμούς μπορεί να κρυφθούν πολλά πράγματα και να καλυφθούν πολλοί και μάλιστα υπεύθυνοι. Γι'αυτό η Ελλάδα έχει δυσκολίες να βαδίσει προχωρώντας μπροστά με τους ρυθμούς που προκαλεί η ιστορία... Φοβάμαι ότι στο τέλος του κύκλου, θα είναι το 2004, θα είναι το 2010; θα έχουμε μια Ελλάδα που θα μοιάζει μ'αυτό που ονομάζω μια Ελλάδα «τουρκομπαρόκ». Θα είναι δηλαδή η Ελλάδα ένα φτωχό και ίσως συρρικνωμένο βιλαέτι ή γερμανικό λαντ.'' - 1996, στο βιβλίο του «Ελληνική Πολιτική Παιδεία».
(**) ''Τολμούν να μιλούν για ισχυρή Ελλάδα, όχι μόνο μετά τα Ίμια και τη Μαδρίτη, αλλά και μετά την υπόθεση Οτσαλάν, όπου κρύφτηκαν ως κράτος, δηλαδή ως υποκείμενο του διεθνούς δικαίου και λειτούργησαν, ενάντια στους διεθνείς και εθνικούς νόμους αλλά και την ελληνική παράδοση, ως παρακράτος. Οι εξωτερικοί δανειστές, διαφόρων μορφών, η απειλή πολέμου και όχι η ελεύθερη λαϊκή θέληση θα αποφασίζουν για το πως και από ποιον θα κυβερνάται η χώρα. Εδώ και χρόνια... προειδοποίησα ότι η χώρα κινείται στην τροχιά της «τουρκομπαρόκ» Ελλάδας, του φτωχού και συρρικνωμένου Λαντ ή βιλαετιού, της «μικράς και ανέντιμης Ελλάδας», της Ελλάδας του «οίκαδε» και της «εθνικοφροσύνης». Διαβλέποντας τις διαθέσεις ορισμένων, όσον αφορά τις σχέσεις μας με τον κουρδικό λαό και το κίνημα του, επανέλαβα χρόνια πριν, τη φράση του Ελευθέριου Βενιζέλου «η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να διαπράξει μια τέτοια ατιμία». Οι διευθύνοντες... ήταν πολύ έξω από αυτό που σήμερα ονομάζεται Νέο Ανατολικό Ζήτημακαι η ατιμία διεπράχθη.'' - 1999, ομοίως.
(***) Το όνομά ταυτίστηκε από την αρχαιότητα, με τον άνθρωπο που δεν προνοεί, τον απερίσκεπτο (επί + μήδομαι = έχω κατά νου, σκέφτομαι, συλλογίζομαι κατ'όπιν), αυτός που βγάζει τα συμπεράσματα, μετά το γεγονός.
---------------------------------------------------------------
γ´. Γιατί η Χρυσή Αυγή θα σαρώσει στις (όποιες) επόμενες εκλογές
Η μεταμοντέρνα, και ως ένα βαθμό μικροαστική, νοοτροπία κύκλων φιλελεύθερων, νέο-φιλελεύθερων, ευρω-αριστερών ή απλά κεντρώων αριστερών και άλλων τινών, τους κάνει να συγχέουν την πολιτική ως πραγματική διαδικασία διακυβέρνησης (το τι θα κάνει ένα κόμμα ή ένας ηγέτης όταν πάρει την εξουσία) με τα πολιτικά οράματα ή τις πολιτικές ιδεολογίες. Επειδή η διάκριση ιδιωτικού και δημοσίου, στα μυαλά των περισσοτέρων, ολοένα και μειώνεται (και λόγω της κυριαρχίας της ασημαντότητας [για την οποία έχω ήδη μιλήσει - βλέπε α´] των διαφόρων Μήντια), αυτοί έχουν μάθει να σκέφτονται με όρους προσωπικής ευαισθησίας.
Το πολιτικό αντίστοιχο του φροντίζω τις γάτες και τα σκυλιά μου ενώ ο κόσμος γύρω μου κυριολεκτικά χάνεται, είναι να απαιτώ συνέπεια λόγων και πράξεων, ξεκάθαρες ατζέντες, συγκεκριμένες κατευθύνσεις και διαφάνεια από τα κόμματα, τη στιγμή που τίποτα σχεδόν απ’ αυτά δεν υφίσταται στην καθημερινή ζωή- ή, με άλλα λόγια, να απαιτώ από το Δημόσιο και τους υπαλλήλους του εργασιακές νοοτροπίες και συμπεριφορές, τα αντίθετα των οποίων εύκολα «καταπίνω», συναλλασσόμενος με τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτή η συμπεριφοριστική «σούπα» μπορεί ν’ αναλυθεί ποικιλοτρόπως. Κάποιοι θα μίλαγαν για κυριολεκτική κατάληψη του Πολιτικού από την υποκειμενική εκφραστικότητα. Σε κάθε περίπτωση, είναι ένα ψυχολογικό πέπλο απόκρυψης της τραγικότητας και της αλήθειας της. Είναι η καθήλωση σε μία ασφαλή εφηβεία. Εξακολουθούμε να ζούμε ωσάν να χρειαζόμαστε, απλά και μόνο, δωρεάν δίκτυο. Όθεν και η αμηχανία του ΣΥΡΙΖΑ να πείσει τι θα κάνει εάν πάρει την εξουσία και οι «ξένοι» τον απορρίψουν. Σ’ αυτό το αγωνιώδες ερώτημα των εφήβων-πολιτών έχει προφανή αμηχανία, διότι προφανώς η πολιτική διακυβέρνηση δεν προκαθορίζεται. Είναι σαν να θέλει να χωρίσει κανείς και να προσπαθεί να εκμαιεύσει από την ερωμένη του ότι, αφού αυτός αφήσει τη γυναίκα του, θα περάσουν καλά μαζί.
Ο εγκλωβισμός σ’ αυτή την κατάσταση, καθώς είναι πανίσχυρος και αφορά όλους, κάνει τον ΣΥΡΙΖΑ να λειαίνει συχνά τις απόψεις του, κάνει τα κόμματα του Μνημονίου να διαχειρίζονται σχετικά άνετα την κοινωνική κρίση, κάνει να μην υπάρχουν σοβαρές εκρήξεις διαμαρτυρίας. Αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Εάν μέναμε σ’ αυτή, θα βγάζαμε το συμπέρασμα, όσο και αν δεν μας αρέσει, ότι είναι νομοτελειακό να «εκσυγχρονισθούμε» κατ’ αυτό τον τρόπο, οπότε οι φιλελέδες θα είχαν δίκιο.
Από την άλλη πλευρά, ο εξανδραποδισμός και η πολιτική ξεφτίλα επηρεάζουν και εξοργίζουν. Σ’ αυτό το πλαίσιο της κρίσης, και καθώς η «κοινή συνισταμένη» που απαιτείται είναι ο δήθεν πολιτισμός της «δημοκρατικής κοινωνίας», το «καταδικάζουμε τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται», η μεταβολή της Πολιτικής σε τεχνοκρατική διαχείριση, το πεδίο της τσαντίλας μένει ελεύθερο να κατοικηθεί από την ίδια την άλογη τσαντίλα. Όταν επιχειρείς να βγάλεις τη βία από την μπροστινή πόρτα, αυτή θα μπει από την πίσω. Και για όσους ξέρουν να διαβάζουν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, η ενσωμάτωση της βίας ήταν συστατικό στοιχείο των θεσμών και των πρακτικών της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας. Όταν, λοιπόν, οι ιδεολογίες ή τα προγράμματα των κομμάτων παύουν (ή δεν θέλουν) να είναι ριζοσπαστικές, αφού ο κόσμος απαιτεί συνέπεια λόγων και πράξεων, άρα οι πολιτικοί μηχανισμοί σκέπτονται ότι αν εξαγγείλουν ρήξεις, θα τους ζητηθεί να τις εφαρμόσουν, τότε η κοινωνική βία δεν ενσωματώνεται. Τότε η Χρυσή Αυγή παίζει μόνη της «μπάλα». Ο τσαντισμένος επειδή είναι πιο κοντά στην πραγματική πραγματικότητα, δεν θα παρηγορηθεί από τη θεωρία των δύο άκρωνκαι δεν θα την αποφύγει. Χαμένος για χαμένος, όπως είναι.
Η πολλά υποσχόμενη «σύγκλιση» του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στην πολιτική διαχείριση, δεν είναι «λάθος», επειδή κάποιοι προδίδουν κάποιους. Ούτε δεν είναι στο πρόγραμμα. Είναι «λάθος» γιατί φτάνουν σ’ αυτήν (οι μετέχοντες), παραβλέποντας ότι πρέπει να προηγηθεί μία ξεκάθαρη εξαγγελία ρήξης και ανατροπής. Οι μηχανισμοί πρέπει να ενσωματώσουν τη «βία» για να την διαχειριστούν όπως πρέπει. Η βαριά κληρονομιά, εν τέλει, του ΠΑΣΟΚ της Μεταπολίτευσης δεν είναι η αθέτηση του «βυθίσατε το Χόρα» και του «έξω οι Αμερικάνοι και οι βάσεις τους», αλλά η συν τω χρόνω διαχειριστική παρακμή, ως ένα σημείο αναμενόμενη. Δεν ήμασταν και η Ρωσία του Λένιν!
Οι «πολιτισμένοι» φιλελέδες, αριστεράς και δεξιάς, καλό είναι να μην βρεθούν προ εκπλήξεων εάν τους ξεπεράσει η Χρυσή Αυγή.
Μανώλης Βαρδής
Πηγή
Πηγή
δ´. Θα πρέπει να απαγορεύονται τα εξτρεμιστικά κόμματα;
Η επιχείρηση της ελληνικής κυβέρνησης κατά του ακροδεξιού κόμματος της «χρυσής αυγής» (ΧΑ) αναβίωσε ένα άβολο ερώτημα, που μετά το τέλος του «ψυχρού πολέμου» έμοιαζε να έχει εκλείψει: υπάρχει θέση στις φιλελεύθερες δημοκρατίες για προφανώς αντιδημοκρατικά κόμματα;
Μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού το 1989, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες είχαν παύσει να νιώθουν απειλή, αν εξαιρέσει κανείς τους διεθνείς τρομοκράτες, που δε συνηθίζουν να σχηματίζουν κόμματα ή να διεκδικούν έδρες στα διάφορα κοινοβούλια. Το ερώτημα που τίθεται είναι άρα αν θα πρέπει να τίθενται εκτός νόμου τα εξτρεμιστικά κόμματα που δηλώνουν πως δεν αποδέχονται το δημοκρατικό πλαίσιο -ή μήπως η στέρηση του δικαιώματός τους στην ελεύθερη έκφραση και τον πολιτικό συνεταιρισμό υπονομεύει αυτή καθ'αυτή το δημοκρατικό πολιτικό πλαίσιο;
Το κρίσιμο είναι αυτές τις αποφάσεις να τις λαμβάνουν μη-κομματικοί θεσμοί, σαν τα συνταγματικά δικαστήρια και όχι τα ανταγωνιστικά πολιτικά κόμματα, των οποίων οι ηγέτες πάντοτε θα μπαίνουν στον πειρασμό να απαγορεύουν την πολιτική παρουσία των αντιπάλων τους. Ατυχώς η δράση κατά της ΧΑ θεωρείται μάλλον κατευθυνόμενη από κυβερνητικούς πολιτικούς σχεδιασμούς, παρά από μια ανεξάρτητη, εμβριθή κρίση.
Από την άλλη η αυτοάμυνα της δημοκρατίας ανέκαθεν θεωρείτο απολύτως νόμιμος στόχος. Όπως το έθεσε το μέλος του αμερικανικού ανώτατου δικαστηρίου Ρόμπερτ Τζάκσον (Robert Jackson) (που ήταν επίσης επικεφαλής των Αμερικανών εισαγγελέων στη δίκη της Νυρεμβέργης), το σύνταγμα δεν είναι «συμβόλαιο αυτοκτονίας». Παρόμοια ήταν η προσέγγιση του Ισραηλινού νομικού Ααρών Μπάρακ (Aharon Barak), που υπογράμμισε πως «τα πολιτικά δικαιώματα δεν είναι βωμός για να θυσιαστεί το εθνικό συμφέρον».
Αλλά φυσικά, η υπέρμετρη δημοκρατική αυτοάμυνα μπορεί να μην αφήσει και πολλή δημοκρατία προς υπεράσπιση. Κι αν τελικά ο κόσμος στ'αλήθεια θέλει να ξεμπερδεύει με τη δημοκρατία, ποιος δικαιούται να τον σταματήσει; Όπως το είχε θέσει ένας άλλος δικαστής του ανώτατου δικαστηρίου, ο Όλιβερ Ουέντελ Χολμς (Oliver Wendell Holmes), «αν οι συμπολίτες μου θέλουν να πάνε στην κόλαση, οφείλω να τους βοηθήσω. Αυτή είναι η δουλειά μου».
Οπότε οι δημοκρατίες είναι καταδικασμένες εφόσον απαγορεύουν τους εξτρεμιστές, αλλά και καταδικασμένες αν δεν τους απαγορεύουν. Ή σύμφωνα με τον πιο εύγλωττο φιλελεύθερο φιλόσοφο του 20ού αιώνα Τζον Ρολς (John Rawls), πρόκειται για ένα «πρακτικό δίλημμα που η φιλοσοφία από μόνη της δεν μπορεί να επιλύσει».
Αλλά και η ιστορία, δεν αποφαίνεται ξεκάθαρα στο ζήτημα αυτό, αν και πολλοί μοιάζει να πιστεύουν το αντίθετο. Εκ των υστέρων μοιάζει προφανές πως η δημοκρατία της Βαϊμάρης όφειλε να έχει απαγορέψει εγκαίρως το ναζιστικό κόμμα NSDAP. Είναι διαβόητη η ρήση του υπουργού προπαγάνδας του Χίτλερ (Hitler) Γιόζεφ Γκέμπελς (Joseph Goebbels) μετά τη νόμιμη «machtergreifung» (κατάληψη της εξουσίας) εκ μέρους των εθνικοσοσιαλιστών: «θα είναι πάντοτε ένα από τα μεγαλύτερα αστεία της ιστορίας πως η δημοκρατία παρέδωσε στους θανάσιμους εχθρούς της όλα τα μέσα που εξασφάλισαν την εξαφάνισή της».
Κανείς όμως δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει πως ακόμα και η απαγόρευση του NSDAP θα είχε ανακόψει την προϊούσα αποστασιοποίηση του γερμανικού λαού από τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Πιθανότατα θα είχε επιβληθεί κάποιο άλλο αυταρχικό σύστημα. Κι αν η Δυτική Γερμανία τη δεκαετία του 1950 απαγόρεψε τα νεοναζιστικά και τα κομμουνιστικά κόμματα, άλλες χώρες -ιδίως εκείνες της νοτίου και της ανατολικής Ευρώπης, όπου οι δικτατορίες συνδέθηκαν ακριβώς με την απαγόρευση του πολιτικού πλουραλισμού- άντλησαν εντελώς αντίθετα διδάγματα για το πώς να αποτρέπουν τον αυταρχισμό. Αυτός είναι ο λόγος που π.χ. η Ελλάδα δε διαθέτει νομικό πλαίσιο που να επιτρέπει την απαγόρευση πολιτικών κομμάτων.
Το ότι παρ'όλα αυτά η Ελλάδα προσπαθεί αποτελεσματικά να καταστρέψει τη ΧΑ -το ελληνικό κοινοβούλιο μόλις υπερψήφισε το πάγωμα της κρατικής χρηματοδότησης αυτού του κόμματος- φαίνεται να δείχνει πως οι περισσότερες δημοκρατίες τελικά αναγκάζονται να θέσουν κάπου ένα όριο. Το ερώτημα είναι πού ακριβώς θα πρέπει να χαράσσεται αυτή η κόκκινη γραμμή;
Κατ'αρχήν, είναι σημαντικό να αποδεχτούμε πως το όριο αυτό θα πρέπει να είναι ευδιάκριτο πριν καν εμφανιστούν τα εξτρεμιστικά κόμματα. Αν μιλάμε περί κράτους δικαίου, είναι σημαντικό η δημοκρατική αυτοάμυνα να μην εμφανίζεται ad hoc -ή αυθαίρετα. Τα κριτήρια της νομιμότητας θα πρέπει να είναι σαφή εκ των προτέρων.
Ένα κριτήριο που μοιάζει να είναι γενικά παραδεκτό είναι πως κανένα κόμμα δεν μπορεί να χρησιμοποιεί, να ενθαρρύνει ή έστω να συγχωρεί τη χρήση βίας -σε αντίθεση με ό,τι προφανώς έκανε η ΧΑ, που επιτέθηκε βίαια κατά μεταναστών στην Αθήνα. Η συναίνεση είναι πολύ πιο προβληματική όσον αφορά κόμματα που επικαλούνται το μίσος και δεσμεύονται να καταστρέψουν τις βασικότερες δημοκρατικές αρχές. Πολλά ευρωπαϊκά εξτρεμιστικά κόμματα θα αντιδρούσαν σε μια τέτοια κατηγορία, επικαλούμενα πως δεν αντιτίθενται καθόλου στη δημοκρατία, αλλά αντιθέτως, μάχονται υπέρ «του λαού».
Αλλά τα κόμματα που επιδιώκουν να περιθωριοποιήσουν ή να καθυποτάξουν ένα τμήμα αυτού του «λαού», επί παραδείγματι τους μετανάστες ή τους απογόνους τους, παραβιάζουν όντως βασικές δημοκρατικές αρχές. Όσον αφορά τη ΧΑ -που ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο είναι ένα αυθεντικό νεοναζιστικό κόμμα- ακόμα κι αν δεν είχε συμμετάσχει άμεσα σε βίαιες ενέργειες, η ακραία αντι-μεταναστευτική της στάση και η επίκληση του μίσους σε μια στιγμή ακραίας κοινωνικής και οικονομικής αστάθειας, θα την καθιστούσε ευλόγως υποψήφια προς απαγόρευση.
Οι επικριτές μιας τέτοιας εξέλιξης επισημαίνουν τον κίνδυνο της εκτροπής: κάθε επικριτής της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης π.χ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «ρατσιστής» και να του επιβληθεί στέρηση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης. Οπότε αναδεικνύεται η σημασία ορισμένων προδιαγραφών, όπως εκείνης που στις ΗΠΑ θέτει το ζήτημα της απαγόρευσης της ελευθερίας της έκφρασης μόνο εφόσον η έκφραση αυτή προκαλεί «σαφή και άμεσο κίνδυνο» πρόκλησης βίαιων πράξεων. Τα περιθωριακά κόμματα που δεν συνδέονται με την πολιτική βία και δεν υποδαυλίζουν το μίσος πιθανότατα θα πρέπει να αφεθούν στη ησυχία τους, όσο απεχθής κι αν είναι η ρητορική τους.
Τα πράγματα ασφαλώς είναι εντελώς διαφορετικά για τα κόμματα που βρίσκονται στα πρόθυρα της εξουσίας, ακόμα κι αν η απαγόρευσή τους θα μπορούσε ευκολότερα να θεωρηθεί ευθέως αντιδημοκρατική ενέργεια (στο κάτω-κάτω, διαθέτουν ήδη εκπροσώπους στο κοινοβούλιο). Σε μια διάσημη υπόθεση, το «ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (ΕΔΑΔ) συμφώνησε με την απαγόρευση του τουρκικού «κόμματος ευημερίας» ενώ εκείνο ήταν μείζων εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού.
Είναι μύθος πως η απαγόρευση μετατρέπει τους ηγέτες των εξτρεμιστών κομμάτων σε μάρτυρες. Ελάχιστοι θυμούνται τους ηγέτες των Γερμανών νεοναζιστών και των κομμουνιστών στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο. Επίσης, δεν είναι πάντοτε προφανές πως τα κατεστημένα κόμματα απορροφούν οπαδούς από τα ακραία κόμματα όποτε υιοθετούν ή φλερτάρουν με τα παράπονα και τα αιτήματά τους. Καμιά φορά αυτό συμβαίνει, άλλοτε πάλι όχι. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρόκειται για παιχνίδι με τη φωτιά.
Απαγόρευση των εξτρεμιστικών κομμάτων δεν σημαίνει φίμωση των πολιτών που έλκονται από αυτά. Οι ανησυχίες αυτών των πολιτών θα πρέπει να ακούγονται και να συζητιούνται. Καμιά φορά η απαγόρευση θα πρέπει να συνοδεύεται από αυξημένες προσπάθειες για πολιτική αγωγή, που να δίνει έμφαση π.χ. στο γεγονός πως τα δεινά της Ελλάδας δεν οφείλονται στους μετανάστες. Είναι αλήθεια πως κάτι τέτοιο μπορεί να θεωρηθεί προπαγανδιστικό. Αλλά παρόμοιες μορφές δημόσιας παρέμβασης μπορεί να είναι ο μόνος δρόμος ώστε ο αντι-εξτρεμισμός να μη φαίνεται ακριβώς ίδιος με τον εξτρεμισμό.
Jan Werner Müller
Πηγή
Πηγή
ε´. Χτίζεται εθνικιστικό μπλοκ για τις ευρωεκλογές
Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελούν σε γενικές γραμμές δευτερεύον θέμα για τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη και η επιθυμία τους να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αντιστρέψουν τη διαδικασία ενοποίησης της Ευρώπης φαίνεται πιθανό να μετατρέψει τις ευρωεκλογές του 2014 σε ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα της χρονιάς στην Ευρώπη.
Πρόσφατα, η ηγέτις του γαλλικού ευρωσκεπτικιστικού κόμματος του Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λε Πεν, είχε συνάντηση με αξιωματούχους με το Αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας, το οποίο τάσσεται κατά της μετανάστευσης, και ανακοίνωσε ότι πολλά εθνικιστικά κόμματα στην Ευρώπη ενδέχεται να κάνουν κοινή προεκλογική εκστρατεία εν όψει των ευρωεκλογών του Μαΐου. Το 2010, τα δύο κόμματα ίδρυσαν την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία, έναν σύνδεσμο εθνικιστικών κομμάτων, στον οποίο περιλαμβάνονται το βελγικό Βλάαμς Μπέλανγκ, οι Σουηδοί Δημοκράτες και το ολλανδικό Κόμμα για την Ελευθερία. Αν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει επισήμως το πανευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα από το 2011, τα μέλη του σπανίως έχουν κάνει κοινή εκστρατεία.
Αν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ο μοναδικός διεθνής οργανισμός με μέλη που εκλέγονται απευθείας από τον γενικό πληθυσμό, οι Ευρωπαίοι συμμετέχουν με αδιαφορία στις εκλογές. Η συμμετοχή στις εκλογές αυτές είναι γενικά χαμηλή (το 2009, μόνο 4 στους 10 πήγαν να ψηφίσουν) και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο κόσμος συχνά δεν κατανοεί τον ρόλο του θεσμού αυτού. Οι προεκλογικές εκστρατείες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συχνά επικεντρώνονται σε τοπικά ζητήματα και οι υποψήφιοι γενικά δεν έχουν πανευρωπαϊκή ατζέντα. Ωστόσο, οι εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία τα τελευταία χρόνια, καθώς ο θεσμός αυτός έχει πάρει μεγαλύτερες εξουσίες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ως συμβουλευτικό σώμα βουλευτών από τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, της πρώτης υπερεθνικής συμφωνίας στην Ευρώπη. Το 1979 τα μέλη του εκλέχθηκαν απευθείας από τον γενικό πληθυσμό για πρώτη φορά, σε μια προσπάθεια να δοθεί μεγαλύτερη δημοκρατική ευθύνη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και να δημιουργηθεί μια πανευρωπαϊκή αίσθηση του ανήκειν στους Ευρωπαίους ψηφοφόρους.
Το 2009, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέκτησε ενισχυμένες εξουσίες σχεδόν σε όλους τους τομείς της πολιτικής της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων της επίβλεψης του προϋπολογισμού και της δυνατότητας να διορίζει τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έκτοτε, το Ευρωκοινοβούλιο έχει λειτουργήσει ως νομοθετικό σώμα με παρόμοιες εξουσίες με αυτές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο εκπροσωπεί τις εθνικές κυβερνήσεις των μελών της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει πως οι περισσότερες πολιτικές της Ε.Ε. σήμερα χρειάζονται έγκριση από το Ευρωκοινοβούλιο για να εφαρμοστούν.
Συνεπώς, ένα ευμέγεθες μπλοκ εθνικιστικών κομμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε ουσιαστικά να υπονομεύσει ή ακόμα και να παγώσει τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε. Η οικονομική κρίση στην Ευρώπη έχει ανοίξει την πόρτα για αύξηση της δημοφιλίας τέτοιων κομμάτων, τα οποία γενικά απορρίπτουν πτυχές-κλειδιά της ευρωπαϊκής ενοποίησης, όπως είναι για παράδειγμα η ελεύθερη κίνηση ανθρώπων εντός του μπλοκ και η χρήση του κοινού νομίσματος. Πιστεύουν πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υπονομεύσει σοβαρά την εθνική κυριαρχία των κρατών μελών και πως η διαδικασία ενοποίησης πρέπει να αντιστραφεί.
Ωστόσο, για τα κόμματα αυτά, το ότι διαθέτουν παρόμοια ατζέντα δεν θα οδηγήσει αυτόματα σε μια λειτουργική συμμαχία. Με άλλα λόγια, ενώ τα εθνικιστικά κόμματα μπορεί να μισούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ίδια ώρα μπορεί να μην τρέφουν συμπάθεια το ένα για το άλλο. Για παράδειγμα, το βρετανικό Κόμμα της Ανεξαρτησίας έχει αποστασιοποιηθεί από παρόμοια κόμματα αλλού στην Ευρώπη, και κυρίως από το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας.
Την ίδια ώρα, εθνικιστικά κόμματα που προσπαθούν να εμφανιστούν ως αποδεκτές εναλλακτικές έναντι των κομμάτων του κατεστημένου, πιθανότατα θα απορρίψουν τις συμμαχίες με κόμματα που έχουν συνδεθεί με πράξεις βίας, όπως η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα και το Jobbik στην Ουγγαρία.
Υπάρχει επίσης και ένα... μαθηματικό πρόβλημα: Οι έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατανέμονται ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε χώρας. Ένας συνασπισμός εθνικιστικών κομμάτων σε πυκνοκατοικημένες χώρες όπως η Γαλλία και η Ολλανδία θα μπορούσε να κερδίσει έναν σημαντικό αριθμό εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία πιθανότατα θα χρειαζόταν περισσότερα μέλη για να αποκτήσει πραγματική βαρύτητα. Στη Γερμανία και την Ισπανία, την πρώτη και την πέμπτη σε πληθυσμό χώρα της Ε.Ε. αντίστοιχα, τα εθνικιστικά κόμματα είναι αδύναμα.
Ως αποτέλεσμα, η Βρετανία και η Ιταλία -η τρίτη και η τέταρτη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα της Ε,Ε.- είναι οι «τζόκερ» των εκλογών του 2014. Το βρετανικό Κόμμα της Ανεξαρτησίας απορρίπτει την ευρωπαϊκή ενοποίηση, όμως έχει ψυχρές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία. Στην Ιταλία, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων επικρίνει τις εγχώριες ελίτ, όμως έχει υποβαθμίσει την αντιευρωπαϊκή ρητορική του.
Κατά το παρελθόν, οι δυσκολίες στη διατήρηση κομματικής πειθαρχίας και οι διαφωνίες για τη χάραξη κοινής ατζέντας υπονόμευσαν τις εθνικιστικές συμμαχίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το 2014, υπάρχουν δύο πτυχές που θα αλλάξουν: Πρώτον, τα κόμματα αυτά είναι πιθανό να εμφανίσουν πρωτοφανείς εκλογικές επιτυχίες, τουλάχιστον σε κάποιες χώρες. Δεύτερον, θα αποτελούν μέρος μιας ιδιαίτερα ισχυρής βουλής. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θέλησαν να ενισχύσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να κερδίσουν τις καρδιές και τον νου των ψηφοφόρων, όμως η οικονομική κρίση θα μπορούσε να δώσει δύναμη σε κόμματα που απορρίπτουν τα ίδια τα θεμέλια του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Αν αυτά τα κόμματα καταφέρουν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να συμφωνήσουν σε μια κοινή ατζέντα, τότε θα έχουν μεγάλες πιθανότητες να αμφισβητήσουν την κυριαρχία των παραδοσιακών φιλοευρωπαϊκών ελίτ και να μπλοκάρουν την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Stratfor
Πηγή
Πηγή
.~`~.